Κυριακή 30 Αυγούστου 2020

Anthropological Journal of European Cultures open call for articles

 

Anthropological Journal of European Cultures


--- Reposted from "kulturwissenschaftlich-volkskundliche [kv]-Mailingliste" ---

 

Anthropological Journal of European Cultures - open call for articles

 

Published since 1990, Anthropological Journal of European Cultures (AJEC) engages with current debates and innovative research agendas addressing the social and cultural transformations of contemporary European societies.

 

The journal serves as an important forum for ethnographic research in and on Europe, which in this context is not defined narrowly as a geopolitical entity but rather as a meaningful cultural construction in people's lives, which both legitimates political power and calls forth practices of resistance and subversion.

 

By presenting both new field studies and theoretical reflections on the history and politics of studying culture in Europe anthropologically, AJEC encompasses different academic traditions of engaging with its subject, from social and cultural anthropology to European ethnology and Empirische Kulturwissenschaft.

 

Find all information on peer reviewing and open access policy via the new AJEC website: https://www.berghahnjournals.com/view/journals/ajec/ajec-overview.xml

 

Timeframe: submissions for the first issue in 2021 are still possible if they are submitted until 20 September 2020; they then will gro through peer rewiewing. The earliest possibility for later submissions to be published (after successful peer reviewing) would be the second issue in 2021.

 

If you would like to suggest a thematic issue, please contact the editors in advance.


Σάββατο 29 Αυγούστου 2020

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Εκδηλώσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας

 


Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας συμμετέχοντας στον νέο θεσμό του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός», διοργανώνει, σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, παράσταση χορού και συναυλίες στο Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου.

Οι εκδηλώσεις προσφέρονται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το μόνο αντίτιμο είναι το εισιτήριο για την είσοδο στον χώρο διοργάνωσης, όπου προβλέπεται.

Για λόγους ασφαλείας και για την αποφυγή καθυστερήσεων και συνωστισμού συνιστάται η έγκαιρη προσέλευση, 30-45΄πριν από την έναρξη των εκδηλώσεων.

Η χρήση μη ιατρικής μάσκας είναι απαραίτητη καθ’όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.

 

Για τη συμμετοχή είναι απαραίτητη η προκράτηση θέσης

 

31 Αυγούστου 2020

Σόλο του Γιώργου Κοτσιφάκη

Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου | Ώρες έναρξης: 12.15 & 13.00 

Κρατήσεις εδώ

Ο καταξιωμένος χορευτής Γιώργος Κοτσιφάκης παρουσιάζει ένα χορευτικό σόλο σε χορογραφία Χρήστου Παπαδόπουλου, με τη συνοδεία του καλλιτεχνικού διευθυντή της Εστουδιαντίνας Νέας Ιωνίας Βόλου και δεξιοτέχνη Ανδρέα Κατσιγιάννη στο σαντούρι. Ο Χρήστος Παπαδόπουλος σημειώνει: «Ένα ντουέτο. Ένα σώμα και ένα μουσικό όργανο. Το ντουέτο αυτό εμπνέεται από την ελληνική μυθολογία και αποπειράται μέσα σε πέντε μόλις λεπτά να σκιαγραφήσει και να διαγράψει μια τιτάνια ανθρώπινη διαδρομή και εξέλιξη. Η διαδρομή αυτή ξεκινά με τη μυθολογική δημιουργία του ανθρώπου ως ένα θεϊκό αστείο, συνεχίζει με τη σχέση αθάνατου-θνητού και πώς αυτή αναδιαμορφώνεται μέσα στους αιώνες και τελειώνει με τα πρώτα βήματα του ανθρώπου ως ανεξάρτητου πλάσματος που λαχτάρα να αυτοπροσδιοριστεί και να ορίσει το μέλλον του. Συνεχίζοντας την έρευνα της συνάντησης σώματος και ήχου, πώς αυτά συναντιούνται και αλληλοεπηρεάζονται, επιχειρείται η δημιουργία ενός ιδιότυπου παραστασιακού κώδικα στηριζόμενου τόσο στην αφηγηματικότητα της κίνησης όσο και στη λειτουργία της ίδιας της μουσικής».

Χορογραφία: Χρήστος Παπαδόπουλος
Σαντούρι: Ανδρέας Κατσιγιάννης

 

31 Αυγούστου 2020

Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Βόλου

Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου | Ώρα έναρξης: 20.30 

Κρατήσεις εδώ

 

1 Σεπτεμβρίου 2020

Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Βόλου

Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου | Ώρα έναρξης: 20.30 

Κρατήσεις εδώ

Η καταξιωμένη ορχήστρα Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Βόλου, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Ανδρέα Κατσιγιάννη, περιοδεύει το φετινό καλοκαίρι με δύο διαφορετικά μουσικά προγράμματα. Κάθε πρόγραμμα και ένα συναρπαστικό μουσικό ταξίδι. Το πρώτο περιλαμβάνει ένα αφιέρωμα στη Σμύρνη και τον Πειραιά, ενώ το δεύτερο είναι αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στη θάλασσα και στην ξενιτιά.

Σε αυτή τη συναυλία θα παρουσιαστεί το πρόγραμμα Mare Nostrum το οποίο αποτελείται από δύο κύκλους. Ο πρώτος κύκλος (Το ταξίδι, στη δική μας θάλασσα) είναι αφιερωμένος στη θάλασσα που ενώνει 23 διαφορετικούς λαούς. Μελωδίες κοινές και διασκευές πρωτότυπες συναντιούνται επί σκηνής με την Εστουδιαντίνα σε μια πανδαισία ήχων και ρυθμών. Στον δεύτερο κύκλο (Έρωτας στην ξενιτιά) το ταξίδι ξεκινά από την Ανατολή και τα Βαλκάνια, φτάνει έως τα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας και τα φάντο της Πορτογαλίας και καταλήγει στην Ελλάδα του χθες και του σήμερα.

Τραγουδούν: Απόστολος Μόσιος, Ευτυχία Μητρίτσα

Σολίστ: Κυριάκος Γκουβέντας (βιολί), Κώστας Γεδίκης (μπουζούκι, λάφτα), Δήμος Βουγιούκας (ακορντεόν), Σταύρος Κουσκουρίδας (πνευστά), Δημήτρης Γκαβαρδίνας (κρουστά), Φίλιππος Ρέτσιος (πιάνο), Κώστας Κωνσταντίνου (μπάσο), Ανδρέας Κατσιγιάννης (σαντούρι)

Παραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ

 

Κώστας Χατζηαντωνίου, Μια κρυστάλλινη ιαματική ματιά, εφ. Το Ποντίκι, 27 Αυγούστου 2020




 

Πέμπτη 27 Αυγούστου 2020

Ρέα, Βιτάλη, «Καλώς ήρθατε στα Τζουμέρκα», protagon.gr, 10 Αυγούστου 2020

 «Καλώς ήρθατε στα Τζουμέρκα» γράφει μια ταμπέλα πριν από την κουτσουρεμένη γέφυρα. Συμβολικό. Κόβονται οι «γέφυρες» και εισέρχεσαι στην πιο μαγευτικά άγρια φύση |Protagon/Ρέα Βιτάλη

Να σας ταξιδέψω Τζουμέρκα; Μετρήστε δυνάμεις και αξιολογήστε έντιμα τον εαυτό σας ως οδηγό. Τα Τζουμέρκα είναι ειδικός τόπος… Μαγευτικός, πέτρα πάνω στην πέτρα, γκρέμι... Αγρια ομορφιά, ζόρικη η αθεόφοβη. Αν ήταν γυναίκα, θα τη βαφτίζαμε Ειρήνη Παπά ντυμένη στα μαύρα Ρέα Βιτάλη 10 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2020, 18:08 Σαν βγεις στον πηγαιμό για τα Τζουμέρκα, θα πεις τον δεσπότη Παναγιώτη. Ξεκινάω σκληρά, άγαρμπα, την ξενάγηση σε μία από τις πιο συναρπαστικές, μαγευτικές, δύσκολες διαδρομές, προκειμένου να μετρήσετε σωστά τις δυνάμεις σας πριν ξαμοληθείτε. Τη μεγάλη μου αδυναμία για τα Γιάννενα και τα Ζαγοροχώρια τη γνωρίζετε, όσοι με διαβάζετε, καθώς πολλάκις σας έχω ταξιδέψει με κείμενά μου στα μέρη. Αυτή τη φορά, όμως, ξεκινώντας και πάλι από τα Γιάννενα, θα ανακαλύπταμε την αντίθετη, την «απέναντι» πλευρά, ήτοι τα Τζουμέρκα. Αγρια ομορφιά, ζόρικη η αθεόφοβη. Αν ήταν γυναίκα, θα τη βαφτίζαμε Ειρήνη Παπά ντυμένη στα μαύρα. Συνήθως οι εκδρομείς ξεκινάνε από το χωριό Πράμαντα, αλλά αν θέλετε να με ακούσετε, ξεκινήστε κατευθείαν, όσο είστε ξεκούραστοι και ορεξάτοι, για το Συρράκο. Χωριό χτισμένο σε μια πλαγιά του όρους Λάκμος, σε υψόμετρο 1.150, πάνω από τη χαράδρα του ποταμού Χρούσια. Δύο χρόνια πριν, ίσως θυμάστε από σχετικό κείμενό μου, είχαμε απολαύσει οδήγηση στο «μονοπάτι» St. Bernard, μια διαδρομή από την εποχή των Ρωμαίων. Ε λοιπόν, στο «μονοπάτι» προς Συρράκο ανακαλύψαμε το ελληνικό St. Bernard. «Καλώς ήρθατε στα Τζουμέρκα» έγραφε μια ταμπέλα δίπλα σε μια κουτσουρεμένη, σπασμένη τεράστια γέφυρα. Τόσο σημαδιακή ως εκκίνηση. Λες και κόβεις γέφυρες με ό,τι ήξερες και ορμάς σε μια αγριάδα τόσο σαγηνευτική, όσο και φοβιστερή. Αλί σε όποιον έχει υψοφοβία!.. Το Συρράκο, σκαρφαλωμένο Κι όποιος δεν έχει, ευκαιρία να αποκτήσει. Φουρκέτες κλειστές συνεχόμενες. Μέτρησα είκοσι και σταμάτησα γιατί βαρέθηκα. Και βέβαια, κάθε φουρκέτα συνοδευόταν από εκκλησάκια. Για να πιάνεις το υπονοούμενο. Ενώ σε πνίγει, στην κυριολεξία το «σε πνίγει», το πράσινο, σε τόση ποσότητα πυκνής βλάστησης που ο σύγχρονος άνθρωπος μοιάζει αμήχανος. Χαράδρες χαώδεις, βράχια σκισμένα, απειλητικά, πέτρες που ξεφεύγουν και ταμπέλες που προειδοποιούν για κατολισθήσεις. Σκέψου να ήταν και χειμώνας! Δεν είναι πολλά τα χιλιόμετρα, αλλά είναι εγκληματικά επιπόλαιο έως αδύνατον να αναπτύξεις ταχύτητα. Θυμήθηκα μια συνομιλία μου με τον Γιώργο Δελαπόρτα, τον μόνο έλληνα πρωταθλητή στο Ιστορικό Ράλλυ Μόντε Κάρλο, που μου είχε εξηγήσει πόσο δύσκολο είναι να πιάνεις μέση ωριαία ταχύτητα οδήγησης 50 χιλιομέτρων. Στο ταξίδι μας προς Συρράκο το αντιλήφθηκα πλήρως. Μια διαδρομή για τους λάτρεις της οδήγησης. Γυρίζω νοητά σε ένα παρελθόν με πισωκίνητα αυτοκίνητα ενός «κάποτε», που έσερναν τον κώλο και μαεστρικά χέρια ραλιστών τον επανέφεραν… Α ρε Ιαβέρη! Α ρε Μοσχού! (πώς φαίνεται ότι έγραφα στους «4 τροχούς» του μέγα Καββαθά!). Ενας ανεκμετάλλευτος (ακόμα ένας) τουριστικός «πλούτος», αν δίναμε τη σημασία που πρέπει σε αγώνες ράλι. Κάποτε, μετά από δυο στάσεις… Είχα να ζαλιστώ από τα παιδικά μου χρόνια!.. Αλλά και για να απολαύσουμε τη μαγεία της θέας, με ένα σωρό όμως «Μη!»… Πώς με τρομοκρατούσε το περιβάλλον!.. «Μη πας τόσο κοντά στον γκρεμό!»… Τόση φωνή, ούτε σε τρενάκι του τρόμου!.. Κάποτε διακρίναμε το πολυπόθητο Συρράκο σκαρφαλωμένο, καρφωμένο σε μια τοποθεσία αδιανόητης γοητείας. Και βέβαια, το περπατήσαμε. Ενα χωριό διατηρητέο, κομψοτέχνημα που σου γυρίζει το ρολόι του χρόνου σε χρόνια που μόνο τα είδαμε είτε σε ασπρόμαυρες, αργοκίνητες ταινίες αρχείου ή σε φωτογραφίες κιτρινισμένες παλαιοπωλείων. Συρράκο, ένα χωριό πέτρα στην πέτρα Χωριό που χτίστηκε πέτρα πάνω σε πέτρα τον 15ο αιώνα από βλαχόφωνους πληθυσμούς. Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας γνώρισε οικονομική ανάπτυξη χάρη στην κτηνοτροφία και την τέχνη της αργυροχοΐας. Κάηκε ολοσχερώς κατά την Επανάσταση του 1821, όπου συμμετείχε ενεργά από την αρχή της, ξαναχτίστηκε, απέκτησε ξανά οικονομική δύναμη, απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό το 1912 για να το περιδιαβάζουμε εμείς σήμερα. Remaining Time-0:07 Fullscreen Mute Πατρίδα του πρώτου συνταγματικού Πρωθυπουργού Ιωάννη Κωλέττη. Και του ξεχασμένου πλέον ποιητή Κώστα Κρυστάλλη, που τιμούσαν ιδιαίτερα τα αναγνωστικά της δικής μας γενιάς. Σας προτρέπω να επισκεφτείτε και το σπίτι του. Ενώ μυρίζω τον τόπο του σπεύδω να ανασύρω από τη σύγχρονη Google βιβλιοθήκη (και όχι από την Πάπυρος Λαρούς… Αχ, κωδικοί γενιάς) ένα από τα ποιήματά του. Ετσι ακολουθώ τη ματιά του, βλέπω το τοπίο να ενσωματώνεται στους στίχους, να πυροδοτεί την έμπνευση. Διαβάστε «Από μικρό κι απ’ άφαντο πουλάκι, σταυραετέ μου, παίρνεις κορμί με τον καιρό και δύναμη κι αγέρα κι απλώνεις πήχες τα φτερά και πιθαμές τα νύχια και μέσ’ στα σύννεφα πετάς, μέσ’ στα βουνά ανεμίζεις, φωλιάζεις μεσ’ στα κράκουρα, συχνομιλάς με τ΄άστρα, με τη βροντή ερωτεύεσαι, κι απιδρομάς και παίζεις με τάγρια αστροπέλεκα και βασιλιά σε κράζουν του κάμπου τα πετούμενα και του βουνού οι πετρίτες. Ετσι εγεννήθηκε μικρός κι ο πόθος μου στα στήθη, κι απ’ άφαντο κι απ’ άπλερο πουλάκι σταυραητέ μου, μεγάλωσε, πήρε φτερά, πήρε κορμί και νύχια και μου ματώνει την καρδιά, τα σωθικά μου σκίζει κι έγινε τώρα ο πόθος μου αητός, στοιχειό και δράκος κι εφώλιασε βαθιά και τρώει κρυφά τα σπλάχνα μου, κουφοβοσκάει τη νιότη». Μελετήστε τη λέξη «κουφοβοσκάει την νιότη μου». Ασυναίσθητα επηρεασμένη κοντοστέκεται η ματιά μου μια σειρά σύγχρονων εφήβων. Κάθονται σε ένα πεζούλι, αστειεύονται όμορφα, σκορπάνε μερικά «ρε μαλάκα» ενώ παλεύουν με τα κινητά τους. «Εδώ ζείτε;» τους ρωτάω. «Οχι, όχι. Μόνο το καλοκαίρι. Στα Γιάννενα ζούμε». Για φαντάσου τα αγόρια ενός «κάποτε», τους ανθρώπους ενός «κάποτε»… Ασφυκτικά περιορισμένοι, αδιανόητα εγκρατείς σε ετούτους τους άγριους τόπους, θεριά υπομονής σε περιβάλλοντα που «κουφοβοσκούσαν» τα πάντα τους! Τι ευλογία το «σήμερα» κι ας μην αντιλαμβανόμαστε πόσα απολαμβάνουμε, πόσα αξιωνόμαστε! Μόνη Κηπίνας. «Μα πώς το χτίσανε;» όλοι αναρωτιούνται Συνεχίζουμε για τον επόμενο σταθμό της εκδρομής μας, το χωριό Καλαρρύτες. Με μια στάση οπωσδήποτε στη Μονή Κηπίνας. Σε όποιον Θεό και αν πιστεύετε ή όχι, μην το χάσετε! Κτίστηκε τον 13 αιώνα και είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το θέαμα κόβει ανάσα. Ενσωματωμένο σε βράχο, κρυμμένο σε δύσβατη πλαγιά πάνω από τον Καλαρρύτικο ποταμό, αμέσως γίνεται κατανοητό γιατί αποτελούσε κρησφύγετο σε διωγμένους. Κατάνυξη, γαλήνη και μια επίμονη απορία «Μα πώς κατόρθωσαν και το έκτισαν εδώ;». Καλαρρύτες. Ξανά φουρκέτες, ξανά θέα στο χάος, ξανά πνιγμός πράσινου. Πρώτη εικόνα, μια βάφτιση σε ένα τοπικό καφενείο «Μας έλψε φέτος ου χορός. Ιγώ θα χορέψου κι ας έρθνε να μας πιάσνε!». Τι να τους πει ο Χαρδαλιάς!… Προσπερνάμε σβέλτα. Δεν θέλω χορό σε Εντατική. Διαβαίνουμε σοκάκια, ανηφόρες ζόρικες, καρλντερίμια με πέτρες γυαλιασμένες από βήματα. Ενα χωριό που δόξασε ένα σωρό επαγγέλματα όπως αργυροχόους-ασημιτζήδες-χρυσικούς, τερζήδες-χρυσοκεντητάδες, εμπόρους-πραματευτάδες, βιοτέχνες-ραφτάδες, κιρατζήδες-αγωγιάτες. Πού να βρεθούν σύγχρονα μυαλά με έμφαση στο σύγχρονο design; Τόσο ανέμπνευστα, επαναλαμβανόμενα σχέδια… Πού είσαι, Zeus and Dione!.. Σταματάμε σε ένα παντοπωλείο-καφενείο-ταβερνείο… Ενα γοητευτικό «απ’ όλα», ενός Ναπολέοντα. Που άφησε, όπως λέει η μικροϊστορία του τόπου, μια καριέρα κομπιουτερά στας Αθήνας και γύρισε στα πάτρια. Στο χωριό Καλαρρύτες ο Ναπολέων σερβίρει φαγάκι Arte povera σε περιβάλλον arte povera Για να μας κοιτάει ως να ήμαστε περίεργα ζώα και να αναρωτιέται ενώ παραγγέλνουμε με φόρα Αθηναίου «Γιατί βιάζεστε έτσι, ρε παιδιά;», «Ολοι βιάζεστε! Απολαύστε ήσυχα». Μας σερβίρει ένα φαγάκι μιας κουζίνας arte povera, σε ένα μαγαζάκι arte povera. Ολα arte povera. «Θησαυροί» που μακάρι να διασώζονται από κάποιους «Ναπολέοντες», όπως για τις χελώνες μονάχους μονάχους. Στους θησαυρούς υπό εξαφάνιση συμπεριλαμβάνω και τις γιαγιάδες ετούτων των τόπων. Με το μαύρο τσεμπέρι, το μαύρο φορεματάκι και τα παπουτσοπαντοφλάκια τους. Μαυροφορεμένα αγρίμια. Αναχωρούμε με τελευταίο προορισμό τα Πράμαντα. Αλλά ένα στριφόνι, που στο διάολο το πετύχαμε!.. Μπαίνει στο λάστιχο και ανατρέπει τα σχέδιά μας. Ενώ το σκοτάδι πλησιάζει, δεν είναι και το καλύτερό μας, κι ας αστειευόμαστε ότι αγαπάμε αρκούδες και λύκους. Γιώργος ο βουλκανιζεράς! Καταφέραμε και τον φτάσαμε. Ενώ μας φροντίζει, μας μιλάει και «πατριωτικά» καμαρώνει για το ξενοδοχείο Orizontes Tzoumerkon, το πεντάστερο της περιοχής, που συνέβαλε στο να καταγραφούν τα Τζουμέρκα σε προορισμό αξιώσεων. Πριν από την επιστροφή κρίνουμε αναγκαία μια στάση στο εμβληματικό Γεφύρι της Πλάκας, στου οποίου την αφαψίδωση του κεντρικού τόξου συνέβαλε οικονομικά και η εταιρεία Μύλοι Λούλη, που διευθύνεται από τον Νίκο Λούλη, με αίσθηση κοινωνικής ευθύνης. Ενα γεφύρι ιστορικό, πάνω από τον ποταμό Αραχθο, καθώς εκεί υπογράφηκε τον Φεβρουάριο του ’44 ειρηνευτική συμφωνία των αντιμαχόμενων αντιστασιακών οργανώσεων ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ και ΕΚΚΑ. Καμιά εκδρομή «νεολαίων» εδώ; Ή δεν συμφέρει στην Αριστερά να αναδεικνύουμε ενώσεις ώστε να διαιωνίζουν «αίματα»; Το βράδυ μας βρίσκει στα αγαπημένα μας Γιάννενα, σε ένα από τα αξιαγάπητα εστιατόρια… Θέλετε προτάσεις; Ενα η «Μετσοβίτικη φωλιά» για το πιο-πιο-πιο κοντοσούβλι, δύο «Η Φρόντζου Πολιτεία» (αγαπάμε τις χειμωνιάτικες αίθουσές του και τη θέα), τρία το νέο εστιατόριο με το ευφυώς αστείο όνομα «Σούζυ τρως», δύο εξαιρετικών επαγγελματιών, νέων παιδιών του Γιάννη Ιωάνογλου και του Νίκου Σιώζου. Τσουγκρίσαμε στις εκδρομές μας και στον τρόπο να ξεγελάει κάποιος τον χρόνο. Μια μέρα όλη κι όλη!.. Μια μέρα! Και καταγράφηκε μέσα μας σαν δέκα. Μετρήστε δυνάμεις, αξιολογήστε έντιμα τον εαυτό σας ως οδηγό, αν «δεν το έχετε» μην το ταλαιπωρήσετε… Τα Τζουμέρκα είναι ειδικός τόπος…Αγριος, μαγευτικός, πέτρα πάνω στην πέτρα, γκρέμια… Θεέ μου, τι γκρέμια! Τα Ζαγοροχώρια εξημερώθηκαν… Ετούτα τα χώματα, δεν τα τιθασεύεις με τίποτα, σύγχρονε.   Πηγή: Protagon.gr

Στο Κηποθέατρο Πρέβεζας, Διονυσίου Σολωμού Η γυναίκα της Ζάκυθος, σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώτη, ερμηνεία Κατερίνας Γκατζόγια







 

Κυριακή 23 Αυγούστου 2020

Θάλεια Ιερωνυμάκη, «Είναι βαθιές οι ρίζες» της ποίησης του Ντίνου Χριστιανόπουλου, EFSYN, 22-23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ


    \
ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ - ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ (1931-2020)
Θα με μνημονέψουν σ’ εφημερίδες μ’ ευνοϊκά σημειώματα
κι ύστερα θα με ξεχάσουν
Ντίνος Χριστιανόπουλος, «Ατμόσφαιρα 1949»
Με το ψευδώνυμο Ντίνος Χριστιανόπουλος (20/3/1931-11/8/2020) ο Κωνσταντίνος Δημητριάδης πρωτοεμφανίζεται στα γράμματα το 1948 υπογράφοντας το τετράστιχο «Κρίνο λευκό» στο περιοδικό της Θεσσαλονίκης Μορφές. Θα συνεχίσει να δημοσιεύει έμμετρα ποιήματα, αλλά η επίσημη είσοδός του στη λογοτεχνία γίνεται με την Εποχή των ισχνών αγελάδων (1950).
Η συλλογή αποτελεί δείγμα βιβλιακής ποίησης· τα περισσότερα ποιήματά της διαλέγονται με τη λαϊκή θρησκευτική παράδοση και με ποικίλα κείμενα, από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, τους βίους αγίων, την αρχαία ελληνική τραγωδία και το καβαφικό ποίημα «Ιθάκη». Με τη μετάπλαση των κειμένων αυτών και με τον συμφυρμό του διαθέσιμου υλικού (Μαρία Ιατρού, 1994) διαμορφώνεται μια ιδιαίτερη ποιητική ταυτότητα, στενά συνδεδεμένη με τον ανθρώπινο πόνο.
Οι βιβλικοί ήρωες αποφορτίζονται από την ιερότητά τους και αντιμετωπίζονται ανθρωποκεντρικά. Σε έναν βαθμό ο Χριστιανόπουλος εφαρμόζει την ελιοτική αντικειμενική συστοιχία και τη μέθοδο των ιστορικών ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη, προβαίνοντας συγχρόνως στην πρόσμειξη του δραματικού με το ειρωνικό στοιχείο.
Η μαθητεία στον Καβάφη είναι εμφανής και στη δεύτερη συλλογή, τα Ξένα γόνατα (1957), η οποία περιλαμβάνει κυρίως ερωτικά ποιήματα, όπως και η τρίτη, ο Ανυπεράσπιστος καημός (1960). Ο έρωτας δεν παρουσιάζεται ως συναισθηματική επιθυμία· είναι σωματική έξαψη, «καύλα» που επιζητεί τον κατευνασμό μέσα από τον πιο ταπεινό και ευτελή τρόπο, έστω και με τίμημα το «ρήμαγμα» της ψυχής. Αν η «πυρακτωμένη» και «πονεμένη φαντασία» και η «νυχτερινή ηδυπάθεια» τον συνδέουν με τον Καβάφη, όπως τον συνδέουν και ο ρεαλισμός και η ειρωνεία, στην πραγματικότητα ο Χριστιανόπουλος δεν είναι τόσο ηδονιστής όσο εκείνος.
Είναι ποιητής του καημού και της ερωτικής αγωνίας. Και αν ο Καβάφης είναι αστός, ο Χριστιανόπουλος είναι ποιητής λαϊκός. Χώρος δράσης του είναι οι παρυφές του κέντρου: γειτονιές σταμπαρισμένες, λασπωμένες ερημιές, βρόμικο λιμάνι, δρόμοι που άγρια τους φορολογεί η νύχτα, αγοραία πεζοδρόμια, οι δυτικές συνοικίες του λαθρόβιου έρωτά του. Συνομιλητές του γίνονται οι λαϊκοί άνθρωποι, παροπλισμένα γεροντάκια και μικροί αλήτες, οι φαντάροι, τα τσογλάνια, οι ισόβιοι φτωχομπινέδες, τη γλώσσα των οποίων φέρνει στην ποίηση.
Ο Χριστιανόπουλος δεν έρχεται ως poeta doctus (παρότι είναι - χάρη και στις σπουδές του στο Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ) να σκύψει στον λαϊκό πολιτισμό μόνο από φιλολογικό ενδιαφέρον. Είναι ο γνήσια λαϊκός ποιητής που δεν αποκόπηκε ποτέ από τις ρίζες και το περιβάλλον του. Η σχέση του με τη λαϊκή παράδοση και τα λαϊκά στρώματα είναι φυσική και ζωτική.
Η σχέση αυτή φαίνεται εντονότερα στα ποιήματα των συλλογών Το κορμί και το σαράκι (1964) και Το κορμί και το μεράκι (1970), τα οποία θα εντάξει αργότερα στην ενότητα «Μικρά ποιήματα» του συγκεντρωτικού τόμου των ποιημάτων του. Ο αποφθεγματικός χαρακτήρας των «Μικρών ποιημάτων» θυμίζει λαϊκές παροιμίες και γνωμικά, αλλά συχνά η θεώρηση των πραγμάτων είναι απρόσμενη, αφού οι κοινότοπες και κατοχυρωμένες έννοιες επανερμηνεύονται. Η επιγραμματικότητα και η νοηματική πυκνότητα, με καταβολές και στα αποσπάσματα του Σολωμού (το έργο του οποίου τον απασχόλησε φιλολογικά), προσέδωσαν σε πολλά από τα ποιήματα συνθηματικό χαρακτήρα.
Είναι ενδεικτικό το δίστιχο «και τι δεν κάνατε για να με θάψετε / όμως ξεχάσατε πως ήμουν σπόρος»: η διάρκειά του διέρρηξε τα χρονικά και τοπικά όρια περνώντας σήμερα στο στόμα χιλιάδων ανθρώπων ανά την υφήλιο! Η πολιτική πραγματικότητα και οι κοινωνικές διεκδικήσεις δεν ήταν στο επίκεντρο του ποιητικού προβληματισμού του. Στη συλλογή όμως Προάστια (1969) και σε ποιήματα που δημοσίευσε στο περιοδικό Διαγώνιος, το οποίο ο ίδιος εξέδιδε (από το 1958 ώς το 1983 με διακοπές), όλα ενταγμένα αργότερα στην ενότητα «Ο αλλήθωρος», η ολιγωρία του θα γίνει «η αγκίδα» στο ερωτικό βίωμα.
Η σύνδεση με τον λαϊκό κόσμο είναι επίσης εμφανής στα τραγούδια που μελοποιήθηκαν το 1968-1969, βγήκαν σε κασέτα τραγουδημένα από τον ίδιο το 1982 και εκδόθηκαν σε συλλογή με τίτλο Το αιώνιο παράπονο. Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκονται το ενδιαφέρον για τα παραμύθια και η πολύχρονη και ενδελεχής ενασχόληση με το ρεμπέτικο, διαμορφωμένο, όπως παρατηρεί, από τον υπόκοσμο και τον λαό και όχι από τους αστούς και μικροαστούς που αντιμετωπίζονται σε αυτό σατιρικά. Τα λαϊκά στρώματα και το περιθώριο, μαζί με τη ρεαλιστική και σατιρική ματιά απέναντι σε έναν επηρμένο μικροαστισμό και στα ιδεολογικά άλλοθι είναι το χαρακτηριστικό και των πεζών ποιημάτων της συλλογής Νεκρή πιάτσα (1990).
Τόσο με το λογοτεχνικό του έργο, ποιητικό και πεζό, όσο και με τα δοκιμιακού χαρακτήρα κείμενά του, αλλά και γενικότερα με τον δημόσιο λόγο του, ο ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής, δοκιμιογράφος και μελετητής, διορθωτής δοκιμίων, βιβλιοθηκάριος, εκδότης περιοδικού και επιμελητής της «Μικρής Πινακοθήκης “Διαγώνιος”» κατάφερε, παρότι όχι μόνο δεν το επεδίωκε αλλά και το καταδίκαζε, να ξεχωρίσει. Δημιούργησε έτσι έναν πνευματικό κύκλο γύρω από το πρόσωπό του, ένα είδος «συστήματος» διαφορετικού από το επίσημο που καταδίκαζε, καθώς αποτέλεσε σημείο αναφοράς, για πάνω από μισό αιώνα, στην πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης.
Εκτός από το έργο του (η τελευταία του ποιητική συλλογή Παράξενο, πού βρίσκει το κουράγιο κι ανθίζει εκδόθηκε το 2011), άφησε και απογοητεύσεις και παράπονα, αδικώντας πολλούς και πικραίνοντας ακόμη περισσότερους με τον χαρακτήρα και την κακώς νοούμενη ειλικρίνεια των «εσώψυχών» του. Προφανώς στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας θα μείνει το έργο του. Αλλά η αποσιώπηση, την παρούσα στιγμή, και η υποκατάσταση αυτής της ανθρώπινης πλευράς του από μια αγιογραφική προσέγγιση δεν θα του ταίριαζε και δεν θα τον ικανοποιούσε - κι ας ήταν κάποτε του Κατηχητικού.
 

Έξι συν ένας λόγοι που φέτος θα κάνουμε road trip στην Ήπειρο Ένα από τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας με τις μεγαλύτερες αντιθέσεις μάς προκαλεί να το εξερευνήσουμε και το neaodos.gr/tours θα είναι ο ξεναγός μας ΤοΒΗΜΑ Team 17.08.2020, 09:00


Έξι συν ένας λόγοι που φέτος θα κάνουμε road trip στην Ήπειρο | tovima.gr
Ακόμη και ο μεγαλύτερος λάτρης του ξερού τοπίου των Κυκλάδων, δεν θα καταφέρει να μείνει ασυγκίνητος μπροστά στην άγρια ομορφιά της Ηπείρου. Ορμητικά ποτάμια και κατάφυτες πλαγιές της Πίνδου, γρήγορα δίνουν τη θέση τους σε καταπράσινα, τροπικά νερά – και πάντα, σε κάποια γωνιά περιμένει να τον επισκεφτούμε κάποιος θησαυρός του πολιτισμού μας. Δεν χρειάζεται να τον αφήσουμε στην αναμονή. Αυτοί είναι οι έξι λόγοι που δεν βλέπουμε την ώρα να βγάλουμε το αυτοκίνητό μας στον αυτοκινητόδρομο της Ιόνιας Οδού και να χαθούμε στις ομορφιές της.

Γιατί έχουμε βρει την ιδανική διαδρομή

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Ένας καλός τρόπος να διαπιστώσουμε στο μέγιστο τις ομορφιές της Ηπείρου, είναι να ξεκινήσουμε από τις παραθαλάσσιες ομορφιές της, για να καταλήξουμε στην πραγματική της καρδιά: στο βουνό. Συγκεκριμένα, ξεκινώντας από την κομψή Πρέβεζα να προχωρήσουμε προς την Πάργα – με μερικές πολύτιμες παρακάμψεις για να απολαύσουμε ορισμένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα. Στη συνέχεια, να πάρουμε το δρόμο προς τα Ιωάννινα, για να ολοκληρώσουμε τη διαδρομή μας στα θρυλικά Τζουμέρκα.

Γιατί κρύβει τους πιο πολύτιμους αρχαιολογικούς θησαυρούς

Παρά το ορεινό της τοπίο και εν μέρει λόγω των δύσκολων καιρικών της συνθηκών που την έντυναν με έναν αέρα μυστηρίου, η Ήπειρος αποτέλεσε λίκνο του ελληνικού πολιτισμού ήδη από τα βάθη της αρχαιότητας. Κάνοντας μερικές μικρές παρακάμψεις στη διαδρομή μας όπως αποκαλύπτουν και οι Διαδρομές, έχουμε τη δυνατότητα να δούμε ορισμένα από τα πιο αξιόλογα, μυστηριώδη και γοητευτικά μνημεία του πολιτισμού μας.

Νικόπολη

Λίγο μετά την Πρέβεζα, στο πλάι του αυτοκινητοδρόμου της Ιόνιας Οδού συναντάμε τη Νικόπολη. Στο αρχαιολογικό της μουσείο μπορούμε να μάθουμε τα πάντα για τη θαυμαστή ρωμαϊκή πόλη, μέσα από αριστουργήματα της γλυπτικής, της αγγειοπλαστικής και της χρυσοχοΐας, αλλά και μέσα από καθημερινά αντικείμενα. Τα ίδια τα ερείπια της πόλης, όμως, είναι εκείνα που πραγματικά εντυπωσιάζουν με το μεγαλείο τους: Τα τείχη, το ωδείο του 2ου αιώνα μ.Χ., το θέατρο και τα απομεινάρια των ρωμαϊκών αρχοντικών, μας επιτρέπουν να περπατήσουμε – κυριολεκτικά – μέσα στην ιστορία.

Νεκρομαντείο Αχέροντα

Στην πεδιάδα του Αχέροντα, εκεί που κάποτε βρισκόταν η Αχερουσία λίμνη, στην αρχαιότητα περίμενε ο Χάροντας με το βαρκάκι του, να μεταφέρει τις ψυχές στον κάτω κόσμο. Από τη δεκαετία του ’50 και έπειτα, αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στην επιφάνεια ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτίσματα της αρχαιότητας: Το νεκρομαντείο του Αχέροντα, όπου οι νεκροί έδιναν τους χρησμούς τους στους ζωντανούς. Ένα από τα στοιχεία που εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη, είναι και η ακουστική του χώρου της υπόγειας αίθουσας, αφού η απόλυτη ησυχία συνδυάζεται με πολύ χαμηλή αντήχηση. Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι αυτό το γεγονός οδηγούσε στα έντονα ψυχοακουστικά φαινόμενα των επισκεπτών – δηλαδή, στη… λήψη των χρησμών.

Δωδώνη

Ποιο είναι το αρχαιότερο μαντείο της Ελλάδας; Αν απαντήσατε «οι Δελφοί», ξανασκεφτείτε το. Η Δωδώνη, το μαντείο που ήταν αφιερωμένο στον Δία – αφού πρώτα πέρασε από μια σειρά από αρχαιότερες θεότητες – έδινε τους χρησμούς του από πολύ νωρίτερα. Αργότερα εκτοπίστηκε λόγω… θέσης, αφού βρισκόταν σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση από τις μεγάλες πόλεις – αλλά σε πολύ κοντά στα σημερινά Γιάννενα. Αθλητικοί αγώνες, ιερές γιορτές και παραστάσεις, όμως, συνέχισαν να συμβαίνουν για πολύ καιρό αφού βρέθηκε στη δεύτερη θέση. Σήμερα εξακολουθούν να σώζονται μέρη του μαντείου, αλλά και το θέατρό της, που με χωρητικότητα 17.000 θεατών ήταν ένα από τα μεγαλύτερα της αρχαιότητας. Μάλιστα, επί ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μετατράπηκε σε… ελληνικό Κολοσσαίο, με μονομάχους και άγρια θηρία.

Γιατί η ιστορία συνεχίστηκε

Από τα κάστρα της Πρέβεζας, μέχρι το διάσημο Φετιχιέ Τζαμί των Ιωαννίνων, ολόκληρη η Ήπειρος φέρει ανεξίτηλα τα σημάδια των «χεριών» από τα οποία πέρασε μέχρι την απελευθέρωσή της. Εκτός του αρχαιολογικού μουσείου, θα βεβαιωθούμε ότι θα κάνουμε μια στάση και στο λαογραφικό και το βυζαντινό μουσείο των Ιωαννίνων, αλλά και στο μουσείο αργυροτεχνίας, της τέχνης που γέννησε τα περίφημα γιαννιώτικα κοσμήματα.
Πριν εγκαταλείψουμε τον σύγχρονο αυτοκινητόδρομο, για να προχωρήσουμε προς τα Τζουμέρκα, είναι σίγουρο ότι θα σταματήσουμε στο κάστρο των Ιωαννίνων, αλλά και ότι θα κάνουμε μια βόλτα γύρω από τη Λίμνη Παμβώτιδα και το νησάκι που φιλοξενεί στην αγκαλιά της, για να θυμηθούμε την ιστορία της κυρά-Φροσύνης.

Γιατί έχει απίθανες θάλασσες

Μπορεί όταν σκεφτόμαστε την Ήπειρο, το μυαλό μας να μην πηγαίνει στο… απέραντο γαλάζιο. Όμως είναι σαφές ότι κάνουμε λάθος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η δυτική της πλευρά βρέχεται ολόκληρη από το φημισμένο για τα κρυστάλλινα νερά του Ιόνιο Πέλαγος. Από το λιμάνι της Πρέβεζας και της Πάργας, μέχρι τα Σύβοτα, οι παραλίες που έχει να μας προσφέρει είναι ικανές να καλύψουν κάθε πιθανό γούστο. Χρειάζεστε κάποια απόδειξη; Η μεγαλύτερη αμμουδιά της Ευρώπης, η μήκους 25 χλμ. παραλία Μονολίθι, βρίσκεται στα… βόρεια της Πρέβεζας! Μάλιστα, αποτελεί και έναν από τους τόπους που επιλέγει η διάσημη χελώνα καρέτα-καρέτα για να γεννήσει τα αβγά της. Και κάτι πρέπει να ξέρει, δε νομίζετε;

Γιατί (εννοείται πως) έχει και τα πιο μαγικά βουνά

Πράσινα, απόκρημνα και γεμάτα νερά, τα Τζουμέρκα είναι αδύνατον να μας αφήσουν ασυγκίνητους.
Μέσα τους κρύβεται μεταξύ άλλων το Συρράκο, που θεωρείται το πιο όμορφο χωριό της Ελλάδας χάρη στα πετρόχτιστα σπίτια του, τα Άγναντα, με την ανεμπόδιστη θέα που τους χάρισε το όνομά τους, οι πλακόστρωτοι Καλαρρύτες με τα τρομερά αρχοντικά, τη Μονή Κηπίνας, το Σπήλαιο της Ανεμότρυπας… η λίστα δεν έχει τέλος. Για να βεβαιωθείτε οτι δεν θα χασετε τιποτα, προτείνουμε να κάνετε την έρευνα σας απο πριν, εξερευνώντας τις Διαδρομές.

Γιατί μπορούμε να τριγυρνάμε με ασφάλεια

Ας μην γελιόμαστε: Η βασικότερη προτεραιότητά μας όταν προγραμματίζουμε ένα road trip, θα πρέπει να είναι η επιλογή μιας ασφαλούς διαδρομής. Χάρη στον υπερσύγχρονο αυτοκινητόδρομο της Ιόνιας Οδού που λειτουργεί, διαχειρίζεται και συντηρεί η Νέα Οδός, αυτό είναι εξασφαλισμένο για το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής μας – φτάνει να δείξουμε προσοχή με τις παρακάμψεις που σχεδιάζουμε να κάνουμε.

Πόσο καλά γνωρίζουμε την Ελλάδα;

Μπορεί η χώρα μας να είναι μικρή, όμως η πλούσια τοπογραφία και ιστορία της συνεπάγεται ότι οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε ακούσει ποτέ ορισμένους από τους πιο πολύτιμους θησαυρούς της. Φέτος, μπορούμε να κάνουμε την αρχή και να γνωρίσουμε καλύτερα τη χώρα στην οποία ζούμε, ξεκινώντας από τις ομορφιές της που μας περιμένουν στην… άκρη του δρόμου.
Μια επίσκεψη στην ιστοσελίδα www.neaodos.gr/tours από το λάπτοπ πριν ξεκινήσουμε – ή από το κινητό μας, θα μας εξασφαλίσει ότι δεν θα προσπεράσουμε από λάθος τίποτα αξιόλογο και θα μας προσφέρει τα πρώτα στοιχεία για την πλούσια ιστορία της Ηπείρου – και όχι μόνο.

Παρασκευή 21 Αυγούστου 2020

περιοδικό Δίοδος, καλοκαίρι 2020













ΒΡΥΣΗ ΣΤΟΥΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΕΣ


Η ντάπια της Πρέβεζας



ΑΗ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ