Σελίδες

Τετάρτη 4 Ιουνίου 2014

του Παναγιώτη Γεωργουδή,Η Ελλάδα των «Αγωνίων Θεών», εφσυν,4/06/14



Οι θεοί της Αγωνίας δεν είναι στον ελληνικό κόσμο μια μεταφυσική κατασκευή κάποιων ειδικών πολιτικών στοχαστών ή μεγάλων προφητών που ζουν εκτός κοινωνίας. Είναι κριτική σκέψη και βίωμα, μυροφόρος ανθός της Κοινωνίας των Πολιτών.
       

Τα μυρωμένα χείλη των κυμάτων του Αιγαίου τραγουδούν αενάως τον απελευθερωτικό Λόγο των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και ποιητών. Αυτοί έθεσαν τα θεμέλια της Φιλοσοφίας, της Αμεσης Δημοκρατίας, της Επιστήμης και ερμήνευσαν τα κοινωνικά φαινόμενα με ένα πνεύμα ελευθερίας, δικαιοσύνης και ισότητας. Συγχρόνως, κάποιοι φιλόσοφοι υπήρξαν ηγέτες των πολιτικών κινημάτων της Αμεσης Δημοκρατίας εναντίον της τυραννίας.

Ψάλλουν τα κύματα του Αιγαίου ως ραψωδοί τους στίχους των μεγάλων ποιητών. Οποιος δεν τους ακούει, είναι επειδή έχασε τη συμπαντική ακοή της ελευθερίας του παρελθόντος και του μέλλοντος, ακύρωσε την ομορφιά και το χρέος του παρόντος. Αυτό το διαχρονικό μοσχοβόλημα της πνευματικής δίνης των κυμάτων του Αιγαίου προσπαθεί να «πνίξει» η καθεστηκυία ντόπια και ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων, με τη σχεδιασμένη φρίκη του πνιγμού των μεταναστών και των προσφύγων στο Αιγαίο, στη Λαμπεντούζα και αλλού.

Ο λόγος υπέρ των κυνηγημένων και των αδυνάτων από τις εξουσίες ως πνευματική και ηθικο-πολιτική στάση ζωής ενός καθολικού ανθρωπισμού δίνεται με αριστοτεχνικό τρόπο από έναν τιτάνα της σκέψης, τον Αισχύλο, στο έργο του «Ικέτιδες». Εργο εκρηκτικά επίκαιρο στην παρηκμασμένη Ευρώπη, η ελίτ της οποίας δεν κυνηγά ανηλεώς μόνο τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που συρρέουν από φτωχές χώρες της Ασίας και της Αφρικής, αλλά επιπροσθέτως μεταβάλλει ραγδαία σε εσωτερικούς πρόσφυγες και εσαεί σκλάβους τους λαούς του ευρωπαϊκού Νότου. Κατασκευάζει συνθήκες κοινωνικού εγκλεισμού, οι οποίες θα επεκταθούν και στους λαούς του Βορρά.

Ο Αισχύλος αναπλάθει έξοχα τον λαϊκό μύθο του Δαναού και των πενήντα θυγατέρων του, οι οποίες κατάγονται από την Ιώ και τον Δία. Φτάνουν κυνηγημένες στο Αργος, από τους πενήντα γιους του Αιγύπτου, ξαδέλφια μεταξύ τους, οι οποίοι θέλουν να τις παντρευτούν διά της βίας. Ο αρχαίος ποιητής θίγει το θέμα της πολιτικής βίας του δυνατότερου προς τον κατώτερο, την ανδρική βία προς τη γυναίκα, την ιερότητα του προσώπου, που πρέπει να υπερασπιζόμαστε ως κοινωνία, του κυνηγημένου, του μετανάστη και του πρόσφυγα, διότι τους προστατεύει, εκτός από τον Ξένιο Δία, ο Ικέσιος Δίας! Ο θεός των απανταχού ικετών ανεξαρτήτως φυλής, εθνικότητας, φύλου, κοινωνικής κατηγορίας, χρώματος, θρησκείας κ.λπ.

Αυτή είναι η αρχαιοελληνική απελευθερωτική πολιτισμική παράδοση και όχι η αποκρουστική βία των ακροδεξιών και των αγοραίων νεοφιλελεύθερων.

Χορός: «Ο Δίας των κυνηγημένων, βλέμμα
πονετικό να ρίξει στο κοπάδι μας
που αρμένισε το πέλαγος κινώντας
απ’ τους αμμουδερούς γιαλούς του Νείλου.
Φύγαμε αφήνοντας τη θεϊκιά
γη που με τη Συρία γειτονεύει,
όχι για φόνο εξορισμένες
με του λαού τη γνώμη, αλλ’ απ’ το μίσος
για συγγενείς μας άντρες και τη φρίκη
για γάμο ντροπιασμένο με του Αιγύπτου
τους άθεους γιους»

(μετ. Τ. Ρούσσος, εκδ. Κάκτος)

Μέσω του Χορού της τραγωδίας, που είναι οι ίδιες οι κυνηγημένες γυναίκες, ο Αισχύλος θέτει το πρώτο καθολικό όριο του ικέτη: δεν πρέπει να έχει διαπράξει φόνο. Η αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής είναι πράξη αποτρόπαια και ανίερη. Ταυτόχρονα προβάλλει ως αιτία της προσφυγιάς τους πως τα ξαδέλφια τους θέλουν με τη βία να τις παντρευτούν, δηλαδή είναι υποψήφιες για βιασμό και καθολική ανθρώπινη υποταγή στις δυνάμεις του μίσους.

Ο ποιητής-φιλόσοφος στοχάζεται κοσμογονικά πάνω στις οικουμενικές ανθρώπινες αξίες και όχι στα εφήμερα. Εχει εναποθέσει μια βόμβα ελευθερίας, σαν να έχει προβλέψει τις πολιτισμικές εξελίξεις στο βάθος των αιώνων, η βαρύτητα της οποίας δεν έχει επαρκώς αξιολογηθεί. Οι κόρες του Δαναού, που έχουν ελληνική καταγωγή από την πλευρά της Ιώς, την οποία είχε ερωτευθεί ο Δίας και η Ηρα από ζήλια μετέτρεψε σε δαμάλι, επιστρέφουν στην πατρίδα των προγόνων, το Αργος, για να σωθούν, αλλά πλέον δεν είναι λευκές∙ είναι μαύρες! Εχουν γίνει «μελανθές ηλιόκτυπον γένος» (μελαψό και ηλιοκαμένο γένος).

Είναι άλλου χρώματος και φυλής, αυτό τις κάνει ακόμα περισσότερο συνεσταλμένες μπροστά στους βωμούς, πράγμα το οποίο δηλώνει ο πατέρας τους Δαναός:

«Θαρρώ το πιο καλό πως είναι, κόρες,
εδώ, στων Αγωνίων θεών τον τόπο,
να μαζευτείτε. Πιότερο από κάστρο
βαστά γερά ο βωμός, άπιαστη ασπίδα.
Εμπρός λοιπόν, βιαστείτε, και κρατώντας
σεμνόπρεπα στ’ αριστερά σας χέρια
λευκοστεφάνωτα κλαδιά ικεσίας,
σύμβολο και τιμή του Ικέσιου Δία,
στους ξένους ν’ απαντάτε, όπως ταιριάζει
σε πρόσφυγες, με λόγια μετρημένα».

Ο Πελασγός, βασιλιάς του Αργους, όταν τις αντικρίζει, εκπλήσσεται με το χρώμα τους, αλλά ουδόλως εμμένει σε αυτό ως διαχωριστικό φυλετικό και ρατσιστικό στοιχείο: «Μοιάζετε περισσότερο με τις γυναίκες της Αφρικής και διόλου με τις ντόπιες».

Αντίθετα, από θέση ισότητας θέλει να μάθει τα βάσανά τους. Η βόμβα ελευθερίας των οικουμενικών αξιών θα εκρήγνυται πλέον στα ανθρώπινα κύτταρα και στους δημόσιους θεσμούς ανά τους αιώνες με το απελευθερωτικό της περιεχόμενο. Για όλους τους ανθρώπους υπάρχουν οι κοινοί «θεοί της Αγωνίας», της αλληλεγγύης και της αδελφοσύνης. Συμπάσχουν και ενεργοποιούν τον καθολικό ανθρωπισμό από τον τόπο που τους γέννησε, την αρχαία Ελλάδα, προς κάθε γωνιά της χειμαζόμενης ανθρωπότητας και του αιματοβαμμένου πλανήτη μας. Είναι γροθιά στο στομάχι του ολοκληρωτισμού και της παγκοσμιοποίησης.

Οταν πάψουν οι άνθρωποι να πιστεύουν στους θεούς της Αγωνίας, δηλαδή στο κοινό τους πεπρωμένο, τότε οι κοινωνίες υποδουλώνονται σε αποκτηνωμένες εξουσίες που σκορπούν το μίσος και τον όλεθρο με φενακισμένα κοσμοείδωλα κέρδους και ισχύος. Οι θεοί της Αγωνίας δεν είναι στον ελληνικό κόσμο μια μεταφυσική κατασκευή κάποιων ειδικών πολιτικών στοχαστών ή μεγάλων προφητών που ζουν εκτός κοινωνίας. Είναι κριτική σκέψη και βίωμα, μυροφόρος ανθός της Κοινωνίας των Πολιτών. Κατακτήθηκε με μεγάλα κοινωνικά κινήματα Αμεσης Δημοκρατίας συμπορευόμενα με τη Φιλοσοφία, έγινε τρόπος ζωής και διαπέρασε τον λαϊκό πολιτισμό.

Αυτή την κοινωνία των πολιτών υπερασπίστηκε ως οπλίτης ο Αισχύλος στη μάχη του Μαραθώνα κατά των Περσών. Εχοντας πλήρη γνώση λοιπόν αυτής της τεράστιας πολιτισμικής κατάκτησης του ανθρώπου βάζει τον Χορό των γυναικών να ζητά να αποφασίσει άμεσα ο βασιλιάς του Αργους, την προστασία τους από τους εκδικητικούς γιους του Αιγύπτου, διακινδυνεύοντας πολεμική σύρραξη ανάμεσα στο Αργος και την Αίγυπτο. Ο Πελασγός τούς διαμηνύει πως, αν και βασιλιάς, δεν έχει δικαίωμα να πάρει τέτοια απόφαση χωρίς τη γνώμη των πολιτών που εκφράζεται διά της «ψήφου».

Οντως, η λύτρωση των γυναικών προσφύγων επέρχεται από την ομόφωνη απόφαση της Συνέλευσης των πολιτών του Αργους.

Χορός: «Καλόβολη για μας έδωσαν ψήφο
και τους ικέτες σέβονται του Δία,
το δύστυχό μας τούτο εδώ κοπάδι.
Κι ούτε με την απόφασή τους
χαρίστηκαν στους άντρες,
των γυναικών καταφρονώντας το δίκιο».
Ασπρες σπιλιάδες του Αιγαίου σπέρνουν αενάως πνοές των «Αγωνίων Θεών»
Αναγεννούν την Ελλάδα των «Αγωνίων Θεών»
Απαιτούν την Ευρώπη των «Αγωνίων Θεών»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου