Ετσι αρχίζει ένα γιαννιώτικο δίστιχο που διασώζει ο Κρυστάλλης στο πεζογράφημά του «Η Πανήγυρις της Μεταμορφώσεως εν Ιωαννίνοις». Ενα πριάρι με προσκυνητές πηγαίνει στο Νησί της Παμβώτιδας λίμνης των Ιωαννίνων, καλοκαιριάτικα, για να λάβει μέρος στο πανηγύρι και να πιει το περίφημο νερό της Ντραμπάτοβας.
Κι ενώ ο λεμβούχος κωπηλατούσε, οι επιβάτες άρχισαν τον ιδιότυπο αγώνα με τα στιχοπλόκια, όπου αναμετρούνταν η ετοιμότητα, η γνώση του πολιτισμού της περιοχής και η στιχουργική ευρηματικότητα. Οι συμμετέχοντες όφειλαν ν’ απαντήσουν αστραπιαία σ’ αυτόν που άρχιζε τον στιχουργικό αγώνα, χωρίς να παρεκκλίνουν από τους όρους που έθετε ο πρώτος του αγώνα. Τόσο η πρώτη λέξη όσο και το θέμα όφειλαν να συμπλέουν στην κατεύθυνση που είχε οριστεί.
«Σουλτάνα είναι τα φρύδια σου», έτσι ξεκινάει το ερωτικό δίστιχο, το οποίο αποθεώνει τη γυναικεία ομορφιά. Αντλεί εικόνες από οποιαδήποτε πηγή. Και η μορφή της Σουλτάνας ήταν οικεία αλλά και πρότυπο ομορφιάς στα οθωμανικά Γιάννενα. Είναι εξαιρετική η εικονοποιία της λαϊκής ποιητικότητας, στην οποία η γυναικεία ομορφιά κατέχει ξεχωριστή θέση.
Τα φρύδια και το πρόσωπο, όπως και το στόμα αλλά και τα μαλλιά, συχνά πυκνά γίνονται η έκφραση της γυναικείας ομορφιάς, για τα οποία η λαϊκή φαντασία επιφυλάσσει εντυπωσιακές παρομοιώσεις και περιγραφές. «Εχεις φρύδια σαν γιοφύρια». Η ποιητική παρομοίωση των φρυδιών με γεφύρι απαντά σε δημοτικά τραγούδια.
Τα καμαρωτά γεφύρια της λαϊκής αρχιτεκτονικής αποτελούν το τέλειο στεφάνωμα των ποταμιών στις ορεινές περιοχές. Με τον ίδιο τρόπο ο λαϊκός τεχνίτης δανείζεται την καθημερινή εικόνα στις οδοιπορίες του. Και την κάνει ποιητική τέχνη, για να στεφανώσει την ομορφιά της αγαπημένης του. Την αποκαλεί στεφανοφρυδάτη σε άλλο τραγούδι. Τα «μαύρα φρύδια» του Βαμβακάρη συμπληρώνουν το πρότυπο της ομορφιάς, ενώ τα παχιά και μαύρα για τους ονειροκρίτες ταυτίζονται με την προσδοκία της ευτυχίας. Οταν όμως τα φρύδια της Σουλτάνας γίνονται σμιχτά αποκτούν μαγικές διαστάσεις, όπως είναι και η ποθητή γυναικεία ομορφιά.
«Φιρμάν το πρόσωπό σου». Συνεχίζει την ευρηματικότητά του ο λαϊκός τεχνίτης. Πρόσωπο μαλακό σαν την περγαμηνή του φιρμανιού, που μπορεί να υποτάξει την αντρική θέληση. Κι όλα αυτά ολοκληρώνονται με τον δεύτερο στίχο. «Κι εγώ κοντεύω να χαθώ στον ήσκιο τον δικό σου». Η ανατολίτικη ομορφιά μαγεύει τον νου, εντείνει τα συναισθήματα και αδρανοποιεί τη βούληση του ερωτευμένου νέου. Παραδίνεται στη σαγήνη της αγαπημένης του. Συντρίβει τον εγωισμό του και συμβιβάζεται με την ιδέα να ζει στη δική της σκιά.
Η γυναικεία ομορφιά, όσο κι αν οι εποχές αλλάζουν, συνεχίζει να εμπνέει τους ποιητές και τους δημιουργούς τραγουδιών. Το μέσο αλλάζει. Η ομορφιά παραμένει. Το ίδιο και η ανάγκη να υμνηθεί από όσους έχουν κεραυνοβοληθεί.
Αυτό το Παρασκευοσαββατοκύριακο οι δρόμοι μάς οδηγούν στο Μορφοβούνι της Λίμνης Πλαστήρα Καρδίτσας. Εκεί, θα μιλήσουμε για τον έρωτα. Στο δημοτικό τραγούδι πρωτίστως. Εγώ με τούτο τον σεβντά στη λίμνη θε να πάω…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου