ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Γράφει ο Τάκης Παπαδημητρίου
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΗΜ. ΖΟΡΜΠΑΣ
Επαγγέλματα και επαγγελματίες στο Θεσπρωτικό (Λέλοβα)
Ιδιωτική Έκδοση – Θεσπρωτικό, 2013
Η έκδοση του βιβλίου «Επαγγέλματα και επαγγελματίες στο Θεσπρωτικό (Λέλοβα)» από τον συγχωριανό μου και φίλο Αλέξανδρο Δημητρίου Ζορμπά, τον πασίγνωστο σε όλους μας Αλέκο, αποτελεί κατά τη γνώμη μου σημαντική προσθήκη στα πατριδογνωστικά βιβλία, που γράφτηκαν μέχρι σήμερα για τη γενέτειρά μας και τα χωριά της Λάκκας μας.
Διότι, μέσα από τις σελίδες του (530!!!) ξεδιπλώνεται, αναδείχνεται και φωτίζεται το παλιό ιστορικό και πολιτισμικό επαγγελματικό δυναμικό της γενέθλιας μήτρας, μιας χρονικά μεγάλης εποχής (1860 έως σήμερα), σχολιασμένης, εικονικής και περιγραφικής, διανθισμένης με πλούτο φωτογραφιών που συγκινούν και κάνουν τα μάτια του αναγνώστη να υγραίνονται.
Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, ανακαλύπτεις τον χαμένο και ξεχασμένο θησαυρό, εκείνον του οικονομικού πολιτισμού του χωριού κατά την συγκεκριμένη περίοδο, που ίσως λησμονήσαμε, που οπωσδήποτε χάσαμε αλλά και, μάλλον οι περισσότεροι αγνοούσαμε.
Με το βιβλίο του Αλέκου  οδηγό παίρνουμε επαφή μ’ έναν κόσμο, για τον οποίο κάτι ακούσαμε, κάτι θυμόμαστε, κάτι γευτήκαμε, αλλά, ανεπίτρεπτα, ξεχάσαμε και παρατήσαμε.
Έτσι, έχουμε την ευκαιρία να συναντήσουμε παλιούς επαγγελματίες και επαγγέλματα (που χάθηκαν οριστικά) που κάποτε δίναν ζωή στο χωριό και συνεισφέρανε στην οικονομική ευρωστία του τόπου.
Εδώ και τρία – τέσσερα χρόνια ο Αλέκος συνέλαβε την παράτολμη αυτή ιδέα (την οποία και φιλικά μου εμπιστεύτηκε) να μαζέψει πληροφορίες για όλη την παλιότερη και νεότερη λελοβίτικη βιοπάλη κι αν συγκεντρωθεί υλικό να το θησαυρίσει σε βιβλίο.
Άρχισε, λοιπόν, να ψάχνει, να ερευνά, να ρωτάει, να αναζητάει πλήρη στοιχεία για επαγγελματίες και επαγγέλματα, να παίρνει γραπτές πληροφορίες, να κάνει προφορικές συζητήσεις, να συνεντευξιάζεται με υπέργηρους συγχωριανούς, να μπαίνει σε σπίτια, να επισκέπτεται οικογένειες, να ζητάει φωτογραφίες κ.λπ. και ο περισσότερος κόσμος τον εμπιστεύτηκε και ανταποκρινόμενος του ‘δωσε «υλικό», το οποίο και αξιοποίησε κατά τον καλύτερο τρόπο. Καρπός όλης εκείνης της πολύχρονης και κοπιαστικής προσπάθειας είναι το βιβλίο του «Επαγγέλματα και επαγγελματίες στο Θεσπρωτικό (Λέλοβα)» που καλύπτει σχεδόν μια εκατονταπεντηκονταετία.
Η ιστορία και η εξέλιξη έχει νομοτελειακά προσπεράσει το υπέροχο λαογραφικό μας πολιτισμό, αυτόν το συνεκτικό κρίκο κάθε τοπικής κοινωνίας. Ένα κομμάτι αυτού του πολιτισμού είναι και η οικονομικοεπαγγελματική ζωή του τόπου. Αυτό το κομμάτι ανασύρει από τη λήθη ο συγγραφέας του βιβλίου, τον προβάλλει σε περίοπτη θέση και παραθέτει επαγγέλματα κι επαγγελματίες του χωριού, μαγαζιά και εργαστήρια, δραστηριότητες, δημιουργήματα, πληροφορίες για το ποιοι ήταν τι πίστευαν, τι συνήθιζαν και άλλα στοιχεία ενδιαφέροντα για τον αναγνώστη και την ιστορία. Μ’ αυτόν τον τρόπο καταθέτει γνώσεις και πληροφορίες και βοηθάει κάθε έναν από μας σε επίγνωση ποιοι είμαστε, από πού ερχόμαστε και σε ποιους χρωστάμε τη συνέχειά μας.
Σπειρί –σπειρί συγκέντρωσε, ταξινόμησε και κατέγραψε τα οικονομικά πεπραγμένα μιας γενιάς και τα ‘κανε βιβλίο σημαντικό, έγκυρο και πολύτιμο για μας τους επιγενόμενους αλλά και αξιόλογη πηγή για τους αυριανούς ερευνητές της ιστορίας και της ζωής του τόπου μας.
Το βιβλίο αφιερώνεται στον παππού του, καραγωγέα και έμπορο Χρήστος Ι. Ζορμπά, στον ράφτη πατέρα του Δημήτριο Χ. Ζορμπά και στη σύζυγό του Φωτεινή, άλλοτε δασκάλα της Ταπητουργικής Σχολής Θεσπρωτικού. Ακολουθούν ο πίνακας των περιεχομένων, ο χαιρετισμός του Αντιπεριφερειάρχη Πρέβεζας, το διαφωτιστικό κι εμπεριστατωμένο προλογικό σημείωμα της καθηγήτριας Μαρίας Βρέλλη – Ζάχου αναπλ. Καθηγήτριας Λαογραφίας, Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ο συγκινητικός πρόλογος του συγγραφέα, μια κατατοπιστική σύντομη εισαγωγή, η φορτισμένη συναισθηματικά αναφορά του συγγραφέα στον «Τόπο και τους Ανθρώπους του» κι ακολουθεί λεξικογραφημένη η παράθεση επαγγελμάτων και επαγγελματιών (από το Α – Ω). Ως επίλογος παρατίθεται ένα κείμενο «Για γέλια και για κλάματα», το επίμετρο «Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΪΑ ΤΟΥ ΘΕΣΡΠΩΤΙΚΟΥ» του συγγραφέα συγχωριανού μας Κωστή Μ. Σιώζη, δυο λαϊκά στιχουργήματα: «Ο μύλος του ΧΑΛΑΦΤΡΗ» του Κολιο-Τσεκούρα, κι «Ο Μύλος του Ζορμπά», μικρή αναφορά στο «Κλέφτικο του ΣΑΜΑΡΑ» και, για την παλιά Κοινότητα και Δήμο Θεσπρωτικού, στοιχεία αναγνώρισης και πληθυσμιακά στατιστικά.
Ακροτελεύτια παρατίθεται πλούσια βιβλιογραφία και ο κατάλογος επαγγελμάτων καθώς και το πολύτιμο ευρετήριο ονομάτων που καθιστά το βιβλίο προσπελάσιμο κι ευχάριστο για τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη.
Θέλω να εκφράσω τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια και την ενσυνείδητη χαρά μου γιατί ένας ακόμη ακάματος Λελοβίτης, ο Αλέκος Ζορμπάς, μας έδωσε ένα υπέροχο και πολύτιμο βιβλίο, που είναι σίγουρο ότι θα συντροφεύσει κάθε Λελοβίτισσα και Λελοβίτη, όπου γης, κατά τον ελεύθερο χρόνο τους.