Του Θωμά. Του απίστου. Γνωστή η ιστορία. Ο Απόστολος Θωμάς δεν αποδέχτηκε εύκολα το νέο για την Ανάσταση του Χριστού. Ζητούσε αποδείξεις. Η στάση του αυτή αμφισβητούσε το βασικό πυρήνα της θρησκευτικής πίστης- όχι μόνο στο χριστιανισμό. Αμφισβητούσε το θαύμα, με την οποία ξεκινούσε την πορεία της η νέα θρησκεία. Το θαύμα στηρίζεται στην αδιαπραγμάτευτη πίστη στη θεϊκή δύναμη. Όλα είναι δυνατά όταν ο Θεός αποφασίσει να δηλώσει την παρουσία του. Για τον πιστό όλα υπακούν στη λογική του ανώτατου μεταφυσικού όντος. Είναι μάταιη η αναζήτηση επιχειρημάτων που βλέπουν τα πράγματα με βάση την ανθρώπινη εμπειρία.
Η στάση του Θωμά λοιπόν τορπίλιζε τη νέα θρησκεία στο ξεκίνημά της. Η Ανάσταση του Χριστού που άλλαζε τον κυκλικό χρόνο των παλιότερων θρησκειών ήταν η σπονδυλική στήλη γύρω από την οποία οργανώθηκε ο χριστιανισμός. Ήταν το μεδούλι που τροφοδότησε τη δημιουργία ενός νέου κόσμου, ο οποίος στηριζόταν στο αδιαπραγμάτευτο νέο πρόταγμα: τη Δευτέρα Παρουσία. Η αναντίρρητη πίστη λοιπόν στον κόσμο που προαναγγέλλει η Ανάσταση του Χριστού θεμελιώνεται στη συνειδητοποίηση ότι ο παλιός κόσμος γκρεμίζεται αμετάκλητα βυθιζόμενος στις αμαρτίες του.
Σε περιόδους, ωστόσο, κρίσης και κοινωνικής σήψης αυξάνονται οι «άπιστοι». Η αμφισβήτηση και η καχυποψία αναδεικνύονται σε βασικά συστατικά των συμπεριφορών. Έτσι προέκυψε και ο Θωμάς. Ήταν γέννημα της κοινωνικής κατάπτωσης και της απαξίωσης των ψευδοπροφητών. Η κρίση γεννούσε τους σωτήρες που διεκδικούσαν τη μοναδική αλήθεια. Προφήτευαν την άφιξη της θεϊκής εκείνης δύναμης που θα έσωζε τον κόσμο από την αμαρτία. Ο Θωμάς -και μαζί μ’ αυτόν οι σύγχρονοί του- είχε υποστεί κορεσμό από τους ευφάνταστους και λαοπλάνους ψευδοπροφήτες. Γι’ αυτό κι αντέδρασε με επιφύλαξη στο νέο για την Ανάσταση του Χριστού. Αναπόφευκτα, ο Απόστολος Θωμάς γίνεται το σύμβολο μιας νέας, μεταβατικής εποχής που χτίζεται με άξονα την ελπίδα για μετάβαση σ’ ένα άλλο επίπεδο σχέσεων.
Η εποχή μας έχει πολλές ομοιότητες με εκείνη του Θωμά. Γέμισε η χώρα με «Θωμάδες». Τα λόγια περισσεύουν. Οι υποσχέσεις που μένουν μετέωρες ποστιάζονται η μία μετά την άλλη. Οι σύγχρονοι ψευδοπροφήτες για πολλά χρόνια έταξαν παραδείσους. Η γλώσσα τους αμφίσημη. Υπόσχονταν τη Γη της Επαγγελίας. Και έτσι έφτιαξαν στρατούς πιστών. Στρατιές πιστών στο «κόμμα». Τη μόνη δύναμη που ξεσήκωνε, που φλόγιζε. Μια σχέση σχεδόν μεταφυσική. Συμμετοχή στους πιστούς του «κόμματος» σήμαινε πίστη αδιαπραγμάτευτη στο δίκαιο όσων οι ψευδοπροφήτες του και οι γραφές του διαλαλούσαν.
Και το αποτέλεσμα; Γνωστό. Οι αιώνες αντιγράφουν αλλήλους. Ένας κόσμος φτιαγμένος από κούφια λόγια. Ένας κόσμος που δεν μπόρεσε ν’ αντέξει στο πρώτο γερό βοριά. Γκρεμίστηκε, γιατί δεν είχε στέρεα πόδια. Γιατί φτιάχτηκε από ψέματα. Γιατί στηρίχτηκε σε αλήθειες που ευνοούσαν τους λίγους και δυνατούς. Τους στρατούς των κομματικών «πιστών».
*Ο Ευάγγελος Αυδίκος είναι καθηγητής του πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου