Ευάγγελος Αυδίκος, Δασκαλοκτονία, EFSYN, 17.9.19

Και πάλι για τα σχολεία. Η καινούργια σχολική χρονιά ανασύρει από το βάθη της ψυχής των μεγαλύτερων τραυματικές μνήμες από τη συμπεριφορά των δασκάλων του ή και εικόνες τρυφερότητας. Σε κάθε περίπτωση, η θέση του δασκάλου/ας είναι κομβική στη διαμόρφωση της μνήμης αλλά και στον ψυχισμό των μαθητών/τριών. Οι απόψεις όσων διατείνονται πως τα παιδιά δέχονται πολλαπλά εξωσχολικά ερεθίσματα χαρτογραφούν το θέμα. Ομως, ο εκπαιδευτικός έχει καθοριστικό ρόλο για το αν η τάξη είναι τόπος ικανοποίησης ή καθημερινό μαρτύριο.

Πρόκειται για μια εναλλακτική «γονεϊκή» σχέση. Πιο έντονη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και αυξανόμενα υπαινικτική στις μεγαλύτερες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Που έχει όλα τα στοιχεία αυτής της σχέσης. Αυταρχισμό, κούραση, αγάπη και αίσθηση καθήκοντος. Αυτή η σχέση δασκάλου και μαθητή εξελίσσεται με κορύφωση τη σύγκρουση και την πατροκτονία. Την απομάκρυνση από τον αυστηρό και πνιγηρό, ενίοτε, εναγκαλισμό από τους γονείς. Το ίδιο γίνεται και στην εκπαίδευση.

Η δασκαλοκτονία παίρνει διάφορες μορφές. Ο συμβολικός θάνατος του δασκάλου/ας στην τάξη. Στη διάρκεια της γνωστικής διαδικασίας. Μια πράξη που δεν πετυχαίνει πάντα, αλλά που είναι βασική ώστε να αυτονομηθεί ο εκπαιδευόμενος από την τυραννική εξουσία της γνώσης του δασκάλου. Η βιωμένη προσωπική εμπειρία είναι μακροχρόνια. Σαράντα χρόνια στην τάξη. Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Εξόν από την πρωτοβάθμια. Σε κάθε εξάμηνο το ίδιο αίτημα. Η βαρετή επισήμανση. Που συχνά η τάξη κωφεύει, ακολουθώντας την παροιμιώδη φράση «μπαινάκιας-βγαινάκιας». Ομως, εκεί εγκαταβιώνει η πεμπτουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Το μάθημα θα είναι αποτυχημένο αν στο τέλος του εξαμήνου δεν αμφισβητήσετε τον δάσκαλο. Αν δεν έχετε δική σας άποψη και μηρυκάζετε όσα σας δίδαξαν. Δασκαλίστικες κουβέντες, θα σχολίαζε κάποιος. Κούφιες κουβέντες. Δεν είναι εύκολο να προσκληθεί η τάξη σε μια τελετουργική δασκαλοκτονία. Που μπορεί να συνοδεύεται από ψήγματα νεανικής «αναίδειας». Ή από το αίσθημα «μπορώ να πάρω το αίμα μου πίσω».

Και η δυσκολία μεγαλώνει από την ανασφάλεια του δασκάλου. Από τη μη επαρκή προετοιμασία. Από την αδυναμία του ή τη δυσκολία να χτίσει μια διαφορετική σχέση. Σε μια εκπαίδευση που απαξιώνει τους ανθρώπους της. Που κάποιοι γονείς υπονομεύουν με τη συμπεριφορά τους τη δασκαλοκτονία. Που κάποιοι απ' αυτούς επιλέγουν τη δασκαλοεξόντωση ή τη δασκαλοεξουδετέρωση.

Η κατ’ οίκον εκπαίδευση ξεθωριάζει τη μαγική χροιά της εξελισσόμενης τελετουργίας. Ωστόσο, η δασκαλοκτονία θέλει άλλα κολόκουρα. Είναι αναγκαία συνθήκη πρώτα απ’ όλα, για να δημιουργηθούν πολίτες. Που μπορεί να έχουν άποψη. Να αμφισβητούν αλλά να μην εξοντώνουν την άλλη άποψη. Θέλει και μια κοινωνία ώριμη. Μια πολιτεία ανοιχτόμυαλη. Θέλει οι συνδικαλιστικοί φορείς να μην πανηγυρίζουν μόνο για τη νίκη τους στις εκλογές. Να κατανοήσουν πως το δασκαλίκι είναι κατάθεση ψυχής.