Η Μαρία Σπανού έχει μακρόχρονη σχέση με την τοπική ιστορία και πολιτισμό. Υπηρέτησε τον τόπο της με συνέπεια και αξιοπρέπεια με πολλούς και διάφορους τρόπους. Παράλληλα, σιγόκαιγε μέσα της η ανάγκη να ερευνήσει και να γράψει ανασύροντας στην επιφάνεια όψεις της ιστορίας του Βόλου και της Μαγνησίας. Αυτό το ενδιαφέρον έχει λάβει διάφορες μορφές. Έγραψε - και γράφει -άρθρα και βιβλία, τα οποία κοιλοπονάει για αρκετό διάστημα, καθώς δεν περιορίζεται σε μια επιφανειακή προσέγγιση του θέματός της. Την ενδιαφέρει η μελέτη των πηγών. Ανατρέχει σε εφημερίδες τοπικές, σε δημοτολόγια και άλλο αρχειακό υλικό που εγκιβωτίζεται σε μια πλούσια βιβλιογραφία, ώστε να τεκμηριώσει τις απόψεις της με ακρίβεια.
Σ' αυτό το πλαίσιο κινείται το καινούριο της βιβλίο, με τον τίτλο Βήματα στο Χρόνο. Μακρινίτσα, Δημήτρης και Λύδια Τσιμπούκη. Η αφόρμηση για τη μελέτη της υπήρξε το ζεύγος Δημήτρη και Λυδίας Τσιμπούκη. Πρωτίστως, η εστίασή της είναι στην οικογένεια των Τσιμπούκηδων, με πολλούς κλάδους που ξεκίνησε από τη Μακρινίτσα και εξακτινώθηκε σ’ όλη την Ευρώπη-και την Ελλάδα. Η Σπανού ξεκινάει με το οικογενειακό δέντρο της οικογένειας, με αναφορά στους γόμους και τις διασταυρώσεις των συγγενειών, που καταλήγουν στη συγκρότηση ενός εύρωστου συστήματος οικογένειας που διαμορφώνει
αστικα γνωρίσματα.
'τσι, το οικογενειακό δέντρο και οι επαγγελματικές και οικογενειακές περιπέτειες των .Τσιμπούκηδων αξιοποιούνται από τη συγγραφέα, ώστε να φωτίσει τόσο τη συγκρότηση της αστικής τάξης στον Βόλο όσο και τον συνακόλουθο ρόλο της στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας για σχεδόν ένα αιώνα.Έχουν γραφτεί αρκετά για τη μετάβαση από το εμπορευματοποιημένο Πήλιο στον Βόλο, που αναδεικνύεται, από τα τέλη του 19ου αιώνα ώςτον Μεσοπόλεμο, σε ρωμαλέο αστικό κέντρο. Η μελέτη της Σπανού προσθέτει τη δική της συνεισφορά. Χρησιμοποιεί την οικογένεια των Τσιμπούκηδων, για να φωτίζει τη δυσκολία και τις αντιδράσεις σ’ αυτή τη μετάβαση, επιβεβαιώνοντας τον κανόνα πως η αναδιάταξη του χώρου προκαλεί αντιδράσεις και η πορεία δεν είναι ποτέ ευθύγραμμη. Ταυτόχρονα, η συγγραφέας παρακολουθεί τους γόνους της οικογένειας στις επαγγελματικές τους δραστηριότητες, αλλά και τις πολιτικές τους επιλογές, μέσα από τις οποίες διαγράφεται το ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο, στο οποίο οι Τσιμπούκηδες καταφέρνουν να τοποθετήσουν τους εαυτούς τους.
Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκει και ο Δημήτρης Τσιμπούκης, του οποίου ο βίος υπήρξε πολυκύμαντος. Η Σπανού έχει τον δικό της τρόπο να ξεμπλέξει το κουβάρι της κοινωνικής ζωής στον Βόλο στις αρχές του 20ου αιώνα. Μέσα απότηνανιστόρηση όσωνέζησε οΔημήτρηςΤσιμπούκης δημιουργείταιη εικόνα του Βόλου ψηφίδα ψηφίδα. Μια εικόνα στην
οποία κυριαρχούν σημαντικές, αλλά και αντιφατικές προσωπικότητες. Η ιστορία του Τσιμπούκη είναι μέρος της ιστορίας του Τύπου στην πόλη αλλά και μέρος των εθνικών περιπετειών (Γκέρλιτς, εθνικός διχασμός). Η Σπανού έχει τη γνώση, αλλά και τη δεξιότητα να φέρει το τοπικό κοντά με το εθνικό και το διεθνές. Παράλληλα με τις εθνικές περιπέτειες ακούγεται και ο αχός όσων Μαγνησιωτών βίωσαν τις ιστορικές περιπέτειες. Και ολοκληρώνεται η περιπέτεια με την πτώση, που σε συμβολικό επίπεδο είναι η παρακμή του παλιού Βόλου και η μετάλλαξη της φυσιογνωμίας του. 0 θάνατόςτου προεικονίζει αυτή την εξέλιξη.
E=™a εχωριστή είναι η παρουσία τηςγερμανοελβετί-δας γυναίκας του , της Λύδιας. Μια γυναίκα που ακολουθεί τον άντρα της στη Μακρινίτσα, προσθέτοντας στην εικόνα του τόπου τη δική της εικόνα. Εντυπωσιάζει η αφοσίωση του ζευγαριού στη Μακρινίτσα, την οποία υπηρετούν με συνέπεια. Επιπλέον, διαμορφώνουν μια κοσμικότητα αξιοθαύμαστη.Ένα χωριό που συνεχίζει να γοητεύει. Το Πήλιο μπορεί να ηττήθηκε οικονομικά και να έχασε την πρωτοκαθεδρία έναντι του Βόλου στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Ωστόσο, κατάφερε να διατηρήσει τη λειτουργία του ως ενός πολιτισμικού συμβόλου που πυρπολούσε τις φαντασιώσεις των επισκεπτών του, Ελλήνων και Ευρωπαίων.
* 0 Ευάγγελος Αυδίκος είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου