Δεν προνόησε μόνο ο Ελληνας νομοθέτης να δώσει τη δυνατότητα ενδιάμεσης ψήφου, ανάμεσα στο «ναι» και το «όχι», στην υπερψήφιση και την αποδοκιμασία, σαν μια ιδιάζουσα εκδοχή της αποχής. Το «παρών» είναι νόμιμο και σε άλλα Κοινοβούλια. Αν ισχύει και εκεί το ελληνικό πατριαρχικό έθιμο, δεν το ξέρω. Εννοώ την υποταγή της δήλωσης «παρούσα», επί γυναικών, στη μετοχή γένους αρσενικού, «παρών», για λόγους που μόνο η αρρενοπρεπής παράδοσή μας τους κατανοεί και τους δικαιώνει.
Τα «παρών» των τελευταίων ημερών επικαιροποίησαν όσα ερωτήματα αφορούν την πολιτική σαφήνεια της συγκεκριμένης ψήφου και τα συναισθήματα που οδηγούν σ’ αυτήν. Αραγε, στο «παρών» σε ωθεί η ατολμία, που σου απαγορεύει να υιοθετήσεις μία από τις δύο άλλες απόλυτες μορφές ψήφου; Και η μεσοβέζικη απόφασή σου να μη συνταχθείς με καμία από τις αντιμαχόμενες μερίδες σημαίνει ότι θέλεις να τα έχεις καλά και με τις δύο, καιροσκοπικά; Ή μήπως δηλώνει το εντελώς αντίθετο, ότι δηλαδή αδιαφορείς και για τις δύο μερίδες, δεν σε καλύπτει καμιά τους, οπότε δεν έχεις πολιτικούς λόγους να ευνοήσεις τη μεν και να αποκηρύξεις τη δε; Το «παρών» είναι σκόπιμα ασαφές, ένα «απών» στην ουσία, ή μήπως καθαρό και ειλικρινές μες στην αμηχανία του; Σημαίνει «ούτε ναι ούτε όχι» ή «και ναι και όχι;». Γενικής ισχύος απαντήσεις δεν υπάρχουν φυσικά. Η κάθε φορά, για το κάθε πρόσωπο-βουλευτή, έχει τα δικά της γνωρίσματα.
Αυτό πάντως δεν αναιρεί το γεγονός ότι η πολιτική μας ιστορία έχει αναδείξει κόμματα με κάποια αδυναμία στο «παρών». Το ΚΚΕ, λ.χ., πότε για να μη λερώσει τα χέρια του και τις ιδέες του και πότε επειδή ενστερνίζεται το δόγμα ότι «το καλό είναι εχθρός του καλύτερου», προτιμά αρκετά συχνά το «παρών». Είναι χαρακτηριστικό ότι ψήφισε επί της αρχής «παρών» ακόμα και στο νομοσχέδιο για την απόδοση ιθαγένειας στους μετανάστες δεύτερης γενιάς. Η αλήθεια είναι πως η επιλογή του συνάδει με τη γενικότερη στάση του: ναι μεν πολιτεύεται, οργανώνει συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις κτλ., η άποψή του όμως ότι «τίποτε, μα τίποτε καλό δεν είναι δυνατόν να γίνει στον παρόντα καπιταλιστικό κόσμο», του δίνει χαρακτηριστικά αναχωρητικής σέχτας. Φάνηκε και στο δημοψήφισμα.
Από την ιστορία, και ειδικότερα από την κατά Πλούταρχο βιογραφία του Σόλωνα, γνωρίζουμε ότι ο «περισσότερο πρωτότυπος και παράξενος» νόμος του Αθηναίου σοφού αφαιρούσε τα πολιτικά δικαιώματα όσων έμεναν ουδέτεροι επί εμφυλίων ταραχών: «Των δ’ άλλων αυτού νόμων ίδιος μεν μάλιστα και παράδοξος ο κελεύων άτιμον είναι τον εν στάσει μηδετέρας μερίδος γενόμενον». Είχε τους λόγους του ο νομοθέτης. Δεν ήθελε να δώσει σε κανέναν τη δυνατότητα να αδιαφορεί για τα πράγματα της πόλης και να φέρεται με καιροσκοπική φιλαυτία, διαλέγοντας την ησυχία του και περιφρονώντας το χρέος του να «συγκινδυνεύει» (αυτή είναι η κρίσιμη λέξη) με τους συμπολίτες του.
Τα «παρών» των τελευταίων ημερών επικαιροποίησαν όσα ερωτήματα αφορούν την πολιτική σαφήνεια της συγκεκριμένης ψήφου και τα συναισθήματα που οδηγούν σ’ αυτήν. Αραγε, στο «παρών» σε ωθεί η ατολμία, που σου απαγορεύει να υιοθετήσεις μία από τις δύο άλλες απόλυτες μορφές ψήφου; Και η μεσοβέζικη απόφασή σου να μη συνταχθείς με καμία από τις αντιμαχόμενες μερίδες σημαίνει ότι θέλεις να τα έχεις καλά και με τις δύο, καιροσκοπικά; Ή μήπως δηλώνει το εντελώς αντίθετο, ότι δηλαδή αδιαφορείς και για τις δύο μερίδες, δεν σε καλύπτει καμιά τους, οπότε δεν έχεις πολιτικούς λόγους να ευνοήσεις τη μεν και να αποκηρύξεις τη δε; Το «παρών» είναι σκόπιμα ασαφές, ένα «απών» στην ουσία, ή μήπως καθαρό και ειλικρινές μες στην αμηχανία του; Σημαίνει «ούτε ναι ούτε όχι» ή «και ναι και όχι;». Γενικής ισχύος απαντήσεις δεν υπάρχουν φυσικά. Η κάθε φορά, για το κάθε πρόσωπο-βουλευτή, έχει τα δικά της γνωρίσματα.
Αυτό πάντως δεν αναιρεί το γεγονός ότι η πολιτική μας ιστορία έχει αναδείξει κόμματα με κάποια αδυναμία στο «παρών». Το ΚΚΕ, λ.χ., πότε για να μη λερώσει τα χέρια του και τις ιδέες του και πότε επειδή ενστερνίζεται το δόγμα ότι «το καλό είναι εχθρός του καλύτερου», προτιμά αρκετά συχνά το «παρών». Είναι χαρακτηριστικό ότι ψήφισε επί της αρχής «παρών» ακόμα και στο νομοσχέδιο για την απόδοση ιθαγένειας στους μετανάστες δεύτερης γενιάς. Η αλήθεια είναι πως η επιλογή του συνάδει με τη γενικότερη στάση του: ναι μεν πολιτεύεται, οργανώνει συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις κτλ., η άποψή του όμως ότι «τίποτε, μα τίποτε καλό δεν είναι δυνατόν να γίνει στον παρόντα καπιταλιστικό κόσμο», του δίνει χαρακτηριστικά αναχωρητικής σέχτας. Φάνηκε και στο δημοψήφισμα.
Από την ιστορία, και ειδικότερα από την κατά Πλούταρχο βιογραφία του Σόλωνα, γνωρίζουμε ότι ο «περισσότερο πρωτότυπος και παράξενος» νόμος του Αθηναίου σοφού αφαιρούσε τα πολιτικά δικαιώματα όσων έμεναν ουδέτεροι επί εμφυλίων ταραχών: «Των δ’ άλλων αυτού νόμων ίδιος μεν μάλιστα και παράδοξος ο κελεύων άτιμον είναι τον εν στάσει μηδετέρας μερίδος γενόμενον». Είχε τους λόγους του ο νομοθέτης. Δεν ήθελε να δώσει σε κανέναν τη δυνατότητα να αδιαφορεί για τα πράγματα της πόλης και να φέρεται με καιροσκοπική φιλαυτία, διαλέγοντας την ησυχία του και περιφρονώντας το χρέος του να «συγκινδυνεύει» (αυτή είναι η κρίσιμη λέξη) με τους συμπολίτες του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου