Ευάγγελος Αυδίκος, Ο κυνηγός της Επανάστασης , ΕΦΣΥΝ, 23 Μαρτίου 2021

 

 

Στην ανοιξιάτικη καραντίνα ξανάδα την ταινία «Οι κυνηγοί» του Αγγελόπουλου. Ενα κλασικό έργο της κινηματογραφικής τέχνης, στην οποία αποτυπώνεται η μεταπολεμική, πολιτική περιπέτεια της χώρας με το κυνήγι και τη φίμωση κάθε διαφορετικής άποψης. Οι «Κυνηγοί» γίνονται το σύμβολο για να μιλήσει ο σπουδαίος σκηνοθέτης για τα πάθη της μετεμφυλιακής Ελλάδας.

Θα μπορούσε όμως αυτό το μεταφορικό σχήμα να μεταφερθεί και στην κατανόηση της Επανάστασης του 1821. Εμφύλιοι κι εκεί, αλλά και ανηλεές κυνηγητό και εξόντωση όσων θα μπορούσαν να σταθούν εμπόδιο σ’ όσους επιθυμούσαν να χειραγωγήσουν την εξέλιξη των πραγμάτων. Στρατιές ορφανών που ζητιάνευαν στους δρόμους. Χήρες αγωνιστών που πάλευαν να επιβιώσουν. Δάνεια που έχασαν τον δρόμο τους βρίσκοντας θέση σε ιδιωτικές τσέπες. Ενδεια και εξαθλίωση για τους πολλούς, αλλά και προνόμια για κάποιους που ρευστοποίησαν τη συμμετοχή τους στον αγώνα. Πρόκειται για μια κοινότοπη διαπίστωση, μιας και επαναλήφθηκε αρκετές στη διακοσίων ετών ιστορική πορεία του νεοελληνικού κράτους.

Κάθε φορά που υπήρχε μια εθνική περιπέτεια οι πολλοί έβγαιναν καθημαγμένοι. Εξαίρεση αποτέλεσαν μικρές ομάδες που φρόντισαν να πλουτίσουν, κατά κανόνα με τρόπο προκλητικό. Και ήξεραν τον τρόπο να εμβαπτιστούν και να αποκαθαρθούν από το σκιώδες παρελθόν.

Ομως υπάρχει και η άλλη Ιστορία. Των σιωπηλών που δεν χωράνε ούτε στις υποσημειώσεις των εγχειριδίων. Προφανώς είναι αδύνατο να χωρέσουν στις κομψευόμενες τσάντες των εθνικών μας εορτασμών. Εκεί μπορούν να συναντήσουν απλοχωριά, η αμετροέπεια και η αλαζονεία για την ιδιοκτησιακή αντίληψη της Ιστορίας.

Ευτυχώς όμως υπάρχουν και οι αφανείς. Που δεν νοιάστηκαν για λοφία και αντιγυρίσματα. Απέναντι στους «Κυνηγούς» του Αγγελόπουλου στέκει το ισχνό σαρκίο του κυνηγού της λιμνοθάλασσας του Αιτωλικού, που έγινε καλόγηρος στην Κλεισούρα, στα στενά, ανάμεσα το Αιτωλικό και το Αγρίνιο.

Γιάννης Γούναρης το όνομά του. Από την περιοχή της Κόνιτσας. Κυνηγός και τραγουδιστής στην αυλή του Ομέρ Βρυώνη, του πολιορκητή του Μεσολογγίου. Λογάριαζαν να επιτεθούν ανήμερα των Χριστουγέννων, μια μέρα που η αυτοσυγκέντρωση θα ήταν μειωμένη. Και τότε έρχεται ο από μηχανής θεός. Αποκάλυψε τα σχέδια του Ομέρ Βρυώνη στους πολιορκούμενους.

Στην Ιστορία δεν χωράνε υποθέσεις. Γνωρίζουμε τι συνέβη. Το Μεσολόγγι άντεξε στην επίθεση των πολιορκητών. Μπορούμε να εικάσουμε τι θα γινόταν αν έπεφτε η πόλη στα τέλη του 1822. Ποια θα ήταν η πορεία του επαναστατικού αγώνα.

Γνωρίζουμε τι συνέβη. Ο κυνηγός, ο Γιάννης Γούναρης, πλήρωσε βαρύ τίμημα. Κατεσφάγη η οικογένειά του, γυναίκα και παιδιά. Ισως κάποιοι να τον θεωρήσουν ιδεαλιστή. Που πότισε με αίμα, χωρίς ανταλλάγματα... την Ελευθερία. Ισως να ήταν ένα ίσκιωμα που δεν μπορούσε να βολευτεί με την εποχή του.

Ευτυχώς που υπάρχουν κι αυτοί. Οι κυνηγοί της συλλογικής αξιοπρέπειας.