Ευάγγελος Αυδίκος, Ήρωες με παντόφλες, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 26 Μαρτίου 2014

Στις εθνικές γιορτές κυριαρχεί η υπερβολή. Ο υπερθετικός βαθμός. Συχνά, οι «επίσημοι» που κάνουν δηλώσεις καταλήγουν με την προτροπή να μιμηθούμε το παράδειγμά των πρωταγωνιστών στον εθνοαπελευθερωτικό αγώνα. Τέτοιες εκφράσεις θα ακούσουμε και αυτή τη χρονιά με αφορμή την Επανάσταση του 1821. Αν θεωρήσουμε ως δεδομένη μια τέτοια παρότρυνση, στύβω το κεφάλι μου να καταλάβω τι σημαίνει αυτό; Πρόκειται για έναν εθιμοτυπικό λόγο που πάει ασορτί με την ημέρα και ανήκει στα  αναγκαία, τελετουργικά στοιχεία που θα τα ξεπλύνει η επόμενη ημέρα επαναφέροντας τη συνήθη τάξη; Ή μπορούμε να εκλάβουμε την παρακίνηση ως συνείδηση του γεγονότος ότι χρειάζεται να συνομιλήσουμε επί της ουσίας με τα ιστορικά γεγονότα αναδεικνύοντας τη δράση των  πρωταγωνιστών; Και ποια δράση; Την αντίσταση ενάντια στους κατακτητές; Μελλοντικούς ή παρόντες; Συλλογικούς ή προσωπικούς;

     Σε κάθε περίπτωση, αν κάποιος ακολουθήσει τέτοιου είδους παραινέσεις είναι πολύ πιθανό να κατηγορηθεί ως φίλα προσκείμενος σε τρομοκρατικές απόψεις ή να βρεθεί μπροστά στο σιδερόφρακτο τείχος των κατασταλτικών δυνάμεων. Εκεί δεν μετράει ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, η Δέσπω Μπότσαρη, ο Ανδρούτσος, η Μαντώ Μαυρογένους. Ευτυχώς που δεν υπήρχαν οι σιδερόφρακτοι καταστολείς τότε, γιατί δεν θα την έβγαζε καθαρή ο Κολοκοτρώνης. Θα έψαχνε για πολύ καιρό την περικεφαλαία του. Μπορεί κανείς να φανταστεί τον ιδιοφυή Κολοκοτρώνη να στρίβει το μουστάκι του φορώντας τις παντόφλες και συδαυλίζοντας τη φωτιά στο τζάκι απογοητευμένος και εξωθημένος στο περιθώριο από τους βασιβουζούκους της τότε εξουσίας;

       Πράγματι, οι γιορτές είναι μια ευκαιρία για στοχασμό. Και αναστοχασμό. Κάθε εποχή να αναμετρηθεί με τις δικές της ευθύνες. Τις δικές της υποχρεώσεις. Να αφήσει στην άκρη τα επίθετα που χρησιμοποιούνται στις επετείους και να δει την ουσία των πραγμάτων. Οι ήρωες του εθνο-απελευθερωτικού αγώνα ζυμώθηκαν με τις αδυναμίες τους. Δεν ήρθαν από το υπερπέραν. Άνθρωποι καθημερινοί που κατανόησαν τη σημασία να υποτάξουν το ‘εγώ’ στο ‘εμείς’. Μια τέτοια περίπτωση είναι ο Ιωάννης Βαρβάκης. Ανήκει στις πιο ευτυχείς στιγμές της ταινίας του Σμαραγδή η μετακίνηση του Βαρβάκη από τον εγωκεντρικό κοσμοείδωλό του(η θάλασσα είναι η πατρίδα μου) στην ανάλωση των υπαρχόντων του για την Επανάσταση και την προοπτική: το ενδιαφέρον για την εκπαίδευση.

      Στις μέρες μας υπάρχουν οι ήρωες των τηλεοπτικών δελτίων αλλά και οι ήρωες με τις παντόφλες. Οι πρώτοι παρουσιάζονται ως σωτήρες της πατρίδας. Αγωνίζονται, λένε,  στα άκρα της Ευρώπης για να κρατήσουν όρθια τη χώρα από τη φωτιά που οι ίδιοι άναψαν. Θυμίζουν όλους εκείνους τους ηγεμόνες που φοράνε την πλουμιστή στολή τους  όταν θέλουν να εντυπωσιάσουν τα πλήθη. Στο άλλο άκρο βρίσκονται οι ήρωες με τις παντόφλες. Οι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι που τσουρουφλίζονται καθημερινά στον αγώνα της καθημερινότητας. Είναι εκείνοι που αντιμετωπίζουν το σιδερόφραχτο τείχος όταν νιώθουν τον πόνο και την οργή από την αδιαφορία των ημετέρων και Ευρωπαίων μεγαλοσχημόνων ηγετών. Είναι αυτοί  που φοβισμένοι και απογοητευμένοι αποσύρονται στο σπίτι τους. Αφήνουν τη συλλογική δράση, αηδιασμένοι για όσα συμβαίνουν, και αφήνονται στο ραφιναρισμένο τρόπο των τηλεοπτικών ‘ηρώων’. Αναζητούν προστασία στην ασφάλεια του σπιτιού τους. Ωστόσο, το σαλόνι του οίκου μας έχει γίνει ένα απέραντο ναρκοπέδιο. Το δελτίο των οκτώ πυροβολεί προς κάθε κατεύθυνση. Σ’ όποιο λαγούμι του σπιτιού του και αν κρυφτεί κάποιος. Ο μόνος τρόπος για να ξεφύγει είναι να κλείσει τον τηλεοπτικό δέκτη και να βγει στο φως. Να περπατήσει μαζί με τους άλλους. Να κουβεντιάσει. Να συντονίσει τα βήματά του με τους άλλους. Να διώξουν το φόβο του αναπότρεπτου. Τη μοιρολατρία που δεν αφήνει την ψυχή να πετάξει ελεύθερη αναζητώντας το συλλογικό εμείς.

     Ετούτη τη χρονιά η επέτειος του 1821 είναι ευκαιρία για όλους που φορέσαμε τις παντόφλες μας και παραδοθήκαμε στον τηλε-αυταρχισμό να στοχαστούμε. Όλοι οι ήρωες του αγώνα ήταν απλοί άνθρωποι εγκλωβισμένοι στην καθημερινότητά τους. Πολλοί απ’ αυτούς είχαν συνηθίσει τις παντόφλες τους. Χρειάστηκε κόπος για να τις βγάλουν. Όταν κατάλαβαν την ανάγκη να το πράξουν πέταξαν το βάρος του εγωκεντρισμού από πάνω τους. Και κέρδισαν την προσωπική  και συλλογική ελευθερία.