Ευάγγελος Αυδίκος /Evangelos Avdikos: Ιουνίου 2022

Ηταν η τροφή, κατά κανόνα, των φτωχών στρωμάτων. Μια απλή συνταγή, που εντάσσεται στην τακτική της οικιακής οικονομίας των κοινωνικά ανήμπορων να κάνουν τροφή τα στοιχειώδη υλικά. Σιτάρι, νερό, αλάτι κι ένα τσουκάλι στη φωτιά που έβραζε με όρεξη. Και πέριξ της βάτρας/εστίας τα μέλη της οικογένειας να περιμένουν ανυπόμονα, να μοιραστεί το παρασκεύασμα, για να ψυχοπιαστούν. Πριν το ξεκίνημα μιας άλλης ημέρας.

Το κουρκούτι εξευγενίζεται λεκτικά ως χυλός, που μπορεί να αποκτήσει διάφορες εκδοχές. Χυλός είναι το ετερόκλητο μείγμα, όπου χάνονται τα ιδιαίτερα γνωρίσματα. Ο πολτός. Εκεί που χάνονται τα περιγράμματα, η ταυτότητα των επιμέρους στοιχείων. Χωρίς αρχές και στόχευση. Με πρόθεση να γεμίσει το στομάχι. Ή να ικανοποιηθούν όσοι απεργάζονται την πολτοποίηση απόψεων, συναισθημάτων, προσωπικοτήτων. Η δε πολτοποίηση είναι ο εφιάλτης όσων γράφουν. Περιγράφει την πρόθεση ένα βιβλίο που γράφτηκε με κόπο να γίνει πολτός, ένα δηλαδή μείγμα που θα γίνει και πάλι χαρτί. Για να επαναληφθεί ο αέναος κύκλος της πολτοποίησης της πνευματικής δημιουργίας.

«Κάηκε η βάβω στο κουρκούτι και φυσάει και το γιαούρτι». Η παροιμία αποτυπώνει τη λαχτάρα των ανθρώπων να γευτούν το λιτό τους έδεσμα. Που τους επιφύλασσε δυσάρεστες εκπλήξεις. Κι αυτό το αίσθημα της έντονης επιθυμίας που εξελίσσεται σε τραυματική εμπειρία τροφοδότησε τον μετασχηματισμό της σε ποίηση. Γίνεται μεταφορά, για να περιγράψει την επιφύλαξη των απλών ανθρώπων όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με έντονες απογοητεύσεις. Που τους κάνουν επιφυλακτικούς, ακόμη και σε χαμηλών τόνων πολιτισμικές και κοινωνικές εμπειρίες.

Η ελληνική κοινωνία -αλλά και όλος ο δυτικός κόσμος- έχει γίνει κουρκούτι. Μόλο που προστίθενται διάφορα καρυκεύματα στα πιάτα που προσφέρονται σε μαγαζιά για «εκλεκτοφάγους» (γκουρμέ). Διατήρησε από το παρελθόν μόνο τον διατροφικό πυρήνα κι άλλαξε τον αδόξαστο στο όνομα αλλά και στα υλικά. Σε σημείο που να αμβλυνθούν τα σχήματα και να χαθεί ο προσανατολισμός. Κάθε νοικοκυριό προμηθευόταν τα αναγκαία υλικά από τον κήπο του ή από την τοπική αγορά. Κουρκούτι έχει γίνει λοιπόν η οικονομία. Παραγωγή ανύπαρκτη, διατροφικά πρότυπα χυλός. Ολα στο μίξερ. Χορταίνουμε με περίεργα ονόματα και με το καρότσι του σούπερ μάρκετ -στο πρόσφατο παρελθόν- να υπερχειλίζει από ψώνια που δεν ήταν χρήσιμα.

Κουρκούτι οι κοινωνίες μας. Κράμερ εναντίον Κράμερ. Στοχοποιείται η διαφορά. Κουρκούτι η Δύση μας. Οι διαφημίσεις και η τηλεοπτική εικόνα μάς έπεισαν ότι όλοι είμαστε ίδιοι. Δεν υπάρχουν αρχές. Η τηλεόραση έχει γίνει η τροφή μας. Καταναλώνουμε τη ζωή που μας προσφέρεται.

Κουρκούτι η Γαλλία. Η Ευρώπη, δειλή και μοιραία, γίνεται αρχιμάγειρας με την αδικαιολόγητη αδράνειά της. Μαγειρεύει το κουρκούτι που αρχίζει να βγαίνει από το εκλογικό της τσουκάλι. Ενα κουρκούτι άγευστο.