Σοφίκα, Εφημερίδα των Συντακτών, 26 Σεπτεμβρίου

Κατά καιρούς επανέρχεται η εικόνα της Σοφίκας, κρεμασμένης τον Ιούλιο 1944 στα Κάτω Λεχώνια, ένα όμορφο προάστιο της πόλης του Βόλου.  Η ιστορία της φέρει τις πληγές που ο αποκρουστικός φασισμός προκάλεσε στον τόπο μας. Όχι μόνο με τις πράξεις των εκπροσώπων των ναζιστών κατακτητών. Αλλά και με τους έλληνες συνεργάτες τους. Του Εθνικού Αγροτικού Συνδέσμου Αντικομμουνιστικής Δράσεως.

     Μικρές ιστορίες που πονάνε. Ως τώρα, οι ιστορίες αυτές ήταν έγνοια των επιστημόνων. Να τις καταγράψουν. Να κατανοήσουν όσα συνέβησαν. Όμως, ο κίνδυνος της φαιάς πολιτικής πανώλης επιστρέφει. Με την αποθράσυνση πολιτικών μορφωμάτων που το μίσος έχει γίνει η πολιτική τους σημαία. Η βία και η φυσική εξόντωση είναι μέρος της πολιτικής τους  κληρονομιάς.

         Η ιστορία της Σοφίκας Τοπάλη είναι μια μαρτυρία της φασιστικής σκληρότητας. Που συχνά διαπλέκεται με οικονομικά συμφέροντα. Δεν είναι μόνο η πολιτική αντίθεση. Συχνά αυτή χρησιμοποιείται ως προπέτασμα, για να μεταμφιεστούν τα προσωπικά συμφέροντα.

     Η ιστορία της οικογένειας Τοπάλη είναι μια μικρογραφία της ελληνικής διασποράς. Οι δρόμοι του ορεινού χώρου προς την κεντρική Ευρώπη. Οι ορεσίβιοι που αναδεικνύονται σε πρωτοπόρους επιχειρηματίες. Που γίνονται ευεργέτες του γενέθλιου τόπου. Που επενδύουν σε κύρος και παραγωγικές δραστηριότητες. Που έχουν ακούσει πολλά για τις μύχιες σκέψεις τους. Αλλά που κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει την προσφορά τους.

      Τέτοια ήταν και η οικογένεια της Σοφίκας Τοπάλη. Ξεκίνημα από το Συρράκο. Ακολούθησε η Κέρκυρα και μετά ο δρόμος του Δούναβη στην κεντρική Ευρώπη. Σπουδές και διάθεση προσφοράς σε δύσκολες στιγμές. Ανοίγουν τα πουγκιά τους κτίζοντας σχολείο στα Λεχώνια και οικοτροφείο στο Συρράκο. Ένας Συρρακιώτης που ποτέ δεν ξέχασε το χρέος του απέναντι στη γενέτειρα. Αλλά και στον Βόλο.

    Η Σοφίκα μεγάλωσε σ’ ένα κλίμα προσφοράς και ευαισθησίας. Με πρώιμο ενδιαφέρον για τα βότανα. Πρωτίστως, με ανησυχία για την καταχνιά της κατοχής. Πονούσε γι’ αυτό που έβλεπε. Είχε την αθωότητα του δίκιου που την έπνιγε. Ήταν η γυναίκα που έφερε μαζί της την απέχθεια στον βαρβαρισμό. Που κουβαλούσε την οικογενειακή κληρονομιά του πατέρα της Παναγή Τοπάλη. Την αλληλεγγύη προς όσους είχαν ανάγκη.

     Η Σοφία κρεμάστηκε από τους Γερμανούς στα Λεχώνια. Μαζί της η μάνα της, η Ολλανδικής καταγωγής Λουκία. Αλλά και η αντάρτισσα Φιλίτσα. Κατηγορήθηκαν για φιλοεαμικά αισθήματα.Ο αστικός, όμως, μύθος που κυκλοφορεί στους δρόμους των Λεχωνιών είναι αναιδής. Κάποιοι της «αντικομμουνιστικής δράσεως», αντάμα με τους ναζιστές,  έβαλαν στο μάτι την περιουσία των Τοπαλαίων. Μερικοί δε είναι βέβαιοι πως τα σερβίτσια της Σοφίκας εθεάθησαν σε κοσμικές συγκεντρώσεις.