Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού, Καταδιώκοντας τον άνεμο, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Ο άνεμος, άλλοτε φίλος άλλοτε εχθρός, από παλιά τραγουδήθηκε κι έγινε θεός, ενώ οι άνθρωποι εκμεταλλεύτηκαν τη δύναμή του για να κινήσουν τα καράβια τους ή τις μυλόπετρές τους. Η ιδέα ότι με τη δύναμη του ανέμου παράγεται ενέργεια είναι πανάρχαια. Η ιδέα ότι μπορούμε την ενέργεια αυτή να τη μετασχηματίσουμε σε ηλεκτρικό ρεύμα, που θα χρησιμοποιούμε σε σπίτια και εργοστάσια, χωρίς να χρειάζεται να σπαταλάμε πια μη ανανεώσιμους πόρους, έγινε αντικείμενο επιστημονικών ερευνών ήδη από τον προηγούμενο αιώνα, και δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό. Ολοι υποστηρίξαμε με θέρμη τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, τον ήλιο, τον αέρα, ειδικά εδώ σε μας όπου αφθονούν και οι δύο. Κυρίως γιατί δεν ξέραμε πώς συλλέγεται η ενέργεια και πώς γίνεται η μετατροπή, κι είχαμε στον νου μας την εικόνα των γραφικών ανεμόμυλων που στολίζουν τα νησιά μας και αναπαράγονται σε ταχυδρομικές κάρτες ή έστω τους ηλιακούς θερμοσίφωνες που γέμισαν τις ταράτσες των πόλεων – βλέποντας από ψηλά η πόλη γυαλίζει, αλλά μέσα στο κάθε σπίτι ο «ηλιακός» είναι θείο δώρο: έχει σχεδόν πάντα ζεστό νερό, χωρίς να φουσκώνει τον λογαριασμό της ΔΕΗ.

Η προ καιρού έξαρση των επενδύσεων σε φωτοβολταϊκά οδήγησε σε μια φούσκα. Πολλοί έσπειραν συλλέκτες ηλιακού φωτός, κυρίως στην επαρχία, όπου υπήρχαν διαθέσιμες στέγες, υπέγραψαν και μια σύμβαση με τη ΔΕΗ, έπειτα το υπουργείο προχώρησε σε «κούρεμα» της τιμής της κιλοβατώρας (από 0 έως 40%) και έτσι ένα σωρό άνθρωποι που πίστευαν ότι έκαναν μια καλή επένδυση κι ότι θα έχουν τζάμπα ρεύμα, τελικά έμειναν να χρωστάνε.

Τώρα ήρθε η σειρά των ανεμογεννητριών. Ηδη ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος υπέγραψε την άδεια για ανεμογεννήτριες σε Ανδρο, Τήνο, Πάρο και Νάξο. Φούσκα ή όχι, θα ήταν σκόπιμο να ακουστεί η φωνή των κατοίκων, αλλά και των ειδικών επιστημόνων που επισημαίνουν ότι θα έπρεπε αφ' ενός να γίνει μια εμπεριστατωμένη μελέτη για τα υπέρ και τα κατά της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών και από την άλλη να δοθεί η ευκαιρία για να εκφραστεί η γνώμη των τοπικών αρχών –που δεν έχουν λάβει μέρος στη λήψη των αποφάσεων– και των κατοίκων, που κατά πάσα πιθανότητα δεν έχουν ιδέα, γιατί φυσικά δεν έχουν καμιά ενημέρωση.

Το κενό της ενημέρωσης ανέλαβαν να καλύψουν οι τοπικές κοινότητες. Στην Τήνο, για παράδειγμα, ο δήμος οργάνωσε ημερίδα με συμμετοχή επιστημόνων που αμφισβητούν την ιδέα να φυτρώσουν αιολικά πάρκα στα νησιά. Στην Ανδρο, ο Φιλοπρόοδος Ομιλος «Το Γαύριο» οργάνωσε έκθεση γελοιογραφίας με συμμετοχή γνωστών γελοιογράφων που σχολιάζουν καυστικά την επίδραση των ανεμογεννητριών στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Οι επιστήμονες «αμφισβητούν τα ενεργειακά οφέλη από τα αιολικά πάρκα» και μιλούν για ένα σωρό άλλα προβλήματα, όπως για παράδειγμα τη μείωση της εδαφικής υγρασίας, τη μερική στεγανοποίηση των λεκανών απορροής, πράγμα που σημαίνει ότι πηγές και γεωτρήσεις θα έχουν όλο και λιγότερο νερό. Φαίνεται, ακόμα, πως η αύξηση της «έγχυσης» ρεύματος από τα αιολικά πάρκα προϋποθέτει αντίστοιχες εφεδρείες σε φυσικό αέριο. Φαίνεται πως με αυτά και με αυτά, ο καταναλωτής θα πληρώνει τελικά ακριβότερα το ρεύμα.

Κυκλάδες. Πλαγιές με χαμηλή βλάστηση που τρέφει τα αιγοπρόβατα. Γαλάζιες παραλίες, κορυφογραμμές με φόντο τον ουρανό και τη θάλασσα. Τη μέρα τζιτζίκια, το βράδυ γρύλοι και τριζόνια. Βοριαδάκι που καθαρίζει τη σκέψη. Ησυχία και γαλήνη. Σε νησιά που ζουν από την κτηνοτροφία και τον τουρισμό, τα αιολικά πάρκα θα καταστρέψουν τα βοσκοτόπια, διαρκές βουητό θα διώξει τη γαλήνη, οι κορυφογραμμές θα γεμίσουν μεταλλικά τέρατα. Μήπως θα χρειαζόταν μια προσεκτική ανάλυση κόστους-οφέλους με συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων, πριν προχωρήσουμε σε μια ακόμα μη αναστρέψιμη «ανάπτυξη»;