Οι αποδιοπομπαίοι τράγοι

Έχουν γραφτεί πολλά για την οργή και τον κόμπο που νιώθουν όλοι οι Έλληνες τον τελευταίο καιρό. Δύσκολο, επώδυνο θα έλεγα, είναι να γλύψεις τις πληγές, να αντικρίσεις γυμνή την αλήθεια. Ο κόμπος δεν μαλακώνει. Ο θυμός δεν κατακάθεται. Δύσκολο να επαναλάβεις το στίχο του Σεφέρη «Mε τι καρδιά, με τι πνοή,τι πόθους και τι πάθος,πήραμε τη ζωή μας· λάθος!κι αλλάξαμε ζωή».Έχουν κυλήσει αμέτρητες λέξεις από τα χείλη πολλών για το πού μπαίνει η άνω τελεία, αν δηλαδή ομολογούμε συλλογικά πως η ζωή μας πήρε λάθος δρόμο τις τελευταίες δεκαετίες^.αν δηλαδή υπάρχει μια συλλογική ενοχή και συνείδηση για την ανάγκη αλλαγής στη ρότα πλεύσης.

       Ανάμεσα σ’ όλα αυτά όμως υπάρχει κάτι πολύ ενδιαφέρον που μας γυρίζει στο 19^ο αιώνα. Είναι η στάση των Δυτικοευρωπαίων. Ολοένα και  περισσότερο δυναμώνουν οι κρωγμοί για τους ανίκανους, τους διεφθαρμένους, τους τεμπέληδες, τους…. σκεπάζοντας τις όποιες κουβέντες συμπάθειας. Υπάρχει μια υστερία σε κάποιους κύκλους των εταίρων μας που παίρνει χαρακτηριστικά επικίνδυνου εθνικού στερεότυπου. Από τη λαϊκίστικη γερμανική «Μπίλντ» ως  τα δελτία ειδήσεων των ευρωπαϊκών Μέσων Ενημέρωσης οι σύγχρονοι Έλληνες έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζονται ως αποδιοπομπαίος τράγος, στον οποίο φορτώνονται όλες οι αμαρτίες για να ξεφορτωθούν τις δικές τους ευθύνες οι ηγήτορες. Πάντα έτσι συνέβαινε με τους αποδιοπομπαίους τράγους στην ιστορία. Ήταν τα εύκολα θύματα που κουβαλούσαν το σταυρό του μαρτυρίου για τις συλλογικές ευθύνες.

     Οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί επαναλαμβάνονται, με διάφορους τρόπους κάθε φορά, από πολλούς σπουδαιοφανείς που επενδύουν προσωπικές φιλοδοξίες στην «υποτίμηση» και απαξίωση του συμβολικού ιστορικού και πολιτισμικού κεφαλαίου της Ελλάδας-και όχι μόνο. Και να σου που σκάει μύτη ο 19^ος αιώνας. Ήταν τότε που  οι Δυτικοευρωπαίοι σχεδίαζαν επί χάρτου την ηγεμονία τους φτιάχνοντας τη ‘βολική’ θεωρία του εξελικτισμού. Αυτοί στην κορφή της προόδου-και τον «πολιτισμό» όπως αυτοί τον φαντάζονταν-κι από κάτω οι άλλοι-πένητες και ρακένδυτοι λαοί της Αφρικής, της Ασίας, των Βαλκανίων- που πάλευαν απεγνωσμένα να φτάσουν το ιδεατό. Σήμερα τη θέση τους παίρνουν τα «γουρουνάκια» της μεσογειακής Ευρώπης(P.I.G.S.) . Είναι οι ανεπρόκοποι, οι απροσάρμοστοι, οι ανεπίδεκτοι μαθήσεως. Στη θέση του μηχανοδηγού οι εκλεκτοί και στο τελευταίο βαγόνι της ιστορίας της σύγχρονης Ευρώπης οι «λεπροί», οι αποσυνάγωγοι.

       Η ιστορία όμως είναι απρόβλεπτη. Η εξουσία και η δύναμη τυφλώνουν και δε βοηθούν να διαβαστεί σωστά το παρελθόν.