Στην Αμοργό τα σκόρδα με μεγάλες και χοντρές σκελίδες τα ονομάζουν χοντρόφελα, έτσι γράφεται σε λαογραφικό λεξικό του νησιού (Στρατουδάκης 2014). Δεν γνωρίζω αν οι κάτοικοι της Αθήνας είχαν υπόψη τους αυτή την ποικιλία, τότε (1918) που εισέβαλε σαρωτική η ισπανική γρίπη. Αναστατωμένοι οι πολίτες προσέτρεξαν στη συνδρομή διαφόρων μαντζουνιών, κάτι που θεωρείται παλαιόθεν το τελευταίο καταφύγιο των αιφνιδιασμένων και απελπισμένων ανθρώπων μπροστά σε μια απειλή που αναστατώνει τους ρυθμούς ζωής τους.
Ανάμεσα σ’ αυτά τα μαντζούνια περίοπτη θέση κατείχαν τα σκόρδα, μιας και υπήρχε η πεποίθηση πως μπορούσαν να υψώσουν ασπίδα προστασίας γύρω από τον άνθρωπο. Με άλλα λόγια, το σκόρδο να γίνει γριποδιώκτης, να λειτουργήσει δηλαδή όπως τα διάφορα αποτροπαϊκά σύμβολα που προστάτευαν τα σπίτια και τους ιερούς χώρους από κάθε είδους απειλές, προπάντων τις αόρατες υπερφυσικές.
Τις τελευταίες δεκαετίες, ιδίως από τότε που «εκπολιτιστήκαμε», τα σκόρδα έγιναν το σύμβολο μιας πολιτισμικής διαφοροποίησης. Από τη μια μεριά όσοι έτρωγαν ωμά σκόρδα, αυτοί που έρχονταν από τον πολιτισμό της υπαίθρου. Από μια άλλη εποχή. Ηξεραν πως έχουν πολλές χρήσιμες ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η ωμή σκορδοφαγία συνιστούσε εγγύηση χαμηλών πτήσεων στην αρτηριακή πίεση. Σ’ αυτή την κατηγορία η οσμή του σκόρδου αποτελούσε μέρος της καθημερινής τους δίαιτας. Η μυρουδιά ήταν οικεία σε όλους τους χώρους και μαζί με άλλες μυρουδιές συγκροτούσε την παλέτα των πολιτισμικών οσμών και γεύσεων του τόπου.Από την άλλη βρίσκεται η σύγχρονη εποχή. Ξεκίνησε από τις πόλεις, εξαπλώθηκε παντού. Η σκορδοφαγία αντίκειται στον νέο πολιτισμικό κώδικα. Η οσμή σύρει μια διαχωριστική γραμμή που εξοβελίζει τους χρήστες στο παρελθόν. Ακόμη και η έρμη η σκορδαλιά ενοχοποιήθηκε ως απάδουσα στα νέα ήθη. Βεβαίως όσοι/ες μαγειρεύουν, για επαγγελματικούς ή μη λόγους, γνωρίζουν πως το μαγειρεμένο σκόρδο, ενταγμένο σε άλλο περιβάλλον, μπορεί να προσδώσει διαφορετική γεύση στο φαγητό. Εν ολίγοις το σκόρδο είναι αποδεκτό μαγειρεμένο. Οχι ωμό που ταυτίζεται με μια παλιότερη εποχή. Πιο ακατέργαστη.Το σκόρδο όμως είναι η εικόνα της εποχής μας. Είναι ο Ιανός των κηπευτικών. Είναι αυτό που φαίνεται. Που μυρίζει. Κι αυτό που δεν γνωρίζουμε, οι πολλαπλές ευεργετικές ιδιότητές του. Ισως η ωμή σκορδοφαγία να συνέδραμε την κοινωνική απόσταση στον καιρό της πανδημίας. Με προβληματίζει που δεν έχει ενταχθεί στις οδηγίες προς τους πολίτες για την προστασία τους.
Οσο τα σκόρδα αρηγεύουν (αραιώνουν), τόσο χοντραίνουν. Αυτά καταθέτει η παροιμία. Η απόσταση στη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου τα καθιστούν περισσότερο ελκυστικά στους πάγκους των μανάβικων. Ομως δεν συμβαίνει το ίδιο με τις ανθρώπινες σχέσεις με τις συνεχείς καραντίνες, μόλο που κάποιες φορές η επιλογή είναι μονόδρομη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου