Μάθημα: Λαογραφικά θέματα στην Ελλάδα και την Τουρκία Μια παράλληλη ανάγνωση

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και

Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Ακαδημαϊκό έτος 2011-2012

Εαρινό εξάμηνο

Διδάσκων:καθηγητής Ευάγγελος Γρ.Αυδίκος

Μάθημα:      Λαογραφικά θέματα στην Ελλάδα και την Τουρκία Μια παράλληλη ανάγνωση

            1.Ο Στόχος

 

       Η Ελλάδα και η Τουρκία αναπαριστώνται στερεοτυπικά ως χώρες που βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση. Ιστορικά είναι αδιαμφισβήτητη η αντιπαράθεση, δεδομένου ότι η Ελλάδα συγκροτήθηκε ως ανεξάρτητο εθνικό κράτος κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας(19^ος -20^ος αι.). Αποτέλεσμα της ελληνικής εθνικής ολοκλήρωσης, καθώς και της προσπάθειας για συγκρότηση τουρκικού εθνικού κράτους οι δύο χώρες είχαν μακροχρόνιες πολεμικές συγκρούσεις αλλά και διαμορφώθηκαν στερεότυπα  που διογκώθηκαν με τα «Σεπτεμβριανά» του 1955 στην Κωνσταντινούπολη και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο .Πέρα απ’ όλα αυτά, Έλληνες και Τούρκοι συνυπήρξαν για αιώνες, γεγονός που διευκόλυνε τα πολιτισμικά δάνεια και τις πολιτισμικές μεταναστεύσεις.

       Στόχος του μαθήματος είναι:

ü      να αναδείξει το ρόλο των λαογραφικών σπουδών στη διαμόρφωση εθνικής ταυτότητας

ü      να διευκολύνει τους φοιτητές να κατανοήσουν την ιστορικότητα των στερεοτύπων.

ü      να μελετήσουν τις ομοιότητες και τις διαφορές.

ü      Να ανακαλύψουν με διαφορετική οπτική τον γείτονα, γεγονός που θα ενισχύσει την αυτοεικόνα τους.

2. Τα θέματα

ü      Η Λαογραφία ως εθνική επιστήμη

ü      Λαογραφία και η συγκρότηση του τουρκικού κράτους

ü      Η δίκη του Μποράταφ

ü      Το Ισλάμ και η Τουρκία

ü      Οι Αλεβήδες

ü      Ο Ναστρεδίν Χότζα

ü      Μουσικές συγγένειες

ü      Τα ονόματα και η εθνική ταυτότητα.

ü      Ζεϊμπέκηδες της Μικρά Ασίας

ü      Αναπαραστάσεις Ελλήνων και Τούρκων(δημοτικό τραγούδι και παροιμία, λογοτεχνία)

3.Αξιολόγηση

α. Προφορική εξέταση 50%(5)

β.Ενδιάμεση εξέταση   20%(3)

γ.Εργασία που θα στηρίζεται σε δύο άρθρα(με έκταση 2000 λέξεων) 20%(2). Η εργασία θα είναι μέρος  της ύλης της προφορικής εξέτασης.

4.Υποχρεώσεις

α.Ενδιάμεση εξέταση 11 Μαΐου 2012, ώρα 11.

β.Παράδοση εργασίας στις 23 Μαΐου 2012.

5.Προτεινόμενα συγγράμματα

              α.Ευάγγελος Αυδίκος(επιμ.).2012.Λαογραφικές Αναγνώσεις στην  Ελλάδα και την Τουρκία.Αθήνα: Πεδίο.

             β.David Shankland.2003. Ισλάμ και Κοινωνία στην Τουρκία. Αθήνα: Κριτική.

6.Βιβλιογραφία

             I.      Αυδίκος,Ευάγγελος. 2009. Εισαγωγή στις Σπουδές του Λαϊκού Πολιτισμού. Λαογραφίες, Λαϊκοί Πολιτισμοί , Ταυτότητες.Αθήνα:Κριτική( «Από το υπερεθνικό στο εθνικό: η οθωμανική αυτοκρατορία και τη Τουρκία», σελ.126-148)

          II.      Başgöz, İlhan . “Folklore Studies and Nationalism in Turkey”.Journal of the Folklore Institute 9:2/3 (1972):162-176.

       III.      Çavuşer, Süheyla. Lives Reflected  through Home Decoration in a Small Village in Turkey.

       IV.      Δαμιανάκος, Στάθης(επιμ.).1993.Θέατρο Σκιών.Παράδοση και νεωτερικότητα.Αθήνα:Πλέθρον

          V.      Degirmenci, Koray .”On the Pursuit of a Nation: The Construction of Folk and Folk Music in the Founding Decades of the Turkish Republic”.International Review of the Aesthetics and Sociology of Music 37:1 (2006):47-65.

       VI.      Delaney, Carol.2006. «Ξεμπλέκοντας το νόημα των μαλλιών στην τρουρκική κοινωνία».Στο Φ.Τσιμπιρίδου(επιμ.), ‘Μουσουλμάνες της Ανατολής’.Αναπαραστάσεις, πολιτισμικές σημασίες και πολιτικές, 343-372.Αθήνα:Κριτική.

    VII.      Edmonds, C. J. “Kurdish Nationalism”..  Journal of Contemporary History 6:1(1971):87-107.

 VIII.      Kaplanoglou,Marianthi. “Two Storytellers from the Greek-Orthodox Communities of Ottoman Asia Minor. Analyzing Some Micro-data in Comparative Folklore”. Fabula 51: 3/4 (2010) :251-265.

       IX.      Κοροβίνης, Θωμάς. 1988.Τουρκικές παροιμίες. Αθήνα: Εκδόσεις Άγρα.

          X.      …………………..2005. Οι Ζεϊμπέκοι της Μικράς Ασίας.Αθήνα:Εκδόσεις Άγρα.

       XI.      Μήλλας, Ηρακλής.2001.  Εικόνες ελλήνων και τούρκων : σχολικά βιβλία, ιστοριογραφία, λογοτεχνία και εθνικά στερεότυπα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.

    XII.      ---------------------.2006. «Η Ανταλλαγή στην ελληνική και την τουρκική λογοτεχνία ομοιότητες και διαφορές». Στο Κ.Τσιτσελίκης(επιμ.), Η ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών. Πτυχές μιας εθνικής σύγκρουσης, 399-439.Αθήνα: Κριτική.

 XIII.      Ozturkmen,  Arzu. “Folklore on Trial: Pertev Naili Boratav and the Denationalization of Turkish Folklore”. Journal of Folklore Research 42:2 (2005):185-21

 XIV.      Stein,  Heidi. “Turkish Nasreddin Hoca’s Appearance as the Uzbek

            Afandi”. Middle Eastern Literatures 10:3( 2007):219-230.

 XV.Yildirim, Onur. 2006 «Η ανταλλαγή πληθυσμών του 1923.Πρόσφυγες και  

            εθνικές ιστοριογραφίες στην Ελλάδα και την Τουρκία».Στο    

            Κ.Τσιτσελίκης(επιμ.), Η ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών. Πτυχές μιας   

           εθνικής σύγκρουσης, 65-110.Αθήνα: Κριτική.

XVI.Χιδίρογλου, Παύλος.1987. Εθνολογικοί προβληματισμοί, από την Τουρκική και

          την Ελληνική παροιμιολογία. Αθήναι: Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία.