Δεν σήκωνε κουβέντα, ακόμη και σε πράγματα εξόφθαλμα. Είσαι μειωμένου πατριωτικού αισθήματος, έριχνε τα βέλη του και γελούσε αυτάρεσκα. Είχε ακούσει τη φράση σε μια τηλεοπτική συζήτηση κι έκτοτε με απειλούσε με την εκτόξευση της φράσης αν επεδείκνυα οποιαδήποτε ένσταση για όσα έλεγε για την αγαπημένη του ομάδα.
Με ξάφνιασε που τον είδα φουρκισμένο, πριν ακόμη να καθίσω στην ψάθινη καρέκλα του καφενείου. Πριν να γίνει κουβέντα γι’ αυτά που τον έκαναν άλλον άνθρωπο. Είπα να ξεκουραστώ. Πήρα σύνταξη.
Καιρός να πιω με την ησυχία μου το πρωινό καφεδάκι. Να χαζέψω στην τηλεόραση. Να μάθω τα νέα. Να μην τα κλέβω με το ’να αυτί στις μηχανές των αυτοκινήτων και τ’ άλλο στο ραδιόφωνο. Να ’χα σπάσει το πόδι μου τη μέρα που έβανα τα χαρτιά για σύνταξα. Ετούτοι είναι βασανιστές. Με αγριεύουν όσοι βγαίνουν το πρωί στην τηλεόραση. Σκιάζομαι, αδερφέ μου. Ολο κρατήσεις, μείωση στις συντάξεις, αύξηση στο ΦΟΥ ΠΟΥ Α. Εχω χάσει το κέφι που είχα στο μαγαζί. Μαράζωσα, αδερφέ μου. Το ’κοψα το πρωινό συνήθειο. Δεν ξαναβάζω αυτόν τον δαίμονα.
Θυμήθηκα τον μαστρο-Βασίλη, την ώρα που άκουγα τις κλαγγές από τη διασταύρωση των αντεγκλήσεων με αφορμή τη διαγραφή των δημοσιογράφων από το συνδικαλιστικό τους σωματείο. Εχει αναδειχτεί η υπόθεση σε προμετωπίδα του αγώνα για τον σεβασμό της ελευθερίας του δημοσιογράφου να εκφράζει δημόσια και χωρίς οιονδήποτε φόβο κάθε είδους λογοκρισία.
Θα ήταν άστοχο να διαφωνήσει κάποιος μ’ αυτές τις απόψεις. Οι άνθρωποι που μάχονται, με μύριες όσες δυσκολίες, στην πρώτη γραμμή της ενημέρωσης είναι στην πρώτη γραμμή των αγώνων για τη δημοκρατία και την ελευθερία έκφρασης, όχι μόνο της προσωπικής τους αλλά και όλων των πολιτών, ιδίως όσων είναι απροστάτευτοι απέναντι στις ποικιλώνυμες μπουλντόζες της εξουσίας.
Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει επιλογή. Δεν μπορεί κανείς να συμφωνήσει με τις διαγραφές. Δεν λύνουν το πρόβλημα. Στις δημοκρατίες η ελευθερία έκφρασης δεν μπορεί να είναι υπόθεση πειθαρχικών οργάνων ούτε του αρχηγού του κόμματος που κατεβάζει από το αεροπλάνο όποιον διαφωνεί μαζί του. Η δημοκρατία βρίσκεται σε κίνδυνο όταν κυκλοφορούν ανάμεσά μας στρατιωτάκια.
Δυστυχώς, το θέμα ξεστράτισε. Εγκλωβίστηκε στις μυλόπετρες της μικροπολιτικής και των μικροσυμφερόντων. Γιατί η ψίχα του θέματος έμεινε έξω από τη συζήτηση. Εμεινε μετέωρος ο φόβος του μαστρο-Βασίλη. Νιώθει να τον τρομοκρατούν όσοι θέλουν, τάχα, να τον ενημερώσουν. Ολοι ομνύουν στο δικαίωμα της έκφρασης. Ολοι σέβονται τη βούληση του πολίτη που μπορεί ελεύθερα να επιλέξει.
Σ’ αυτό το σημείο διυλίζουμε τον κώνωπα και καταπίνουμε την κάμηλο. Δημιουργεί ο τηλεοπτικός -και συχνά και ο ραδιοφωνικός- δέκτης συνθήκες ώστε να εμφανιστεί η ελεύθερη βούληση των πολιτών; Καταπίνουμε την κάμηλο. Το αυταπόδεικτο. Οι πρωινές εκπομπές λόγου έχουν γίνει βασανιστές. Δεν μπορεί να γελάσει το χειλάκι του θεατή. Απ’ το πρωί νιώθει να βρίσκεται στην κλίνη του Προκρούστη και να του τεμαχίζουν το σώμα και την ψυχή.
Κι όλα αυτά στο όνομα της αντικειμενικής ενημέρωσης. Μια προσεκτική ανάγνωση της συνέντευξης του Ντομινίκ Βολτόν («Βήμα»), από τους επιφανέστερους ειδικούς στην πολιτική επικοινωνία, θα κάνει αντιληπτό ότι χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία να τεθεί στο τραπέζι αν και κατά πόσο ο τρόπος που διατυπώνεται ο δημοσιογραφικός λόγος - σε περιόδους πολιτικής όξυνσης-υπηρετεί την πολιτική ωριμότητα και τη δημιουργία μιας ισοβαρούς επικοινωνιακής σχέσης -στο μέτρο του δυνατού- με τον άοπλο θεατή και αναγνώστη του.
Η έκφραση της ελεύθερης βούλησης των πολιτών παραμένει το ζητούμενο. Διευκολύνεται, όμως, μια τέτοια προοπτική, όταν η βούληση του πολίτη παγιδεύεται στα πλοκάμια του φόβου; Ο φόβος είναι τρομοκρατία, είναι χειραγώγηση της συνείδησης, είναι αδρανοποίηση της κριτικής ανάλυσης.
* Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου