Ευάγγελος Αυδίκος, Στο μέλλον λιώνει το παρελθόν, EFSYN, 27 Δεκεμβρίου 2022

 

Κάθε φορά το ίδιο βήμα. Μπροστά μας ο καινούργιος όχτος. Να κάνουμε το κρίσιμο άλμα και να βρεθούμε στην άλλη πλευρά. Κάθε φορά το ίδιο αίσθημα, που όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος γίνεται αισθητό στον λαιμό. Στην κατάποση του σάλιου που κολλάει στο μήλο του Αδάμ.

Μ’ αρέσει να αποκαλώ το μήλο αυτό καρύδι, με φέρνει πιο κοντά στις ξέσκεπες λέξεις που δεν ντύνουν τις αγωνίες. Που κοιτάζουν κατάματα πίσω στη χρονιά. Με βοηθάει η ψίχα των καρυδιών που καταπίνω, για να ’βρω δικαιολογία για το νερό που πίνω. Είναι για τα καρύδια. Οχι για το σάλιο της αμηχανίας.

Ενα βήμα πριν από τον καινούργιο χρόνο. Τα προηγούμενα χρόνια οι άνθρωποι ξεχύνονταν στα κέντρα διασκέδασης. Για να τον υποδεχτούν μετά μουσικών και ουισκοποσίας. Ισως για να αποφύγουν τον θόρυβο του σάλιου καθώς κατηφορίζει τον λάρυγγα, την ώρα που ο ανθρώπινος χρόνος αρχίζει την αντίστροφη μέτρηση.

Τελευταίες μέρες για τον χρόνο που φεύγει. Η σιωπή ίσως είναι η καλύτερη επιλογή, για να ακουστεί ο ήχος όσων πέρασαν. Το παρελθόν πια ανήκει στη μνήμη. Που χρειάζεται περίσκεψη και αναστοχασμό. Το παρελθόν που λιώνει στο μέλλον. Ετσι το γράφει η Αχμάτοβα («Ποίημα δίχως ήρωα»). Το μέλλον είναι αυτό που κρίνει όσα έγιναν. Και όχι οι οποιεσδήποτε σκοπιμότητες που θέτουν σε σίγαση τις φωνές και τις καρδιές των ανθρώπων.

Σκέφτομαι τα λόγια της Αχμάτοβα. Οι λέξεις της ζυμώνονται με τη μουσική του Κώστα Χαριτάτου, ενός χαρισματικού συνθέτη. Που μελοποίησε στίχους του Κώστα Κρυστάλλη. Με ενθάρρυνση και υποστήριξη του πολυτάλαντου Γιάννη Σεντελέ, δημάρχου Βορείων Τζουμέρκων.

Αυτές τις ημέρες ο Κρυστάλλης έφτανε, το 1889, στην Αθήνα. Κυνηγημένος από την οθωμανική εξουσία. Κουβαλούσε μαζί του τη μνήμη των είκοσι ενός χρόνων του. Στις τσέπες του κουβαλούσε τις λέξεις και τις εικόνες της Πίνδου, του χωριού του Συρράκου και των Ιωαννίνων. Κουβαλούσε όμως και το μέλλον των απορριγμένων. Εκείνων που θα βίωναν τον ξεριζωμό από τον τόπο τους.

«Της χειμωνιάς οι παγωνιές διώχνουν τα χελιδόνια» γράφει ο Κρυστάλλης. Λόγια που ντύνει μουσικά ο Χαριτάτος. Χωρίς να μεταφέρει το παρελθόν στο μέλλον. Βάδισε στα βουνά των Τζουμέρκων, να ακούσει τη βοή του αέρα, που γίνεται μουσικό χαλί στην εισαγωγή του. Στο μέλλον λιώνει το παρελθόν, επαναλαμβάνει ο συνθέτης. Ξέρεις πως οι ποιητές (πρέπει να) ζουν στα στόματα και στις καρδιές των ανθρώπων στο μέλλον. Στις νέες γενιές.

Ο Χαριτάτος υποδέχεται το μέλλον με τις λέξεις του Κρυστάλλη. Και ετοιμάζεται να κάνει Πρωτοχρονιά με την Αχμάτοβα. Με εικόνες που ταξιδεύουν. Με μελωδίες που νανουρίζουν. Και ανοίγουν την πόρτα στον καινούργιο χρόνο. Για όλους, για όλες.