Σε ξαναβλέπω λιόκαλη Παµβώτιδα και πάλι, ψάλλει ο Ελιγιά στο ποίημά του«Γυρισμοί». Ενας λάτρης, ένας
κιθαρωδός της ομορφιάς και της ευαισθησίας. Θυμάμαι τον στίχο κάθε φορά που
επιστρέφω στα Γιάννινα -την παρένθετη μητέρα των φοιτητικών μας χρόνων-, εκεί
μετά την πύλη του κάστρου όπου προβάλλει ο Μώλος. Θα έλεγα πως, παραφράζοντας
τον Δάλλα, ανάμεσα σ’ εκείνη την Παμβώτιδα της νιότης, τότε που ονειρευόμασταν
παρακολουθώντας παραστάσεις του Καραγκιόζη. Και στη λίμνη του Μαραθώνα, με άλλα
λόγια τους τόπους που μας έριξε η βιοτή, άλλαξαν πολλά.
Ομως η Παμβώτιδα, εικόνα
μαγική, όσον κι αν άλλαξαν οι καιροί, κρατάει πάντα τη μνημονευτική της δύναμη.
Ω λίμνη, στα γλαυκά σου τα νερά/πόσα όνειρα παιδιάτικα λουσμένα, ο αέρας
μεταφέρει με το θρόισμα των δέντρων τους καημούς του Ελιγιά. Ανασύρει τις
εικόνες με τους πλάνητες που σεργιάνιζαν τις καλοκαιρινές κυράδες της λίμνης,
τις καραβίδες, προσδοκώντας να αγκιστρώσουν το ζωηρό βλέμμα των παιδιών. Οι
κυράδες της Παμβώτιδας αποκτούσαν μια μυθική υπόσταση, φλόγιζαν την επιθυμία
των παιδιών για μια ονειρεμένη έξοδο με Καραγκιόζη και καραβίδα.
Δεν είχε άδικο, λοιπόν, ο
Κωνσταντίνος Αραβαντινός που επέλεξε την καραβίδα ως τίτλο του περιοδικού που έβγαλε
το 1873. Δεν μακροημέρευσε. Μόνο δύο τεύχη. Ομως, ο ιδρυτής του την επέλεξε για
να αναταράξει την ησυχία των συμπολιτών του. Ως άλλος Ιωνάς, επέλεξε για
κατοικία του την κοιλιά της καραβίδας της λίμνης κι από κει χρησιμοποιούσε τις
λαβίδες των ποδιών της. Για να επιφέρει δήγματα στο αρχοντολόι της πόλης, τους
καθηγητές της Ζωσιμαίας Σχολής και στον ανώτερο κλήρο. Που έμεναν
προσκολλημένοι τυπολατρικά σε μια αυστηρότητα. Ομφαλοσκοπούσαν και φοβούνταν
αυτό που ερχόταν.
Σ’ ένα περιβάλλον μιλτόχροο, μουντό, ο Αραβαντινός τολμά να
σατιρίσει τους πάντες. Οι καραβίδειες δαγκάνες του προκαλούσαν μώλωπες σε όλους
επιφέροντας δυσφορία αρχικά και αναστάτωση στη συνέχεια. Οι νοικοκυραίοι της
πόλης είχαν ανήσυχο ύπνο, ακόμη κι όταν πήγαιναν στο καφέ σαντάν της πόλης. Στο
«Παυσίλυπον». Εκεί που αναζητούσαν τις Βοημίδες χορεύτριες, ρίχνοντας κλεφτές
ματιές. Τρομοκρατούνταν στη σκέψη πως θα γίνονταν άθυρμα των λαβίδων της
καραβίδειας γραφής. Η «Καραβίδα» απειλούσε την ψυχή και την υπόληψη της πόλης.
Οι άτεγκτοι εκπαιδευτικοί, που εξαπέλυαν κεραυνούς στους μαθητές της Ζωσιμαίας,
και οι εφέντηδες της πόλης, η αρχοντιά, το βράδυ εκλιπαρούσαν τη ματιά της
Τούμπλας και των άλλων χορευτριών.
Το βραχύβιο περιοδικό «Καραβίδα» των Ιωαννίνων είναι μια ξεχωριστή
περίπτωση, που είχε διαλάθει της προσοχής των ερευνητών. Το κατάφερε ο
εθνομουσικολόγος Γιώργος Κίτσιος («Το ους ημών το ξεκουρδισμένο...», εκδόσεις
νήσος). Είναι η εικόνα μιας πόλης, όπως δεν την αποτυπώνουν τα αρχεία. Είναι
ένας πλούτος για τον σατιρικό λόγο. Μια στιγμή που δυστυχώς δεν κράτησε πολύ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου