Ευάγγελος Αυδίκος, Ο κόμπος στο καρύδι, ΕΦΣΥΝ, 6 Μαϊου 2023

 

 «Του Απρίλη η βροχή κάθε κόμπος και φλουρί», λέγανε παλιότερα οι άνθρωποι. Τότε που η βροχή γινόταν χρυσάφι όταν έπεφτε στον σωστό χρόνο. Πότιζε το χώμα που εκδήλωνε την ηδονή του εκλύοντας αυτή τη μεθυστική μυρουδιά της γης, σκέτο βάλσαμο για τους ανθρώπους.

Οι άνθρωποι στην πόλη έχουν διαφορετική αίσθηση για τον κόμπο της βροχής. Μπορεί να γίνει το σκηνικό μιας ρουτίνας, που μετουσιώνεται σε ποίηση ενσταλάζοντας στις λέξεις τη θλίψη. «Η ποίηση δεν μας αλλάζει τη ζωή / το ίδιο σφίξιμο, ο κόμπος της βροχής» (Ασλάνογλου).

Ενας κόμπος όμως μπορεί να δέσει το καράβι στη δέστρα του λιμανιού. Να δώσει χαρά στους συγγενείς, στην επιστροφή του θαλασσοδαρμένου ανθρώπου τους. Να φέρει χαρά και λύτρωση στη μοναξιά του χειμώνα και διέξοδο στην καθημερινότητα της αγωνίας. Μπορεί όμως ο κόμπος στο παγκάκι της παραλίας να είναι και το σύμβολο της ασυδοσίας του καλοκαιριού, τότε που όλα μετριούνται με τον καινούργιο θεό της εποχής: τον τουρισμό – οι βωμοί του δεν υπακούνε σε κανόνες.

Κάποιες φορές ο κόμπος δένεται στο καρύδι του λαιμού. Κόμπος καντιλίτσα, ναυτικό δέσιμο που λειτουργεί σαν φράγμα. Φράσσει την έξοδο στις λέξεις και τα συναισθήματα. Η ψυχική διέγερση προσκρούει στο υδρόφραγμα που κατεβάζει ενστικτωδώς ο οργανισμός, αποτρέποντας τον λυγμό, τη συναισθηματική υπερχείλιση.

Αυτό συμβαίνει σε ανθρώπους που έχουν κεντήσει τη ζωή τους με αφοσίωση και συνέπεια. Και δεν είναι λίγοι αυτοί. Οσο κι αν κάποιοι άλλοι προβάλλουν τον δικό τους κυνισμό σε όσους έχουν δέσει κόμπο τη ζωή τους με την κοινωνική ευαισθησία.

Αυτό τον κόμπο διέκρινα στο καρύδι του Σπύρου. Πάλευε να τον συγκρατήσει, να μην πλημμυρίσει το συναίσθημα, την ώρα που ανιστορούσε, με τον δικό του λιτό τρόπο, την πάλη του να στηθεί μια παιδική βιβλιοθήκη στην πόλη του. «Πάντα φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης», είπε ο σπουδαίος Αργεντίνος Μπόρχες, που διέτρεξε τη ζωή του περιδιαβαίνοντας στους διαδρόμους των βιβλιοθηκών, θωπεύοντας τις ράχες και τα εξώφυλλα των βιβλίων που αποσπούσε από τη θέση τους.

Το ίδιο συναίσθημα εμπόδιζε και ο κόμπος στο καρύδι του Σπύρου. Στα εγκαίνια της Παιδικής Βιβλιοθήκης στην Πρέβεζα. Ο κόμπος ταλαντώθηκε, η φωνή έσπασε και η σιωπή έγινε λόγος φλύαρος για όσους έχουν κοινωνική ενσυναίσθηση. Γιατί ο Σπύρος και όσοι συνεργάστηκαν μαζί του «έχουν αίστημα», όπως λέγανε οι παλιοί. Την ώρα που άλλοι προσπαθούσαν να λύσουν τον κόμπο στο χολ της εξουσίας περιφέροντας τη χολή για εκείνους που ξοδεύουν την ψυχή τους, ακονίζοντας πέτρες, στη Βιβλιοθήκη πάλευαν με τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.

Αν λοιπόν μια βιβλιοθήκη είναι ένας παράδεισος, η παιδική μπορεί να γίνει το αρμολόι του μέλλοντος.