Γιατί υποστήριξα την ένταξη του πανηγυριού του Συρράκου στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά

Ονομάζομαι Ευάγγελος Αυδίκος, καθηγητής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας. Ασχολούμαι συστηματικά ερευνητικά και με δημοσιεύσεις με τον λαϊκό πολιτισμό(20 μονογραφίες) και ιδιαίτερα με τις τελετουργίες, την προφορικότητα και τις πολιτισμικές ταυτότητες. Η ερευνητική σχέση μου με τις τελετουργίες και τα πανηγύρια χρονολογείται από τη δεκαετία του 1990 με άρθρα για το χορευτικό φαινόμενο αλλά και τα πανηγύρια στην περιοχή της οροσειράς της Πίνδου(Αγία Μαρίνα στην Αγία Παρασκευή Ασπροποτάμου Τρικάλων, Αγίων Ταξιαρχών στο Σέσκλο Μαγνησίας, Δεκαπενταύγουστο στο  Συρράκο, κ.λπ.). Η διατριβή μου δε(Πρέβεζα 1945-1990 .Όψεις της μεταβολής μιας επαρχιακής πόλης, Πρέβεζα 1992) εστίαζε, σε μεγάλο βαθμό, στη διαδικασία ένταξης των Συρρακιωτών και τη σχέση τους με την πόλη της Πρέβεζας. Εξέχουσα θέση για τη διαπραγμάτευση αυτής της πολιτισμικής σχέσης ήταν το Πανηγύρι της Φανερωμένης, ένα υποκατάστατο του πανηγυριού της Παναγίας στο Συρράκο, όταν οι Συρρακιώτες σταμάτησαν να ανεβοκατεβαίνουν περιοδικά στο χωριό.

      Παρά την απουσία μου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης αρχικά(Αλεξανδρούπολη) και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας αργότερα(Βόλος), βασικός μου στόχος ήταν η παρουσία μου στο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Σ’ αυτό συνηγορούσε  η προσωπική ανάγκη να αποκαταστήσω τους δεσμούς μου με τον τόπο καταγωγής και να νιώσω ενεργό μέρος μιας πολιτισμικής κληρονομιάς που συνέχιζε για πολλές δεκαετίες να αναπαράγεται και να ανανεώνεται στη διάρκεια του πανηγυριού. Η ανάγκη αυτή ισορροπούσε και διευρυνόταν από τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα για τον λαϊκό πολιτισμό, τη θέση της παράδοσης στον σύγχρονο αστικοποιημένο κόσμο και τη φολκλοροποίηση πολλών μορφών του λαϊκού πολιτισμού. Έκτοτε(από τις αρχές της δεκαετίας του 1990), συμμετέχω στο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Ακόμη, το επιστημονικό μου ενδιαφέρον γι’ αυτό με οδήγησε να επιλέξω ως θέμα του Θερινού Σχολείου Τζουμέρκων και Νοτιοανατολικής Πίνδου(ίδρυση το 2012) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας το καλοκαίρι του 2018 τα πανηγύρια(Τα πανηγύρια μας.Οι καιροί αλλάζουν , τα πανηγύρια μένουν). Ένας δε από τους τέσσερις άξονες ήταν η άυλη πολιτιστική κληρονομιά και το πανηγύρι του Συρράκου.

    Θεωρώ , ως εκ τούτου, την ένταξη του πανηγυριού του Συρράκου στο εθνικό αποθετήριο κομβικής σημασίας για τη συνέχεια του ίδιου του πανηγυριού μέσω της διαμόρφωσης μιας αντίληψης συνευθύνης για τη διάσωση πολιτισμικών μορφών του παρελθόντος. Αυτή η ατμόσφαιρα θα ενισχυθεί από την ενδεχόμενη  ένταξη  του πανηγυριού του Συρράκου στο αποθετήριο της Ουνέσκο. Το πανηγύρι του Συρράκου παρουσιάζει αξιοπρόσεκτα στοιχεία διατήρησης της συλλογικότητας και θωράκισης της παραδοσιακότητάς του έναντι στοιχείων που μπορούν να αποδομήσουν την υπόστασή του. Το πανηγύρι είναι ένα λαμπρό παράδειγμα για τη σχέση του χώρου με τον πολιτισμό και την ιστορία του. Το πανηγύρι του Συρράκου είναι ένας μηχανισμός συνομιλίας με το ιστορικό παρελθόν και συνειδητοποίησης της ευθύνης όλων έναντι αυτού. Συνεπώς, το πανηγύρι του Συρράκου θα λειτουργήσει ως μια πρόταση οργάνωσης της συλλογικότητας και διαχείρισης της πολιτισμικής κληρονομιάς)χώρος, αρχιτεκτονική, κοινωνικότητα, άυλη κληρονομιά».