Γράφει ο Ευάγγελος Αυδίκος , Με τα δέντρα ήθελα να μιλάω, ιάννης Μακριδάκης, “Τα απόνερα της Σοφίας”, μυθιστόρημα. Εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 256 https://www.fractalart.gr/ta-aponera-tis-sofias/

 

 https://www.fractalart.gr/ta-aponera-tis-sofias/

22/03/2022, 8:21 ΜΜ

 

Γιάννης Μακριδάκης, “Τα απόνερα της Σοφίας”, μυθιστόρημα. Εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 256

 

Ο Γιάννης Μακριδάκης είναι συνεπής στη συνάντησή του με τους αναγνώστες/τριες. Ήδη έχει δημοσιεύσει αρκετά βιβλία , τα οποία προσέλκυσαν το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού, σε κάθε αφηγηματική επιστροφή του. Οικοδομήθηκε μια στέρεη σχέση. Αυτό οφείλεται στη δύναμη των εικόνων του , στην αφηγηματική του δεινότητα που ενίοτε εξελίσσεται  καταιγιστική,  μην αφήνοντας επιλογές στους αναγνώστες/τριες. Τους συμπαρασύρει στον δικό του κόσμο.

Ένα από τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του μυθοπλάστη Μακριδάκη είναι η ευρηματικότητά του και η δυνατότητα ανανέωσης χωρίς να απομακρύνεται από τον προσφιλή του νησιώτικο χώρο. Χρησιμοποιεί τις αφηγηματικές του τεχνικές , όπως είναι ο μακροπερίοδος λόγος κι ο ασθμαίνων ρυθμός που δεν επιτρέπουν στους μύστες του αφηγηματικού του λόγου να παρασπονδήσουν κατά την εξέλιξή του. Επιμένει στην έγχυση μυστηρίου στην οργάνωση του υλικού του, χωρίς να προσχωρεί στην πλήρη υιοθέτηση της τεχνικής αυτής.

Όλα αυτά υπάρχουν και στο πρόσφατο μυθιστόρημά του «Τα απόνερα της Σοφίας». Παρόλο που ο τίτλος θα μπορούσε να υπαινίσσεται ανεξέλεγκτο ερωτικό πάθος, μια ιδιότυπη σχέση με το αντικείμενο του πόθου,  ο συγγραφέας ελέγχει τη δοσολογία του μετατοπίζοντας το επίκεντρο του ενδιαφέροντός  του στη δυνατότητα του ανθρώπου να διαμορφώσει τη ζωή του, πέρα από χειραγωγήσεις και εξαρτήσεις  από  ανέλεγκτους  μηχανισμούς, που ορίζονται ως μοίρα ή ως σύμπτωση μιας αλληλουχίας γεγονότων που λειτουργούν ως χρονο-ορόσημα στη ζωή του.

Αν το τελευταίο προσδίδει ένα εξωγενές μυστήριο,  με την επιστροφή του χρονόσημου ως συστατικού στοιχείου της προσωπικής και οικογενειακής του σάγκας, ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο οργανώνεται το μυθοπλαστικό του σύμπαν είναι η σχέση του ήρωα με τη δεσποτική μορφή της πατρικής  φιγούρας. Πρόκειται για έναν δεσμό που μετασχηματίζει τον γιο σε πεδίο προβολής των ανεκπλήρωτων δικών του  επιθυμιών.

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί μια γνωστή ψυχολογική σύγκρουση  χειραγώγησης από τη μια μεριά, και ανάγκης για αυτονόμηση, από την άλλη. Η ιστορία του , όμως, είναι ευρηματική. Προβάλλεται στον χώρο της λογοτεχνικής δημιουργίας κι έτσι ο  Μακριδάκης αξιοποιεί την ευκαιρία ώστε να θέσει γενικότερα ζητήματα για τη δημιουργία ή και να θέσει ερωτήματα για το ίδιο του το έργο, όπως έχουν μορφοποιηθεί μέσα από την ανάγνωσή του από τους ομότεχνους αλλά και το αναγνωστικό κοινό.

Εν ολίγοις, ο πατέρας ανακοινώνει σε μια από τις οικογενειακές συναντήσεις, την απόφασή του, κατά την οποία  ο  μικρότερος γιος του θα γίνει συγγραφέας. Ως θέμα είναι κοινότυπη επιθυμία στην ελληνική οικογένεια. Οι γονείς , λιγότερο ή περισσότερο, , προβάλλουν τις δικές τους επιθυμίες στα παιδιά τους. Μεταγγίζουν τα δικά τους μη πραγματοποιηθέντα όνειρα. Ο ναυτικός πατέρας του μυθιστορήματος επιλέγει τον μικρότερο ως τον εκλεκτό , ο οποίος θα ικανοποιήσει τις δικές του ανάγκες.

 

 

Γιάννης Μακριδάκης

 

Ο Μακριδάκης διαχειρίζεται τη σχέση με ιδιαίτερη επιτυχία. Δεν εξαντλεί την αφήγησή του στο ψυχογραφικό διαγενεακό δίπολο. Αξιοποιεί την  ευκαιρία , για να θέσει το ίδιο το πρόβλημα της δημιουργίας, όπως εμφανίζεται στο σύγχρονο περιβάλλον, όπου, ενίοτε ο συγγραφέας μπορεί να μην είναι ο γραφέας. Μπορεί να λογίζεται ως τέτοιος εκείνος που υποστηρίζει τη διάδοσή του.

Ο Μακριδάκης , πιστός στα βασικά αφηγηματικά μοτίβα, επαναφέρει τη βαθιά του πίστη στη φύση που τον αναζωογονεί και τον τροφοδοτεί με υλικό για τη δημιουργία. Το αστικό τοπίο του προκαλεί δυσανεξία. Εκεί συνειδητοποιεί ότι η σχέση του με τα δέντρα ορίζεται ως διαρκής επικοινωνία που νοηματοδοτεί την  ύπαρξη αλλά και τη γραφή του. Οι σελίδες δε που περιγράφουν τον δεσμό του με τον τόπο αλλά και τον συμβολισμό των χαρουπιών έχουν μια μιαν αξιομνημόνευτη δυναμική. Είναι η ψυχή του, του ανθρώπου και του συγγραφέα,  που απαλλάσσεται από τις τοξίνες.

Ο νεαρός γιος απαλλάσσεται από τη χειραγώγηση αλλά και τις συμβατικές υποχρεώσεις. Η ενηλικίωσή του, τόσο ως συγγραφέα όσο και ως ανθρώπου, προϋποθέτουν το τίμημα της αποδοχής του εαυτού.

Πρόκειται, εν σπέρματι, για ένα μυθιστόρημα  που αξίζει να διαβαστεί.