Το ιστολόγιο αποσκοπεί στην επικοινωνία με επιστήμονες(λαογράφους, ανθρωπολόγους, εθνολόγους, ιστορικούς, κοινωνιολόγους, φιλόλογους, κ.λπ)αλλά και σε όλους όσους αγαπούν το λαϊκό πολιτισμό, τη λογοτεχνία, ανησυχούν για την εκπαίδευση και την κοινωνία και αναζητούν μέσο έκφρασης. Είναι μια σκηνή για ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων. Ακόμη,το ιστολόγιο περιλαμβάνει στήλη(blogaρίσματα) για τη διατύπωση απόψεων σε τρέχοντα ζητήματα.
Τετάρτη 31 Δεκεμβρίου 2014
Τρίτη 30 Δεκεμβρίου 2014
Νόρα Ράλλη, Στα παραμύθια πάντα υπάρχει ελπίδα, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
• Πριν από περίπου 20 χρόνια, υπήρξε κύριο άρθρο στον «Economist» για το βιβλίο σας «Τα τρία μικρά λυκάκια». Μια αντίστροφη παραμυθοποίηση της γνωστής ιστορίας.
Ηταν όντως ασυνήθιστο για ένα οικονομικού περιεχομένου και διεθνούς εμβέλειας έντυπο να αφιερώνει κύριο άρθρο σε ένα παραμύθι. Το άρθρο αυτό και ένα άλλο στους «New York Times», που είδαν το έργο ως μια αλληγορία της αμερικανικής κοινωνίας (αντί να φυλακίζουμε τους «κακούς», φυλακιζόμαστε οι ίδιοι στα σπίτια μας και δεν τολμάμε να βγούμε από τον φόβο των «κακών»), πυροδότησαν το διεθνές ενδιαφέρον για το έργο μου και έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο να μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και να φτάσει στην κορυφή των ευπώλητων παιδικών βιβλίων στις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Ενα πολιτικό παραμύθι (αν και «Η τελευταία μαύρη γάτα» είναι βαθιά πολιτικό κείμενο) πώς θα ξεκινούσε;
Ηταν ένας υπουργός, σπουδαίος και σοφός, που για κάθε θέμα έλεγε ένα ψέμα. Αλλά αντί να του μεγαλώνει η μύτη, του μίκραινε το στόμα, ώσπου δεν τον άκουγε κανείς και αναγκάστηκε να αλλάξει κόμμα...
• Ως εγκληματολόγος, στην Ελλάδα σήμερα, ποιο έγκλημα θα θέλατε να διαλευκάνετε;
Τον στραγγαλισμό της φαντασίας των παιδιών από το εκπαιδευτικό σύστημα.
• Γιατί τα παιδιά αγαπούν τα παραμύθια;
Επειδή μεταδίδουν το μήνυμα ότι όλα είναι δυνατά, ότι πάντα υπάρχει ελπίδα. Οτι τα φρούτα μπορούν να απαλλαγούν από τους μανάβηδες που τα δυναστεύουν, οι μαύρες γάτες από τους ρατσιστές που είναι αποφασισμένοι να τις εξολοθρεύσουν και τα κοριτσάκια από τις αρχόντισσες που προσπαθούν να κλέψουν το χαμόγελό τους.
• Εχετε ανακαλύψει πολλές χώρες, όπως τη Φρουτοπία. Σε ποια να μετοικήσουμε;
Αν σας αρέσουν τα γλυκά, σας συνιστώ να μετοικήσετε στο Λιχουδιστάν, το Κουφέιτ ή τη Χαλβάη. Αν σας αρέσουν τα αυγά με μπόλικο πιπέρι, θα συνιστούσα το Αυγατηγανιστάν ή το Πιπερού. Αν προτιμάτε τα ντολμαδάκια, την Ντολμανδία και αν σας αρέσουν τα εξωτικά λουλούδια, την Ταϋλάνθη.
• Τι άλλο έχετε ανακαλύψει - εκτός από τον γαργαλιό και το ελαφρύδι;
Τη χαμαιλεοντική μπογιά. Οταν βάφεις με αυτή το δωμάτιό σου, παίρνει κάθε πρωί το χρώμα του τελευταίου ονείρου που έβλεπες. Αν έβλεπες, ας πούμε, ένα λιβάδι με παπαρούνες, είναι πράσινο με κόκκινες βούλες, αν έβλεπες μια θάλασσα, είναι γαλάζιο με άσπρες κυματιστές γραμμές, αν έβλεπες ηλιοτρόπια, είναι κίτρινο με μαύρες κουκκιδίτσες.
• Ο δικός σας Αϊ-Βασίλης πώς μοιάζει;
Με καταζητούμενο. Καταζητείται για παραβίαση εναέριου χώρου, παράνομη στάθμευση ελκήθρου, αθέμιτο ανταγωνισμό, κακοποίηση ταράνδων και σωρεία άλλων αδικημάτων όπως περιγράφω στο βιβλίο μου «Ο Αϊ- Βασίλης στη φυλακή με τους 83 μικρούς αρουραίους» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
• Πώς φαντάζεστε το πιο όμορφο βιβλιοπωλείο στον κόσμο;
Το φαντάζομαι μέσα σε αμπάρι πειρατικού καραβιού που ταξιδεύει στη Θάλασσα των Κοραλλιών με αρλεκίνους και μετανιωμένους πειρατές για πωλητές ή σε μια κρυστάλλινη θαλασσινή σπηλιά στο Νησί των Πυροτεχνημάτων με πωλήτριες-γοργόνες που μοιράζουν ζαχαρωμένα κερασάκια και αναψυκτικά από αφρό ρουφήχτρας στα παιδιά, ώσπου να διαλέξουν το βιβλίο που προτιμούν.
• Τι πραγματικά χρειάζονται τα παιδιά;
Να κοιτάμε λιγότερο τα ρολόγια μας και περισσότερο τα μάτια τους.
• Τελικά, τι σας δίνει ενέργεια και έμπνευση;
Οι βυσσινάδες με παγάκια από δροσοσταλίδες και οι αυθόρμητες αγκαλιές των μικρών αναγνωστών όταν με συναντάνε. Είμαι τυχερός, επειδή έχω στην κρεβατοκάμαρά μου ένα μυστικό ονειροδρόμιο στο οποίο προσγειώνονται κάθε βράδυ πεταλουδόσαυροι, ιπτάμενα κρουασάν, ελικοπτεροκροκόδειλοι, μάγισσες με ηλεκτρικές σκούπες και Κένταυροι από τον Κρόνο.
• Υπάρχει κάτι που σας φοβίζει;
Τίποτα εκτός από τους τουνελόδρακους, τα φερμουαρόφιδα, τους ηφαιστειόσαυρους και τις ανθρωποφάγες μπανιέρες.
• Μια ευχή...
Να σας δώσουν πολλές οι ήρωες των βιβλίων μου. Ο Αχυρούλης το σκιάχτρο σάς εύχεται την καινούργια τη χρονιά να φτερουγίσετε ψηλά, πολύ ψηλά, ο Πίκος Απίκος σάς εύχεται με κέφι και αισιοδοξία να φτιάξετε μια δική σας Φρουτοπία, η τελευταία μαύρη γάτα σάς εύχεται νιαουριστά όλα να ’ναι χαρούμενα και τυχερά και το κουτάβι που νιώθει μοναξιά, να ’χετε φίλους και παρέες όλη τη χρονιά και να μη νιώσετε ποτέ τη δική του μοναξιά!
Δευτέρα 29 Δεκεμβρίου 2014
Το πρωτοχρονιάτικο παραμύθι του φιλόλογου συγγραφέα Διονύση Λεϊμονή "Τίμια δώρα" που κυκλοφορεί από την ΄Ηρα Εκδοτική παρουσιάζεται το Σάββατο 3 Ιανουαρίου στις 12.00 το μεσημέρι στον χώροτου βιβλίου του Public Βόλου. ΄Ενα παραμύθι για μικρούς και μεγάλους που θα μας κάνει να αναλογιστούμε αν λάβαμε τα δώρα που πραγματικά είχαμε ανάγκη φέτος την Πρωτοχρονιά. Το παραμύθι θα αφηγηθεί η μουσικοπαιδαγωγός και αφηγήτρια παραμυθιών κυρία Καίτη Καραχάλιου, ενώ μουσικά θα πλαιισιωθεί με όμορφα χριστουγεννιάτικα και πρωτοχρονιάτικα τραγούδια από τη χορωδία του Ωδείου Βόλου και Αγχιάλου της κυρίας Βάσως Κεχαϊδου-Κορφιάτη, μια χορωδία που αποτελείται από παιδιά και μαμάδες. Σας περιμένουμε κοντά μας.
Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2014
Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2014, στις 20:00
«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΥΘΟΛΟΓΙΕΣ»
Ιστορίες γεμάτες με το πνεύμα της Αγάπης
και της Προσφοράς
της πιο ζεστής Γιορτής του Χρόνου!
Με την παραμυθού Σάσα Βούλγαρη
και τους μαθητές της!
Αυστηρά για ενήλικο κοινό!
Η αφηγήτρια Σάσα Βούλγαρη σε μια βραδιά ζεστασιάς και αλληλεγγύης αφηγείται ιστορίες για τα Χριστούγεννα και τη Νέα Χρονιά που σε λίγο... σκάει μύτη. Παλιοί θρύλοι, αναγνώσματα σπουδαίων συγγραφέων, νοσταλγικά παραμύθια και χριστουγεννιάτικα τραγούδια για να νοιώσουμε όλοι κοντά!
Μαζί της μια δυνατή συντροφιά εκκολαπτόμενων παραμυθάδων μαθητών της στα σεμινάρια αφήγησης!
Επιμέλεια προγράμματος: Σάσα Βούλγαρη
Αίθουσα: Κινηματογράφος
Διάρκεια: 60΄
Τιμή εισιτηρίου: 5€
Τα έσοδα θα διατεθούν για το συσσίτιο που προσφέρει ο Ι.Ν Εσταυρωμένου στον Ταύρο
Ο Σταμάτης Κραουνάκης, η Κάρμεν Ρουγγέρη, ο Γιώργος Χατζηπαύλου, η Σάσα Βούλγαρη, ο μαέστρος Βασίλης Τσαμπρόπουλος, η σολίστ Ναταλία Γεράκη, και πολλοί ακόμα φίλοι και συνεργάτες του ΙΜΚ, καλλιτέχνες και μη, βρήκαν μία ακόμη ευκαιρία και «γεμίζουν» με Χριστουγεννιάτικη μαγεία και προσφορά το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Τα έσοδα από τις ειδικές αυτές διοργανώσεις θα δοθούν στον Ι.Ν Εσταυρωμένου, στον Ταύρο, για την υποστήριξη των κοινωφελών του δράσεων.
Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης και οι σημαντικοί φίλοι του ενώνουν τις δυνάμεις τους μπερδεύουν παραμύθια για μικρούς, μπαζάρ και αφηγήσεις για μεγάλους, μουσικές και χορό για όλους και σας περιμένουν να γιορτάσουμε όλοι μαζί στο πνεύμα των Χριστουγέννων.
Σάββατο 27 Δεκεμβρίου 2014
Πρόσκληση: »Αγάπησα έναν ποιητή κι όχι ήρωα»
0
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Πρέβεζας και οι εκδόσεις «Άπειρος Χώρα» σας προσκαλούν με ιδιαίτερη τιμή στην παρουσίαση του βιβλίου
της Αλεξάνδρας Κωστάκη – Μέξη, με τίτλο:
της Αλεξάνδρας Κωστάκη – Μέξη, με τίτλο:
Κώστας Καρυωτάκης- Μαρία Πολυδούρη
«Αγάπησα έναν ποιητή κι όχι ήρωα»
«Αγάπησα έναν ποιητή κι όχι ήρωα»
Η παρουσίαση θα γίνει την Δευτέρα 29 Δεκεμβρίου και ώρα 7.00 μμ στη Θεοφάνειο αίθουσα Τέχνης Πρέβεζας.
Για το βιβλίο και τους ποιητές θα μιλήσουν οι:
- Ευάγγελος Αυδίκος, καθηγητής του Πανεπ/μιου Θεσσαλίας,
- Έφη Γιώτη, εκπαιδευτικός – φιλόλογος. Θα παρευρεθούν και θα χαιρετίσουν την εκδήλωση επίτιμοι προσκεκλημένοι, συμπολίτες μας.
Για το βιβλίο και τους ποιητές θα μιλήσουν οι:
- Ευάγγελος Αυδίκος, καθηγητής του Πανεπ/μιου Θεσσαλίας,
- Έφη Γιώτη, εκπαιδευτικός – φιλόλογος. Θα παρευρεθούν και θα χαιρετίσουν την εκδήλωση επίτιμοι προσκεκλημένοι, συμπολίτες μας.
Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014
Call for papers on "Knowing by Doing: Manual Work and Social Resilience", deadline Jan 14
Interested exploring manual craft work and its social impact?
Do you study weaving, boatbuilding, wood craft, pottery, knitting, metalwork, carpentry, or other manual work?
We’re looking for papers for a panel, “Knowing by Doing: Manual Work and Social Resilience” at the 2015 SIEF Congress in Zagreb, centered on “Utopias, Realities, Heritages. Ethnographies for the 21st Century”. The panel explores the significance of this “way of knowing” to contemporary individuals and community projects. Using or revivifying manual technologies goes far beyond nostalgic longing, reconnecting us with the foundational characteristics of our humanity: the aptitudes towards teamwork, mutual responsibility, self-reliance, and problem solving, that made us capable of creating human society in the first place. If you’d like to submit a paper, click the link above. The deadline is Jan 14, 2015.
SIEF Congresses are a great combination of focused panels and plenary sessions, so there’s a lot to do and a lot to hear. And why not take a vacation on the fabulous Dalmatian coast before or afterwards. What’s not to like?
Tom McKean
Elphinstone Institute
University of Aberdeen
Do you study weaving, boatbuilding, wood craft, pottery, knitting, metalwork, carpentry, or other manual work?
We’re looking for papers for a panel, “Knowing by Doing: Manual Work and Social Resilience” at the 2015 SIEF Congress in Zagreb, centered on “Utopias, Realities, Heritages. Ethnographies for the 21st Century”. The panel explores the significance of this “way of knowing” to contemporary individuals and community projects. Using or revivifying manual technologies goes far beyond nostalgic longing, reconnecting us with the foundational characteristics of our humanity: the aptitudes towards teamwork, mutual responsibility, self-reliance, and problem solving, that made us capable of creating human society in the first place. If you’d like to submit a paper, click the link above. The deadline is Jan 14, 2015.
SIEF Congresses are a great combination of focused panels and plenary sessions, so there’s a lot to do and a lot to hear. And why not take a vacation on the fabulous Dalmatian coast before or afterwards. What’s not to like?
Tom McKean
Elphinstone Institute
University of Aberdeen
Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014
Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2014
Οι κοντραμπατζήδες της σύνεσης, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 22 Δεκεμβρίου 2014
Η λέξη ‘σύνεση’ δεν είναι άγνωστη. Η κρίση, πρωτίστως όμως η
προσδοκώμενη κυβερνητική αλλαγή , με αφετηρία την ενεργοποίηση των διαδικασιών
για την εκλογή νέου προέδρου, την επανέφεραν στο δημόσιο διάλογο. Κατά κανόνα,
συνοδεύεται από μια άλλη λέξη, τη συναίνεση. Η σύνεση υπάρχει, σύμφωνα με την
κρατούσα άποψη, όταν οι πολίτες συμφωνούν με
τον τρόπο σκέψης που υποστηρίζεται από όσους οργανώνουν τη δημόσια
αντιπαράθεση για τη σχέση των Ελλήνων με την κρίση, το μνημόνιο, τους άρχοντες
της νέο-φιλελεύθερης Ευρώπης και το αίτημα για κοινωνική νηνεμία, όπερ εστί
μεθερμηνευόμενον ,ποιείτε την νήσσαν και αποδεχθείτε αδιαμαρτύρητα όσα
αποφασίστηκαν από την ημετέρα εξουσία.
Η σύνεση είναι προϋπόθεση για τη
συναίνεση. Αυτή είναι η λογική τάξη των πραγμάτων. Η ορθή σκέψη, όμως, δεν είναι ουδέτερη , ούτε είναι απαλλαγμένη
από σκοπιμότητες. Τα παραδείγματα είναι πάμπολλα. Η πολιτική επικαιρότητα είναι
διάστικτη από επιχειρήματα και ρητορείες που επικαλούνται τη σύνεση, ήγουν την
ορθότητα των προτεινομένων, για την αποδοχή των πάσης φύσεως οικονομικών μέτρων
που οδήγησαν στην απελπισία πολλούς Έλληνες πυροδοτώντας μια σειρά από
κοινωνικά φαινόμενα που μαστίζουν τη σημερινή κοινωνία. Είναι γνωστά και τα
νιώθουμε όλοι στο πετσί μας, άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο. Ήταν μονόδρομος
το μνημόνιο, λένε. Μονόδρομος είναι και η έξοδος(;) απ’ αυτόν, με τον τρόπο που
προτείνεται από τους δανειστές και τους εγχώριους διαχειριστές τους: μ’ έναν
εξαντλημένο λαό που δουλεύει –όταν δουλεύει-για να πληρώνει τα χρέη που οι
άλλοι δημιούργησαν. Με τη νεολαία να μη βλέπει διέξοδο και τους ξένους οίκους,
τις τράπεζες και τους αφεντάδες της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης να κρώζουν απειλητικά σε περίπτωση που
χαλαρώσει το σκοινί του οικονομικού και πολιτικού ελέγχου από τον λοιμό του
εγχώριου ημίονου. Οι πολιτικοί του κυβερνητικού τόξου ομνύουν στο όνομα της
συναίνεσης. Αυτό, όμως, έχει ως προαπαιτούμενο την ισορροπία στη σχέση των
συναινούντων και την αμοιβαιότητα των υποχρεώσεων. Αυτό που εννοείται ως
συναίνεση από τη νεοφιλελεύθερη εξουσία είναι η επιβολή της άποψης του ισχυρού
πόλου, της συγκυβέρνησης και των δανειστών , και η υποχώρηση όσων υποστηρίζουν
τα κοινωνικά δικαιώματα των πληγέντων από την άφρονα λιτότητα. Συνεπώς, μια
τέτοια μορφή συναίνεσης καταλήγει σε εξυπηρέτηση αποκλειστικά και μόνο των
συμφερόντων των δυνάμεων που πλουτίζουν χάρη στις δανειακές συμβάσεις.
Σύνεση, λοιπόν, και συναίνεση διαλαλούν
από τα τηλεοπτικά στασίδια και για την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας. Ο
θεσμός απόλυτα σεβαστός. Όμως, τα επιχειρήματα ακούγονται υποκριτικά. Η εκλογή
για πρόεδρο είναι το πρόσχημα. Ο στόχος τους είναι να συνεχίσουν την ακραία
λιτότητα.
Και για να πετύχουν το στόχο τους
χρησιμοποιούν διάφορα τεχνάσματα. Διακαώς θα επιθυμούσαν να προσφέρει ο λαός
προθύμως τον τράχηλό του για να θυσιαστεί στο βωμό του μετασχηματισμού της
χώρας μας σε οικονομική αποικία. Ενδεχομένως να έχουν επηρεαστεί από τη θυσία
ζώων σε λαϊκά δρώμενα, στα οποία τα θυσιαζόμενα ζώα θα έπρεπε να προσέλθουν
αυτοβούλως στο χώρο της θυσίας.
Αυτός είναι ο στόχος όλων όσων
θυσιάζουν. Στην περίπτωση των ανθρώπινων κοινωνιών, όσοι έχουν την οικονομική
εξουσία νοιάζονται να φτιάξουν πολίτες που να αποδεχτούν ότι τα όρια του κόσμου
τους είναι αυτά που ορίζονται από όσους έχουν τη δύναμη.
Κι όταν οι πολίτες εκδηλώνουν απειθαρχία.
Όταν επιχειρούν να μιλήσουν με τη δική τους φωνή, τότε η εξουσία προσφεύγει
στον φόβο που έχουν ενσταλάξει στην ψυχή του. Αρχίζουν όλοι να κραυγάζουν.
Ταυτίζουν τα δικά τους συμφέροντα με τις ανάγκες των πολιτών. Έτσι, από τη
στιγμή που ανακοινώθηκαν οι ημερομηνίες για την εκλογή νέου προέδρου, ο
εκφοβισμός γίνεται η επίσημη πολιτική της συγκυβέρνησης-και όχι μόνο. Οι
νεοφιλελεύθεροι κύκλοι της Ευρώπης συμμετέχουν στην πρόκληση ψυχολογικού
εκβιασμού των Ελλήνων πολιτών. Ο Γιούνκερ θέλει «οικεία» πρόσωπα στην ελληνική
κυβέρνηση. Το απαίτησε ωμά, χωρίς περικοκλάδες. Ίσως έτσι είναι καλύτερα.
Οι πολίτες γνωρίζουν πλέον. Είναι πολλά
τα χρόνια που τον εκβιάζουν. Περιμένει την ώρα που θα επιχειρήσει να
στρίψει σε διαφορετική κατεύθυνση το
τιμόνι της χώρας.
Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2014
Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2014
Call for Papers: SIEF Congress, Zagreb (21-25 June, 2015) Panel "Writing, performing, filming, producing, watching: television worlds"
NAR001: Writing, performing, filming, producing, watching: television worlds
Panel at the International SIEF Congress, Zagreb, Croatia, 21-25 June 2015Call for papers closes on 14th January 2015
Convenors: Regina Bendix (Georg-August-University) and Arzu Ozturkmen (Bogazici University)
Short Abstract
The worlds of television production and viewing are a rich ground for ethnographic work of the present. The differential location of the creative imagination, the industries devoted to series production and the everyday impact the world of watchers, asks for attention from a variety of ethnographic angles and theoretical stances and warrants a comparative perspective.
For full Panel description and submission of paper proposals see: http://www.nomadit.co.uk/sief/sief2015/panels.php5?PanelID=3431
For the full Call for Papers of the Conference and more information see:http://www.siefhome.org/congresses/sief2015/cfp.shtml
Χειμερινό Ηλιοστάσιο: Η «γενέθλια χάραξη» της Θεσσαλονίκης.
ΛΕΜΜ-Θ,
19.12.2014
ΔΕΛΤΙΟ
ΤΥΠΟΥ
Χειμερινό
Ηλιοστάσιο: Η «γενέθλια χάραξη» της Θεσσαλονίκης.
Ένα happening του
Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας-Θράκης
στην Καμάρα την Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2014 στις 7:30 το πρωί!
Το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο
Μακεδονίας-Θράκης (ΛΕΜΜ-Θ) καλεί, για δεύτερη συνεχή χρονιά, το κοινό στο happening της «γενέθλιας χάραξης» της Θεσσαλονίκης,
την Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2014, στην
Καμάρα ημέρα του Χειμερινού
Ηλιοστασίου.
Η εκδήλωση αποσκοπεί
στην κατανόηση του ευφυούς προσανατολισμού
που χάρισε στην πόλη ο Κάσσανδρος στα 316 π.Χ., στρέφοντας τους
οριζόντιους δρόμους της προς την ανατολή
την ημέρα του Χειμερινού Ηλιοστασίου. Με τη χάραξη αυτή ο αστικός ιστός και άρα ολόκληρη η πόλη κοιτά
υπό γωνία τον Βορρά, την κατεύθυνση του οποίου δείχνουν με σχετική ακρίβεια οι
οδοί Ιασωνίδου, Παύλου Μελά, Λαγκαδά˙ έτσι διασφαλίστηκε ο ηλιασμός σε όλες τις πλευρές των οικοδομικών τετραγώνων, άρα και
των σπιτιών. Η ευεργετική για το αστικό περιβάλλον αρχαία χάραξη έφτασε, με
κάποιες αλλοιώσεις, ως τον 20ο
αιώνα, και πέρασε στο Σχέδιο ανοικοδόμησης της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά
του 1917, το γνωστό ως Σχέδιο Εμπράρ.
Το happening
οργανώνει
το ΛΕΜΜ-Θ στο πλαίσιο της Περιοδικής
Έκθεσης του Μουσείου «Θεσσαλονίκη, πόλις
εύξεινος-πολύξενος», με την οποία επισημαίνεται ότι κατά τη μετάβασή της
στη νεωτερική εποχή η πόλη διατήρησε την οικουμενικότητά της, δηλαδή την
ικανότητά της να ενσωματώνει στο πανί της συλλογικής ζωής τους «ξένους» της˙ έτσι
ως εύξεινος αστική γη και ως
πολύξενος δέχτηκε και αφομοίωσε τα
κύματα των προσφύγων και της αστυφιλίας του 20ου αιώνα, εν μέσω δύο
παγκοσμίων πολέμων και τοπικών αναμετρήσεων. Αυτή η οικουμενικότητα υπήρξε
πάντα το στημόνι της Θεσσαλονίκης, ήδη από την εποχή του Κάσσανδρου.
Τη θεμελιακή και
«γενέθλια» για τη Θεσσαλονίκη χάραξη της πόλης κατά την ανατολή του Χειμερινού
Ηλιοστασίου θα αναζητήσουμε την Κυριακή
21 Δεκεμβρίου 2014 στις 7:30 το
πρωί, στην Καμάρα.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
2310 830591, 2310 889840, 6977258545
Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2014
Τα Χριστούγεννα του κυρ- Αλέξανδρου
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Η μαγεία του Παπαδιαμάντη
στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης:
Τα Χριστούγεννα του κυρ- Αλέξανδρου
Μουσικοθεατρική παράσταση
με δραματουργική επεξεργασία-μουσική του Αλέξανδρου Τριανταφύλλου
Την Τρίτη 16 και την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2014,
στις 8 το βράδυ,
στις αίθουσες του Μουσείου θα διαβαστούν,
υπό τους ήχους της φυσαρμόνικας,
τα Χριστουγεννιάτικα διηγήματα του κορυφαίου λογοτέχνη μας,
Άνθος του Γιαλού,
Της Κοκκώνας το σπίτι,
Τα πτερέοντα δώρα,
Ο έρωτας στα χιόνια.
Παίζουν –αφηγούνται οι ηθοποιοί Άννα Γιαννακίδου, Μαριάννα Καλαϊτζή.
Αφηγητής-Συγγραφέας, ο Δημήτρης Μακρής (Τρίτη 16/12)
ο Γιάννης Τσολακίδης (Τετάρτη 17/12)
Μουσική επί σκηνής ο Αλέξανδρος Τριανταφύλλου (φυσαρμόνικες και μικρά κρουστά).
Εισιτήριο: 5 Ευρώ.
Πληροφορίες: Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης
Βασ. Όλγας 68, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 830801, 2310 889840
Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2014
Παντελής Μπουκάλας,Ο Διγενής ψυχομαχεί κι είναι χρεοφειλέτης, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 14 Δεκεμβρίου 2014
apelpisia_jggj.jpΜε χίλιους κι έναν τρόπους μπορεί να ασχοληθεί με τα κοινά η ποίηση, η προσωπική και η λαϊκή. Ο χειρότερος, αυτός που διαβάλλει την τέχνη του λόγου υποτάσσοντάς τη σε δόγματα και «Σκοπούς», είναι ο τρόπος της φανατικής στράτευσης. Η ποίηση που θέλει να μιλήσει για τη ζωή ως έχει, αλλά και για τη ζωή όπως θα αντιστοιχούσε στο ύψος του ανθρώπου, μια ποίηση δηλαδή βαθιά και ελεύθερα πολιτευόμενη, δεν χρειάζεται να φωνάζει, να δοξάζει, να μηρυκάζει καταγγελίες, να στρατολογεί. Μπορεί να κάνει τη δουλειά της με ηρεμία· αρητόρευτα. Αυτό το βλέπουμε συχνά στη δημοτική ποίηση, και μάλιστα σε τραγούδια που θα τα θεωρούσαμε υπεράνω κάθε (πολιτικής) υποψίας.
Εκεί που είσαι απολύτως σίγουρος πως οι στίχοι του λαϊκού ποιητή μιλούν για θρύλους, δράκοντες και θεόρατους ήρωες ή αντιήρωες που «μέσα στα ρουθούνια τους βόδια ’χουν σταλισμένα», για πράγματα απίθανα, απίστευτα και εξωανθρώπινα εν ολίγοις· εκεί που βλέπεις να χρησιμοποιείται κατά κόρον το τέχνασμα της υπερβολής και το σχήμα αδυνάτου· εκεί λοιπόν που πιστεύεις πως έχεις να κάνεις με έμμετρα παραμύθια, ξάφνου εισβάλλει ωμή η πραγματικότητα, κοινωνική και ιστορική. Και σε καθηλώνει, έτσι απλά και απτά όπως δίνεται.
Μία από τις χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις της απρόσμενης συμπλοκής μύθου και πραγματικότητας, φαντασίας και ρεαλισμού, τη συναντάμε στα δημοτικά τραγούδια που αφιερώνονται στο θάνατο του Διγενή. Λίγοι στίχοι τους, οι εναρκτήριοι, έχουν ακόμα το ίχνος τους στη συλλογική μνήμη, ίσως και επειδή από κάποια στιγμή κι έπειτα κυκλοφόρησαν τραγουδισμένοι στην αγορά, την εμπορική πια, όχι την ανοιχτή και ελεύθερη της ανθρώπινης κοινότητας: «Ο Διγενής ψυχομαχεί κι η γης ανατρομάσσει / κι η πλάκα τον ανατριχά πώς θα τονε σκεπάσει...». Η πλοκή αυτών των δημωδών τραγουδιών συμβαδίζει μέχρις ενός μόνο σημείου με την πλοκή του «εθνικού έπους των νεωτέρων Ελλήνων», όπως χαρακτήρισε το Επος του Διγενή ο Νικόλαος Πολίτης, που φρονεί ότι το έπος «ουδέν άλλο είναι, ειμή διασκευή των ακριτικών ασμάτων» (περίπου όπως συνέβη με τα ομηρικά έπη), τα δε «ακριτικά άσματα, περιέχοντα ύλην μη χρησιμοποιηθείσαν υπό του έπους ή παραποιηθείσαν υπ’ αυτού, προήλθον πάντως εξ άλλης πηγής». Από παραλλαγή σε παραλλαγή λοιπόν, κατά τον τόπο και το χρόνο (που λειτουργούν σαν κινητήρες της έμπνευσης ή σαν μετασχηματιστές του υλικού της παράδοσης), θίγονται καινούρια ζητήματα. Και είναι στ’ αλήθεια απροσδόκητο –αλλά και συναρπαστικό– να διαβάζεις τραγούδια για το θάνατο του Διγενή, του μέγιστου ήρωα, και να βλέπεις πως ο θάνατος, που κατάφερε να τον νικήσει με δολιότητα, τον επαναφέρει βίαια στην κοινωνία των ανθρώπων, σαν μέγας εξισωτής. Τον ξανακάνει έναν απ’ όλους. Ακριβώς όπως ο ομηρικός Αχιλλέας στη «Νέκυια» της «Οδύσσειας». Ή μάλλον χειρότερα: γιατί πάνω στην έξοδό του από τον φθαρτό μας κόσμο ο Διγενής συνειδητοποιεί ότι, από ανδραγάθημα σε ανδραγάθημα, αφήνει την οικογένειά του φτωχή. Χρεοκοπημένη. Η γυναίκα του και τα παιδιά του, ορφανοί από καθετί ηρωικό, δεν είναι παρά ταπεινοί (χειρότερα: ταπεινωμένοι) χρεοφειλέτες, που οι δανειστές τούς απειλούν με κατάσχεση των υπολειμμάτων της περιουσίας τους και με εκποίησή τους.
Χρέη. Δανειστές. Χρεοφειλέτες. Κατασχέσεις. Εκποιήσεις. Πλειστηριασμοί. Οροι, σκληρότατοι, της καθημερινότητας που ζουν πάμπολλοι αναγκεμένοι και απελπισμένοι άνθρωποι στην Ελλάδα, αλλά και στις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Κι ωστόσο όροι που έρχονται από πολύ παλιά, και από περιοχές της ποίησης που πιθανόν δεν θα τις περιμέναμε. Ισως για να μας πουν ότι στην ανθρώπινη ιστορία μερικά πράγματα ή συναισθήματα μένουν ασάλευτα και ανεπηρέαστα. Για παράδειγμα η απληστία, και η ανημπόρια μπροστά της ακόμα και των σπουδαίων μορφών της δόξας και του θρύλου, που κάπως κάτι έκαναν για το κοινό καλό.
Στο δοκίμιό του «Ο θάνατος του Διγενή» (πρωτοδημοσιεύτηκε στο περ. «Λαογραφία» το 1909 και επανεκδόθηκε από την Ακαδημία το 1980, ως τμήμα του 4ου τόμου με τα «Σύμμικτα» του συγγραφέα), ο Πολίτης παραθέτει δεκάδες παραλλαγές του τραγουδιού. Παραθέτω τους τελευταίους στίχους της ροδιακής: «“Που θα πεθάνω ε χολιώ, χολιώ μ’ αυτά που φήνω. / Που φήνω δυο αρφανά παιδιά, άουρον και κορίτσι. / Και φήνω και λλιάκι χριός, χίλιες χιλιάδες άσπρα, / και φήνω και λιάκι βιός, χίλι’ αρκατών αμπέλι”. / Ο Διενής επέθανεν και πάσι να το χώσου, / πάσι κι οι χριοφελέτες του τ’ αμπέλιν να πουλήσου, / πάσι και τα μικρά παιδιά να το ποχαιρετήσου. / Μπαίνουν στη μέσην κλαίσιν το, / στην άκριαν ναστενάζου. / “Αχ, αμπελάκι μου χρουσόν, του κόσμου ζουλεμένο, / τώρα π’ α σε πουλήσουσιν, εμείς τι α γενούμε;” / Τότες τ’ αμπέλιν τ’ άλαλον απιλογιάν τις δίει: / “Ας με κλαδέψου γέροντες, με σκάψουν παλικάρια, / ας με καρπολοήσουσιν τ’ απάρθενα κορίτσια, / τότες τα τριάντα δυο βουτσιά κρασί θα τα γιμώσω / κι απού τα ποτσαμπούρια μου το χριός θενά το δώκω”». Απιλογιά είναι η απάντηση, βουτσιά τα βαρέλια, ποτσαμπούρια τα τσάμπουρα, αρκάτες οι εργάτες, οι δε χριοφελέτες είναι οι δανειστές εδώ, όχι οι δανεισθέντες, όπως τώρα.
Ωστε, λοιπόν, μόνο αν συνδυαστεί πείρα και νιότη και δουλευτεί ό,τι όντως μας ανήκει, τ’ αμπελάκι μας, υπάρχει φως. Πώς όμως έφτασε ο Διγενής να χρωστάει τον ουρανό με τ’ άστρα, αφού το «λιγάκι χρέος» του είναι χίλιες χιλιάδες άσπρα; Το δημοτικό σπάνια αφήνει κενά ή σκοτεινά σημεία. Ο,τι εκκρεμεί σε μία παραλλαγή, θα εξηγηθεί σε άλλη. Από τις παραλλαγές που δημοσιεύει ο Πολίτης, πέντε δείχνουν (χωρίς να αναφέρονται συγκεκριμένα στον Διγενή) πώς μπορεί να προκύψει υπέρογκο χρέος, που καταντάει δούλο τον χρεοφειλέτη, και ποιοι έχουν τη δύναμη και τη βούληση να οδηγούν ανθρώπους (να πούμε και χώρες;) σε χρεοκοπία, για να τους έχουν του χεριού τους. Σε δύο πελοποννησιακές παραλλαγές, μία ευρυτανική, μία ηπειρώτικη και μία από την Ανατολική Ρωμυλία, πρώιμα λαϊκιστικές φαίνεται, ως υπαίτιος προσδιορίζεται ο κοτζάμπασης / ο προεστός – γέροντας / ο δημογέροντας / ο τζορμπατζής (προσηγορικό των γαιοκτημόνων και των προκρίτων). Δηλαδή, υπεύθυνοι είναι οι έχοντες και κατέχοντες. Λέει, π.χ., το κρίμα του ο αυθεντικός φορομπήχτης (η λέξη μαρτυρείται από το 1892): «Εκείνον τον παλιόν καιρόν και το παλιόν ζαμάνι, / μ’ είχεν η χώρα προεστόν, μ’ είχεν η χώρα πρώτον. / Κι αντ’ άριχνα το δόσιμο και το βαρύ τεφτέρι, / δέκα στους πλούσιους έριχνα, στις χήρες δεκαπέντε, / στη δόλια τη φτωχολογιά έριχνα τριάντα πέντε». Οπου δόσιμο, το νιώθουμε, ο φόρος.
Μα όχι. Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται.
ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ, Αποχαιρετισμός στον «Πλανόδιο Σαλπιγκτή», Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014
Το ίδιο κομψό με τον Μένη Κουμανταρέα ήταν και το σπίτι όπου τελείωσε τόσο βίαια η ζωή του. Οδός Ζακύνθου 3, απέναντι από τη Δημοτική Αγορά Κυψέλης.
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Στις άβολες ώρες των αποχαιρετισμών, όσοι μένουμε πίσω φέρνουμε στον νου στιγμές που μοιραστήκαμε μ’ εκείνον που έφυγε. Οι στιγμές που μοιράζεται ένας δημοσιογράφος μ’ ένα δημόσιο πρόσωπο είναι οι συνεντεύξεις που του έκανε. Ισως και κάποιες συναναστροφές σε εκδηλώσεις. Ο Μένης Κουμανταρέας χάρισε στους αναγνώστες της «Κ» πολλές από τις σκέψεις του όχι μόνο μέσα από τα 24 βιβλία του, αλλά και μέσα από τις συνεντεύξεις που μας παραχώρησε. Τις ανέσυρα την περασμένη Κυριακή, τις ξαναδιάβασα και θυμήθηκα εκείνες τις συναντήσεις. Πότε στο σπίτι της οδού Ζακύνθου 3, πότε στο σπίτι του στην Κηφισιά (εκεί ηρεμούσαν παλαιότερα με την κυρία Λιλή), μια φορά στο εστιατόριο Cellier – που επίσης δεν υπάρχει πλέον (σ’ ένα γεύμα για τον Τίτο Πατρίκιο). Μόνο στο καλοκαιρινό του σπίτι στο Ξυλόκαστρο δεν είχα πάει ποτέ.
Τον συναντούσα συχνά, γιατί ο Μένης Κουμανταρέας την ζούσε αυτή την πόλη μετέχοντας σε πολλές από τις εκδηλώσεις. Πήγαινε πολύ στο θέατρο, κι όχι μόνο στο αγαπημένο του Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, αλλά και σε άλλες παραστάσεις. Και πήγαινε και σε πολλές βιβλιοπαρουσιάσεις είτε φίλων συγγραφέων, είτε άλλων, νεότερων, που θαύμαζε και στήριζε. Οχι από καθήκον ή υποχρέωση, αλλά μέσα από μια υψηλή έγνοια συμμετοχής και συμπαρουσίας.
Στις συνεντεύξεις ο Μένης Κουμανταρέας (στις συνεντεύξεις που έδωσε σε όλους) ήξερε να μοιράζεται μνήμες, να σκιαγραφεί περιοχές και γεγονότα περασμένα, να δίνει κάθε φορά έναν κόκκο από τη διαδρομή της ζωής του. «Με τις Τζιτζιφιές έχω μεγάλη ιστορία. Είχαμε εκεί ένα οικογενειακό σπίτι, μ’ έναν τρούλο, που ήταν από την περιουσία της μάνας μου, αλλά έμενε το Κουμανταρέικο εκεί. Δηλαδή εκεί θυμάμαι τον παππού μου, τον πατέρα του πατέρα μου. Ηταν κύρια κατοικία, όχι εξοχικό. Ηταν και οι ξαδέλφες μου εκεί, ήταν η θεία μου η Πιπίτσα Κουμανταρέα, η μόνη που με υπεράσπιζε στην οικογένεια όταν άρχισα να γράφω. Είναι το σπίτι που τοποθετώ το διήγημα “Η γυναίκα που πετάει”». Ανάμνηση που αναδύθηκε σε μια κοινή μας διαδρομή με το τραμ, τον Νοέμβριο του 2009, για τις ανάγκες του free press που εξέδιδε τότε η ΤΡΑΜ Α.Ε.
Τον συναντούσα συχνά, γιατί ο Μένης Κουμανταρέας την ζούσε αυτή την πόλη μετέχοντας σε πολλές από τις εκδηλώσεις. Πήγαινε πολύ στο θέατρο, κι όχι μόνο στο αγαπημένο του Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, αλλά και σε άλλες παραστάσεις. Και πήγαινε και σε πολλές βιβλιοπαρουσιάσεις είτε φίλων συγγραφέων, είτε άλλων, νεότερων, που θαύμαζε και στήριζε. Οχι από καθήκον ή υποχρέωση, αλλά μέσα από μια υψηλή έγνοια συμμετοχής και συμπαρουσίας.
Στις συνεντεύξεις ο Μένης Κουμανταρέας (στις συνεντεύξεις που έδωσε σε όλους) ήξερε να μοιράζεται μνήμες, να σκιαγραφεί περιοχές και γεγονότα περασμένα, να δίνει κάθε φορά έναν κόκκο από τη διαδρομή της ζωής του. «Με τις Τζιτζιφιές έχω μεγάλη ιστορία. Είχαμε εκεί ένα οικογενειακό σπίτι, μ’ έναν τρούλο, που ήταν από την περιουσία της μάνας μου, αλλά έμενε το Κουμανταρέικο εκεί. Δηλαδή εκεί θυμάμαι τον παππού μου, τον πατέρα του πατέρα μου. Ηταν κύρια κατοικία, όχι εξοχικό. Ηταν και οι ξαδέλφες μου εκεί, ήταν η θεία μου η Πιπίτσα Κουμανταρέα, η μόνη που με υπεράσπιζε στην οικογένεια όταν άρχισα να γράφω. Είναι το σπίτι που τοποθετώ το διήγημα “Η γυναίκα που πετάει”». Ανάμνηση που αναδύθηκε σε μια κοινή μας διαδρομή με το τραμ, τον Νοέμβριο του 2009, για τις ανάγκες του free press που εξέδιδε τότε η ΤΡΑΜ Α.Ε.
Οι ευγενείς και οι άλλοι
Δεν έμενε μόνο στις προσωπικές αναμνήσεις ο Μένης Κουμανταρέας, αν κι αυτές συχνά τροφοδοτούσαν τη συζήτηση. Είχε άποψη και για όσα πολιτικά ή κοινωνικά συνέβαιναν σ’ αυτή την κοινωνία. Και μπορούσε να ακτινογραφεί τις συμπεριφορές: «...γνωρίζω και μερικούς λαϊκούς ανθρώπους που είναι βαθύτατα ευγενείς. Μπορεί να μην κρατάνε πάντα τους τύπους, αλλά ξέρουν να είναι βαθύτατα ευγενείς. Οπως ξέρω και αστούς που κρατάνε τους τύπους, αλλά είναι βαθύτατα αγενείς και αμόρφωτοι».
Ζητήσαμε από δύο άλλους συγγραφείς, που αγαπούσε και θαύμαζε ο Μένης Κουμανταρέας, να τον αποχαιρετίσουν μέσα από τις δικές τους μνήμες και σκέψεις. Και οι δύο, κατά δήλωσή του σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Αναγνώστης», είναι οι συγγραφείς που αγαπούσε σήμερα. Από τον Βασίλη Βασιλικό –«έχει το ταλέντο να σου βγάλει από ένα γεγονός, ένα ντοκουμέντο, μια καλή λογοτεχνία»– και από τον Θανάση Βαλτινό – «έχει μια βραχυλογία και μια δωρική γλώσσα που δεν την έχω», έλεγε ο Μένης Κουμανταρέας.
Βασίλης Βασιλικός
Ηταν ταγμένος στην τέχνη του
Δεν έμενε μόνο στις προσωπικές αναμνήσεις ο Μένης Κουμανταρέας, αν κι αυτές συχνά τροφοδοτούσαν τη συζήτηση. Είχε άποψη και για όσα πολιτικά ή κοινωνικά συνέβαιναν σ’ αυτή την κοινωνία. Και μπορούσε να ακτινογραφεί τις συμπεριφορές: «...γνωρίζω και μερικούς λαϊκούς ανθρώπους που είναι βαθύτατα ευγενείς. Μπορεί να μην κρατάνε πάντα τους τύπους, αλλά ξέρουν να είναι βαθύτατα ευγενείς. Οπως ξέρω και αστούς που κρατάνε τους τύπους, αλλά είναι βαθύτατα αγενείς και αμόρφωτοι».
Ζητήσαμε από δύο άλλους συγγραφείς, που αγαπούσε και θαύμαζε ο Μένης Κουμανταρέας, να τον αποχαιρετίσουν μέσα από τις δικές τους μνήμες και σκέψεις. Και οι δύο, κατά δήλωσή του σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Αναγνώστης», είναι οι συγγραφείς που αγαπούσε σήμερα. Από τον Βασίλη Βασιλικό –«έχει το ταλέντο να σου βγάλει από ένα γεγονός, ένα ντοκουμέντο, μια καλή λογοτεχνία»– και από τον Θανάση Βαλτινό – «έχει μια βραχυλογία και μια δωρική γλώσσα που δεν την έχω», έλεγε ο Μένης Κουμανταρέας.
Βασίλης Βασιλικός
Ηταν ταγμένος στην τέχνη του
«Τρεις του Δεκέμβρη 1944. Το ειρηνικό συλλαλητήριο στην πλατεία Συντάγματος βάφεται στο αίμα. Ο πατέρας μου ψάχνει να βρει κάπου να κρυφτεί. Το σπίτι μας είναι στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα όπου βρίσκεται για λίγες μέρες δεν μπορεί να φτάσει στο ξενοδοχείο του. Ετσι χτυπά την πρώτη πόρτα που βρίσκει μπροστά του. Ενας κύριος σοβαρός του ανοίγει και του επιτρέπει να περάσει όσο διαρκεί, έξω στους δρόμους, το κακό. Στα πόδια του καλού κυρίου ένα αγοράκι 12 χρονών. Είναι ο Μένης κι ο “κύριος” που άνοιξε την πόρτα στον πατέρα μου είναι ο πατέρας του, Αντώνης Κουμανταρέας.
Τρεις Δεκεμβρίου 2014. Εβδομήντα χρόνια μετά. Με τον Μένη παρουσιάζουμε τη νεανική αλληλογραφία μας στο Ιδρυμα Θεοχαράκη, στη μία το μεσημέρι. Εξω η διαδήλωση για τον Νίκο Ρωμανό. Μέσα ελάχιστοι ακροατές γιατί το κέντρο είναι κλειστό. Στο πάνελ, εκτός από μας τους δύο, ο κριτικός Αριστοτέλης Σαΐνης, ο συγγραφέας Αρης Μαραγκόπουλος και ο δοκιμιογράφος και επιμελητής του βιβλίου, Θανάσης Νιάρχος.
Εξι Δεκεμβρίου, 03.00 η ώρα το πρωί. Ξημερώνει του Αγίου Νικολάου. Μόλις έχω τελειώσει το νέο μυθιστόρημα του Μένη “Ο θησαυρός του χρόνου”. Εχω μαγευτεί ξανά από τη γραφή του, τη μυθοπλαστική του δεινότητα, έχω μερικές παρατηρήσεις να του κάνω, αλλά αυτές μπορούν να περιμένουν μετά τις Γιορτές. Τώρα νυστάζω.
Ωρα 09.30 το πρωί. Ξέχασα να βάλω το κινητό μου στο “αθόρυβο”. Και η φωνή που μου τρυπάει τ’ αυτί είναι αμείλικτη: “Σκότωσαν τον Μένη”. Από τη στιγμή εκείνη ώς τώρα που γράφω είμαι “under shock”. Η είδηση σα να έχει τρυπήσει τον εγκέφαλό μου. Από τις έντεκα η ώρα και μετά αρχίζουν τα τηλέφωνα από τα ΜΜΕ. Στην αρχή παριστάνω τον γραμματέα (που δεν έχω), αλλά με αναγνωρίζουν απ’ τη φωνή. Τελικά βάζω το κινητό στο αθόρυβο.
Κι αν κάνω την εξαίρεση αυτή τώρα είναι γιατί ο Μένης στην παρουσίαση της αλληλογραφίας μας αναφέρθηκε στην Ολγα Σελλά με πολλή εκτίμηση και αγάπη. Γράφω όμως για να πω τι; Οτι από το 1962, όταν εξέδωσε το πρώτο βιβλίο του, “Τα μηχανάκια” (και είπε προχθές στην εκδήλωση –κάτι που δεν θυμόμουν– ότι εγώ τον πίεσα τότε να το βγάλει) ώς το τελευταίο του υπήρξε “ταγμένος” στην τέχνη του ή για να καταραστώ τον εαυτό μου που καυχήθηκε ότι πρώτη φορά δύο ζώντες συγγραφείς παρευρίσκονται στην παρουσίαση της αλληλογραφίας τους, η οποία 99%, παγκοσμίως, εκδίδεται μετά θάνατον;
Και ζήλεψε ο “καλός Θεός”, θύμωσε με την αναίδειά μου και μ’ εκδικήθηκε, όπως μόνο Αυτός ξέρει να κάνει όταν θυμώνει. Και μας τον πήρε δυο μέρες μετά».
Τρεις Δεκεμβρίου 2014. Εβδομήντα χρόνια μετά. Με τον Μένη παρουσιάζουμε τη νεανική αλληλογραφία μας στο Ιδρυμα Θεοχαράκη, στη μία το μεσημέρι. Εξω η διαδήλωση για τον Νίκο Ρωμανό. Μέσα ελάχιστοι ακροατές γιατί το κέντρο είναι κλειστό. Στο πάνελ, εκτός από μας τους δύο, ο κριτικός Αριστοτέλης Σαΐνης, ο συγγραφέας Αρης Μαραγκόπουλος και ο δοκιμιογράφος και επιμελητής του βιβλίου, Θανάσης Νιάρχος.
Εξι Δεκεμβρίου, 03.00 η ώρα το πρωί. Ξημερώνει του Αγίου Νικολάου. Μόλις έχω τελειώσει το νέο μυθιστόρημα του Μένη “Ο θησαυρός του χρόνου”. Εχω μαγευτεί ξανά από τη γραφή του, τη μυθοπλαστική του δεινότητα, έχω μερικές παρατηρήσεις να του κάνω, αλλά αυτές μπορούν να περιμένουν μετά τις Γιορτές. Τώρα νυστάζω.
Ωρα 09.30 το πρωί. Ξέχασα να βάλω το κινητό μου στο “αθόρυβο”. Και η φωνή που μου τρυπάει τ’ αυτί είναι αμείλικτη: “Σκότωσαν τον Μένη”. Από τη στιγμή εκείνη ώς τώρα που γράφω είμαι “under shock”. Η είδηση σα να έχει τρυπήσει τον εγκέφαλό μου. Από τις έντεκα η ώρα και μετά αρχίζουν τα τηλέφωνα από τα ΜΜΕ. Στην αρχή παριστάνω τον γραμματέα (που δεν έχω), αλλά με αναγνωρίζουν απ’ τη φωνή. Τελικά βάζω το κινητό στο αθόρυβο.
Κι αν κάνω την εξαίρεση αυτή τώρα είναι γιατί ο Μένης στην παρουσίαση της αλληλογραφίας μας αναφέρθηκε στην Ολγα Σελλά με πολλή εκτίμηση και αγάπη. Γράφω όμως για να πω τι; Οτι από το 1962, όταν εξέδωσε το πρώτο βιβλίο του, “Τα μηχανάκια” (και είπε προχθές στην εκδήλωση –κάτι που δεν θυμόμουν– ότι εγώ τον πίεσα τότε να το βγάλει) ώς το τελευταίο του υπήρξε “ταγμένος” στην τέχνη του ή για να καταραστώ τον εαυτό μου που καυχήθηκε ότι πρώτη φορά δύο ζώντες συγγραφείς παρευρίσκονται στην παρουσίαση της αλληλογραφίας τους, η οποία 99%, παγκοσμίως, εκδίδεται μετά θάνατον;
Και ζήλεψε ο “καλός Θεός”, θύμωσε με την αναίδειά μου και μ’ εκδικήθηκε, όπως μόνο Αυτός ξέρει να κάνει όταν θυμώνει. Και μας τον πήρε δυο μέρες μετά».
Θανάσης Βαλτινός
Υπερασπίστηκε την αξιοπρέπειά του και τον κόσμο του
Υπερασπίστηκε την αξιοπρέπειά του και τον κόσμο του
«Ο Μένης Κουμανταρέας είναι πάντα ένας καλός φίλος. Πριν κι απ’ αυτό ωστόσο είναι ένας εκλεκτός συγγραφέας. Γνωριστήκαμε μάλλον αργά, στα χρόνια της δικτατορίας. Ηταν μια σταθερή παρέα – ο ποιητής Νίκος Παναγιωτόπουλος, η ιστορικός τέχνης Αθηνά Σχινά, ο ζωγράφος Βασίλης Κυπραίος, η γλυκιά Λιλή, μετέπειτα γυναίκα του Μένη. Ισως ξεχνάω κάποιους. Ακολούθησαν τα 18 κείμενα κι αυτό μας έφερε πιο κοντά.
Δύσκολα χρόνια και εν μέρει ανέμελα. Με αφορμή τα γραπτά του η χούντα τον οδήγησε στα δικαστήρια, αλλά ο Μένης ήταν ένας θαρραλέος άντρας. Αντιστάθηκε με σύνεση και συνέπεια – κάτι που δεν έκαναν πολλοί τότε. Υπερασπίστηκε έτσι την αξιοπρέπειά του, αλλά και τον κόσμο του: την πλατεία Βικτωρίας, τους νεαρούς που έψαχναν τη ζωή τους στα μηχανάκια, την Μπέμπα της “Βιοτεχνίας υαλικών”, την ώριμη κυρία Κούλα στον τελευταίο λυρικό έρωτά της. Αυτόν τον κόσμο που αγάπησαν οι χιλιάδες των αναγνωστών του. Κατευόδιο Μένη».
Δύσκολα χρόνια και εν μέρει ανέμελα. Με αφορμή τα γραπτά του η χούντα τον οδήγησε στα δικαστήρια, αλλά ο Μένης ήταν ένας θαρραλέος άντρας. Αντιστάθηκε με σύνεση και συνέπεια – κάτι που δεν έκαναν πολλοί τότε. Υπερασπίστηκε έτσι την αξιοπρέπειά του, αλλά και τον κόσμο του: την πλατεία Βικτωρίας, τους νεαρούς που έψαχναν τη ζωή τους στα μηχανάκια, την Μπέμπα της “Βιοτεχνίας υαλικών”, την ώριμη κυρία Κούλα στον τελευταίο λυρικό έρωτά της. Αυτόν τον κόσμο που αγάπησαν οι χιλιάδες των αναγνωστών του. Κατευόδιο Μένη».
Λοβέρδου Μυρτώ, Κόκκινα φανάρια και πάλι στον Πειραιά, ΤΟ ΒΗΜΑ, 13 ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ 204
Η Τρούμπα, η μυθολογία της αλλά και ο σκληρός ρεαλισμός της στο Δημοτικό Θέατρο του μεγάλου λιμανιού - Παλιά ιστορία, σύγχρονη παράσταση
Ο Αιμίλιος Χειλάκης και η Φωτεινή Μπαξεβάνη σε στιγμιότυπο από την παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
«Η Τρούμπα ήταν μια συνοικία που χαρακτήριζε τον Πειραιά. Δεν μπορούμε να σκεφτούμε τον Πειραιά χωρίς την Τρούμπα. Ακόμη και σήμερα παραμένει ένας μυθικός τόπος» λέει οNίκος Μαστοράκης που αν και δεν έχει καμία σχέση με τον τόπο, είχε την ιδέα για το ανέβασμα του συγκεκριμένα έργου στο συγκεκριμένο θέατρο. «Ισως μόνον κάτι βόλτες στο λιμάνι να έχω κρατήσει στη μνήμη μου, από τότε που ήμουν παιδί και με πήγαιναν οι νονοί μου, που έμεναν στο Φάληρο. Θυμάμαι τη θάλασσα να λυσσομανάει κι εμένα να περπατώ εκεί γύρω...».
Ξεκινώντας από το θεατρικό έργο του Αλέκου Γαλανού, ο Νίκος Μαστοράκης«ξανάγραψε» τους διαλόγους στα «Κόκκινα φανάρια», αλλάζοντας τα λόγια και όχι την ιστορία ή την πλοκή. «Εφερα το έργο σε μια άλλη οπτική, μια κοινωνικοπολιτική οπτική». Θέτοντας ουσιαστικά το ερώτημα σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της γυναίκας εκείνη την εποχή και ιδιαίτερα της πόρνης. «Γιατί τότε, στα μέσα της δεκαετίας του '50, έγιναν τρομερές αλλαγές σε σχέση με τη γυναίκα. Ακόμη και η ιστορία της Σπυριδούλας τότε έγινε, και μάλιστα μέσα στην Τρούμπα» λέει.
Και εξηγεί ότι «το έργο πάντως δεν γράφτηκε για το κλείσιμο των οίκων ανοχής στην Τρούμπα, κι ας πιστεύουν έτσι οι περισσότεροι. Αναφέρεται στο κλείσιμο των οίκων ανοχής ως ομαδικού εταιρισμού, ως οίκου που έχει μέσα πολλές πόρνες. Ο νόμος του '56 επέτρεπε μόνον δύο γυναίκες σε κάθε σπίτι. Αργότερα ο Σκυλίτσης έκλεισε την Τρούμπα».
Η εποχή και η ιστορία
Αναζητώντας το ιστορικό πλαίσιο και τα σχετικά ντοκουμέντα της εποχής, ο σκηνοθέτης κατάλαβε γρήγορα ότι στα μέσα του '50 η γυναίκα βρίσκεται σε ένα μεταίχμιο: «Το 1956 είναι η χρονιά που ψηφίζουν για πρώτη φορά επισήμως και χωρίς περιορισμούς οι γυναίκες και την ίδια στιγμή στις υπηρέτριες και στις πόρνες φέρονται σαν να είναι σκουπίδια.
Και ίσως αυτό να συνδέεται με μια άλλη διάσταση της Ελλάδας: τη διάσταση εκείνη που ήθελε τη χώρα μας σκουπίδι σε διεθνές επίπεδο. Είναι τα χρόνια της μεγάλης φτώχειας. Δεμένη στο άρμα των συμμάχων, η Ελλάδα αλλάζει ρότα, με τον Καραμανλή που τη στρέφει προς τους Αμερικανούς. Είναι μια από τις πιο σκοτεινές εποχές της ιστορίας μας, και σχεδόν δεν υπάρχουν βιβλία - εκτός από αυτό του Χατζηβασιλείου για την άνοδο του Καραμανλή. Το '55 είχε ιδρύσει την ΕΡΕ και όταν βγήκε κυβέρνηση έκανε την πρώτη γυναίκα υπουργό - τη Λίνα Τσαλδάρη».
Η μυθολογία
Μια αντλία, μια τρόμπα δηλαδή, «βάφτισε» την περιοχή: Τρούμπα. Αυτή η αντλία, τοποθετημένη από το 1860 μέσα σε ένα πηγάδι, στην αρχή της οδού Αιγέως (σημερινής 2ας Μεραρχίας) στον Πειραιά, εφοδίαζε με νερό τα πλοία. Στη γειτνίαση άλλωστε με το λιμάνι οφείλεται τόσο η εμφάνιση όσο και ο πολλαπλασιασμός των οίκων ανοχής στην περιοχή που ταυτίστηκε με ό,τι πιο κακόφημο διέθετε ποτέ η χώρα μας.
Επί μια εικοσαετία η περιοχή γνώρισε δόξες: οίκοι ανοχής, καμπαρέ και μπαρ, όλα κακόφημα, συγκέντρωναν τα βλέμματα ενώ οι δεκάδες ιστορίες γυναικών προήλθαν από αυτά «τα σπίτια με τα κόκκινα φανάρια». Από όπου και ο τίτλος του έργου και στη συνέχεια της ταινίας. Με δόσεις δράματος ή και μελό, με μπόλικο συναίσθημα, φτιάχτηκε μια ολόκληρη μυθολογία.
Η Τρούμπα έκλεισε το 1967, επί δημαρχίας Αριστείδη Σκυλίτση. Η εγκατάσταση ναυτιλιακών εταιρειών στην Ακτή Μιαούλη έδωσε την αφορμή για αναδόμηση, εκκαθάριση και ανάπτυξη της γύρω περιοχής.
«Η ανθρώπινη κατάντια»
Μέσα από την παράσταση στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά η Τρούμπα δεν παρουσιάζεται εξιδανικευμένη, αλλά όπως ήταν. Συνοδευόμενη μάλιστα και από τις αντίστοιχες συμπεριφορές. Οι γυναίκες δεν είναι ρομαντικές, είναι πόρνες.
Το αγοραίο τις καθορίζει. Οι μεγάλοι έρωτες δεν υπάρχουν. Η βία, η εκμετάλλευση, ο εξευτελισμός βρίσκονται σε πρώτο πλάνο. Δεν υπάρχουν συναισθηματισμοί. Και σίγουρα δεν υπάρχει χάπι εντ.
Τα «Παράνομα φιλιά» του Νίκου Μαστοράκη εξακολουθούν να βασίζονται στις ιστορίες των πέντε γυναικών, μόνο που η ζωή τους επί σκηνής παρουσιάζεται εξίσου σκληρή με αυτό που πρέπει να ήταν στην πραγματικότητα. Είναι η Μαίρη, η Μαρίνα, η Ελένη, η Αννα και η Ζανέτ (Μυρσίνη). Είναι η Μαντάμ Παρή και ο Μιχαήλος, η Γριά (χωρίς τον Γέρο), ο Ντόρης, ο Μιχάλης και ο Καπετάν Νικόλας.
Στο τέλος έρχεται μια νέα κατάσταση και τα ανατρέπει όλα. Με λόγο τολμηρό και πράξεις τολμηρές, επί σκηνής, αυτά τα «Κόκκινα φανάρια» δεν αφήνουν περιθώρια στο παραμύθι.
«Ψάχνοντας», συνεχίζει ο Νίκος Μαστοράκης, «έμαθα ότι κάποια στιγμή, στις αρχές του 20ού αιώνα, είχε φτιαχτεί ένα κρατικό μπουρδέλο, το οποίο όταν μπήκαν οι Γερμανοί το κατήργησαν και το έκαναν φυλακές. Ηταν στη Δραπετσώνα, στα Βούρλα. Εκεί, εκτός των άλλων, ήταν φυλακισμένοι και πολλοί κομμουνιστές. Το 1957, είκοσι επτά εξ αυτών το έσκασαν...». Κάπως έτσι ξεκινάει η παράσταση, σκοτεινή και σκληρή.
Την ανθρώπινη κατάντια αναδεικνύει μέσα από την παράσταση «Παράνομα φιλιά - Κόκκινα φανάρια» ο Νίκος Μαστοράκης. Και μαζί τη διαχρονικότητα της πόρνης.«Βέβαια η θέση της γυναίκας έχει αλλάξει μέσα σε αυτά τα εξήντα χρόνια, αλλά η πορνεία έχει παραμείνει. Εχουν κάνει τεράστια βήματα οι γυναίκες στις κατακτήσεις τους. Είναι το δεύτερο φύλο και οι πόρνες το κατώτατο φύλο. Αρκεί να θυμηθούμε τις οροθετικές πόρνες που έβγαλαν στις εφημερίδες. Αλλαξαν όμως τα πράγματα και σήμερα δεν είναι ενιαία η αντίληψη για την πόρνη. Αλλο τα κολ γκερλ κι άλλο η πόρνη από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες».
Για τον Πειραιά
«Ηταν μέσα στις προθέσεις μας να αναφερθεί το θέατρο στην ιστορία της πόλης. Και το κομμάτι της Τρούμπας είναι το πιο ζωντανό» λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά Τάκης Τζαμαργιάς. «Τώρα βέβαια η περιοχή δεν έχει καμία σχέση. Η απώλεια της Τρούμπας ήταν μεγάλη για τους Πειραιώτες» προσθέτει. «Η διασκευή του Νίκου Μαστοράκη κάνει μια γενικότερη αναφορά στον Πειραιά του περιθωρίου, του ακραίου, του εμβληματικού. Για μας αυτή η παράσταση έχει μια παραπανίσια φόρτιση. Είναι ένας φόρος τιμής στον Πειραιά».
Το θεατρικό έργο
Το 1961 στο θέατρο Πορεία ο Αλέξης Δαμιανός σκηνοθέτησε τα «Κόκκινα φανάρια», για τα οποία έγραψε τη μουσική ο Σταύρος Ξαρχάκος. Τον θίασο αποτελούσαν οι Μαίρη Χρονοπούλου, Ηρώ Κυριακάκη, Κατερίνα Χέλμη, Γιώργος Μάζης, Βασίλης Μητσάκης, Κούλα Αγαγιώτου, Θόδωρος Εξαρχος, Αλέξης Δαμιανός, Λάμπρος Κοτσίρης, Φραντζέσκα Αλεξάνδρου.
Η ταινία
Είναι βασισμένη στο θεατρικό έργο του Αλέκου Γαλανού, με τη μουσική της παράστασης του Σταύρου Ξαρχάκου. Το σενάριο και τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Βασίλης Γεωργιάδης.
Παίζουν: Τζένη Καρέζη, Γιώργος Φούντας, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Μάνος Κατράκης, Μαίρη Χρονοπούλου, Φαίδων Γεωργίτσης, Αλεξάνδρα Λαδικού, Δέσπω Διαμαντίδου, Ελένη Ανουσάκη, Νότης Περγιάλης, Ηρώ Κυριακάκη, Κατερίνα Χέλμη.
Προβλήθηκε τη σεζόν 1963-64. Εκοψε 473.686 εισιτήρια (3η, σε 92 ταινίες).
Υποψήφια για το Οσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1964. Συμμετείχε στο Φεστιβάλ Καννών του 1963.
To 1995 επελέγη από το Centre Pompidou ως μια από τις 100 πιο αντιπροσωπευτικές ελληνικές ταινίες όλων των εποχών.
Η ταυτότητα της παράστασης
«Παράνομα φιλιά - Κόκκινα φανάρια»
Διασκευή - σκηνοθεσία - σκηνικά - μουσική επιμέλεια: Νίκος Μαστοράκης.
Κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης.
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης.
Παίζουν: Διαμαντής Καραναστάσης, Κώστας Κοράκης, Αθηνά Μαξίμου, Καίτη Μανωλιδάκη, Μαρσέλα Λένα, Ελισάβετ Μουτάφη, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Γιώργος Παπανδρέου, Νίκη Σερέτη, Αιμίλιος Χειλάκης.
Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2014
Αρχαιότητα και Νεο-ελληνικά στερεότυπα
Το τελευταίο εξάμηνο
εισέβαλε στο δημόσιο λόγο η Αμφίπολη. Τα ΜΜΕ καλλιεργούσαν, για αρκετό διάστημα
από τον Αύγουστο και μετά, ατμόσφαιρα
αντίστοιχη με τις προσδοκίες των προφητειών για την έλευση του Μεσσία , που θα έσωζε
την ανθρωπότητα από τη βαθύτατη κρίση. Ο ‘ένοικος’ του τάφου στον λόφο Καστά αντιμετωπίστηκε
ως ο Μεσσίας της μνημονιακής Ελλάδας,
που θα αναδείκνυε τη σπουδαιότητα-και τη συνέχεια- του πολιτισμού της χώρας τόσο προς τον βαλκανικό βορρά όσο και προς τη
Δύση που αμφισβητούσε την αξιοπιστία των Νεο-ελλήνων και τη δυνατότητά τους να
σταθούν όρθιοι χωρίς τα μνημονιακά δεκανίκια και την ασφυκτική θηλιά των
δανείων.
Η κυβέρνηση και αρκετοί που
διατυμπανίζουν-συχνά με το αζημίωτο-τον υπερπατριωτισμό διόγκωναν την προσμονή
προσδίδοντας στο ανασκαφικό γεγονός διαστάσεις τηλεοπτικής παραγωγής.
Μεμονωμένες φωνές της Αριστεράς άρχιζαν να αρθρώνουν λόγο για πολιτική
σκοπιμότητα. Προφανώς, δεν ήταν απαλλαγμένος ο τρόπος προβολής όσων η αρχαιολογική σκαπάνη ανακάλυπτε από την
κυβερνητική ιδιοτέλεια. Ωστόσο, το ανασκαφικό γεγονός αφεαυτού είχε ιδιαίτερη
βαρύτητα για την αρχαιολογία, την ιστορία, τον πολιτισμό.
Και οι δύο αντιδράσεις, όμως, επανέφεραν
ένα παλιό θέμα, τη σχέση δηλαδή των Νεο-ελλήνων με τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό.
Πέρασε κοντά ενάμισης αιώνας από τότε που ο Ιάκωβος Ρίζος Νερουλός, πρόεδρος
της Αρχαιολογικής Εταιρείας απαξίωσε το νέο-ελληνικό πολιτισμό αναδεικνύοντας
τη σημαντικότητα του Παρθενώνα και στιγματίζοντας το Βυζάντιο. Ο Φαλμεράυερ και
η άποψή του ότι οι Νεο-έλληνες δεν είχαν σχέση με την Αρχαία Ελλάδα στοίχειωσε
την ελληνική επιστήμη και ιστορία , που επιχείρησαν να αποκρούσουν τα
επιχειρήματά του αντλώντας ιδέες από τον ευρωπαϊκό κλασικισμό.
Έχουμε ανάγκη σήμερα απ’ αυτή τη σχέση;
Ασφαλώς όχι. Είναι ανώφελη η άγονη εμμονή με την αρχαιότητα και η αδιαφορία για
τη σύγχρονη Ελλάδα. Επίσης, η Αριστερά οφείλει να αφήσει πίσω της τη φοβική
σχέση με τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό. Η
σύγχρονη Ελλάδα, ωστόσο, έχει ανάγκη από μια ανατοποθέτηση της σχέση με την
αρχαία Ελλάδα. Είναι ένα κρίσιμο σημείο, που στη μεταπολιτευτική περίοδο,
πρωτίστως, συνέβαλε στη διαμόρφωση ανελαστικών στερεοτύπων για την ιστορική
κληρονομιά του αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Το διαπίστωσα σε συζήτηση, πριν από
αρκετά χρόνια, με Άγγλο επιστήμονα, που ζήτησε την άποψή μου για το πώς θα
αντιμετωπιζόταν η πρόθεσή του να συγγράψει μελέτη για τη σχέση του
Νέο-ελληνικού με τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό. Φοβόταν την προκατάληψη των
ομοτέχνων του. Είχε τη βεβαιότητα σχεδόν ότι θα τον κατηγορούσαν για εθνικιστή.
Έχω την εντύπωση ότι δεν τόλμησε να
προχωρήσει στην υλοποίηση του εγχειρήματός του. Η διαίσθησή του τον απέτρεψε
και είχε δίκιο , καθώς στην Ελλάδα ένα μεγάλο μέρος των κοινωνικών επιστημόνων
και των επιστημών του ανθρώπου απέφυγαν να εστιάσουν στη σύζευξη αναγνωρίζοντας
τους σημερινούς Έλληνες ως διαδόχους του λαμπρού αρχαιοελληνικού πολιτισμού.
Δέσμια αυτής της αντίληψης ήταν και ένα μέρος της Αριστεράς.
Έτσι, διάβασα με μεγάλο ενδιαφέρον το
κείμενο του Αριστείδη Μπαλτά(Αυγή, 16 Νοεμβρίου 2014), που είναι εμποτισμένο
στο συναίσθημα αναφερόμενος στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό. . Ο Μπαλτάς
διερμηνεύει ένα μεγάλο της Αριστεράς, που έμαθε να νιώθει άβολα με τους
Αρχαίους Έλληνες. Σαν να κρατούσε αναμμένα κάρβουνα στα χέρια της. Αφετηρία για
αναθεώρηση της οπτικής αποτέλεσε η έρευνα
του ισπανού φιλολόγου Πέντρο Ολάγια για την οφειλή των Ισπανών στον αρχαιοελληνικό
πολιτισμό. Ο Μπαλτάς ως διανοούμενος της Αριστεράς έχει τη δύναμη να
αναστοχαστεί για τη σχέση των Νέο-ελλήνων Τίτλος του κειμένου του «μια περίεργη
συγκίνηση».
Όλο το βάρος πέφτει στο επίθετο
‘περίεργη’. Η συγκίνηση λειτουργεί λυτρωτικά. Ανοίγει το δρόμο για μια
δημιουργική σχέση χωρίς αγκυλώσεις και στερεοτυπικές εμμονές και φοβίες. Για
την Αριστερά είναι καιρός, στις νέες
συνθήκες που διαμορφώνονται, να
επανεξετάσει τα στερεότυπά της. Οφείλει, λοιπόν, να απαλλαγεί από το ενοχικό σύνδρομο για τον
αρχαιοελληνικό πολιτισμό και την αναπαράστασή του ως προπατορικού αμαρτήματος.
Είναι καιρός να αντιμετωπίσει τον
αρχαιοελληνικό πολιτισμό ως μέρος της ιστορικής κληρονομιάς των Ελλήνων, που
αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο για την ενίσχυση του ανθρωπιστικού ιδεώδους στην
άνυδρη εποχή του μνημονίου.
Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2014
First International Conference on The Role of Religions in the Turkic Culture
CALL FOR PAPERS
The First International Conference on The Role of Religions in the Turkic Culture [RRTC] will be held on 9–11September, 2015 in Budapest, organized by the Turkological Research Group of the Hungarian Academy of Sciences and the University of Szeged in collaboration with the Oriental Department of the Pázmány Péter Catholic University, Budapest.
We invite papers and posters related to religions and religious life among Turkic people in the following sections: Tengrism and Shamanism, Buddhism, Manicheism, Judaism, Orthodox, Latin Christianity and Nestorianism, Islam, Folk religions, Archaeology. Paper presentations and posters in the field of History, Cultural Anthropology, Linguistics, Folklore, Archaeology and Interdisciplinary Studies are welcome. The paper presentations will be limited to 20 minutes + 5 minutes discussion.
ABSTRACTS OF INDIVIDUAL PAPERS AND POSTERS
Abstracts should not be longer than 300 words (excluding examples) + list of at least 3 references. Abstracts will be double blind peer reviewed. The results of the evaluation and the comments of the reviewers will be sent to the applicant. Elected papers and posters will be announced by 10 April 2015.
Posters should aim at providing information about planned, or on-going projects, and/or results of recent researches. The time and location of posters will be determined by the organizing committee.
Applicants are kindly requested to submit their abstracts until 16 January to the following e-mail address as attachment in .pdf format: rrtc.2015@gmail.com.
The official language of the conference is English.
Papers and posters presented at the conference are eligible for publication in the conference volume.
REGISTRATION
Registration should be made online on the conference website by filling out the online registration form. The access will be given later.
The registration fee is 200 EUR which should be paid by 29 May.It includes the conference badge, a folder, map, refreshments and an excursion. The Organizing Committee offers free registration to three young scholars (under 35 years). The free registration voucher will be given by application to the authors of the three best abstracts resp.
VENUE
The conference venue is in the Faculty Building of the Pázmány Péter Catholic University, Budapest.
DATES TO REMEMBER
Submission of abstracts of papers and posters: 16 January 2015 Announcement of elected papers and posters: 10 April 2015 Registration deadline: 15 May 2015Payment deadline: 29 May 2015
Conference dates
9-11 September 2015, closing session on the 11th of September in the afternoon.
All conference details regarding information about traveling, accommodation, social activities and their fees will soon be available on the conference website.
THE ORGANIZING COMMITTEE
Prof. Dr. András RÓNA-TAS (President), Prof. Dr. Mária IVANICS, Prof. Dr. István VÁSÁRY, Prof. Dr. István ZIMONYI, Dr. Károly Dániel DOBOS, Prof. Dr. György FODOR, Prof. Dr. Ida FRÖHLICH, Dr. Attila TÜRK.
CONTACTS
Academic secretary of the Organizing Committee: Zsuzsanna OLACH PhD
All enquiries should be addressed to the official e-mail address of the conference:rrtc.2015@gmail.com
CFP: 5th International Conference of Young Folklorists "Folklore of Connections, Folklore of Conflict"
by Pihla Maria
Call for Papers: 5th International Conference of Young Folklorists "Folklore of Connections, Folklore of Conflict"
7–9 October, 2015 (Viljandi, Estonia)
Organized by the Department of Estonian and Comparative Folklore (University of Tartu), Viljandi Culture Academy (University of Tartu), and Tartu Nefa Group, in partnership with the Institute of Lithuanian Literature and Folklore (Vilnius)
Keynote speakers: Alexander Panchenko (Institute of Russian Literature, Russian Academy of Sciences/St. Petersburg State University), William Westerman (New Jersey City University)
The 2015 Conference of Young Folklorists is the fifth of its kind, following previous meetings in Tartu (2011, 2013) and Vilnius (2012, 2014). The conference aims to foster academic communication, collaboration and research in the field of folklore by bringing together advanced students and recently graduated scholars from different countries and giving them an opportunity to present their research to an international audience. The forthcoming event will be the first one to be held at and in cooperation with the Viljandi Culture Academy, a college of the University of Tartu that provides applied higher education in music, Estonian native crafts and various other areas of culture.
The 2015 conference "Folklore of Connections, Folklore of Conflict" focuses on the role of folklore in the formation of relationships and attitudes, as well as confrontations. Folklore bridges and connects individuals and groups, providing them with means to construct, reinforce, display, or question identities and cultural patterns. As numerous examples from history show, however, folklore serves also as an instrument for exclusion and othering. The same stories, gestures, patterns and objects can be invested with different meanings in varying contexts. Hence, the topics of interest for the conference include but are not limited to:
Organizing Committee: Anastasiya Astapova, Kristi Jõeste, Kristel Kivari, Eilve Manglus, Ave Matsin, Margaret Lyngdoh, Lina Leparskienė, Elo-Hanna Seljamaa, Madis Rennu, Pihla Maria Siim, Jaan Sudak, Ülo Valk.
7–9 October, 2015 (Viljandi, Estonia)
Organized by the Department of Estonian and Comparative Folklore (University of Tartu), Viljandi Culture Academy (University of Tartu), and Tartu Nefa Group, in partnership with the Institute of Lithuanian Literature and Folklore (Vilnius)
Keynote speakers: Alexander Panchenko (Institute of Russian Literature, Russian Academy of Sciences/St. Petersburg State University), William Westerman (New Jersey City University)
The 2015 Conference of Young Folklorists is the fifth of its kind, following previous meetings in Tartu (2011, 2013) and Vilnius (2012, 2014). The conference aims to foster academic communication, collaboration and research in the field of folklore by bringing together advanced students and recently graduated scholars from different countries and giving them an opportunity to present their research to an international audience. The forthcoming event will be the first one to be held at and in cooperation with the Viljandi Culture Academy, a college of the University of Tartu that provides applied higher education in music, Estonian native crafts and various other areas of culture.
The 2015 conference "Folklore of Connections, Folklore of Conflict" focuses on the role of folklore in the formation of relationships and attitudes, as well as confrontations. Folklore bridges and connects individuals and groups, providing them with means to construct, reinforce, display, or question identities and cultural patterns. As numerous examples from history show, however, folklore serves also as an instrument for exclusion and othering. The same stories, gestures, patterns and objects can be invested with different meanings in varying contexts. Hence, the topics of interest for the conference include but are not limited to:
- The power of genres and themes to connect, unify, mediate and divide;
- The role of music and material culture in communication, consolidation and separation;
- The role of authority in uniting or creating dissent: domination and the arts of resistance; creativity as conformism or dissidence;
- Choices (in-)between inclusion and exclusion: majority, marginalization and the art of staying betwixt and between;
- Religious/folk/vernacular beliefs as connecting/dividing agents;
- Means of monologue and the promotion of dialogue: essential conditions and possible outcomes;
- The relationship between the researcher and people in the field, their respective strategies, tactics and consequences thereof; the results of intervening in each other's life;
- Questions of ownership, authorship and creative reworking of traditions;
- The role of folklore studies in shaping the public discourses in knowledge and policy making.
Organizing Committee: Anastasiya Astapova, Kristi Jõeste, Kristel Kivari, Eilve Manglus, Ave Matsin, Margaret Lyngdoh, Lina Leparskienė, Elo-Hanna Seljamaa, Madis Rennu, Pihla Maria Siim, Jaan Sudak, Ülo Valk.
Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ. ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
Το Μουσείο Μπενάκη προσφέρει για πρώτη φορά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό
το σύνολο των επιστολών του ποιητή Ανδρέα Κάλβου.
Η έκδοση είναι δίτομη: Τόμος Α΄ (1813-1818) και
Τόμος Β΄ (1819-1869 & Αχρονολόγητες επιστολές).
Εισαγωγή - Επιμέλεια - Σχολιασμός: Δημήτρης Αρβανιτάκης
με τη συνεργασία του Λεύκιου Ζαφειρίου.
Πραγματοποιήθηκε χάρη στην ευγενική χορηγία του Ντίνου Μαρτίνου
Το Μουσείο Μπενάκη προσφέρει για πρώτη φορά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό
το σύνολο των επιστολών του ποιητή Ανδρέα Κάλβου.
Η έκδοση είναι δίτομη: Τόμος Α΄ (1813-1818) και
Τόμος Β΄ (1819-1869 & Αχρονολόγητες επιστολές).
Εισαγωγή - Επιμέλεια - Σχολιασμός: Δημήτρης Αρβανιτάκης
με τη συνεργασία του Λεύκιου Ζαφειρίου.
Πραγματοποιήθηκε χάρη στην ευγενική χορηγία του Ντίνου Μαρτίνου
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)