Μόλις κυκλοφόρησε αυτό το κλασικό αριστούργημα της κινεζικής λογοτεχνίας, ένα έργο του 18ου αιώνα, το οποίο θεωρείται από τους Κινέζους σταθμός στη μακρά λογοτεχνική και πολιτιστική τους παράδοση. Μάλιστα, οι κριτικοί που το μελετούν και δίνουν διάφορες ερμηνείες, οι οποίες άλλοτε στηρίζονται στον ρεαλισμό και άλλοτε στην αλληγορία, έχουν δημιουργήσει έναν κλάδο ο οποίος ονομάζεται Hongxue, όρος που στα αγγλικά αποδίδεται ως redology. Πρόκειται για μυθιστόρημα–χείμαρρο, μια οικογενειακή σάγκα, ένα «έπος» που αναφέρεται στην ιστορία μιας οικογένειας, αλλά διακλαδίζεται σε πολλές παράλληλες ιστορίες άλλων οικογενειών και προσώπων, οι οποίες είναι λαβυρινθώδεις και καθρεφτίζουν όχι μόνο το αχανές της χώρας, αλλά και την αιώνια επανάληψη, τον κύκλο της ζωής. Αν και δεν δίδεται ο χρόνος και ο τόπος όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα, ωστόσο αυτό λίγο ενδιαφέρει, μιας και όλα αυτά που παρατίθενται είναι τα πρότυπα, τα καλούπια διαφορετικών προσώπων που έχουν όμως πολλά κοινά.
Η ρευστότητα των πάντων
Ο αφηγητής περιγράφει απλές καθημερινές στιγμές, τους έρωτες, τους γάμους τις γεννήσεις, τις ασθένειες, τους θανάτους, ενώ οι τελετές, οι συνήθειες και οι δοξασίες αποδίδονται με κάθε λεπτομέρεια, με κομψότητα και λιτές αλλά δυνατές μεταφορές, που κάνουν αποδεκτή ακόμη και την πιο δυσάρεστη κατάσταση. Η στάση αυτή, που υποστηρίζεται από τα πρόσωπα και ιδιαιτέρως από τον αφηγητή, υπαγορεύει μια αλήθεια που διατρέχει όλο το έργο από την πρώτη σελίδα μέχρι την τελευταία και σχετίζεται με τη ρευστότητα των πάντων και τη ματαιότητα των ανθρωπίνων. Το γεγονός ότι όλα είναι φευγαλέα δεν ομολογείται, αν και αυτό καθορίζει όλες τις εικόνες και τις καταστάσεις τις οποίες ζουν οι ήρωες που έχουν κοινή μοίρα, να ζουν στην Κόκκινη Σκόνη, δηλαδή στον κόσμο των θνητών. Αλλωστε, ορίζεται αυτό που δηλώνουν τα ανθρώπινα: «...πώς η ησυχία υποχωρεί στη δραστηριότητα και η Ανυπαρξία στην Υπαρξη...». Η συνομιλία του Σιχ-γιν με τους δασκάλους, τον βουδιστή και ταοϊστή, δημιουργεί έναν άλυτο γρίφο, ότι δηλαδή ένα είναι βέβαιο, ότι δεν αποκαλύπτεται το μυστήριο της ζωής και ότι η ζωή δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση, μια αυταπάτη, το μεγάλο Κενό, όπως αναφέρεται, άλλωστε, και σε μια επιγραφή σε αψίδα: «Μεγάλο Κενό, Χώρα της Ψευδαίσθησης» ή στους στίχους που είναι γραμμένοι σε δύο κολόνες: «Οταν λογίζεται γι’ αληθινό κείνο που δεν υπάρχει, τότε η πραγματικότητα γίνεται ψέμα. Κι όταν για ύπαρξη περνάει η ανυπαρξία, τότε η ύπαρξη γίνεται ανυπαρξία». Στίχοι που φέρνουν στον νου όσα είχε πει ο Κινέζος σοφός Τσουάνγκ Τσου: «Το πρόβλημα είναι ότι είμαι ξύπνιος και αναρωτιέμαι αν εγώ, ο Τσουάνγκ Τσου, ονειρεύτηκα ότι είμαι πεταλούδα ή αν αποκοιμήθηκε η πεταλούδα και βλέπει στον ύπνο της ότι είναι ο Τσουάνγκ Τσου». Με λίγα λόγια αποδίδεται η εφήμερη και ονειρική υφή της ύπαρξης, με την οποία ο Tsao Hsueh-Chin επενδύει τους παράλληλους και ομόκυκλους κόσμους της ιστορίας του.
Το έργο αυτό, το διαμάντι της κινεζικής λογοτεχνίας, κυκλοφόρησε στα ελληνικά για πρώτη φορά, σε μετάφραση από τα αγγλικά της φιλοσόφου, παιδαγωγού και συγγραφέως Ελλης Λαμπρίδη από τις εκδόσεις Φέξη το 1963. Η μετάφραση αυτή βασίστηκε στην αποσπασματική απόδοση που έγινε στα αγγλικά από τον Γουάνγκ Τσι-Τσεν το 1929. Η πρώτη ολοκληρωμένη μετάφραση στα αγγλικά επετεύχθη τη δεκαετία του ’70 από τον Αγγλο σινολόγο David Hawkes, αλλά και από το ζεύγος Gladys Yang και Yang Hsien-yi, κατά τη διάρκεια της ίδιας δεκαετίας, με τους Κινέζους κριτικούς να θεωρούν πιο ακριβή μετάφραση τη δεύτερη. Και τώρα το πολυδαίδαλο αυτό μυθιστόρημα, στην απόδοση της Ελλης Λαμπρίδη, παραδίδεται επιμελημένο και με εξαιρετικά εισαγωγικά σημειώματα, καθώς και σημειώσεις από ομάδα συνεργατών των εκδόσεων Gutenberg που εργάστηκαν για το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Μακάρι σύντομα να μεταφραστεί στα ελληνικά και το έργο, που θεωρείται το πρώτο μυθιστόρημα παγκοσμίως, «Η ιστορία του Genji», της Γιαπωνέζας συγγραφέως του 11ου αιώνα Μουρασάκι Σικίμπου, στο οποίο περιγράφονται μεγάλες και μικρές στιγμές μελών της αυτοκρατορικής αυλής. Γι’ αυτό και αποτελούν και τα δύο έργα ανασύνθεση της ζωής και γίνονται ύμνος στο ελάχιστο που μετατρέπεται στο μέγιστο με την αποτύπωσή του, την απεικόνισή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου