Το θέμα των σχέσεων με τον διπλανό μας, τον διαφορετικό, είναι πολύ παλιό.Ο πολιτισμός και οι κοινωνίες οργανώθηκαν πάνω σ’ αυτή την αρχή. Από τη μια μεριά οι δικοί μας και έξω από τον κύκλο οι άλλοι.Οι διαφορετικοί. Συνήθως, τους αντιμετωπίζουμε υποτιμητικά. Αλαζονικά. Θέλουμε να τονίσουμε τη δική μας υπεροχή, ίσως να καλύψουμε το φόβο μας για έναν κόσμο που δεν ξέρουμε.Που δεν μπορούμε να τον κατανοήσουμε. Που βολεύει να είναι στο περιθώριο γιατί τονώνει τον δικό μας πολιτισμικό εγωισμό.
Οι σκέψεις αυτές ξετυλίχτηκαν συνειρμικά, καθώς διάβαζα, σε κυριακάτικη εφημερίδα των Αθηνών, τη συνέντευξη για όσα συμβαίνουν σε πόλη της Θεσσαλίας. Σε κάποια σχολεία υπάρχει αναβρασμός. Ο λόγος τα τσιγγανόπουλα. Οι γονείς αντιδρούν. Δεν θέλουν να γραφτούν τσιγγανόπουλα στο σχολείο τους. Φοβούνται την ηπατίτιδα, τη «βρωμιά».
Το θέμα αυτό χρονίζει από τις αρχές τουλάχιστον της δεκαετίας του 2000. Η εμπειρία είναι προσωπική. Από την εμπλοκή μου στο πρόγραμμα για την ένταξη των τσιγγανοπαίδων στην εκπαίδευση. Μάλλιασε η γλώσσα μου να πείσω τους γονείς και κάποιος εκπαιδευτικούς. «Έπαθε η καρδιά μου και υπεύθυνος είστε εσείς», μου επιτέθηκε ένας απ’ αυτούς. Ο λόγος; Που επέμενα να διασπαρούν τα παιδιά σε σχολεία.Να μην υπάρχουν σχολεία μόνο για Τσιγγάνους. Όποιος παρακολουθεί τα πράγματα, όποιος μπει στον κόπο να σκεφτεί, καταλαβαίνει. Τα αμιγή σχολεία ανακυκλώνουν την περιθωριοποίηση. Ο εκπαιδευτικός στο τέλος εκμυστηρεύτηκε ότι τίποτε από αυτά που φοβόταν δεν έγινε.
Τελικά, ο φόβος που το στερεότυπο σκορπάει δηλητηριάζει το μυαλό. Δεν αφήνει περιθώριο στη λογική. Η «βρωμιά» είναι πολιτισμική κατηγορία. Πολλές φορές είναι η πανοπλία μας μπροστά στον κίνδυνο του ξεβολέματος. Ίσως είναι και μια απτή απόδειξη για το δρόμο που πήρε ο πολιτισμός μας στα μεταπολεμικά χρόνια. Για την κρίση στην εκπαίδευση.Ενώ η τεχνολογία ανοίγει νέους δρόμους, η μετακίνηση των ανθρώπων και η διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους δηλητηριάζει τις σχέσεις.
Χρειάζονται κότσια για να δεχτείς τον διαφορετικό.Έναν άλλο τρόπο σκέψης.Και τότε είναι που ζυγίζεται η δημοκρατία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου