Ευάγγελος Αυδίκος /Evangelos Avdikos

Το ιστολόγιο αποσκοπεί στην επικοινωνία με επιστήμονες(λαογράφους, ανθρωπολόγους, εθνολόγους, ιστορικούς, κοινωνιολόγους, φιλόλογους, κ.λπ)αλλά και σε όλους όσους αγαπούν το λαϊκό πολιτισμό, τη λογοτεχνία, ανησυχούν για την εκπαίδευση και την κοινωνία και αναζητούν μέσο έκφρασης. Είναι μια σκηνή για ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων. Ακόμη,το ιστολόγιο περιλαμβάνει στήλη(blogaρίσματα) για τη διατύπωση απόψεων σε τρέχοντα ζητήματα.

Τρίτη 31 Μαρτίου 2015

Γιώργος Σταματόπουλος,Οι ποιητές σήμερα, EFSYN, 30 Μαρτίου 2015

omiros.jpg

Οι ποιητές προειδοποιούν: εάν δεν φωτιστεί ο άνθρωπος, το αρχέγονο στοιχείο είναι πιθανό να επικρατήσει και τότε όλα είναι πιθανά

Οσοι, σήμερα, εξακολουθούν να γράφουν ποίηση ή ασχολούνται παθιασμένα με κάθε είδος λόγου και τέχνης είναι -νομίζω- οι μόνοι που αμφισβητούν τη μετάλλαξη που επιφέρει στον άνθρωπο μια θεωρούμενη ακατανίκητη εξουσία· οι ίδιοι (ή η τέχνη τους) είναι και αυτοί που αντιστέκονται σε κάθε είδους εξουσία, κυρίως σ’ αυτή που κυριαρχεί στις καθημερινές κοινωνικές σχέσεις. Οι υπόλοιποι, φιλελεύθεροι και αριστεροί, απλώς κοκορευόμαστε ότι ο δυτικός πολιτισμός έχει επιτύχει τη νομική και κοινωνική κατοχύρωση της ισότητας και έχει διακηρύξει πανηγυρικά τα οικουμενικά δικαιώματα. Μπα; Γιατί, τότε, συνεχίζονται οι πόλεμοι και οι καταστροφές που αυτοί επιφέρουν; Γιατί δεν επικρατούν η εμπιστοσύνη και η φιλία στις καθημερινές μας συναναστροφές, παρά η καχυποψία, το μίσος και η έχθρα;

Γιατί, ενώ μιλάμε για συλλογικότητες, εξακολουθούμε να καλλιεργούμε το ιεραρχικό και κατακτητικό εγώ και να αδιαφορούμε παγερά για τις τεράστιες ανισότητες, την πείνα, την ανεργία, την αυθαιρεσία των εξουσιών, την εγκληματικότητα και για όλα τα δεινά της ανθρωπότητας, τα οποία όμως (συνταγματικά) δεν υπάρχουν κατά τους ινστρούχτορες (φιλελεύθερους και αριστερούς); Διότι όλα τούτα ωχριούν μπροστά στα βαθιά, πολύ βαθιά, έσχατα στρώματα της ψυχοβιολογικής μας υπόστασης, εκεί που η λογική τα χάνει αντιμετωπίζοντας το άλογο, το ανερμήνευτο, στοιχειακό, αρχέγονο ορμέμφυτο, όπου μόνο η μουσική και ο χορός μπορούν να προσκληθούν (ο έρωτας και η ποίηση, επίσης).

Γι’ αυτό λοιδορούνται οι ποιητές και οι καλλιτέχνες. Διότι ψάχνουν σ’ αυτά τα βάθη που δυσαρεστούν κάθε νοικοκύρη ιδεών και ομάδες εξουσίας. Γι’ αυτό αντιμετωπίζονται με χλεύη και δυσπιστία, γι’ αυτό κατηγορούνται εύκολα ως αφελείς, αιθεροβάμονες και λοιπά, όπως π.χ. ως μη πραγματιστές (sic). Αμφιβάλλω βεβαίως εάν όσοι αυτοαποκαλούνται πραγματιστές γνωρίζουν την έννοια, τα προ, κατά και μετά δηλωτικά της.

Ας είναι· οι ποιητές ξέρουν· ας λοιδορούνται και ας πένονται· ας δακτυλοδεικνύονται και ας περιφρονούνται, αυτοί εξακολουθούν να σκάπτουν ένδον γιατί μόνο έτσι έρχεται στην επιφάνεια το φως που απαιτούν η συνύπαρξη, η ελευθερία της βούλησης και της έκφρασης· οι γυμνές -σκληρές και τρυφερές- λέξεις τους αποδιώχνουν τα πηχτά σκότη στα οποία ο νους δεν έχει πρόσβαση. Οι ποιητές προειδοποιούν: εάν δεν φωτιστεί ο άνθρωπος, το αρχέγονο στοιχείο είναι πιθανό να επικρατήσει και τότε όλα είναι πιθανά.

Η προτεσταντική ηθική διαχέεται πολύ εύκολα σήμερα διότι ουδείς γνοιάζεται,σπάνιοι διαβάζουν την περιπέτεια του ανθρώπου, την ιστορία του κι ευάριθμοι επίσης ανησυχούν για το μέλλον της χώρας, της Ευρώπης, της οικουμένης.

Οι ποιητές βάζουν πλάι πλάι το θυμικό και τον στοχασμό· αρθρώνουν την απελευθέρωση, συγκροτούν την ύπαρξη, παρότι αδυνατούν να ανατρέψουν καθεστώτα· μπορούν όμως να διασαλέψουν καθεστωτικές αντιλήψεις. Πατέρας των Ελλήνων ο Ομηρος θεωρείται· ένας ποιητής, όχι ένας πολιτικός. Εκτός αν διαφωνούμε και σ’ αυτό. Δεν πάει να διαφωνούμε με όποιον θέλουμε... Εν κατακλείδι: όσο οι άνθρωποι γράφουν ακόμη ποίηση υπάρχει ελπίδα.

Παρασκευή 27 Μαρτίου 2015

Λευτέρης Κουγιουμουτζής, Τα Εurogroup της Χρυσούλας, EFSYN, 27 Μαρτίου 2015

tv.jpg

Η κυρία Χρυσούλα πατάει το κουμπί απ’ το πρωί και πλημμυρίζει το σαλόνι της με φόβο

Τώρα τελευταία, παραμονές των Εurogroup και των συνόδων κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στην πολυκατοικία έχουμε δράματα. Η κυρία Χρυσούλα στον τρίτο παθαίνει κρίσεις άγχους και δεν μπορούμε να την κάνουμε καλά. Συνταξιούχος του Δημοσίου και χήρα εδώ και λίγα χρόνια, με παιδιά κι εγγόνια, μα πάνω απ’ όλα μανιώδης τηλεθεάτρια. Στήνεται απ’ το πρωί, με το που θα φτιάξει τον καφέ της, και ξεκινά τις δουλειές του ταπεινού της νοικοκυριού συντροφιά με την οθόνη. Δεν υπάρχει εκπομπή για εκπομπή που να μην παρακολουθεί η κυρία Χρυσούλα. Από τις απαρχές της κρίσης, εγκατέλειψε τα τούρκικα σίριαλ και εθίστηκε στην ενημέρωση. Και τραβάει μέχρι αργά, μετά τα μεσάνυχτα, που μένουν ξύπνιες μόνο οι νυχτερίδες, οι κουκουβάγιες κι οι καλεσμένοι του Χατζηνικολάου. Ξύπνια κι η κυρά Χρυσούλα, μην και χάσει την τελευταία δραματική εξέλιξη.

Κάθε, λοιπόν, που πλησιάζει κάποια συνεδρίαση, η κυρία Χρυσούλα είναι πεπεισμένη ότι πρόκειται για τη συντέλεια του κόσμου. «Κρίσιμο Σαββατοκύριακο!» αναφωνεί με στόμφο ο παρουσιαστής και δώσ’ του να σταυροκοπιέται η καλή μας η γειτόνισσα. «Χωρίς σχέδιο η κυβέρνηση, οδεύουμε προς ανεξέλεγκτες καταστάσεις, πλήρες αδιέξοδο», βεβαιώνει ο αναλυτής πανελίστας και σπεύδει να φέρει το πιεσόμετρο η καημένη η Χρυσούλα. Εκεί, όμως, που τη χάνουμε εντελώς τη γυναίκα είναι όταν μεταδίδονται τα ρεπορτάζ με τις δηλώσεις των ξένων αξιωματούχων και τα άρθρα-«κόλαφο» εναντίον της Ελλάδας στον διεθνή Τύπο. Δεν ξέρει κατά πού να τρέξει η άμοιρη· στο ντουλάπι με τα φάρμακα, να καταπιεί μια χούφτα χάπια μήπως και συνέλθει ή στον νεροχύτη να ρίξει λίγο δροσερό νερό στο πρόσωπό της; Οι επιβλητικές και πομπώδεις μουσικές με τις οποίες ντύνονται τα ρεπορτάζ του Αρμαγεδδώνα χειροτερεύουν την κατάσταση. Το θυμιατό γράφει υπερωρίες.

Τι κι αν όλα τελικά περνούν αναίμακτα κι η ζωή συνεχίζεται αμετάβλητη, χωρίς καινούργιες Μικρασιατικές Καταστροφές, που αναβλήθηκαν επ’ αόριστον· η Χρυσούλα δεν προλαβαίνει να αξιολογήσει την κατάσταση και να συνειδητοποιήσει ότι θορυβήθηκε αδίκως. Βομβαρδίζεται με νέες αγχωτικές πληροφορίες για την επόμενη -κρίσιμη, εννοείται- σύνοδο. Τι κι αν τα παιδιά της, όποτε έρχονται στο σπίτι να τη δουν, προσπαθούν να την πείσουν να μην πιστεύει όσα ακούει. «Ρε μάνα, τους εμπιστεύεσαι όλους αυτούς τους γραβατωμένους που σου λένε τις ειδήσεις; Θα τους έκανες παρέα;» τη ρωτά συχνά ο γιος της. «Α πα πα, τι παρέα, δαύτοι δαγκώνουνε, παιδί μου, δεν έχουνε καμία μπέσα», απαντά η Χρυσούλα που, όταν η οθόνη είναι κλειστή και προλαβαίνει να σκεφτεί ο εγκέφαλός της, ξέρει πολύ καλά τι της γίνεται. «Ε τότε, ρε μάνα, γιατί τους βάζεις μες στο σπίτι σου; Κλείσ’ την τη ρημάδα, θα σε σκάσει!»

Δε βαριέσαι, του ανθρώπου πρώτα του βγαίνει η ψυχή κι ύστερα το χούι. Εχουμε κι εμείς την αποστολή μας στην πολυκατοικία. Κάθε που έχει Εurogroup, ο Τσίπρας προσπαθεί να κρατήσει όρθια τη χώρα κι εμείς τη Χρυσούλα. Μια φορά συνωμοτήσαμε κι αποσυνδέσαμε την τηλεόρασή της από την κεντρική κεραία· για τρεις μέρες είχε βρει τον εαυτό της - μέχρι και για καφέ με τις φιλενάδες της βγήκε. Αλλά την ανακάλυψε τη «ζημιά», η δαιμόνια, και ξανακύλησε στους τηλεοπτικούς της ανεμόμυλους. Πατάει το κουμπί απ’ το πρωί και πλημμυρίζει το σαλόνι της με φόβο.

ΤΡΙΤΗ ΜΑΤΙΑ

ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η προσφορά του Εμμανουήλ Κριαρά στα Γράμματα και στην Κρήτη

Παρασκευή 25 και Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2015

Χανιά, Πνευματικό Κέντρο

Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος

Η Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου Η προσφορά του Εμμανουήλ Κριαρά στα Γράμματα και στην Κρήτη, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων ( Ανδρέα Παπανδρέου 74 ) την Παρασκευή 25 και το Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2015, καλεί τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα Ερευνητικά Κέντρα και τους μελετητές του έργου του Εμμανουήλ Κριαρά να λάβουν μέρος σ’ αυτό.

Η δήλωση συμμετοχής στο συνέδριο θα γίνει ηλεκτρονικά μέχρι την 30η Ιουνίου 2015 στην ηλεκτρονική διεύθυνση : kostasmoutzouris@hotmail.gr

Στη δήλωση θα υπάρχουν τα στοιχεία του δηλούντος ( ονοματεπώνυμο, ιδιότητα, τηλέφωνο, ταχυδρομική και ηλεκτρονική διεύθυνση ) και το θέμα της ανακοίνωσης.

Η περίληψη της ανακοίνωσης ( εκτάσεως μιας δακτυλογραφημένης περίπου σελίδας ) θα σταλεί στην ίδια διεύθυνση μέχρι την 31η Ιουλίου 2015.

Η Επιστημονική Επιτροπή του Συνεδρίου θα κρίνει, με βάση τις περιλήψεις, ποιες ανακοινώσεις θα γίνουν δεκτές στο Συνέδριο.

[ Το θρησκευτικό μνημόσυνο του Εμμανουήλ Κριαρά θα γίνει στην Ευαγγελίστρια Στερνών Ακρωτηρίου την Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2015.]

Χανιά 26 Μαρτίου 2015

Η ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Κώστας Μουτζούρης, π. Δαμασκηνός Λιονάκης, Γεώργιος Σταυρουλάκης, Νίκος Παπαδογιαννάκης, Αντώνης Πετρουλάκης, Γεώργιος Κουρμούλης, Ειρήνη Βογιατζή, Αθηνά Καβουλάκη, Γιάννης Δημητρακάκης, Γιώτα Σαμιώτου, Εμμανουέλα Λαρετζάκη, Σούλα Ζώτου, Βαρβάρα Περράκη, Δημήτρης Παπαδομανωλάκης

Επικοινωνία : Κώστας Μουτζούρης, 8^ης Δεκεμβρίου 4, 73132 Χανιά, τηλ. 697 34 34 555, 28210 59049 , 2821063086 E-mail : kostasmoutzouris@hotmail.gr

Πέμπτη 26 Μαρτίου 2015

Τρίτη 24 Μαρτίου 2015

Ε.ΑΥΔΙΚΟΣ, Συνέντευη για την 25η Μαρτίου και το σήμερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, Δημοτικά τραγούδια και Ιστορία, Καρδίτσα, 23, 24 και 25 Οκτωβρίου 2015, ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ

ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ Ο «ΑΠΟΛΛΩΝ» ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Δημοτικά τραγούδια και Ιστορία

23, 24 και 25 Οκτωβρίου 2015

Το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και το Κέντρο Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας , σε συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας-Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας , το Δήμο Καρδίτσας, τις Διευθύνσεις Π/θμιας και Δ/θμιας Εκ/σης Καρδίτσας, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Καρδίτσας και την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων συνδιοργανώνουν Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα «Δημοτικά τραγούδια και Ιστορία», το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 23, 24 και 25 Οκτωβρίου 2015 στην Καρδίτσα .

Το δημοτικό τραγούδι είναι η ποιητική και μουσική έκφραση του λαού, που συνταιριάζει στίχους, τραγούδι και χορό, για να θυμίσει συναισθήματα και αξίες, να υμνήσει τη φύση, να αφηγηθεί ανθρώπινες καταστάσεις, γεγονότα και γενικά όλες τις πτυχές της ζωής. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης, ζυμώθηκε με τη νεώτερη ελληνική ιστορία, με κυριότερο σταθμό την περίοδο της επανάστασης του 1821. Αποτέλεσε ένα πολύτιμο συστατικό της ιστορικής πορείας του τόπου μας, που τροφοδότησε την εθνική –αλλά και εθνοτική- μνήμη , ενώ συνέβαλε στην αναπαραγωγή πολιτισμικών συμπεριφορών, ταυτοτήτων και αναπαραστάσεων για τη σχέση φύσης και κοινωνικών ομάδων.

Στόχος του Συνεδρίου είναι να αναδείξει την ιστορική, γλωσσική, λαογραφική και αισθητική αξία του. Πάνω σ’ αυτή τη βάση το Συνέδριο θα επιμείνει σε επί μέρους ζητήματα όπως:

1. Απαρχές και εξέλιξη του δημοτικού τραγουδιού

2. Δημοτικά τραγούδια και τοπική ιστορία

3. Δημοτικό τραγούδι και γυναίκα

4. Δημοτικό τραγούδι και αναπαραστάσεις του διαφορετικού

5. Δημοτικό τραγούδι στα Βαλκάνια

6. Δημοτικό τραγούδι και λαϊκά δρώμενα

7. Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι μέσα από ξένους και Έλληνες μελετητές, λογοτέχνες, διανοούμενους

8. Η επίδραση του δημοτικού τραγουδιού στην ελληνική λογοτεχνία

9. Δημοτικό τραγούδι και μουσική

10. Το δημοτικό τραγούδι στην εποχή μας.

Το Πανελλήνιο Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στην Καρδίτσα στις 23, 24 και 25 Οκτωβρίου 2015. Η πρώτη μέρα είναι αφιερωμένη στις εναρκτήριες ομιλίες και η δεύτερη και τρίτη στις ανακοινώσεις .

Εκτός από τις ανακοινώσεις το Συνέδριο περιλαμβάνει γραπτές και προφορικές παρεμβάσεις .

Σας προσκαλούμε να πάρετε μέρος στο 5^ο Πανελλήνιο Συνέδριο με μία 20λεπτη ανακοίνωση και σας παρακαλούμε να στείλετε συμπληρωμένα τα έγγραφα που επισυνάπτουμε μέχρι τις 30 Απριλίου του 2015 στη διεύθυνση:

Κέντρο Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας

Ομήρου 10 , τ. κ. 43100 , Καρδίτσα , τηλ. και φαξ 2441072337 , κιν. 6938749249 , ηλεκτρονική διεύθυνση: kileoapollon@in.gr ή koziou51@gmail.com

Για την Οργανωτική Επιτροπή

Ο Πρόεδρος του Συνεδρίου Η Πρόεδρος του Κέντρου Ιστορικής

και Λαογραφικής Έρευνας

«Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας

Ευάγγελος Αυδίκος Βασιλική Κοζιού-Κολοφωτιά

Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Εκπαιδευτικός

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, Δημοτικά τραγούδια και Ιστορία, Καρδίτσα, 23, 24 και 25 Οκτωβρίου 2015, ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ

ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ Ο «ΑΠΟΛΛΩΝ» ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

5^Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

«ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ»

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ευάγγελος Αυδίκος , Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας , Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βασιλική Κοζιού , Επαιδευτικός-Πρόεδρος του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Δήμητρα Χαβδούλα, Υπάλληλος Ταχυδρομείου-Γραμματέας του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας

ΤΑΜΙΑΣ: Ευθυμία Γιώτη , Εκπαιδευτικός-Ταμίας του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας

ΜΕΛΗ:

Απόστολος Μαγουλιώτης , Καθηγητής Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Χρήστος Παπακώστας, Λέκτορας ΤΕΦΑΑ Πανεπιστημίου Αθηνών

Γεώργιος Ευθυμίου, Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Ι. Στερεάς Ελλάδας

Μαρία Βαϊοπούλου , Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Καρδίτσας

Έφη Μητσιάδη, Διευθύντρια Π/θμιας Εκ/σης Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας

Θωμάς Καρανίκας, Δ/ντής Β/θμιας Εκ/σης Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας

Δημήτριος Κοζιός, Αντιπρόεδρος του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας

Γεώργιος Τζέλλος , Εκπαιδευτικός- τ. Διευθυντής Δευτ/θμιας Εκπ/σης Καρδίτσας

Μαρία Καραμπινά , Εκπρόσωπος Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας

Κωνσταντίνος Ψημμένος, Αντιδήμαρχος Δήμου Καρδίτσας

Μανώλης Στεργιόπουλος, Ποιητής-Πρόεδρος Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Ν. Καρδίτσας

Έλσα Παπάζογλου, Κοινωνική Ανθρωπολόγος

Τζέλλα Σοφία, Γυμνάστρια

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ευάγγελος Αυδίκος , Καθηγητής, Τμήματος Αρχαιολογίας Ιστορίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Βασίλειος Αναγνωστόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Γιάννης Παπακώστας, Ομότιμος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας , Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Απόστολος Μαγουλιώτης, Καθηγητής Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Μάνια Καπλάνογλου, Αναπληρώτρια καθηγήτρια Λαογραφίας Φιλολογικού Τμήματος Πανεπιστημίου Αθηνών

Ελευθερία Δέλτσου, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας , Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Γιώργος Θανόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Λαογραφίας

Πηνελόπη Παπαηλία , Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Μαρία Ανδρουλάκη, Ερευνήτρια Β΄, Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών

Βασιλική Γιακουμάκη , Λέκτορας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας , Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Χρήστος Παπακώστας, Λέκτορας ΤΕΦΑΑ Πανεπιστημίου Αθηνών

Δάφνη Τραγάκη, Λέκτορας Ανθρωπολογίας της Μουσικής του

Τμήματος Ιστορία , Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του

Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Κοτοπούλης Θωμάς, Σχολικός Σύμβουλος, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Αθηνών

Σουλτάνα Κοζιού , Φιλόλογος-Μουσικολόγος, Διδάκτορας Εθνομουσικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

Θανάσης Κούγκουλος, Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

Ελένη Μούστου, Συνταξιούχος Δημόσιος Υπάλληλος-Πρόεδρος Ε.Ε. του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας

Μαρία Μπάλλα, Γιατρός-Μέλος Ε.Ε. του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο ΑΠΟΛΛΩΝ» Καρδίτσας

Έλσα Παπάζογλου , Κοινωνική Ανθρωπολόγος

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ, Δημοτικά τραγούδια και Ιστορία, Καρδίτσα, 23, 24 και 25 Οκτωβρίου 2015

5^ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ

23, 24 ΚΑΙ 25 OΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015

ΕΝΤΥΠΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Το έντυπο της περίληψης μαζί με το έντυπο υποβολής της ανακοίνωσης του Συνεδρίου να αποσταλούν μέχρι 30 Απριλίου του 2015.

Ημερομηνία…………………………………………………...

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2015

Ιάκωβος Ανυφαντάκης,Η τραγωδία και η νοσταλγία,EFSYN

loustroi.jpg

Η θεματολογία του τόμου κινείται γύρω από την καθημερινή ζωή των Γερμανών στρατιωτών

Στο τέλος του βίου του ένα παλιό μέλος της γερμανικής υγειονομικής υπηρεσίας που έδρασε στην Ελλάδα την Κατοχή ξεκίνησε να συλλέγει φωτογραφίες από τη χώρα μας την περίοδο 1941-1944. Ηθελε να εμπλουτίσει το αρχείο με όσο το δυνατόν περισσότερες εικόνες, γι’ αυτό έσπευδε να αγοράσει οποιεσδήποτε φωτογραφίες παλιών συμπολεμιστών του κατάφερνε να εντοπίσει.

Οταν πέθανε η κόρη του πούλησε τη συλλογή στον Βύρωνα Μήτο με τον όρο να μην αποκαλυφθεί η ταυτότητά του. Οπως μας πληροφορεί ο Μήτος, οι φωτογραφίες είναι τραβηγμένες από στρατιώτες που πέρασαν από τα Βαλκάνια την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Χάρη στην ευαισθησία των εκδόσεων Ποταμός ένα τμήμα της συλλογής γίνεται προσιτό σε όλους μέσα από τον παρόντα πολυτελή τόμο. Η συνεισφορά δύο νέων ιστορικών, της Αννας Μαρίας Δρουμπούκη και του Ιάσονα Χανδρινού, στον τόμο είναι υπερπολύτιμη. Αναλαμβάνουν να γράψουν μια πλήρη και χρηστική σύνοψη της κατοχικής ιστορίας της Θεσσαλονίκης που τονίζει τη μοναδικότητα όσων έλαβαν χώρα στην πόλη. Ακόμα, είναι υπεύθυνοι για την πραγματολογική έρευνα γύρω από τις φωτογραφίες και τις απαραίτητες λεζάντες για να μπορέσει ο αναγνώστης να συνδέσει την εικόνα με την ιστορία της εποχής.

Η θεματολογία του τόμου κινείται γύρω από την καθημερινή ζωή των Γερμανών στρατιωτών. Απουσιάζουν εικόνες από τις πολεμικές επιχειρήσεις. Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως. Πειθαρχία προς εντολές να μη δημοσιοποιήσουν απόρρητες ενέργειες, αδυναμία να χρησιμοποιήσουν την κάμερα εκείνη τη στιγμή ή απροθυμία να διαφυλάξουν για το μέλλον αυτή την πλευρά από την παραμονή τους στη Θεσσαλονίκη.

Οι μόνες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι ξεφεύγουν από αυτόν τον κανόνα είναι ορισμένες αεροφωτογραφίες ή κάποιες άλλες που πιθανόν να ήταν υλικό προπαγάνδας. Λέγοντας, όμως, καθημερινότητα πρέπει να δούμε ποια είναι αυτή η καθημερινότητα. Οι στρατιώτες απαθανατίζουν εξαιρετικές στιγμές από τη ζωή τους: μια βαρκάδα με μουσική στον Θερμαϊκό, αγώνες ποδοσφαίρου, κομβικά γεγονότα.

Συνολικά οι φωτογραφίες της συλλογής θυμίζουν αυτές που θα αντικρίζαμε σε ένα ταξιδιωτικό λεύκωμα. Ο χώρος επιλέγεται με βάση την ομορφιά του. Οι ντόπιοι αντιμετωπίζονται με εξωτισμό, κάτι που γίνεται ολοφάνερο σε μια μικρή σειρά από φωτογραφίες παραδοσιακών επαγγελμάτων.

Ο φακός δεν εστιάζει πάνω στους Ελληνες, παραμένουν ανώνυμοι, σε κίνηση και στο περιθώριο, σε αντίθεση με τους Γερμανούς που είναι το επίκεντρο του κάδρου, συχνά χαμογελαστοί σε μια επιμελημένη πόζα. Απουσιάζουν στοιχεία που θα μπορούσαν να υποσκάψουν τη θέση τους: η ειρωνεία, ο ερωτισμός, το χιούμορ. Εξαίρεση είναι η εικόνα ενός στρατιώτη με ένα κουτάβι στο φτερό του αυτοκινήτου του.

Συχνά, όμως, οι λήψεις από τα σημαντικά γεγονότα -τις τελετές παράδοσης, τις παρελάσεις- είναι από αφύσικες γωνίες εντείνοντας την αίσθηση του προσωπικού βλέμματος. Οι φωτογραφίες της συλλογής δεν κατορθώνουν μια συνολική αφήγηση της ιστορίας της κατοχικής Θεσσαλονίκης, αλλά η αποσπασματικότητα των επιλογών τους αποκαλύπτει πώς αντιμετώπιζαν οι στρατιώτες την πόλη που είχαν υπό την κατοχή τους σε μια εποχή που η έκβαση του πολέμου ήταν άγνωστη. Το ίδιο και η τύχη τους αλλά και η αποτίμηση της παρουσίας τους εκεί.

Αυτό που θυμίζει πάνω απ’ όλα ο τόμος είναι ότι ο πόλεμος, ακόμα και στις πιο βίαιες και ακραίες μορφές του, είναι μια ενέργεια που εκτελείται από νέους, συνήθως, άνδρες στα χρόνια της ακμής τους. Εξοικειώνονται με την τραγωδία του, αυτήν που υποφέρουν οι ίδιοι και αυτήν που προκαλούν, και μέσα από τις φωτογραφίες που τραβάνε δημιουργούν τις συνθήκες για να νοσταλγήσουν τις περιπέτειές τους αργότερα, στο τέλος της ζωής τους.

Αν κάποιος αντίκριζε το υλικό αυτό αγνοώντας το ιστορικό πλαίσιο είναι πιθανόν να έβρισκε συμπαθητικές αυτές τις νεανικές φιγούρες που αντιμετωπίζουν τη Θεσσαλονίκη με τη διάθεση του ταξιδιώτη. Ομως όλοι γνωρίζουν την τραγωδία που προκάλεσαν στον πληθυσμό της πόλης οι συγκεκριμένοι νέοι που ποζάρουν στον φακό.

Και εδώ έρχεται η βαθύτερη συμβολή της έκδοσης, αφού μέσα από τη νοσταλγία της νεότητάς τους βλέπουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονταν την πραγματικότητα, εκείνα που επέλεγαν να απαθανατίσουν και να κουβαλήσουν μαζί τους στη συνέχεια, αλλά και όσα άφηναν εκτός κάδρου, στο περιθώριο της εικόνας.

Σάββατο 21 Μαρτίου 2015

Θέματα αρμενικής λαογραφίας Συλλογικό έργο επιμέλεια: Μανόλης Γ. Σέργης, Ε. Κ. Χαρατσίδης, Γαρυφαλλιά Θεοδωρίδου Σταμούλης Αντ., 2015

Ο κυριότερος λόγος που παρώθησε τους επιμελητές του παρόντος τόμου (Μανόλη Σέργη, Ελ. Χαρατσίδη, Γαρυφ. Θεοδωρίδου) στην σύνθεσή του ήταν να προσεγγίσουν όψεις της Λαογραφίας των «χρονίως δικών μας Άλλων» Αρμενίων, η Λαογραφία των οποίων αποτελεί terra incognita στην Ελλάδα. Η σχέση των επιμελητών με τον Παρευξείνιο χώρο, ως υπηρετούντων στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού των Παρευξεινίων Χωρών, επέτεινε την ανάγκη να προσφέρουν στο ευρύ και το επιστημονικό ελληνικό λαογραφικό κοινό την ευκαιρία να έχει «μια πρώτη γνωριμία» με τον αρμενικό λαϊκό πολιτισμό. Ήδη, από το τρέχον ακαδ. έτος, η Αρμενική Λαογραφία διδάσκεται στον μνημονευθέν Τμήμα.

Ο τόμος (783 σελίδων) περιλαμβάνει 29 εργασίες, οι εννέα εκ των οποίων υπογράφονται από επιστημονικούς συνεργάτες του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας και Εθνογραφίας της Εθνικής Ακαδημίας της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Μετά από μια εκτενή Εισαγωγή (σελ. 9-63, που υπογράφεται από τους επιμελητές και επικεντρώνεται στη σύγχρονη εννοιολόγηση του όρου διασπορά, και δη την αρμενική), έπονται οι εξής εργασίες:

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Τ Ο Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Κ Ο Π Λ Α Ι Σ Ι Ο

1. Με αφορμή το βιβλίο του Μ. Αλεξανδρόπουλου, Οι Αρμένηδες. Ταξίδι στη χώρα τουςκαι στην ιστορία τους, Μιχαήλ Γ. Μερακλής

2. Η Αρμενία από την αρχαιότητα μέχρι τη γενοκτονία: σύνοψη ιστορικής διαδρομής, Στάθης Ν. Κεκρίδης

3. Ο «επαναπατρισμός» των αρμενίων προσφύγων της Ελλάδας την περίοδο 1920-1948, Αρμενουί Στεπανιάν

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Λ Α Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Α. ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΤΩΝ ΕΘΙΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΩΝ

1. Σύγχρονη εθιμική ζωή και λαϊκές θρησκευτικές τελετουργίες των αρμενίων της Κομοτηνής (β΄μισό 20ού αι.), Μ. Γ. Βαρβούνης

2. Τελετουργίες της εστίας στα Βαλκάνια και στον Καύκασο με έμφαση στην Ελλάδα και την Αρμενία, Ελευθέριος Π. Αλεξάκης

3. Ο χορός ως τελετουργία επίκλησης για βροχή (ελληνο-αρμενικοί πολιτιστικοί παραλληλισμοί ), Ναΐρα Κιλιτσιάν

4. Εις μνήμην των θυμάτων της γενοκτονίας στο πλαίσιο των τελετών του αρμενικού έθνους, Αρουτιούν Μαρουτιάν

5. Το έθιμο του Βαρταβάρ στην Αρμενία: παλιές και νέες μορφές και νοηματοδοτήσεις, Βέρα Χασιρίδου, Λουσινέ Μελκονιάν, Ντιάνα Καραγκασίδου

6. Οι αρμένιοι πρόσφυγες στην Αλεξανδρούπολη (1922-2013), Σοφία Ζαχαρία

Β. ΥΛΙΚΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΙΚΟΣ «ΒΙΟΣ»

α. Ενδυμασία

1. «Τα τατουάζ της γιαγιάς»: Το τατουάζ ως ένδυμα και οι ενσώματες τεχνικές διαχείρισής του, Νάντια Μαχά-Μπιζούμη

2. Το λεγόμενο «κοσμπάντ» ή «ουσκάπ»του γαμπρού στα γαμήλια έθιμα των Ελλήνων της Αρμενίας, Μαριάννα Απρεσιάν

β. Από τον κύκλο των επαγγελμάτων

3. Η άμπελος και ο οίνος στον αρμενικό πολιτισμό, Σoυρέν Ομποσιάν

Γ. ΛΑΪΚΗ ΤΕΧΝΗ

α. Αρχιτεκτονική

1. Χατσκάρ (Khatchkars) – Σταυρόπετρες της Aρμενίας, Μαρία Τσούπη

β. Μουσική

1. Komitas Vardapet: Μια εξέχουσα μορφή της πρώιμης εθνομουσικολογίας (1869-1935), Μαρία Ανδρουλάκη

γ. Λαϊκή Λογοτεχνία

1. Από τον αλυσοδεμένο ήρωα στο φυλακισμένο τέρας: Αλληεπικαλυπτόμενα τοπία και μύθοι, Λεβόν Αμπραχαμιάν

2. Κοινωνικο-ιστορικές και λαογραφικές προσεγγίσεις της αρμενικής μυθολογίας, Νικόλαος Ξ. Καρπούζης

3. Αρμενικές παραδόσεις για τον δικέρατο Μ. Αλέξανδρο και οι μυθολογικές -τελετουργικές ρίζες τους, Εστέρ Χεμτσιάν

4. Εθνοτικές παραδόσεις και θρύλοι των Αρμενίων. Μια πρώτη προσέγγιση, Κασσιανή-Μαρία Κονταξή

5. Ο αρμένιος άγιος Γρηγόριος ο Φωτιστής στην ελληνική λαϊκή αφηγηματική παράδοση, Αγγελική Κομποχόλη

6. Πέντε λαϊκές ιστορικές παραδόσεις για τη μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου του Αχταλά: από την Ιστορία στη λαϊκή αφήγηση και τανάπαλιν, Ελευθέριος Χαρατσίδης

7. Ο αρμενικός όρος «span(d)» - «σπονδείος» και οι πολιτισμικές και λαογραφικές προσεγγίσεις του, Έμμα Πετροσιάν

8. Δύο όρη με την ίδια ονομασία «Αραράτ», Αρμέν Πετροσιάν

9. Ο Δαβίδ από το Σασούν και ο βυζαντινός ακριτικός κύκλος, Χαρά Κοσεγιάν

10. Αποτυπώσεις της επικής μορφής του Κιόρογλου στον νεοελληνικό λαϊκό πολιτισμό με αφορμή επεισόδιο συνάντησής τους με αρμένιο έμπορο, Αναγνώστης Ευαγγ. Παπακυπαρίσσης

11. Το αρμενικό παραμύθι στην ελληνική γλώσσα, Βασίλης Ι. Γεργατσούλης.

Δ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΜΕΝΙΩΝ

1. Δαιμονοποίηση των Αρμενίων στην Ελλάδα, Βάιος Φ. Καμινιώτης

2. Στερεοτυπικές απεικονίσεις των Αρμενίων στον Ρωμηό του Γεωργίου Σουρή, Ιωσήφ Γρ. Κασσεσιάν

Ε. ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

1. Το ελληνόγλωσσο περιοδικό Αρμενικά και η συμβολή του στην εξοικείωση με την αρμενική κουλτούρα στην Ελλάδα, Δημήτριος Ελ. Ράπτης

2. Αρχειακή Λαογραφία και φωτογραφία: «Συνομιλία» με τα «σιωπηλά πρόσωπα» της ιστορίας. Μια πρώτη «ανάγνωση» του Αρχείου «Ονομαστικές καταστάσεις προσφύγων του 1922 εγκατεστημένων προσωρινά στην Ξάνθη», Γαρυφαλλιά Γ. Θεοδωρίδου.