Ευάγγελος Αυδίκος, Ανθρωπομηνίες, efsyn, 23.7.19

Παλαιόθεν οι άνθρωποι αναζητούν τρόπους να ξεφορτωθούν τα αμαρτήματά τους. Νιώθουν την ανάγκη να απαλλαγούν από τις δικές τους ευθύνες. Να βιώσουν την κάθαρση. Για τον λόγο αυτό δημιουργούν κοινωνικές και πολιτισμικές καρικατούρες. Μπορεί να είναι ένας πολιτικός που εξορίζεται. Αλλοτε ένας που παρεκκλίνει από τον «μέσο» άνθρωπο – αυτή η μεσότης που εξωθεί στο περιθώριο όσους διαφέρουν. Οι «πολλοί» εύκολα φτιάχνουν τους τρελούς του χωριού. Για εκτόνωση. Για να ξορκίσουν τη σκοτεινή πλευρά του εαυτού τους. Είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος. Πάνω του φορτώνουν τα ανθρώπινα ανομήματα.

Συχνά γι’ αυτόν τον ρόλο επιλέγεται κάποια υπερφυσική οντότητα. Ενας θεός που έρχεται ως τιμωρός, με τη ρομφαία του, να αποκαταστήσει την ισορροπία. Προκαλώντας καταστροφές. Που τις είπαν θεομηνίες. Με άλλα λόγια, οι θείες οντότητες εκφράζουν την αρετή αλλά και τη νέμεση. Επιπίπτουν με σφοδρότητα στους «αμαρτωλούς» ανθρώπους μηδενίζοντας τον χρόνο. Αυτό γινόταν καθ’ υπερβολή με τους κατακλυσμούς.

Η θεομηνία λοιπόν ήταν ένας αποδιοπομπαίος τράγος. Και φορτωνόταν τις ανθρώπινες αστοχίες ισορροπώντας ψυχολογικά οι άνθρωποι. Φαίνεται όμως πως ο θεός ως ΧΥΤΑ των ανθρώπινων ευθυνών διαιωνίζεται και σήμερα. Συχνά, παίρνει την παλιά μορφή, του υπερφυσικού τιμωρού που αγανακτεί και εξαπολύει τη φωτιά, το νερό, τον σεισμό, για να επαναφέρει στην τάξη. Ακόμη και με ανθρωποθυσίες.

Είδαμε τον όρο να επανέρχεται στις φυσικές καταστροφές που έγιναν τον τελευταίο χρόνο. Η μνήμη ματώνει με τον βαρύ φόρο αίματος. Ανθρωποι εγκλωβισμένοι στις σύγχρονες φάκες των ανθρώπινων ανομημάτων. Ο κεντρικός δρόμος στο Μάτι έγινε το βασίλειο του στρεβλού αναπτυξιακού μοντέλου, στο οποίο έκλιναν ευλαβικά το γόνυ πολιτικοί και πολιτευτές, επιχειρηματίες και αεροπωλητές ελπίδων και ευμάρειας.

Ολη η χώρα διάστικτη με τα ίχνη των ανθρώπινων αστοχιών. Της εγκληματικής αδιαφορίας για το μέλλον. Η χώρα καβάλησε το μεταπολεμικό και μεταπολιτευτικό παρόν της κι έτρεχε ευτυχής με τις στιγμές της προσωρινής ευτυχίας. Στιγμές που έγιναν εφιάλτες αργότερα. Εγιναν στάχτες, πνιγμοί, αποκαΐδια, τζογάρισμα στον πόνο. Κι εκεί που είπαν «ώς εδώ και μη παρέκει», ήρθε η Χαλκιδική. Να θυμίσει πως δεν έχουμε απαλλαγεί από το σύνδρομο της στρουθοκαμήλου.

Κλείνουμε τα μάτια και το πρόβλημα δεν υπάρχει. Και πάλι τα ίδια. Συνεχίζουμε να χτίζουμε τον κόσμο του μέλλοντος με ψεύτικα υλικά που τα παρασύρει η φυσική καταστροφή. Ολη η χώρα λειτουργεί σαν ένας εργολάβος που στρώνει το μέλλον με φλούδες ασφάλτου.

Τον τελευταίο καιρό τον ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου ανέλαβε ο πολιτικός αντίπαλος. Κοντόθωρη αντίληψη. Μπορεί να εξυπηρετεί τη μετακίνηση των ψήφων, όμως αφήνει απροστάτευτο τον τόπο. Και τότε εμφανίζεται ένας άλλος όνος να του φορτώσουμε τις δικές μας αδυναμίες. Η κλιματική αλλαγή. Και οι φταίχτες; Αόρατοι. Ο βιασμός της φύσης και της λογικής, συνεχής.