menidi.jpg
Η επόμενη μέρα δεν μπορεί να είναι πολεμική | EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ
Η σφαίρα που έκοψε το νήμα της ζωής του εντεκάχρονου μαθητή στο Μενίδι λειτούργησε ως θρυαλλίδα στις σχέσεις των Ρομά και των υπολοίπων κατοίκων. Απολύτως κατανοητή η επιφύλαξη και ο φόβος που έχουν εμφιλοχωρήσει στο Μενίδι. Υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα με βαθιές κοινωνικές ρίζες, που αναδεικνύει τη διαχρονική ευθύνη της ελληνικής πολιτείας στη διαχείριση του θέματος.
Περιθωριοποιήθηκαν οι Ρομά με ευθύνη του πολιτικού συστήματος. Αντιμετωπίστηκαν οι Ρομά ως μια κλασική περίπτωση ευδοκίμησης των πελατειακών σχέσεων. Αξιοποιήθηκε η άτυπη κοινωνική οργάνωση της συγκεκριμένης ομάδας με την ύπαρξη αρχηγών για τον έλεγχο της ψήφου που διοχετευόταν σ’ εκείνον που πλειοδοτούσε στην προεκλογική αγορά.
Αυτή η σχέση εξυπηρετούσε τα συμφέροντα και των εκφραστών μέρους του πολιτικού συστήματος αλλά και των διαχειριστών της άτυπης οργάνωσης στις κοινότητες των Ρομά.
Ο διπολισμός αυτός και οι πελατειακές σχέσεις παγίωσαν τα στερεότυπα, που συχνά εξελίσσονταν σε ρατσιστική συμπεριφορά. Θύματα αυτής της αταξίας, οι νέες γενιές των Ρομά. Απ’ αυτούς λίγοι κατάφεραν να ξεπεράσουν τον διπολισμό και να ενσωματωθούν ισότιμα στις τοπικές κοινωνίες.
Γι’ αυτή την εξέλιξη μεγάλη είναι η ευθύνη του εκπαιδευτικού συστήματος. Δεν υπήρξε, ώς τώρα, μια συγκροτημένη και οραματική πρόταση που να επιμένει στον στόχο της. Να μάθουν τα παιδιά γράμματα, κόντρα στις εθιμικές συνήθειες κάποιας μερίδας των Ρομά που τα αντιμετώπιζα(ου)ν, τα κορίτσια ιδιαίτερα, ως παιδιά ενός κατώτερου Θεού. Σπάνια αποφοιτούν από το Δημοτικό Σχολείο. Η συνήθεια να τα αρραβωνιάζουν σε σχολική ηλικία καθιστά τη φοίτησή τους ανέφικτη.
Η στάση της ελληνικής πολιτείας δεν χαρακτηρίστηκε από διάθεση να υλοποιήσει ένα μακρόπνοο σχέδιο. Διακηρύξεις υπήρχαν. Η βούληση έλειψε, έγινε ευάλωτη στις πολιτικές και κοινωνικές σκοπιμότητες. Παράδειγμα τρανό, τα ευρωπαϊκά προγράμματα για την ένταξη των Τσιγγανοπαίδων, όπως ήταν ο τίτλος.
Σπαταλήθηκαν χρήματα άσκοπα, που δεν οδήγησαν στον στόχο. Προκηρύσσονταν για μικρή χρονική περίοδο. Δεν υπήρξε συνέχεια και συνέπεια. Απουσίαζε μακρόπνοο εκπαιδευτικό σχέδιο.
Και σ’ όλα αυτά προστέθηκε η προκατάληψη μερίδας γονέων και εκπαιδευτικών. Ζητούσαν -και ζητούν ακόμη- ξεχωριστά σχολεία, που είναι η θερμοκοιτίδα για την εμπέδωση του κοινωνικού περιθωρίου και τη δημιουργία συγκρουσιακών σχέσεων.
Το Μενίδι μπορεί να γίνει η αρχή για μια μακρόπνοη πολιτική που μπορεί να θεραπεύσει την κοινωνική παθογένεια. Η επόμενη μέρα δεν μπορεί να είναι πολεμική. Η οδυνηρή απώλεια του παιδιού προκάλεσε θλίψη και οργή.
Για τα παραβατικά φαινόμενα, για τα οποία δεν υπάρχει καμία ανοχή. Δεν δικαιολογεί, όμως, τις επιθέσεις. Το πογκρόμ. Η εκπαίδευση, σε βάθος χρόνου, μπορεί να διαμορφώσει διαφορετικό κλίμα.
* καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου