Το μειλίχιο τέρας: ο σύγχρονος Μινώταυρος

Ο τίτλος είναι δανεικός. Ανήκει σε βιβλίο του ιταλού φιλοσόφου Σιμόνε που πρόσφατα κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα. Βάζει το νυστέρι του σ’ ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Στον τρόπο δηλαδή που ο καταναλωτισμός, ο σύγχρονος Μινώταυρος, άλλαξε προβιά παίρνοντας τη μορφή μειλίχιου όντος που νοιάζεται για το καλό όλων. Είναι η ίδια ιστορία που λέγεται με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικά μέρη του κόσμου. Το ζήσαμε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Υποσχέθηκε παραδείσους. Σαγήνεψε κλείνοντας το μάτι με υπονοούμενα. Ο κόσμος έμοιαζε νήπιος. Χωρίς προβλήματα. Με πλατιά χαμόγελα. Με μια διαρκή νιότη που την εξασφάλιζαν οι πολλές πιστωτικές κάρτες, τα τραβηγμένα πρόσωπα στα εργαστήρια των πλαστικών ελπίδων. Με μια έγνοια για ξόδεμα. Για φυγή. Οι ανθρώπινες σχέσεις έγιναν σαν τις σταγόνες στους καταρράκτες την ώρα που επιχειρούν το σάλτο μορτάλε.

       Οι άνθρωποι άλλαξαν. Έχασαν την ψίχα τους. Την ανθρωπιά. Τη σκέψη που λοιδορήθηκε. Ο σύγχρονος Μινώταυρος μπόρεσε να δράσει ύπουλα. Έγινε τρυφερός, τσαχπίνης. Πήρε το μάθημα από τον Θησέα. Άφησε τους λεονταρισμούς και την προσπάθεια να τρομοκρατήσει τους αντιπάλους του. Ανακάλυψε τις γαλιφιές και μπόρεσε έτσι σιγά σιγά να καταβροχθίσει τα σωθικά του αντιπάλου του. Να τον κάνει υποχείριό του. Να πιστέψει σε νέους θεούς. Άρχισε να σκάβει το λάκκο του. Να βρωμίζει το περιβάλλον, να φοβάται και τη σκιά του, να τρομοκρατείται στην ιδέα των γερατειών. Να γίνει άφιλος. Να μείνει μόνος με την τηλεόραση.

       Μ’ αυτό το μειλίχιο τέρας ασχολήθηκε και η επιστημονική συνάντηση που διοργάνωσε για τα πολιτιστικά δικαιώματα το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Για το μειλίχιο τέρας που ξεριζώνει την ψυχή των ανθρώπων. Που τους αναγκάζει να μαϊμουδίζουν. Να αγοράζουν ‘προτηγανισμένες’ συμπεριφορές.Ο σύγχρονος μινώταυρος έχει την ικανότητα να κάνει τους ανθρώπους όμοιους. Να τους μετατρέπει σε μηχανές που απλώς αλέθουν. Που μέλημά τους έγινε η εικόνα, όχι η ουσία. Το μειλίχιο τέρας έχει κάνει τους ανθρώπους  ζόμπι. Γιατί πώς αλλιώς μπορεί κανείς  να περιγράψει αυτούς που σκάβουν το λάκκο τους; Που μολύνουν το περιβάλλουν, καίνε τα δάση, ζούνε με θόρυβο, ξοδεύουν άστοχα το χρόνο τους και τρέχουν για να προλάβουν; Που η ζωή τους έχει γίνει ένα ανελέητο κυνηγητό της σκιάς τους;

       Το μειλίχιο τέρας έκανε καλά τη δουλειά του. Δημιούργησε άβουλα όντα που ξοδεύουν την ώρα τους στην πολυθρόνα πατώντας αμήχανα το τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης. Σ’ αυτό έβαλαν πλάτη οι τράπεζες. Με τα δάνεια και το πλαστικό χρήμα. Καλλιέργησαν τεχνητούς παραδείσους. Είναι αυτές που πάσχιζαν να ταΐσουν την ακόρεστη βουλιμία του μειλίχιου τέρατος.

       Ίσως, αν ακούσουμε τους επιστήμονες που ασχολούνται με τα πολιτιστικά δικαιώματα, η πρώτη κίνηση, μια ελπιδοφόρα ενέργεια, θα ήταν το κλείσιμο του τηλεχειριστηρίου.Χρειάζεται οξυγόνο, ανοιχτά παράθυρα. Να μη φοβηθούμε τους ανθρώπους.