Ευάγγελος Αυδίκος, Ο Ιλισός και η γειτονιά του, EFSYN, 11 Φεβρουαρίου 2020

Τα ποτάμια ασκούν μια ξεχωριστή μαγεία. Ημερώνουν το τοπίο και μαλακώνουν τις διαθέσεις των πολιτών. Ξέχωρα που τροφοδοτούν την έμπνευση των λογοτεχνών, των εικαστικών και των συνθετών τραγουδιών. Ο Γιόχαν Στράους με το βαλς «Τα κύματα του Δουνάβεως» ταύτισε το ποτάμι με την τρυφερότητα, την ενατένιση, τη συναισθηματική απογείωση.

Και για να έλθουμε στα καθ’ ημάς, ο Πηνειός έχει χιλιοτραγουδηθεί. Το ίδιο και ο Ιλισός, μόλο που πλέον οι άνθρωποι τον φυλάκισαν στην κοίτη του, για να μη βλέπει τις πομπές τους έτσι που τον τραυμάτισαν. «Θάπτομεν τον Ιλισσόν», είχε διατρανώσει ο δικτάτορας της 4ης Αυγούστου. Ετσι κι αλλιώς η χώρα μας έχει ειδικευτεί σε πολλαπλές ταφές.

Δεν προτίθεμαι να κάνω εισπήδηση στα «ιερά και όσια» του ΠετροΜανταίου, του εκ των εγκύρων αθηναιολατρών. Ωστόσο, τα καρφιά που σταύρωσαν στα ποτάμια, άμα και τις λίμνες, δεν είναι μόνο αθηναϊκό φαινόμενο. Αυτά τα καρφιά που δημιούργησαν απρόσωπες γειτονιές επιχειρούν να τα βγάλουν ή να τα απαλύνουν οι κάτοικοι των περιοχών που απλώνονται κατά μήκος της κοίτης του.

Στου Ζωγράφου ιδρύθηκε ομώνυμος Εξωραϊστικός και Πολιτιστικός Σύλλογος. Συναπαρτίζεται από τους μετανάστες που επέλεξαν να φτιάξουν το γρέκι τους στην περιοχή. Που ασφυκτιά με τις ψηλές πολυκατοικίες, χωρίς ελεύθερους χώρους. Σαν το τυρί στο σάντουιτς των μεγάλων οδικών αξόνων. Κι αποφάσισαν να ανακαλύψουν τον παλιό κάτοικο του τόπου. Τον Ιλισό. Τον ξέθαψαν για να επιχειρήσουν, με την ομοιοπαθητική μαγεία της ονοματοποιίας, να πάρουν μερτικό από τη δροσιά και από τη χάρη του. Θυμήθηκαν τις Μούσες, που είχαν το κατοικιό τους στην όχθη του ποταμού. Κι οραματίστηκαν μιαν άλλη γειτονιά, πιο ανθρώπινη.

Βρέθηκα στα γραφεία τους, με αφορμή την κοπή της βασιλόπιτας, έναν θεσμό που συχνά γίνεται στόχος διακωμώδησης. Ομως, ο κόσμος γέμισε τη μεγάλη αίθουσα του «Ιλισσού». Βραβεύτηκαν εθελοντές που έχουν κάνει τρόπο ζωής την προσφορά στους άλλους. Διδάσκοντας χορούς, γλώσσα και εικαστικά σε πρόσφυγες και μετανάστες. Που ήταν εκεί. Συμμετέχοντας με τα παιδιά τους στη φιλότιμη προσπάθεια δραματοποίησης της μοναξιάς που γέννησε η νέα εποχή. Ηταν εκπρόσωποι πολλών συλλόγων, που συνεργάζονται, ακόμη και ανταλλάσσοντας επισκέψεις στις εκδηλώσεις. Συντηρούν έτσι μια σπίθα αλληλεγγύης. Καλλιεργούν μιαν ουσιαστική κοινωνικότητα που κινδυνεύει να θαφτεί στα θεμέλια των πολυκατοικιών. Ενώνουν τις φωνές τους για την ανάγκη να κάνουν πιο ανθρώπινη τη γειτονιά τους. Να πείσουν την τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και όσους κυβερνούν πως η ζωή είναι πολυτιμότερη από την τσιμεντοποίηση των ελεύθερων χώρων.

Ο «Ιλισσός» δεν είναι μόνος του. Είναι πολλοί οι σύλλογοι σε μια πόλη, σε μια γειτονιά. Κάποιες φορές κινδυνεύουν να είναι μόνο σφραγιδοφύλακες. Στο χέρι τους είναι να κάνουν καλύτερη τη ζωή τους.