Φιλήμων Καραμήτσος, ΓΙΑ Κ.ΑΛ.Ο Οι κτηνοτρόφοι ρίσκαραν και βγήκε το «Γιαννιώτ'κο», EFSYN,29.2.16

gala_gianniotiko.jpg

Το «Γιαννιώτ’κο» καλύπτει σήμερα την πόλη των Ιωαννίνων μέσα από δίκτυο μικρών καταστημάτων που δέχτηκαν να το βάλουν στα ράφια τους

Τον τελευταίο χρόνο, οι Γιαννιώτες μπορούν να βρουν στην αγορά της πόλης φρέσκο γάλα και γιαούρτι «Γιαννιώτ’κο», προϊόντα μιας ομάδας περίπου 20 κτηνοτρόφων της περιοχής που έκαναν το βήμα, πήραν την τύχη στα χέρια τους και προχώρησαν από την παραγωγή στην κατανάλωση.

Η Κίνηση Κτηνοτρόφων Ιωαννίνων ανέλαβε το ρίσκο μιας αυτόνομης επιχειρηματικής κίνησης και φαίνεται ότι δικαιώνεται, αφού βρήκε τον δικό της χώρο στην αγορά και μπορεί να σχεδιάζει ακόμα περισσότερα πράγματα για το μέλλον.

Κι όλα αυτά με κοινωνικό πρόσημο, με την έγνοια να μπορεί ο παραγωγός να λειτουργεί αυτόνομα, να έχει τον έλεγχο του δικού του κόπου.

«Στο πλαίσιο μιας κατάστασης κρίσης της κτηνοτροφίας είναι μια πρωτοβουλία κτηνοτρόφων που έκαναν αυτό το βήμα για να μπορέσουν να σταθούν. Ενα εγχείρημα που είχε ανταπόκριση στον κόσμο. Και γιατί ο κόσμος ήξερε ότι στηρίζει κτηνοτρόφους, αλλά και γιατί η ποιότητα των προϊόντων μας δεν μπορεί να συγκριθεί», μας λέει ο εκπρόσωπος της κίνησης, Μιχάλης Τζίμας.

Το «Γιαννιώτ’κο» καλύπτει σήμερα την πόλη των Ιωαννίνων μέσα από δίκτυο μικρών καταστημάτων που δέχτηκαν να βάλουν στα ράφια τους τα πέντε πρώτα προϊόντα: γάλα αγελαδινό, πλήρες και ελαφρύ, γάλα πρόβειο, που αποτελεί και πρωτοτυπία της κίνησης, γιαούρτι πρόβειο και αγελαδινό.

Αυτό που κατάφεραν όμως οι κτηνοτρόφοι που πήραν την πρωτοβουλία είναι να αποδείξουν ότι μέσα στην οικονομική κρίση, μέσα στην υποχώρηση του παραγωγικού ιστού και παρά την κυριαρχία στον αγροτικό χώρο μεγάλων πολυεθνικών και ομίλων, υπάρχει μέλλον για όσους μπορούν να πάρουν το ρίσκο της αυτοοργάνωσης.

«Θα μπορούσαμε να είμαστε και περισσότεροι, αν είχαμε τη δυνατότητα να αναπτυχθούμε κι άλλο. Δεν την έχουμε, όχι από θέμα κατανάλωσης, κάτι που θα μπορούσαμε να παλέψουμε, αλλά από την πλευρά της υποδομής», μας λέει ο κ. Τζίμας και προσθέτει:

«Χρειαζόμαστε κατ’ αρχάς ένα τυροκομείο, τη μεταποίηση που δεν υπάρχει σήμερα. Μια μονάδα που να την ελέγχουμε. Το δεύτερο είναι ότι, ενώ οι κτηνοτρόφοι δεν φοβούνται πλέον το ανάλογο ρίσκο, η οικονομική κατάσταση δεν τους επιτρέπει να κάνουν το βήμα. Αυτό που έχει σημασία όμως, μέσα σε έναν χρόνο που λειτουργούμε, είναι πως έχουμε επτά άτομα προσωπικό. Κι αν αυξήσεις την παραγωγή θα μπορούσες να δημιουργήσεις και νέες θέσεις εργασίας, κάτι που δείχνει τις δυνατότητες της κτηνοτροφίας για την ανάπτυξη της περιοχής και της χώρας γενικότερα. Οι δυνατότητες είναι τεράστιες. Απαιτεί όμως σχεδιασμό, προγραμματισμό και οικονομική στήριξη από το κράτος».

● Τι θα μπορούσε να γίνει άμεσα από το κράτος;

«Δύο πράγματα. Ενα, να μπει τέλος στη γραφειοκρατία. Για παράδειγμα, το ΑΤΜ (αυτόματο μηχάνημα λήψης) γάλακτος έχει έρθει, αλλά ακόμα δεν μπορεί να τοποθετηθεί. Απαιτούνται όμως και αλλαγές στο νομοθετικό επίπεδο. Περιμένουμε να ψηφιστεί ο νόμος για τις ομάδες παραγωγών κι ακόμα δεν προχωράει», μας λέει ο κ. Τζίμας.

«Τα οικονομικά είναι το μεγάλο πρόβλημα για τους κτηνοτρόφους και για να κάνεις αυτό που εμείς θέλουμε να κάνουμε κι όχι να είμαστε ένας ακόμα βιομήχανος που συγκεντρώνει παραγωγούς. Το ζήτημα είναι να καταφέρεις ένα μέρος της υπεραξίας να πάει στον παραγωγό για να μπορέσει να κρατηθεί, να μείνει στην παραγωγή. Αυτό θέλουμε εμείς να πετύχουμε».

Τα τελευταία χρόνια από πολλές πλευρές ακούγεται ότι το μέλλον της χώρας είναι η ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής.

Στο «Γιαννιώτ’κο», πήραν το ρίσκο και προχώρησαν μόνοι τους οι κτηνοτρόφοι.

Ο σπόρος που έριξαν δείχνει ότι θα καρπίσει με τον ερχομό της άνοιξης.

Βιστωνίτης, Α, Μίλενα Γέσενκα: Με τους χτύπους της καρδιάς της, το βημα, 21.2.16

Τη γνωρίσαμε από τα γράμματα του Κάφκα. Για τον μεγάλο συγγραφέα ήταν η «ζωηρή φωτιά». Η ηρωίδα μιας «ανάξιας εποχής» όπως την παρουσιάζει η Μαργκαρέτε Μπούμπερ-Νόιμαν, μέσα από την κοινή ζωή τους στο στρατόπεδο του Ράβενσμπουργκ, μεταξύ 1940 και 1945. Και ταυτόχρονα όψεις ενός τεράστιου εγκλήματος

  

Μαργκαρέτε Μποϋμπερ-Νόυμαν
Μίλενα από την ΠράγαΜετάφραση Τούλα Σιετή.
Επιμέλεια - επίμετρο Αδριανή Δημακοπούλου.
Θεώρηση κειμένων Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη.
Εκδόσεις Κίχλη και Τα πράγματα, 2015,
σελ. 516, τιμή 20 ευρώ

«Στις 21 Οκτωβρίου 1940 έλαβα το πρώτο γράμμα από τη Μίλενα, ένα σημείωμα που μου βάλανε στο χέρι κρυφά στη Λάγκερστρασε. Γνωριζόμασταν μόλις λίγες μέρες. Αλλά τι σημασία έχουν οι μέρες όταν ο χρόνος δεν μοιράζεται πια σε ώρες και σε λεπτά αλλά μετριέται με τους χτύπους της καρδιάς».

Ετσι αρχίζει το χρονικό της Μαργκαρέτε Μπούμπερ-Νόιμαν, όπου περιγράφει τη ζωή στο ναζιστικό στρατόπεδο του Ράβενσμπουργκ από το 1940 ως το 1945 και τη φιλία της με τη Μίλενα Γέσενσκα, που τη γνωρίζουμε κυρίως από τα γράμματα του Κάφκα, με τον οποίο είχε μια ρομαντική σχέση. «Ζωηρή φωτιά» την είχε αποκαλέσει ο Κάφκα σε επιστολή του στον Μαξ Μπροντ. Αλλά τα γράμματα που της είχε στείλει, όπως αντίστοιχα και εκείνα στη Φελίτσε, είναι στην ουσία διάλογος του Κάφκα με τον εαυτό του, όπως παρατηρεί ο Ελίας Κανέτι.

Η Μίλενα, η πρώτη που μετέφρασε έργα του Κάφκα από τα γερμανικά στα τσεχικά, είχε μια προσωπικότητα πολύ εντονότερη εκείνης που μας παραδόθηκε από τον συγγραφέα τηςΔίκης. Το αγωνιστικό της φρόνημα, η δίψα της για ζωή και η συντροφικότητά της αναδεικνύονται από την Μπούμπερ-Νόιμαν με αναμφισβήτητη αμεσότητα. Και με την ίδια αμεσότητα η συγγραφέας περιγράφει τη ζωή στο κολαστήριο του Ράβενσμπουργκ: τη βαρβαρότητα και τη χυδαιότητα της ζωής σε ένα στρατόπεδο εργασίας που μετατράπηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, την απάνθρωπη - αλλά όχι πάντοτε - συμπεριφορά του προσωπικού και τα μαρτύρια των κρατουμένων που όμως δεν τις αγιοποιεί.

Παράλληλες ιστορίες

Η Μίλενα, που είχε περάσει από το κομμουνιστικό κόμμα της χώρας της και διαγράφηκε το 1937, είχε να αντιμετωπίσει πολλές αντιπάθειες από τις κρατούμενες. Οι Τσέχες την έβλεπαν με καχυποψία γιατί είχε καλές σχέσεις με τις Γερμανίδες. Οι Γερμανίδες γιατί ήταν Τσέχα. Οι κομμουνίστριες επειδή είχε καταγγείλει το σοβιετικό καθεστώς. Και οι καθολικές γιατί δεν ήταν πιστή καθολική. Παρά ταύτα εκείνη η «ζωηρή φωτιά» κατάφερνε να τους ενισχύει το ηθικό και την πίστη στη ζωή και να τις βοηθά να επιβιώσουν.

Η Μίλενα ήταν μια γυναίκα με απίστευτο θάρρος. Και στη ζωή της και στα δημοσιογραφικά της κείμενα. Παρέμεινε στην κατεχόμενη Πράγα όταν οι φίλοι της την προέτρεπαν να φύγει συνεχίζοντας να δημοσιογραφεί εναντίον των κατακτητών, στην αρχή σε νόμιμα και κατόπιν σε παράνομα έντυπα. Συνελήφθη στο τέλος του 1939 και στάλθηκε στο Ράβενσμπουργκ.

Η ιστορία της Μπούμπερ-Νόιμαν ήταν διαφορετική. Μαζί με τον σύζυγό της Χάιντς Νόιμαν, υψηλόβαθμο στέλεχος (δεύτερο τη τάξει) του κομμουνιστικού κόμματος Γερμανίας, κατέφυγαν στη Σοβιετική Ενωση το 1933, με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.

Τον Απρίλιο του 1937 ο Νόιμαν συλλαμβάνεται κατηγορούμενος για φραξιονισμό και σύντομα εκτελείται. Αργότερα συλλαμβάνεται και η ίδια, και το 1939 εκτοπίζεται και μεταφέρεται στο στρατόπεδο της Καραγκάντα. Το 1940 (έχει προηγηθεί την προηγούμενη χρονιά το σύμφωνο Μόλοτοφ-Ρίμπεντροπ) οι Σοβιετικοί την παραδίδουν στους Γερμανούς που τη μεταφέρουν στο Ράβενσμπουργκ, όπου συνδέεται με τη Μίλενα με βαθιά φιλία.

Καθρέφτης της εποχής

Η Μπούμπερ-Νόιμαν προτάσσει σε κάθε κεφάλαιο και ένα μικρό απόσπασμα από επιστολές του Κάφκα είτε προς τη Μίλενα είτε προς άλλους. Αρκετές παραπομπές στον Κάφκα υπάρχουν επίσης στο κυρίως κείμενο. Η επιμελήτρια Αδριανή Δημακοπούλου φρόντισε να εφοδιάσει το βιβλίο με τις αναγκαίες, για τον έλληνα αναγνώστη, υποσημειώσεις, όπως και με τα βιογραφικά σημειώματα προσώπων που ο ρόλος τους ήταν σημαντικός εκείνη την εποχή αλλά αρκετά από αυτά έχουν ξεχαστεί σήμερα. Το χρονικό, έτσι, αποκτά πληρότητα και λειτουργεί ως καθρέφτης της εποχής. Αλλά και τούτα δεν θα επαρκούσαν αν δεν συνοδεύονταν από το εκτενές δοκίμιό της «Ερως φιλότητος», ένα κείμενο εξαίρετο και διεισδυτικό που περιέχει πλήθος σημαντικών πληροφοριών για τις δύο «πρωταγωνίστριες» του χρονικού, οι οποίες είχαν αποφασίσει πως αν επιζούσαν θα έγραφαν ένα βιβλίο για το Ράβενσμπουργκ από κοινού. Ο τίτλος του δοκιμίου παραπέμπει στον ερωτισμό που υπήρχε στη σχέση Μίλενα - Μαργκαρέτε, ο οποίος δεν συνεπάγεται φυσικά ότι η σχέση είχε και σεξουαλικό χαρακτήρα, αν και η Μπούμπερ-Νόιμαν αναφέρεται αρκετά στις ομοερωτικές σχέσεις κάποιων από τις κρατούμενες στο Ράβενσμπουργκ.

Η ζωή και το έργο της Μίλενα στην Τσεχοσλοβακία παρέμειναν θέματα απαγορευμένα ως την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων. Αλλά και πολλά περιστατικά από τον βίο της ακόμη και στη Δύση παρέμεναν άγνωστα, όπως λ.χ. η ερωτική της ζωή. (Η Μίλενα είχε αρκετούς εραστές, ορισμένοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι ανάμεσά τους υπήρχαν και γυναίκες.)  

Η Μίλενα πέθανε στο στρατόπεδο το 1945 από νεφρική ανεπάρκεια. Το βιβλίο θα το έγραφε η φίλη της, στην οποία λίγο προτού πεθάνει είπε: «Ξέρω πως εσύ τουλάχιστον δεν θα με ξεχάσεις. Θα πεις στον κόσμο ποια ήμουν, θα είσαι ο επιεικής κριτής μου».

Η Μπούμπερ-Νόιμαν έζησε ως το 1989. Ηταν η πρώτη, μαζί με τον Βικτόρ Σερζ, που έγραψε εκτενώς για τα σταλινικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αλλά συμμετείχε ενεργά και σε κινήσεις που αποσκοπούσαν στην καταγγελία του σοβιετικού ολοκληρωτισμού. Ετσι, το 1950 συμμετείχε στο λεγόμενο Συνέδριο για την πολιτισμική ελευθερία, το οποίο για μεγάλο διάστημα ήταν από τους πλέον πολυδάπανους διεθνείς πολιτιστικούς οργανισμούς. Ωσπου το 1966 οι New York Times αποκάλυψαν πως τις εκδηλώσεις του τις χρηματοδοτούσε μέσω ιδρυμάτων-βιτρίνας η CIA.

Το βιβλίο της Μπούμπερ-Νόιμαν για τη Μίλενα εξεδόθη το 1963 στα γερμανικά και τρία χρόνια αργότερα στα αγγλικά με πρόλογο του Αρθουρ Κέσλερ. Εκτοτε επανεκδίδεται συνεχώς. Από λογοτεχνικής πλευράς δεν μπορεί να συγκριθεί βεβαίως με τα αντίστοιχα βιβλία του Πρίμο Λέβι ή του Χόρχε Σεμπρούν, αλλά παραμένει ένα σημαντικό - και πολύ συγκινητικό - χρονικό που φωτίζει αρκετές πλευρές ενός τεράστιου εγκλήματος και μιας ανάξιας εποχής.

Κώστας Παπαϊωάννου , «Οι εντιμότατοι φίλοι» του Γιάννη Κυριακίδη, EFSYN, 27.2.16

giannis_kyriakidis.jpg

Ο Γιάννης Κυριακίδης δεν ήταν μόνο σπουδαίος φωτογράφος αφού σκηνοθετούσε την κάθε φωτογράφηση, όπως έχουν πει, αλλά και δημοσιογράφος | MOTIONTEAM/ΦΑΝΗ ΤΡΥΨΑΝΗ

Aν θα έπρεπε να αποχαιρετήσω με μια λέξη τον Γιάννη Κυριακίδη, αυτή η λέξη θα ήταν ευγνωμοσύνη. Του χρωστάω ευγνωμοσύνη γιατί έγινα φίλος του, γιατί με έκανε να γνωρίσω και να αγαπήσω τη Θεσσαλονίκη, με έναν ξεχωριστό τρόπο, να τη ζήσω μαζί του.

Ηταν μια παρέα όπου ξεχώριζαν ο Γιάννης και ο Δημήτρης Γουσίδης. Και μαζί ο Αντώνης Δούδος κι ο Παναγιώτης Σπύρου, οι συνάδελφοι Κλέαρχος Τσαουσίδης, Σταύρος Τζίμας, Χρήστος Ζαφείρης, Νίκος Ρούμπος, ο Σπύρος Σακέτας, ο Θόδωρος Θεοδοσόπουλος και πιο παλιά ο Αντώνης Κούρτης, ο Ανέστης Πεταλίδης, ο Κώστας Πύρζας και άλλοι.

Ο Γιάννης έλεγε: «Οι εντιμότατοι φίλοι μου». Εμείς λέγαμε: «Τα καλύτερά μας χρόνια». Και δεν ήταν λίγα τα χρόνια αυτά. Τον γνώρισα στα μέσα της δεκαετίας του '60, αλλά η περίοδος της «καλής παρέας» κράτησε από το '85 ώς το 2005... και δεν περιγράφεται!

Ο Γιάννης φαινόταν δύσκολος άνθρωπος, έως ότου καταλάβαινες τι ψυχούλα ήταν. Εβριζε και ήξερες καλά ότι όσο περισσότερο σ' έβριζε («κοπρόσκυλο», «τομάρι», ήταν τα πιο ανώδυνα) τόσο περισσότερο σ' αγαπούσε! Εκανε πλάκες, χοντρές πλάκες και ακόμα περισσότερες δεχόταν - αυτή ήταν η ζωή του... Αν περνούσε μια εβδομάδα... νηνεμίας, έπαιρνε ο ίδιος τηλέφωνο, κραύγαζε «Αρκούδα» και το έκλεινε. Ηταν το σύνθημα, για να αρχίσουν ξανά τα τύμπανα του πολέμου.

Θυμάμαι κάποιον που έπινε αμέριμνος το ούζο του στου «Ανάπηρου», όταν είδε ξαφνικά να περνά μπροστά του η... κηδεία του: φέρετρο με κορδέλες που έγραφαν το όνομά του!

Οπως θυμάμαι και την πρώτη φορά που ήρθε ο Γιάννης στο «Ποντίκι», στην Αθήνα. Μπήκε και τον πρώτο που βρήκε, έναν νεαρό συνάδελφο, τον ρώτησε ευγενικά: «Κοπελιά, η τσατσά πού είναι;». Από την άλλη, βρήκε μια μέρα χτισμένη την είσοδο του φωτογραφείου του, μια άλλη δεν μπόρεσε να μπει, γιατί στον χώρο μπροστά υπήρχε τόσο μέλι που κόλλησε!

Κι όταν άνοιξε ένα πολυτελές δέμα που κάποτε έλαβε, είδε να πετάγονται... φίδια και γέμισε το γραφείο σκόρδα, για να τα διώξει. Και κάποια στιγμή, είχε βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, όταν όλη η Θεσσαλονίκη έμαθε ότι ήταν ο τυχερός του πρώτου λαχνού του λαχείου...

Οι πλάκες συνοδεύονταν συχνά από στοιχήματα, δύσκολα και περίεργα, που συνήθως ο Γιάννης κέρδιζε, όπως όταν ξύρισε (με την ψιλή μηχανή) το κεφάλι του ή όταν έφαγε έναν απίστευτα μεγάλο αριθμό αυγών! Σ' αυτή την περίπτωση (τα στοιχήματα με αυγά δεν ήταν λίγα) όσα ήταν τα αυγά τόσα ήταν και τα λεφτά.

Μόνο που όταν τέλειωσε το φαΐ, ο Γουσίδης άρπαξε τα χρήματα κι άρχισε να τρέχει μαζί με τους άλλους - Σπύρου, Δούδο κ.λπ. Ο Γιάννης βρήκε μια μάνικα, τους κυνήγησε, δεν τους πρόλαβε, κι όταν γύρισε έκανε μούσκεμα εμένα, που περίμενα ήσυχος. «Γιατί εμένα;» τον ρώτησα. «Γιατί οι άλλοι έφυγαν» μου είπε.

Ο Γιάννης δεν ήταν μόνο σπουδαίος φωτογράφος (σκηνοθετούσε την κάθε φωτογράφηση, όπως έχουν πει), αλλά και δημοσιογράφος. «Εγραφε» με τη μηχανή του και η Θεσσαλονίκη, όπως και η δημοσιογραφία και οι εφημερίδες του χρωστάνε πολλά. «Φωτογραφίζει όπως αναπνέει και αναπνέει για να φωτογραφίζει» έλεγε η Χρύσα, που έζησε μαζί του 55 χρόνια, μια ζωή «που δεν ήταν εύκολη, ήταν όμως μια υπέροχα ενδιαφέρουσα ζωή».

Αγαπούσε τη μηχανή του, της μιλούσε, τη χάιδευε, όπως έκανε και με όλα τα άλλα σύνεργα της δουλειάς του, ανάμεσα στα οποία ήταν και η περίφημη σκάλα, απαραίτητη για να βγάζει από ψηλά τις μοναδικές φωτογραφίες του, ο «σύγχρονος Ιωάννης της Κλίμακος», κατά τον Πάνο Θεοδωρίδη˙ (Κάποτε μου είπε: «Δεν είναι μόνο για τις φωτογραφίες. Αισθάνομαι ελεύθερος εκεί πάνω...»)

Σ' έναν γάμο συναδέλφου στην Καστοριά, ο Γιάννης βρήκε από τον νεωκόρο μια τεράστια σκάλα, την έστησε μπροστά στο ιερό, ανέβηκε κι άρχισε να τραβάει. Ο παπάς θύμωσε, του ζήτησε να κατέβει, είδε ότι τον αγνόησε και δήλωσε καθαρά στον γαμπρό: «Αν δεν κατέβει αυτός, δεν αρχίζω το μυστήριο».

Οταν τελικά κατέβηκε και βρέθηκε πρόσωπο με πρόσωπο με τον παπά, του είπε: «Εμείς οι δυο δεν θα τα πάμε καθόλου καλά», λες και θα τον ξανάβλεπε...

Ακόμα και στον Λευκό Οίκο, που βρέθηκε επί Μπους, με την ελληνική αποστολή, βρήκε ένα σκαμνί κι ανέβηκε, αλλά κατεβαίνοντας έσπασε ένα βάζο! Οταν γύρισε στη Θεσσαλονίκη, για μέρες άκουγε στο τηλέφωνό του κάποιον με σπασμένα ελληνικά πότε να του λέει ότι πρέπει να πληρώσει τη ζημιά και πότε να τον απειλεί ότι... θα πάει στο Γκουαντάναμο, επειδή προσέβαλε τον πρόεδρο των ΗΠΑ!..

Ανάμεσα στις διεθνείς επιτυχίες του (είχε γυρίσει όλο τον κόσμο) ήταν και όταν έγινε στη Θεσσαλονίκη ένα μεγάλο διεθνές συμπόσιο κλωστοϋφαντουργίας. Ο Γιάννης, αφού τράβηξε αμέτρητες φωτογραφίες, γνώρισε τον επικεφαλής των Ιαπώνων αντιπροσώπων, ο οποίος θέλησε να τον ευχαριστήσει.

«Πώς λένε το “ευχαριστώ” στα ελληνικά;», ρώτησε τον Δούδο. «Αρκούδα», του είπε εκείνος, οπότε ο Γιαπωνέζος, με μια υπόκλιση, είπε «αρ-κού-ντα» κι ο Γιάννης απάντησε ιαπωνικά: «γκα-μιέ-σαι»!

Τα χρόνια πέρασαν, έπαψα να πηγαίνω στη Θεσσαλονίκη κι εκείνος να έρχεται στην Αθήνα. Μιλούσαμε όμως στο τηλέφωνο. Λέγαμε λίγα, αλλά εννοούσαμε πολλά -και κλείναμε πάντα μ' ένα «σ' αγαπώ πολύ», που του άρεσε να λέει. Μια μέρα με αιφνιδίασε.

Ποτέ δεν μιλούσε για την ηλικία του και τώρα τον άκουσα να λέει στο τηλέφωνο: «Εχω γενέθλια, έγινα 90»! Φέτος στη γιορτή του, δεν μπορούσε να μιλήσει. «Φεύγει σιγά σιγά», μου είπε η Χρύσα. Κι εμείς μείναμε να θυμόμαστε ότι είμαστε οι «εντιμότατοι φίλοι του» και μαζί του ζήσαμε «τα καλύτερά μας χρόνια»...

Πέτρος Μανταίος,Υπό το φως τυχαίας λεπτομέρειας, EFSYN,26.2.16

fota.jpg

Πιασμένοι στη δίνη του σκότους | ΧΑΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Λένε πως ο θεός κρύβεται στη λεπτομέρεια. Αλλο τόσο, πιστεύω, στην ίδια κρυψώνα βρίσκεται και ο διάολος∙ αν υποτεθεί ότι από τον ένα πηγάζει το καλό και από τον άλλον η κακοδαιμονία. Το μέρος που καθρεφτίζει το όλον∙ περίπου έτσι είναι τα πράγματα γενικώς. Σκηνικό, κάπου στην επαρχία, σήμερα.

Πραγματικό, και πραγματικό (διευκρινίζω, γιατί κανείς δεν έχει το προνόμιο να ορίζει τι είναι και τι δεν είναι πραγματικό) είναι αυτό που νομίζει ο καθένας, όπως το νομίζει. Πραγματικά και τα πρόσωπα, υπαρκτά∙ δεν έχουν σημασία τα ονόματα: μία καθηγήτρια των αγγλικών και μεταφράστρια, μία γιατρός, ένας δημοσιογράφος, ο δήμαρχος∙ ο τελευταίος, με χάνσαπλαστ αριστερά στο μέτωπο από ελαφρύ χτύπημα.

Οι τρεις πήγαν στον δήμαρχο, να κάνουν τα παράπονά τους! Τον Αύγουστο, που έφυγαν από το χωριό, άφησαν τις λάμπες δημοτικού φωτισμού στον δρόμο του σπιτιού τους καμένες. Εξι μήνες μετά τις ξαναβρήκαν καμένες.

Οχι όμως τις ίδιες. Οπως εξήγησε ο δήμαρχος (και ήταν η αλήθεια), οι καμένες είχαν ήδη αντικατασταθεί δύο φορές, αλλά ήταν σκάρτη η παρτίδα. Επίσης, ο εργολάβος, στον οποίο είχε ανατεθεί η συντήρηση του δημοτικού φωτισμού, απεδείχθη ασυνεπής στις συμβατικές υποχρεώσεις του, η εργολαβία τού αφαιρέθηκε, δόθηκε σε άλλον και «αυτές τις μέρες, όπου να ’ναι…» κ.λπ. κ.λπ. «Πώς χτυπήσατε;», ερώτηση ενδιαφέροντος προς τον δήμαρχο από την καθηγήτρια των αγγλικών.

«Δεν πρόσεξα, παραπάτησα σε σκαλί και έπεσα!», η απάντηση. «Ελπίζουμε να μην ήταν νύχτα και ήταν καμένες οι λάμπες!» (η γιατρός). «Οχι, όχι, ήταν μέρα!» (ο δήμαρχος γελώντας).

Ιδιος δήμος. Λόγω ελλείψεως προσωπικού τα σκουπίδια μαζεύονται πλημμελώς. Στοιβάζονται, χειμωνιάτικα, με τα πιο πολλά σπίτια άδεια! Εάν συλληφθείς να τα αφήνεις εκτός κάδου, ο νόμος προβλέπει πρόστιμο τριακοσίων ευρώ. Αυτά πια δεν είναι αδιέξοδα, είναι βιομηχανία που παράγει καθημερινά αδιέξοδα…

«Ανοιχτές Θύρες 2016» από το Π.Θ για μαθητές Λυκείων & Γυμνασίων

    Τη Δευτέρα 29/2/16 και για μία εβδομάδα, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας καλωσορίζει μαθητές Λυκείων και Γυμνασίων, στο πλαίσιο της διοργάνωσης «Ανοιχτές Θύρες 2016». Με τις επιστημονικά ενδιαφέρουσες και εκπαιδευτικά ευρηματικές δράσεις που οργανώνουν τα Ακαδημαϊκά Τμήματα, οι «Ανοιχτές Θύρες» του Π.Θ έχουν εξελιχτεί σε μόνιμο θεσμό και αποσπούν τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα θετικά σχόλια από ολόκληρη την εκπαιδευτική κοινότητα, τους μαθητές, τους γονείς και τους καθηγητές τους.

Στόχος της διοργάνωσης είναι να δοθεί έμφαση (α) στην προβολή σύγχρονων επιστημονικών επιτευγμάτων, (β) στη διαφήμιση των ερευνητικών προσπαθειών του ΠΘ, και (γ) στη μεθοδολογία διδασκαλίας και έρευνας στον ακαδημαϊκό χώρο διαμέσου επιδείξεων εκλαϊκευμένων πειραμάτων και σύντομων ελκυστικών διαλέξεων ως προς τα ενδιαφέροντα των μαθητών.

Το φετινό πρόγραμμα επισκέψεων είναι διαρθρωμένο ως εξής:

Δευτέρα 29/02/16

-          Τ.Ο.Ε, ώρα: 10.00-12.00

-          Ι.ΑΚ.Α ώρες: 09.00-11.00 και 12.00-14.00

-          Π.Τ.Δ.Ε, ώρα: 10.00-11.00

-          Τ.Γ.Φ.Π.Α.Π, ώρα: 0900-14.00

-          ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ- ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ, ώρα: 09.00-11.00

Τρίτη 01/03/16

-          Π.Τ.Π.Ε, ώρα: 10.00-11.00

-          Ι.ΑΚ.Α, ώρες: 09.00-11.00 και 12.00-14.00

-          Π.Τ.Δ.Ε, ώρα: 10.00-11.00

-          Τ.Γ.Φ.Π.Α.Π, ώρα: 0900-14.00

-          Τ.Π.Μ, ώρα: 10.15-13.00

-          ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ- ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ , ώρα: 09.00-11.00

Τετάρτη 02/03/16

-          Τ.Ε.Φ.Α.Α , ώρες: 09.00 -11.00 & 11.00-13.00

-          Ι.ΑΚ.Α, ώρες: 09.00-11.00 και 12.00-14.00

-          Π.Τ.Δ.Ε, ώρα: 10.00-11.00

-          Τ.Γ.Φ.Π.Α.Π, ώρα: 0900-14.00

-          Τ.Γ.Ι.Υ.Π, ώρα: 10.00-14.00

-          Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α, ώρα: 10.00-12.00 και 12.00-14.00

Πέμπτη 03/03/16

-          Τ.Μ.Μ, ώρα: 09.30-13.00

-          Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α, ώρα: 10.00-12.00

-          Τ.Ο.Ε, ώρα: 10.00-12.00

-          Τ.Γ.Ι.Υ.Π, ώρα: 09.00-13.30

-          Π.Τ.Π.Ε, ώρα: 11.00-12.00

-          Π.Τ.Δ.Ε, ώρα: 10.00-11.00

-          Τ.Ε.Φ.Α.Α, ώρα: 11.00-13.00

-          Ι.ΑΚ.Α ώρες: 09.00-11.00 και 12.00-14.00

-          Τ.Π.Μ, ώρα 10.15-12.00

-          ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ- ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ, ώρα: 09.00-11.00

Παρασκευή 04/03/16

-          Π.Τ.Δ.Ε, ώρα: 10.00-11.00

-          Ι.ΑΚ.Α, ώρες: 09.00-11.00 και 12.00-14.00

-          ΤΑΜ, ώρα: 10.00-11.00

-          Τ.Ε.Φ.Α.Α, ώρα: 11.00-13.00

·         Στο Τμήμα Ιατρικής  η διοργάνωση των «Ανοιχτών Θυρών» πραγματοποιήθηκε στις 21 & 28 Ιανουαρίου και στις  4 & 11 Φεβρουαρίου 2016 .

·         Στο Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας - υπό μορφή ετήσιας ημερίδας- οι «Ανοιχτές  Θύρες» πραγματοποιήθηκαν την 15η Φεβρουαρίου 2016.

  

Τμήμα Μορφωτικών Ανταλλαγών

& Δημοσίων Σχέσεων Παν/μίου Θεσσαλίας

Τηλ: 24210/ 74709, 74604, 74645

Fax: 24210/ 74647

e-mail: pr@uth.gr

Πέπη Ρηγοπούλου,Ενα κομμάτι από εσένα τον ίδιο…,efsyn,24.2.16

triti_matia.jpg

Η συντριβή δεν είναι πάντοτε αρνητική. Μπορεί να συντρίβει και τα όσα πρέπει να πέσουν για να ανοίξει ένας δρόμος

«Ελπίζω πως κάποτε η Αθήνα θα ξαναβρεί το πρόσωπό της, το πληγωμένο από τη σημερινή κρίση. Αλλά δεν πιστεύω πως εγώ θα ζήσω τόσο που να προλάβω να το δω αυτό».

Τα λόγια αυτά, που τα μεταγράφω εδώ συντομευμένα, δεν θα μπορούσαν κανονικά να παραξενέψουν. Τα ακούμε αρκετά συχνά από ανθρώπους μιας ηλικίας, ευαίσθητους, αλλά παραιτημένους από την ελπίδα ότι μια αλλαγή μπορεί να έρθει σύντομα και, ακόμα περισσότερο, από την πίστη ότι οι ίδιοι μπορεί να συμβάλουν ενεργά σε μια τέτοια αλλαγή.

Το εντυπωσιακό βρίσκεται αλλού. Στο γεγονός ότι τα λόγια αυτά γράφτηκαν από ένα νέο κορίτσι, στο πλαίσιο μιας απάντησης σχετικά με την Αθήνα μέσα στη σημερινή κρίση, κατά τη διάρκεια μιας πανεπιστημιακής εξέτασης. Ας μη βιαστούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι οι νέοι και οι νέες έχουν παραιτηθεί από κάθε ελπίδα και αποδέχονται παθητικά όσα βλέπουν γύρω τους και μέσα τους.

Η συντριβή δεν είναι πάντοτε αρνητική. Μπορεί να συντρίβει και τα όσα πρέπει να πέσουν για να ανοίξει ένας δρόμος. Κάποτε, το να γκρεμιστούν τα οικοδομήματα της εύκολης και άκριτης αισιοδοξίας και της στομφώδους ρητορικής είναι και η προϋπόθεση για να υπάρξει η θετική αντίδραση. Και με την έννοια αυτή, υπάρχει ένα είδος απαισιοδοξίας που μπορεί να είναι και πρόδρομος της ελπίδας και της πράξης. Περίπτωση που είναι χαρακτηριστική πολλών από τους νέους σε ώρες σαν αυτές που περνάμε.

Ποιον ρόλο μπορεί να έχει σε μια τέτοια -ή σε όποια άλλη- διαδικασία η σχέση μαθητή και δασκάλου; Δεν αυταπατώμαι ότι η εκπαίδευση κι η παιδεία γενικότερα μπορούν να «διαμορφώσουν» το μυαλό, την καρδιά, τον πυρήνα της προσωπικότητας.

Αυτό είναι μια δονκιχωτική απάτη που οδηγεί σε δραματικές καμιά φορά διαψεύσεις, έστω και αν βασίζεται σε μια αγαθή προαίρεση. Οι νέοι και οι νέες που ακούν τον λόγο ενός δασκάλου μπορούν στην πραγματικότητα να αφομοιώσουν όσα η δική τους ζωή, τα δικά τους βιώματα τους έχουν προετοιμάσει για κάτι τέτοιο.

Αν όντως η παιδεία είναι και αυτή σχέση ερωτική, τότε, όπως συμβαίνει και με τους άλλους έρωτες, προετοιμαζόμαστε γι’ αυτήν πριν τη γνωρίσουμε μέσα από ολόκληρη τη ζωή την οποία ζούμε.

Και αυτό επίσης ισχύει όταν η ανταπόκριση των νέων στα ερεθίσματα που προτείνει η παιδευσιακή διαδικασία μπορεί να σπάει τον κύκλο της άρνησης. Η κατάφαση όπως και η άρνηση, το ίδιο νόμιμες κατ’ αρχήν και οι δύο, πηγάζουν πρωταρχικά από αυτόν/ήν που τις εκφράζει, έστω και αν σε κάποιες ευτυχισμένες στιγμές μπορεί να ενεργοποιηθούν και από τον διάλογο στην τάξη.

Σε ένα άλλο γραπτό, στο πλαίσιο της ίδιας εξέτασης, κάποιος άλλος φοιτητής περνά μέσα από όλα τα δύσκολα και τα άσκημα που συναντάμε σε κάθε βήμα στην πόλη της Αθήνας, χωρίς ωστόσο να παραιτηθεί από την αίσθηση της χαράς, από την πολύτιμη απόλαυση του φευγαλέου και του ασήμαντου που του προσφέρει αυτή η πόλη, για να καταλήξει περίπου έτσι: Μπορεί να υπάρχουν πολλοί που είναι έτοιμοι να απορρίψουν και να καταγγείλουν όλα όσα ζουν και υπάρχουν στην Αθήνα.

Οταν όμως κάνεις κάτι τέτοιο, είναι σαν να αρνείσαι και να περιφρονείς ένα κομμάτι από εσένα τον ίδιο. Λόγια που ισχύουν και όταν μιλάμε όχι μόνο για μια πόλη, αλλά για μια χώρα, τον κόσμο μας, τη ζωή μας.

CFP: 2016 American Folklore Society Medieval and Early Modern Section

I invite all interested scholars to propose papers for panels sponsored by the Medieval and Early Modern Folklore section of the American Folklore Society, to be presented at the joing meeting of the American Folklore Society and ISFNR, to be held in Miami October 19-22, 2016. We are organizing two panels at this year's meeting:
“Into the Vale of Years”: Musings on “the Incomplete” on the 400^th Anniversary of Shakespeare’s Passing
We invite papers on the theme of the idea of incomplete/revised texts, the idea of the incomplete, etc. in the works of Shakespeare in this 400^th anniversary of the poet’s passing. 
“Tell My Story”: Musings on Narrative on the 400^th Anniversary of Shakespeare’s Passing
We invite papers on the theme of the idea of the construction of narrative, false narrative, etc. in the works of Shakespeare in this 400^th anniversary of the poet’s passing. 

Please send BOTH the short abstract (100 words) AND the long abstract (300) for your 15-20-minute paper to Kerry Kaleba at kerry.kaleba@gmail.com by March 25, 2016. I will also need to submit your institutional affiliation (or status as an independent scholar), and presentation title to AFS. Please include an e-mail address or a phone number where you can be reached before March 31. If your proposal is accepted, you will need to complete and submit the AFS online registration form for a participant in an organized panel at www.afsnet.org by March 31, 2016.

1ο Σεμινάριο Παραδοσιακών χορών, Σύνδεσμος Συρρακιωτών Πρέβεζας

Call for Proposals: IFLA WLIC 2016 GENLOC/Asia & Oceania sessionca

(This call for proposals is being cross posted on several list-servs and the call has been extended)

Call for Papers - The Genealogy and Local History Section with the Asia & Oceania Section invites proposals for WLIC 2016 in Columbus, Ohio, August 13-19.

Session theme: "The Social Web: its relevance for family, oral and local history".

The accepted papers will, as usual be published on the IFLA document library. To encourage interaction and debate at the conference session, the session will be using a lightning talk model - there will be (a maximum of) ten presentations, each allowed no more than 7 or 8 minutes.

Individual presentations should focus on a few central ideas or theses related to the theme of the session. This style of talk is also known as PechaKucha.

Proposals should be submitted using the following web address:
http://goo.gl/forms/glbKZDuhmu  by March 18, 2016.

Please direct questions to the session convener:
Sonia Pacheco (University of Massachusetts, Dartmouth) at spacheco@umassd.edu

Sónia Pacheco

Librarian Archivist, Ferreira-Mendes Portuguese American Archives
Library liaison to: History, Portuguese, Foreign Languages

Claire T. Carney Library
University of Massachusetts Dartmouth
Tel. 508-999-8695
Email spacheco@umassd.edu

BILL NICOLAISEN (1927-2016)

 

I am saddened to report the passing of folklorist W. F. H. "Bill" Nicolaisen (born June 13, 1927 in Halle/Saale, Germany), distinguished professor emeritus at Binghamton University (USA) and honorary research professor at the University of Aberdeen, on February 14, 2016 in Aberdeen, Scotland. Nicolaisen was renowned for his folkloristic studies of names, narratives, ballads, and literature. He covered European and American folklore broadly and was especially involved in Scottish studies. He was a leader of the discipline, including serving as president of the American Folklore Society and the Folklore Society (UK), the only person to date to have been in both positions. He was the first recipient of the American Folklore Society lifetime scholarly achievement award. Publication of a volume of his papers on folklore was in progress at the time of his death and will be seen to completion by his colleagues at Aberdeen.

Bill Nicolaisen was born Wilhelm Fritz Hermann Nicolaisen on June 13, 1927, in Halle/Saale, in east-central Germany, near Leipzig. His father was a professor of agriculture at the University of Kiel and his mother was a librarian there. He attended the University of Kiel in Germany from 1948 to 1950 where he studied folklore, language, and literature. In 1950 he attended the King's College, Newcastle upon Tyne, now the University of Newcastle in England. He returned to Germany to study at the University Tuebingen, where he received his Dr. Phil. magna cum laude in comparative linguistics, English, and German in 1955. Among his professors were renowned folklorists Kurt Ranke and Walter Anderson. Having been awarded a "Scholarship for Advanced Studies in Arts" from the University of Glasgow, he later received Bachelor and Master of Letters degrees (1956, 1970) in Celtic Studies. His dissertation in Germany had been on the river names of the British Isles ("Die morphologisch und semasiologische Struktur der Gewassernamen der britischen Inseln") and in Glasgow, he focused on Scottish river names ("Studies in Scottish Hydronymy").

At universities in Glasgow and Dublin Nicolaisen taught German language and literature and from 1956 to 1969 he worked in the School of Scottish Studies at the University of Edinburgh as head of the Scottish Place-Name Survey. He had research interests in language (particularly place names), in folklore (narrative and balladry), in literature (medieval classics and Scottish poets and novelists), and in cultural history (Scotland, the British Isles, and Scandinavia). In the fall of 1966, Nicolaisen came to Ohio State University in the United States as visiting professor of English and folklore. In 1967, he returned to the University of Edinburgh, becoming the acting head of its School of Scottish Studies in 1968. The following year, he left for the United States to take the position of associate professor in the English Department at the State University of New York at Binghamton. He rose to the university's highest honor of distinguished professor. He later took visiting professor posts at the University of Aberdeen, Scotland, and the University of Aarhus, Denmark. His books and papers were donated to the Elphinstone Institute at the University of Aberdeen.

Scholarship

Nicolaisen's first publications, beginning in 1957, were on place names. To show their relations in time and space and their cultural connections to the views of ethnic communities through history, he collected narratives attached to them. His work culminated almost twenty years later in Scottish Place Names, a monumental volume that won the Chicago Folklore Prize for outstanding contribution to folklore studies. His output of over 600 journal articles and essays built on this foundation to move into narrative studies, including research on legend, ballad, folktale, jokes, personal experience narrative, and literature. In his narrative studies, Nicolaisen repeatedly examined the linguistic structures that guide formation into narrative. Overall, he insisted that the materials of tradition were creative rather than static. He defined the relationship between creativity and tradition as basic to the process of folklore; he viewed them in tension, not in contradiction.

"Names and Narratives," the title of his presidential address to the American Folklore Society in 1983, presented major theoretical questions regarding the processes by which traditional expressions are created and spread. Nicolaisen suggested regarding folkness not in terms of societal status but as an appropriate behavioral response to the stimulus of certain circumstances—a "cultural register rather than a cultural level." As a student of linguistics, Nicolaisen recognized register as a reference to a form of language appropriate to a limited situation. Together with the linguistically derived idea that textual structures and variable situations guide the nature of expression, the act—or art—of storytelling largely informs Nicolaisen's viewpoint. Nicolaisen recognized that narratives breed variation because they are reconstituted in performance, although their integrity as stories is maintained. They are, in his words, "the inevitable and necessary result of social interaction, of the need to narrate oneself and each other in never-ending fictions" (1991: 10).

Nicolaisen was active in linking geography to the study of folklore and language, and was one of the founders of the Society for North American Cultural Survey to promote work in the field. Nicolaisen was an advocate for mapping folk culture in America as an applied form of folklore study so as to visualize the ways that people "make regions." Nicolaisen insisted that the geographic approach has a profound implication for folklore studies. This approach suggests folk culture as a whole with registers, isoglosses, and dialects. His goal, he stated in essays such as "Variant, Dialect, and Region" for the journal New York Folklore with which he was associated for many years, was of achieving a geography of tradition that could lead to a geography of the human mind.

Awards and Honors

Nicolaisen is the only folklorist to have been president of both the American Folklore Society and the Folklore Society (Great Britain). He also served as president of the American Name Society and New York Folklore Society, in addition to being its editor. In 1992, he was presented a festschrift Creativity and Tradition in Folklore edited by Simon J. Bronner, and containing seventeen studies under the headings of ballad and song, narrative, language and cultural knowledge, and community and identity. In 2002, he was the first recipient of the American Folklore Society's lifetime scholarly achievement award. In 2006, he was celebrated by his adopted country of Scotland with an honorary degree at the University of Aberdeen. Other prizes for his lifetime scholarly achievement included the Salhgren Prize, the highest award given by the Royal Gustavus Adolphus Academy for Swedish Folk Culture. A prize given by the Scottish Place-Name Society for the best student essay bears Nicolaisen’s name. Across the Atlantic, further recognition came in the form of an award named after him in literary onomastics for the author of the best essay in the Journal of Literary Onomastics.

Books and Major Articles

1961. "Field-Work in Place-Name Research." Studia Hibernica 1: 74-88.
(ed.) 1968. Transactions of the Third International Congress of Celtic Studies. Edinburgh.
1970 (with M. Gelling and M. Richards). The Names of Towns and Cities in Britain. London: B.T. Batsford.
1970. "Gaelic Place-Names in Southern Scotland." Studia Celtica 5:15-35.
1972. "Onomastics--An Independent Discipline?" Indiana Names 3:33-47.
1973. "Folklore and Geography: Towards an Atlas of American Folk Culture." New York Folklore Quarterly 29:3-20.
1973. "Place-Names in Traditional Ballads." Folklore 84:299-312.
1975. "Place Names in Bilingual Communities." Names 23:167-74.
1976. Scottish Place-Names. London: B.T. Batsford.
1976. "Folk and Habitat." Studia Fennica 20:324-30.
1978. "The Folk and the Region." New York Folklore 2:143-49.
1978. "English Jack and American Jack" Midwestern Journal of Language and Folklore 4:27-36.
1978. "How Incremental is Incremental Repetition?" In Patricia Congroy, ed., Ballads and Ballad Research, 122-33. Seattle: University of Washington Press.
1980. "Variant, Dialect and Region: An Exploration in the Geography of Tradition." New York Folklore 6:137-49.
1980. "Space in Folk Narrative." In Nikolai Burlakoff and Carl Lindahl, eds., Folklore on Two Contnents: Essays in Honor of Linda Degh., 14-18. Bloomington, Indiana: Trickster Press.
1980. "Time in Folk Narrative." In Venetia Newall, ed., Folklore Studies in the Twentieth Century. 314-19. Woodbridge, Suffolk: D.S. Brewer.
1980. "What is Your Name? The Question of Identity in Some of the Waverley Novels." Names 28:255-66.
1983. "Folklore and...What?" New York Folklore 9:89-98.
1984. "Names and Narratives." Journal of American Folklore 97:259-72.
1984. "Legends as Narrative Response." In Paul Smith, ed. Perspectives on Contemporary Legend, 167-78. Sheffield: University of Sheffield.
1987. "The Linguistic Structure of Legends." In Gillian Bennett et al., eds. Perspectives on Contemporary Legend, vol. II, 61-67. Sheffield: Sheffield Academic Press.
1989. "Kurt Ranke and Einfache Formen." Folklore 100:113-19.
1990. "Why Tell Stories?" Fabula 13:5-10.
1990. "Maps of Fiction: The Cartography of the Landscape of the Mind." Onomastic Canadiana 72:57-68.
1991. "The Past as Place: Names, Stories, and the Remembered Self." Folklore 102:3-15.
1992 "Humour in Traditional Ballads." Folklore 103: 27-39
1994 "The Teller and teh Tale: Storytelling on Beech Mountain." In William McCarthy, ed. Jack in Two
Worlds. University of North Carolina Press.
1994 "The Proverbial Scot." Proverbium 11: 197-206
1996 "Legends as Narrative Response." in Gillian Bennett and Paul Smith, eds. Contemporary Legend. Garland.
2003 "Presidential Preferences." Folklore 114: 1-12.
2005 "Manly Characters in Contemporary Legends." In Simon J. Bronner, ed., Manly traditions. Indiana
University Press.
2008 "Time and Place" In Donald Haase, ed. The Greenwood Encyclopedia of Folkatles and Fairy Tales.
Greenwood Press.
2008 "Conemporary Legends in der englischsprachigen Presse: Moderne Sagen als Zeitungsnachritcht." In
Christoph Schmitt, ed. Erzaehlkulturen im Medienwandel. Waxmann.
2011. In the Beginning was the Name. Scottish Place Name Society.
2013. The Ballad and the Folklorist (edited with James Moreira). Memorial University of Newfoundland.

Simon J. Bronner
The Pennsylvania State University, Harrisburg

Γράφει ο Κώστας Λάμπος,Θρησκευτικός μισογυνισμός και πατριαρχική εξουσία

http://epithesh.blogspot.gr/2016/02/blog-post.html,

Αφιερώνεται στην Δανάη-Υπατία

και στη γενιά της για περισσότερο Φως

Μητριαρχία και ισοκατανομή

Η πλαστουργός Μάνα Γη και πιο συγκεκριμένα η Μάνα Βιόσφαιρα, ανάθεσε στη γυναίκα την επίπονη και δύσκολη αποστολή να γεννά, να τρέφει, να μεγαλώνει, να αγαπά, να εκπαιδεύει παιδιά, να προστατεύει και να κάνει ευτυχισμένα τα άτομα που την περιβάλλουν και να φέρει σε πέρας όλες τις ευθύνες λειτουργίας του κοινόβιου καταυλισμού που εξασφαλίζει την επιβίωση του ανθρώπινου είδους και την πρόοδο όλων των μελών του, αφήνοντας στον άντρα το συμπληρωματικό ρόλο του σποριά και την επικίνδυνη αποστολή του κυνηγού και προμηθευτή τροφής. Για εκατομμύρια χρόνια η ανθρωπότητα πορεύτηκε[1] με τις γυναίκες στο τιμόνι του κοινόβιου στη μορφή των κοινωνιών ισοκατανομής και γι αυτό το ανθρώπινο είδος κατάφερε να ξεχωρίσει από τα άλλα ζώα, να σηκωθεί στα δυό πόδια, να αναπτύξει τη γλώσσα, να καλλιεργήσει τη σκέψη, τη φαντασία, το νου και να επιβιώσει χάρη στην ενότητα, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη στη βάση της κοινωνικής ισότητας.

Έτσι μπόρεσε το ανθρώπινο είδος να αποκτήσει εμπειρίες, γνώση και δεξιότητες που το οδήγησαν στην παραγωγή της τροφής του μέσω της καλλιέργειας της γης και της εξημέρωσης-εκτροφής ζώων, πράγματα που το οδήγησαν στον περιορισμό του κυνηγιού και στην μόνιμη εγκατάσταση, που έκαναν τη ζωή σχετικά καλύτερη, διαρκέστερη και τον πληθυσμό μεγαλύτερο.

Σε όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας που πρέπει να κράτησε κάμποσα εκατομμύρια χρόνια, οι άνθρωποι είχαν λόγω άγνοιας και ανασφάλειας μεταφυσικές ανησυχίες και απέδιδαν υπερφυσικές ιδιότητες σε δυνάμεις που επηρέαζαν τη ζωή τους, αλλά δεν κατανοούσαν, τις οποίες ταξινομούσαν ανάλογα με τις εμπειρίες τους σε καλές και κακές και ανάλογα προσάρμοζαν τη συμπεριφορά τους απέναντί τους. Αυτό όμως δεν ήταν θεοποίηση ούτε λατρεία, αλλά διαρκής προσπάθεια κατανόησης αυτών των δυνάμεων για την προστασία τους, πράγμα που οδήγησε στην έρευνα και στη σταδιακή γνώση. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις οι άνθρωποι αυτής της περιόδου απέδιδαν, με διάφορες συλλογικές εκδηλώσεις, ευγνωμοσύνη στη ‘Μητέρα Γαία’ και στο ‘Δάσος οικογένεια’, γιατί από αυτές τις δυό πραγματικότητες εξαρτιόταν η ζωή τους. Σε δεύτερο πλάνο τοποθετούνταν άλλες επιμέρους δυνάμεις με τη μορφή των Φετίχ και ανάλογη με ρόλο που τους αναγνώριζαν ήταν και η συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντί τους.

Στην ιστορική περίοδο της μητριαρχίας, της κοινωνίας της ισοκατανομής δεν υπήρχε ατομική ιδιοκτησία και συνεπώς δεν υπήρχε ανισότητα. Όπου δεν υπάρχει ανισότητα δεν χρειάζεται να υπάρχει και εξουσία, οπότε δεν χρειάζεται να υπάρχουν θεοί και θρησκείες. Οι ανθρωπολογικές έρευνες απόδειξαν ότι στις κοινωνίες ισοκατανομής που δεν υπάρχουν σχέσεις κυριαρχίας, αλλά σχέσεις αμοιβαιότητας, δεν παρατηρούνται σεξιστικές συμπεριφορές και οι σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ των δύο φύλλων δεν παρουσιάζουν καμιά ασυμμετρία και δεν υποκρύπτουν σχέσεις εξάρτησης, πράγμα που αποδίδεται ακριβώς στην έλλειψη σχέσεων κυριαρχίας τόσο σε επίπεδο οικογένειας όσο και σε επίπεδο κοινότητας[2].

Όταν, όμως, τη Μάνα Γη, την πραγματική μάνα, τροφό και παιδαγωγό όλων των ανθρώπων, οι κοινωνικοί αποστάτες την κομμάτιασαν και από κοινή την έκαναν ιδιωτική τους μάνα και για τους υπόλοιπους μητριά και παραμάνα τα πράγματα άλλαξαν και η ατομική ιδιοκτησία έφερε κοινωνική ανισότητα και η κοινωνική ανισότητα έφερε την εξουσία που στηρίχθηκε στην βία και στην θρησκεία, οπότε όλα ανατράπηκαν. Και αντίστροφα, ασυμμετρία υπάρχει όπου υπάρχουν θεοί και θρησκείες, θεοί και θρησκείες υπάρχουν επειδή υπάρχουν εξουσίες και εξουσίες υπάρχουν επειδή υπάρχει ανισότητα, η οποία πηγάζει από την ανισοκατανομή της γης και του πλούτου, δηλαδή από την ατομική ιδιοκτησία. Συνεπώς η αποκατάσταση της κοινωνικής ισότητας και συμμετρίας για την οποία αγωνίζονται διαχρονικά οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, απαιτεί την υπέρβαση όλων εκείνων των θεσμών που οδήγησαν στην κοινωνική ανισότητα με αποτέλεσμα τη σημερινή καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Η γέννηση της πατριαρχικής εξουσίας, της ατομικής ιδιοκτησίας, της κοινωνικής ανισότητας και της οργανωμένης θρησκείας

«Οι άνδρες δημιουργούν τους θεούς,

οι γυναίκες τους λατρεύουν»

James George Fraze[3]

Η καινούργια κατάσταση, που διαμορφώθηκε με την μόνιμη εγκατάσταση των γενών, οδήγησε αναγκαστικά και σχετικά γρήγορα στην αντικατάσταση του κυνηγιού αγριμιών από το κυνήγι ευφορότερων εδαφών, πράγμα που προκάλεσε συγκρούσεις μεταξύ των διεκδικητών τους με αποτέλεσμα νικητές και ηττημένους και συχνά αφεντικά και δούλους.

Σ’ αυτή την κρίσιμη καμπή της ανθρώπινης ιστορίας η ανθρωπότητα αφήνει πίσω της την μητριαρχία, την κοινωνία των κοινών αγαθών και της ισοκατανομής και εισέρχεται στην ανδροκρατία-πατριαρχία που εδράζεται πάνω στην ιδιοκτησία με άμεση συνέπεια την συγκρότηση της κρατικής εξουσίας και της οργανωμένης θρησκείας, ως εργαλείο στήριξης της πατριαρχικής εξουσίας. Επειδή όμως κάθε καινούργια εξουσία, για να εδραιωθεί, είναι αναγκασμένη να ξεθεμελιώσει την παλιά, η πατριαρχική εξουσία ενοχοποίησε την μητριαρχία και τους φυσικούς της φορείς, τις μάνες, τις αδερφές και τις κόρες, τις γυναίκες όλες που αγαπούν τη ζωή, τα παιδιά τους, τους συντρόφους τους, τους αδερφούς τους και τους πατεράδες τους και μισούν τις σφαγές, τις καταστροφές και τους πολέμους. Και κατασκεύασε την Εύα και το ‘προπατορικό αμάρτημα’.

Επειδή αυτή η αντίθεση μεταξύ της μητριαρχικής κοινωνίας των κοινών αγαθών και της ειρηνικής ισοκατανομής από τη μια μεριά και της πατριαρχικής ιδιοκτησιακής κοινωνίας της ανισοκατανομής, της σύγκρουσης και των καταστροφικών πολέμων από την άλλη δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί με τη Λογική των ανθρώπων, επιλέχθηκε να δικαιολογηθεί με τον παραλογισμό των θεών και των θρησκειών που κατασκεύασαν τα σκοταδιστικά και τα εξουσιαστικά πατριαρχικά ιερατεία, για να μετακυλήσουν τις ευθύνες των εγκλημάτων τους σε δυνάμεις ασύλληπτες, αόρατες, μισάνθρωπες, φοβερές και καταστροφικές. Είναι η φάση που οι σοφοί τρόφιμοι της εκάστοτε εξουσίας την ονόμασαν ‘πέρασμα στον πολιτισμό’. Την κατάληξη αυτής της εξέλιξης την γνωρίζουμε σήμερα ως δήθεν ‘σύγκρουση των πολιτισμών’, η οποία στην ουσία είναι σύγκρουση μεταξύ των εξουσιών των ανταγωνιζόμενων κεφαλαίων με τις ευλογίες των ιδιαίτερων ‘θεών’ τους και τα λάβαρα των επιμέρους θρησκειών και Εκκλησιών, γνωστότερη ως παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Εργαζόμενη γυναίκα και κοινωνία εναντίον των εξουσιών

Διαχρονικά, τραγικά θύματα αυτής της πατριαρχικής εξουσίας, με τη σύγχρονη μορφή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας δεν είναι μόνο οι γυναίκες, αλλά συνολικά οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού που αγωνίζονται για την κοινωνική ισότητα και τον οικουμενικό Ουμανισμό. Τραγικότερα όμως θύματα ήταν και παραμένουν οι γυναίκες που καταπιέζονται διπλά, καθ’ υπαγόρευση των υποτιθέμενων θεών και των σκοταδιστικών και εξουσιαστικών ιερατείων, τόσο από τις εκάστοτε εξουσίες ως εργαζόμενες, όσο και από τους καταπιεζόμενους άντρες συζύγους, πατέρες, αδέρφια και γιούς  ως γυναίκες. Για του λόγου το αληθές, ας ανατρέξουμε στις λεγόμενες ‘ιερές γραφές’ των διάφορων επικρατέστερων θρησκειών, στην ιστορία και στους νόμους της πατριαρχικής εξουσίας.

Ακόμα και στην αρχαία Αθηναϊκή Δημοκρατία, την υψηλότερη στην ανθρώπινη ιστορία έκφανση της πολιτικής δημοκρατίας, οι γυναίκες δεν συμμετείχαν κατά κανένα τρόπο στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Οι γυναίκες δε θεωρούνταν πολίτες. Δεν είχαν δικαίωμα εγγραφής στους καταλόγους των πολιτών. Επιπλέον δεν είχαν δικαίωμα κατοχής εγγείου ιδιοκτησίας, επομένως ούτε κληρονομιάς, το οποίο αποτελούσε βασικό κριτήριο για την ιδιότητα του πολίτη. Θα πρέπει όμως να τονιστεί ότι ο θρησκευτικός μισογυνισμός προήλθε από την ιδεαλιστική-μεταφυσική φιλοσοφία που διαχώρισε τη θέση της από την φυσική-υλιστική φιλοσοφία και τις κοινωνικές επιστήμες. Ο Πλάτωνας λ. χ., διδάσκει ότι «οι άντρες είναι προφανώς ανώτεροι από τις γυναίκες και τα παιδιά», (Νόμοι 917). Ο Αριστοτέλης καταγράφει ότι «ο άντρας έχει τη θέση του αφέντη και η γυναίκα τη θέση του εξαρτημένου», (Πολιτικά Α 13). Ο Πυθαγόρας, από τον οποίο επηρεάστηκαν ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης και πολλοί άλλοι ιδεαλιστές φιλόσοφοι, πήγαινε ακόμα παραπέρα και δίδασκε ότι δυο ήταν οι αρχές που δημιούργησαν τον κόσμο, η πρώτη το αγαθό στοιχείο από το οποίο προήλθε η τάξη, το φως και ο άντρας και η δεύτερη ήταν το κακό στοιχείο από το οποίο προήλθαν το χάος, το σκότος και η γυναίκα[4].

Στον θεοκρατικό μεσαίωνα οι γυναίκες ενοχοποιήθηκαν για όλα τα εγκλήματα των τοπικών και κεντρικών εξουσιών και, ως ‘όργανα του σατανά,’ κάηκαν εκατομμύρια ‘μάγισσες’ στη δημόσια πυρά, κύρια γιατί αντιπροσώπευαν την ομορφιά, την αγάπη, τη Λογική και την ανθρωπιά, αλλά και γιατί ‘σκανδάλιζαν τον κλήρο’ και δεν ενέδιδαν στις επιθυμίες των εκφραστών του ιερατείου και της εξουσίας.

Με την αστική μετεξέλιξη, και ιδιαίτερα μετά τη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση που πυροδότησε την μεγάλη απογείωση του καπιταλισμού, η γυναίκα ‘απελευθερώθηκε’ και της επιτράπηκε να ενταχθεί στο βιομηχανικό στρατό για να μπορεί να παράγει υπεραξία με χαμηλότερο μεροκάματο από τον άνδρα, διατηρώντας στο ακέραιο την ευθύνη του νοικοκυριού και την υποχρέωση να γεννάει παιδιά για να αναπαράγει εργάτες για την καπιταλιστική οικονομία. Έτσι άρχισε και ο αγώνας για την απόκτηση δικαιώματος ψήφου των γυναικών στις εθνικές εκλογές και για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας αυτό συνέβη όχι στην πολιτισμένη Ευρώπη, αλλά σε κάποιες μακρινές αγγλικές αποικίες και μετά ακολούθησαν άλλες χώρες, αλλά σε πολλές ακόμα χώρες του πλανήτη, κύρια μουσουλμανικές, δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί στις γυναίκες το δικαίωμα να ψηφίζουν και να ψηφίζονται στις εθνικές εκλογές των χωρών τους.

Η χρονολογική σειρά απόκτησης πλήρους δικαιώματος ψήφου από τις γυναίκες, σύμφωνα με σκόρπια στοιχεία[5], παρουσιάζει την παρακάτω ενδεικτική εικόνα: Αυστραλία 1874, (εκατό ολόκληρα χρόνια μετά τη Γαλλική επανάσταση), Καναδάς 1887, Νέα Ζηλανδία 1893[6], Φινλανδία 1906, Ισλανδία, Νορβηγία 1913, Δανία 1915, Ρωσία (ΕΣΣΔ), Ολλανδία 1917, Γερμανία, Αυστρία, Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία και Νότια Αφρική 1919, Ενωμένες Πολιτείες Αμερικής το 1920, Σουηδία 1921, Αγγλία, Παλαιστίνη 1928, Ινδίες 1929, Πορτογαλία, Ισπανία 1931, Βραζιλία 1933, Τουρκία 1934, Γαλλία 1945, Βέλγιο, Ιταλία 1946, Ελλάδα 1952, Κύπρος 1960, Ελβετία 1971, Κουβέιτ 2003, Μπουτάν, το 2008.

Πατριαρχικές θρησκείες εναντίον της γυναίκας, εναντίον της ισότητας

Για όλες τις θρησκείες η γυναίκα είναι υποδεέστερη του άνδρα. Στις μονοθεϊστικές θρησκείες μάλιστα οι γυναίκες δεν μπορούν να ιερουργούν, να μπαίνουν στο ιερό των εκκλησιών και να επισκέπτονται κάποιους ‘ιερούς τόπους’, όπως λ. χ. το λεγόμενο ‘άγιον όρος’ της λεγόμενης ορθοδοξίας, με το αιτιολογικό ότι είναι ‘βρώμικες’ και ‘όργανα του σατανά’.

Γιατί όμως και οι κοινωνίες αντιμετώπισαν και πολλές αντιμετωπίζουν ακόμα με εχθρότητα την παρουσία της γυναίκας στα κοινά; Προφανώς επειδή οι κοινωνίες κυριαρχούνται ακόμα από τις πατριαρχικές αντιλήψεις και εξουσίες που από καταβολής τους κρύβονται πίσω από ‘θεούς’ και θρησκείες. Ας δούμε ενδεικτικά μερικές από τις θέσεις των μεγαλύτερων θρησκειών για τη γυναίκα.

Χριστιανικός μισογυνισμός

Όλο το κακό αρχίζει από την φανταστική ιστορία του εβραϊσμού, όπως αυτή περιγράφεται στην λεγόμενη ‘Παλαιά Διαθήκη’ και συγκεκριμένα στο ‘κεφάλαιο της Γένεσης’, το οποίο απαντάται σχεδόν σε όλες τις θρησκείες, σύμφωνα με την οποία αφού ο ‘θεός’ έπλασε ‘εκ του μηδενός’ τον άνδρα και είδε ότι κάτι του έλειπε, τότε έπλασε τη γυναίκα από ένα κομμάτι σάρκας από την πλάτη του άνδρα, όχι ως ισάξιά του αλλά ως βοήθημά του και ως αντικείμενο της εξουσίας του με την εντολή «θα εξαρτάσαι πάντοτε από τον άνδρα σου και αυτός θα είναι ο κύριός σου».

Η λεγόμενη ‘παλαιά διαθήκη’, το αρχαιότερο μανιφέστο της πατριαρχικής εξουσίας που έχτιζε επίμονα τις μονοκρατορικές φαντασιώσεις του εβραϊκού μεγαλοϊδεατισμού, ως κληρονομιά του εργαλείου-θεού του, του Γιαχβέ, μας αποκαλύπτει τη θέση του για τη γυναίκα με τα παρακάτω σαφή λόγια: «Ο Mωυσής θύμωσε εναντίον των αρχηγών του στρατεύματος, των χιλιάρχων, και των εκατοντάρχων, που ήρθαν από την παράταξη του πολέμου και τούς είπε: Aφήσατε ζωντανές όλες τις γυναίκες; Δεν βλέπετε ότι αυτές έγιναν αιτία στους γιους Iσραήλ, σύμφωνα με τη συμβουλή τού Bαλαάμ, να ανομήσουν ενάντια στον Kύριο, στην υπόθεση του Φεγώρ, και έγιναν η πληγή επάνω στη συναγωγή τού Kυρίου και τώρα, θανατώστε από τα παιδιά όλα τα αρσενικά, θανατώστε ακόμα και όλες τις γυναίκες, όσες γνώρισαν άνδρα, που κοιμήθηκαν μαζί του, όλα, όμως, τα μικρά κορίτσια, όσα δεν γνώρισαν κοίτη άνδρα, φυλάξτε τα για τον εαυτό σας ζωντανά»[7]. Στο Δευτερονόμιο (κβ΄ 21), προβλέπεται «Να λιθοβολείται η θυγατέρα του λαϊκού όταν πορνεύσει». Στο δε Λευϊτικό (κα΄ θ) «Θυγατέρα ανθρώπου ιερέως εάν βεβηλωθεί πορνεύοντας επί πυρός κατακαυθήσεται». Ο εβραϊκός, ο λεγόμενος και ‘μωσαϊκός νόμος’ όριζε ότι κάθε λεχώνα είναι ακάθαρτη. Γι’ αυτό το λόγο της απαγορευόταν να εισέρχεται στο Ναό για 40 μέρες αν γεννούσε αγόρι και για 80 μέρες αν γεννούσε κορίτσι. Η διαφορά αυτή υπήρχε ως ένδειξη κατωτερότητας της γυναίκας και ως υπενθύμιση, ότι η γυναίκα εξαπατήθηκε πρώτη από τον σατανά, που ήταν βεβαίως δημιούργημα κι αυτός του ‘καλού θεού’!

Με δεδομένο το γεγονός ότι ο ‘Κύριος’ δεν είναι παρά το φετίχ, η συμβολική μορφή της πατριαρχικής εξουσίας και επειδή οι γυναίκες αμφισβητούσαν την βαρβαρότητα της πατριαρχικής εξουσίας τις εμφανίζουν ως «ανομήσασες ενάντια στον Κύριον», δηλαδή εχθρικές ενάντια στην πατριαρχική εξουσία και γι αυτό έπρεπε να θανατωθούν οι ενήλικες και να κρατηθούν ως ‘σκεύη ηδονής’ των στρατιωτών οι ανήλικες και μάλιστα οι ‘παρθένες’. Η σκυτάλη του μισογυνισμού της ‘παλαιάς διαθήκης’ και του ραβινισμού πέρασε σταδιακά μέσω της ρωμαϊκής πατριαρχικής εξουσίας και της βούλησης του Caesar Flavius Valerius Constantinus Augustus, του λεγόμενου και ‘Μέγα Κωνσταντίνου’, με τη βοήθεια του αχυράνθρωπου Επισκόπου Καισαρείας Ευσέβιου στις ‘γραφές’, στο DNA της νέας αυτοκρατορικής θρησκείας.

Η λεγόμενη ‘αγία γραφή’, και δια στόματος του υποτιθέμενου Ρωμαίου στρατιώτη Σαούλ που έγινε κατά έναν εντελώς παράξενο τρόπο Παύλος και μάλιστα ‘απόστολος των εθνών’ με αποστολή να επιβάλλει τον ιουδαιοχριστιανισμό της Ρώμης σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, είναι σαφής αναφορικά με την αντίληψή του ιουδαιοχριστιανισμού για τη σχέση ανδρών και γυναικών: «να ξέρετε ότι σε κάθε άντρα η κεφαλή του είναι ο Χριστός και κεφαλή της γυναίκας ο άντρας της [..] ο άντρας, βέβαια, δεν οφείλει να κατακαλύπτεται στην κεφαλή του, επειδή είναι εικόνα και δόξα του Θεού. η γυναίκα όμως είναι δόξα του άντρα. Γιατί δεν προέρχεται ο άντρας από τη γυναίκα, αλλά η γυναίκα από τον άντρα. Και βέβαια, δε δημιουργήθηκε ο άντρας για τη γυναίκα, αλλά η γυναίκα για τον άντρα»[8]. Είναι προφανής η αντίληψη ότι για τον χριστιανισμό η γυναίκα είναι άνθρωπος δεύτερης κατηγορίας και άβουλο όργανο της εξουσίας του άντρα, σε βαθμό μάλιστα που δεν ορίζει ούτε το ίδιο το σώμα της, γιατί αυτό το ορίζει ο άνδρας της[9]. Βέβαια «οι δογματικές διακρίσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας δεν περιορίζονται μόνο στις γυναίκες όπως δείχνουν μερικά ενδεικτικά παραδείγματα: Στην ουσία έχει καταργήσει το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής θρησκεύματος με την επιβολή του νηπιοβαπτισμού και της υποχρεωτικής κατήχησης ανήλικων»[10].

Όπως για τον Ιησού[11] των λεγόμενων ‘ευαγγελίων’, έτσι και για τον Παύλο[12] των λεγόμενων ‘πράξεων των αποστόλων’ δεν υπάρχει καμιά ιστορική μαρτυρία που να επιβεβαιώνει την ιστορική τους ύπαρξη και παρ’ όλα αυτά ο χριστιανικός μύθος αποδίδει σε αυτούς την ίδρυση του χριστιανισμού, της υποτιθέμενης θρησκείας της αγάπης, η οποία όμως αποστρέφεται τη ζωή και διδάσκει την υποταγή στην εξουσία[13] και την προτίμηση στο θάνατο που τάχα οδηγεί στην μεταθανάτια «αιώνια ζωή και το μέγα έλεος».

Όταν το 325 της νέας χρονολογίας τα ιερατεία όλων των τοπικών σκοταδιστικών μύθων και δοξασιών αναγκάστηκαν, με τη λεγόμενη ‘πρώτη σύνοδο της Νικαίας’, κάτω από την πίεση του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου να υποταχθούν στη νέα ενοποιητική θρησκεία, και στην ουσία τη νέα ιδεολογία της αυτοκρατορίας, τότε συντελέστηκε η μεγαλύτερη πλαστογραφία της ανθρώπινης ιστορίας, γιατί ένας κατασκευασμένος θρησκευτικός μύθος που λειτουργούσε ως εξουσιαστική ιδεολογία καταγράφτηκε και μάλιστα ετεροχρονισμένα με τη βία και την πλαστογραφία, χωρίς ωστόσο να γίνει από την επιστημονική ιστοριογραφία ποτέ αποδεκτό, ως ‘ιστορικό γεγονός’ και έκτοτε ως τέτοιο εκλαμβάνεται από αμαθείς και φοβισμένους με την βοήθεια της διδασκαλίας των λεγόμενων ‘πατέρων του χριστιανισμού’ και των ατέλειωτων στρατιών επαγγελματιών της θρησκείας.

Ας δούμε το μισογυνισμό που αποπνέουν οι απόψεις και η ‘διδασκαλία’ μερικών από αυτούς, αναφορικά με τη γυναίκα, στην οποία χρεώνουν όλες τις ευθύνες της πατριαρχικής εξουσίας για τα δεινά της ανθρωπότητας, ακόμα και τον θάνατο του υποτιθέμενου Χριστού:

·    Ιησούς: «Κι εγώ σας λέγω ότι αυτός που βλέπει μια γυναίκα και την επιθυμεί, ήδη εμοίχευσε μέσα στην καρδιά του» (Κατά Ματθαίον, 5. 28).

·    Παύλος: «Ο άνδρας... επλάσθη εξ αρχής ως ο κύριος εκπρόσωπος της κυριαρχίας του Θεού επί της Γης και είναι διά τούτο περισσότερον από την γυναίκα εικών και δόξα του Θεού. Η γυναίκα δε ως το εξαιρετικότερον από τα άλλα κτίσματα, που έχει υπό την εξουσίαν του ο άνδρας, είναι δόξα του ανδρός. Πράγματι δε ο άνδρας είναι υπεροχότερος από την γυναίκα, διότι δεν έγινε ο άνδρας από την γυναίκα, αλλ’ η γυναίκα έγινεν από τον άνδρα. Και επί πλέον δεν εκτίσθη ο άνδρας διά να βοηθή την γυναίκα, αλλ’ η γυναίκα επλάσθη προς χάριν και βοήθειαν του ανδρός» (προς Κορινθίους επιστολές).

·    Παύλος: Πρώτη Επιστολή προς Κορινθίους: «Διότι εγώ θέλω να είναι όλοι οι άνθρωποι όπως είμαι και εγώ, δηλαδή άγαμος και αφωσιωμένος στον Θεόν [...] Ο άγαμος φροντίζει και ενδιαφέρεται δι’ όσα παραγγέλλει και θέλει ο Κυριος. Φροντίζει πως να αρέση στον Κυριον.[...] Η μείνασα παρθένος φροντίζει με όλην της την ψυχήν και επιδιώκει εκείνα που αρέσουν στον Κυριον, δια να είναι αγία και καθαρά κατά το σώμα και την ψυχήν. Λέγω δε αυτό περί της παρθενικής ζωής αποκλειστικά και μόνον προς το συμφέρον σας, όχι δια να σας βάλω θηλειά στον λαιμόν και να σας τραβήξω, χωρίς να το θέλετε, στον άγαμον βίον, αλλά δια να σας δείξω και να σας οδηγήσω εις μίαν σεμνήν ζωήν και διακεκριμένην θέσιν πλησίον του Κυρίου, χωρίς βιωτικούς περισπασμούς και φροντίδας», (Προς Κορινθίους πρώτη επιστολή Κεφάλαιο 7). Η αναγωγή της λεγόμενης σεξουαλικής εγκράτειας, αποχής και καταπίεσης σε χριστιανική αρετή δεν έρχεται μόνο σε αντίθεση με την ζωή, την πνευματικότητα και την ευτυχία του ανθρώπου, με τη Λογική και την επιστήμη, αλλά ως στέρηση και καταπίεση ζωτικών αναγκών του ανθρώπου καταλήγει σε νευρώσεις, συνειδησιακές διαταραχές και σε σοβαρές ασθένειες που δεν οδηγούν μόνο τα νευρωτικά άτομα στη δυστυχία και στις σκοταδιστικές θρησκείες, αλλά αποτελούν και μεγάλη πληγή του ανθρώπινου πολιτισμού, γιατί καταστρέφουν ζωτικούς κώδικες επικοινωνίας, συμβίωσης και κοινωνικότητας[14].

·    Αυγουστίνος: «Οι γυναίκες δεν πρέπει να έχουν απολύτως καμιά διαφώτιση ή παιδεία. Αλλά πραγματικά πρέπει να απομονώνονται γιατί είναι η αιτία των μισητών και ακουσίων στύσεων στους αγίους άνδρες».

·    Άγιος Βασίλειος: «Η γυναίκα δεν έχει την άδεια να αφήνει τον άνδρα της, αλλά, κι αν δέρνει αυτήν εκείνος, πρέπει να υπομένει κι όχι να χωρίζεται, κι αν την προίκα της ξοδεύει, κι αν σε άλλες γυναίκες πορνεύει, αυτή πρέπει να καρτερεί. Ώστε η μεν γυναίκα που άφησε τον άνδρα της μοιχαλίς είναι αν πάρει άλλον, ο δε αφεθείς αυτός άνδρας, αν πάρει άλλη, συγχωρείται» (Πηδάλιο, Κανών Θ).

·    Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος[15]: «Γενικά η γυναίκα είναι ένα σκουλήκι που σέρνεται, η κόρη του ψεύδους, σκεύος ακαθαρσιών, ο εχθρός της ειρήνης. Ο κατάλογος των αμαρτημάτων και των αδυναμιών της είναι ατελείωτος. Είναι ελαφρόμυαλη, φλύαρη και ακόλαστη. Πάνω απ’ όλα είναι παθιασμένη με την πολυτέλεια και τις δαπάνες. Φορτώνεται με κοσμήματα, πουδράρει το πρόσωπό της, βάφει τα μάγουλά της με κοκκινάδια, βάζει μυρωδικά στα ρούχα της, και έτσι γίνεται θανάσιμη παγίδα για τον εκμαυλισμό των νέων μέσω όλων των αισθήσεων. Όσος και αν είναι ο πλούτος, δεν επαρκεί για να ικανοποιήσει την γυναικεία επιθυμία. Μέρα και νύχτα η γυναίκα δεν σκέφτεται τίποτε άλλο παρά το χρυσάφι και τα πολύτιμα πετράδια, τα υφάσματα και τα κεντήματα, τις κρέμες και τα αρώματα. Αν δεν υπήρχε η σεξουαλική επιθυμία, κανένας άντρας με τα σωστά του δεν θα ήθελε να μοιράζεται το σπίτι του με μια γυναίκα και να υφίσταται τις επακόλουθες ζημιές, παρά τις οικιακές εργασίες που εκτελεί. Γι’ αυτό το λόγο ο Θεός, γνωρίζοντας την ελεεινή της φύση, την προίκισε με το όπλο της σεξουαλικότητας». Η τόση εχθρότητα εναντίον της σεξουαλικότητας και ιδιαίτερα της γυναικείας σεξουαλικότητας αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα θεοκρατικών κοινωνιών που καλύπτουν κραυγαλέες κοινωνικές ανισότητες και αυταρχικές εξουσίες και συνεπώς «η σεξουαλικότητα αντικατόπτριζε πάντα τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και σηματοδοτούσε το βαθμό της κοινωνικής εκτίμησης που απολάμβανε» [16], αλλά και το επίπεδο του πολιτισμού.

·    Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Από όλα τα άγρια θηρία το πιο βλαβερό είναι η γυναίκα».

·    Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Τι άλλο είναι η γυναίκα παρά ένας εχθρός της φιλίας, μια αναπόφευκτη τιμωρία, ένα αναγκαίο κακό, ένας φυσικός πειρασμός, ένας επιθυμητός όλεθρος, ένας οικιακός κίνδυνος, μια ευχάριστη καταστροφή, ένα κακό της φύσεως ζωγραφισμένο με όμορφα χρώματα;»

·    Θωμάς ο Ακινάτης: «Η γυναίκα είναι ατελής άνδρας».

·    Αμβρόσιος: «Ο Αδάμ οδηγήθηκε στην αμαρτία από την Εύα και όχι η Εύα από τον Αδάμ. Το δίκαιο είναι να δεχθεί σαν αφέντη της, εκείνον που οδήγησε στην αμαρτία».

·    Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (ο δολοφόνος της Υπατίας[17]): «Η γυναίκα πρέπει να αισχύνεται που είναι γυναίκα».

·    Ισαάκ ο Σύρος: «Είναι καλύτερο να φας δηλητήριο, παρά να συμφάγεις με μια γυναίκα, και αν ακόμη είναι μητέρα σου ή αδελφή σου».

·    Κοσμάς ο Αιτωλός: «Αν σ’ ένα σταυροδρόμι συναντήσεις το διάβολο και μια γυναίκα, πήγαινε προς τα εκεί που είναι ο διάβολος και όχι προς τα εκεί που είναι η γυναίκα».

·    Μέγας Αθανάσιος: «Με τις γυναίκες δεν είναι ασφαλές ούτε από κοινού ν’ αποφασίζει κανείς».

·    Τερτυλλιανός: «Γυναίκα! Είσαι η πύλη του διαβόλου. Εξαιτίας σου αναγκάστηκε να πεθάνει ο γιος του θεού. Θα έπρεπε να κυκλοφορείς πάντα με μαύρα ρούχα και κουρελιασμένα».

Για να κατανοήσουμε τον μισογυνισμό του χριστιανισμού αξίζει να συνυπολογίσουμε την πλήρη απουσία κεντρικής γυναικείας φιγούρας στο μύθο και την απόλυτη περιφρόνηση της ανθρώπινης υπόστασης των γυναικών που τις ταύτιζε με άψυχα όντα:

1.      Αφού καμιά ιστορική πηγή δεν αναφέρει την ύπαρξη του Ιησού Χριστού, φυσικό είναι να μην υπάρχει καμιά ιστορική πηγή για την ύπαρξη της μητέρας του, της λεγόμενης ‘παναγίας Θεοτόκου’. Ούτε και στις λεγόμενες ‘ιερές γραφές’, οι οποίες όπως είναι γνωστό γράφτηκαν, πλαστογραφήθηκαν και ξαναγράφτηκαν πολύ αργότερα, δεν γίνεται σαφής λόγος περί ‘Θεοτόκου’. Στο ‘κατά Ματθαίον’, (κεφάλαιο Α. 18 και 19), αναφέρεται ότι: «Του Ιησού Χριστού η γέννηση λοιπόν έγινε ως εξής, δηλαδή όταν μνηστεύτηκε η μητέρα του Μαρία με τον Ιωσήφ, πριν να έχουν συζυγικές σχέσεις, βρέθηκε έγκυος από το Άγιον Πνεύμα. Και ο Ιωσήφ ο μνηστήρας της, επειδή ήταν δίκαιος και δεν ήθελε να την ντροπιάσει δημοσία, θέλησε να την χωρίσει κρυφά…»!. Τώρα ποιος ήταν το ‘άγιο πνεύμα’ και γιατί τελικά δεν την χώρισε ο Ιωσήφ τη Μαρία είναι μια άλλη ιστορία και δεν έχει σχέση με το παραμύθι των κατασκευαστών του χριστιανισμού. Στο κατά Λουκάν (Κεφάλαιο ΚΔ. 10) αναφέρεται συγκεκριμένα στις γυναίκες που υποτίθεται ότι βρίσκονταν στον υποτιθέμενο τάφο του υποτιθέμενου Ιησού, πριν από την υποτιθέμενη ‘ανάστασή’ του: «Ήταν λοιπόν η Μαρία Μαγδαληνή και η Ιωάννα και η Μαρία του Ιακώβου και άλλες που βρίσκονταν μαζί τους…». Κάποιοι προσπαθούν να υποστηρίξουν ότι η Μαρία του Ιακώβου ήταν η μητέρα του Ιησού, αλλά χωρίς πειστικότητα γιατί αφ’ ενός η υποτιθέμενη ‘Μαρία η Θεοτόκος’ ήταν του Ιωσήφ και αφ’ ετέρου δεν μπορεί ένας υποτιθέμενος ευαγγελιστής να αναφέρει την υποτιθέμενη Θεοτόκο με λάθος όνομα και μετά από κάποιες άλλες υποτιθέμενες μαθήτριες του Ιησού, και μάλιστα όχι ως Θεοτόκο, αλλά ως Μαρία του Ιακώβου.

Η απουσία όμως κάποιας κεντρικής γυναικείας φιγούρας στον χριστιανικό μύθο αποδυνάμωνε τόσο τον ίδιο το μύθο, όσο και τον κεντρικό του ήρωα, πέρα από το σημαντικότερο γεγονός ότι δεν πρόσφερε πρότυπο, δηλαδή, κεντρική ηρωίδα για τις γυναίκες με την οποία θα ταυτίζονταν. Περί ‘Θεοτόκου παρθένου Μαρίας’, αποφάσισε τελικά, και παρά τις πολλές αμφισβητήσεις και αντιρρήσεις, η Σύνοδος της Εφέσου το 431[18], δηλαδή περίπου τεσσερισήμισι αιώνες μετά την υποτιθέμενη γέννηση του Χριστού και εκατό και πλέον χρόνια μετά τη συνωμοσία του Κωνσταντίνου και του Ευσέβιου, περί Χριστού και χριστιανισμού. Μέχρι τότε κανείς δεν γνώριζε την ύπαρξή της υποτιθέμενης Θεοτόκου.

2.      Μόλις το 1545 στη Σύνοδο του Τρέντο η Καθολική Εκκλησία, αναγκάστηκε, κάτω από την πίεση του, μετά την Λουθηριανή επανάσταση, ανερχόμενου καπιταλισμού που ξανασυνέδεε τον μύθο για την ‘αθάνατη ατομική ψυχή’ με το ‘ιερό και αιώνιο δικαίωμα στην ατομική ιδιοκτησία’ να αποδεχτεί ότι όχι μόνο οι άντρες, αλλά και οι γυναίκες έχουν ψυχή[19]. Αξίζει σε αυτό το σημείο να επαναφέρουμε στη μνήμη μας τον αρχαιοελληνικό μύθο «Έρως και Ψυχή» για να κατανοήσουμε τις πραγματικές πηγές του χριστιανικού μύθου και τη στρεβλωτική παράφραση και παραποίηση της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας και Γραμματείας. Με δυό λόγια ο μύθος λέει ότι η Ψυχή ήταν η νεότερη από τις τρεις όμορφες κόρες του βασιλιά της Σικελίας. Η ομορφιά της επισκίαζε αυτήν της Αφροδίτης και από ζήλεια η Αφροδίτη την έστειλε να παντρευτεί στον κάτω κόσμο με έναν φτερωτό δράκο. Φαίνεται όμως πως με παρέμβαση κάποιων άλλων θεών το σχέδιο της Αφροδίτης ναυάγησε, γιατί στο μεταξύ την Ψυχή την ερωτεύτηκε ο γιός της ο Έρως. Η Αφροδίτη όμως δεν παραιτήθηκε από το σχέδιό της πράγμα που οδήγησε στην εξοντωτική ταλαιπωρία των δυό ερωτευμένων και τελικά στην αρρώστια του Έρωτα και της Ψυχής, με αποτέλεσμα την παρέμβαση άλλων θεών στον Δία. Ο μύθος θέλει τον Δία να φέρνει το θέμα στο συμβούλιο των θεών και να αποσπά την πλειοψηφία υπέρ του γάμου των δυό νέων ερωτευμένων χαρίζοντας την αθανασία στην θνητή Ψυχή για να μπορεί να παντρευτεί τον θεό Έρωτα[20]. Η κατασκευή του μύθου φαίνεται να συμπίπτει με την εμφάνιση της πατριαρχίας και της ατομικής ιδιοκτησίας και πολλοί τότε ταύτισαν την Ψυχή με την υποτιθέμενη ‘αθάνατη ψυχή’ και αυτήν με την ατομική ιδιοκτησία, την δύναμη, την εξουσία χάρη της οποίας αποκτούσε κάποιος την ιδιότητα του Πολίτη, την οποία ιδιότητα στερούνταν όσοι δεν είχαν ατομική ιδιοκτησία, μεταξύ των οποίων και οι γυναίκες, και ως τέτοιοι θεωρούνταν και αντιμετωπίζονταν ως ‘άψυχοι’, αδύναμοι, δούλοι. Οι κατασκευαστές του χριστιανικού μύθου υιοθέτησαν τον αρχαιοελληνικό μύθο και διαστρεβλώνοντάς τον έχτισαν πάνω του ολόκληρη θρησκεία του μίσους και της υποκρισίας που αποπροσανατολίζει την ανθρωπότητα και υπηρετεί τις πιο απάνθρωπες και καταστροφικές εξουσίες.

Η θέση της γυναίκας στις άλλες μεγάλες θρησκείες

ΙΣΛΑΜ. Σύμφωνα με το Κοράνι ο Μωάμεθ λέει: «Οι άνδρες είναι οι συντηρητές των γυναικών, επειδή ο Αλλάχ έκανε ορισμένους να υπερέχουν των άλλων, και επειδή εκείνοι ξοδεύουν από την περιουσία τους. Οι καλές γυναίκες συνεπώς είναι υπάκουες, φυλάγοντας τα κρυφά πράγματα όπως τα έχει φυλάξει ο Αλλάχ, και όσο για εκείνες εκ μέρους των οποίων φοβόσαστε την εγκατάλειψη, να τις επιπλήττετε, και να τις αφήνετε μόνες μέσα στους χώρους του ύπνου, και να τις δέρνετε. Και τότε, αν σας υπακούνε, μην ζητάτε κάτι εναντίον τους. Είναι βέβαιο πως ο Αλλάχ είναι ύψιστος, είναι μεγάλος», Κοράνι 4:34, δηλαδή είναι βέβαιο πως ο Αλλάχ είναι ο θεός των ανδρών και της πατριαρχικής εξουσίας που τον δημιούργησαν.

«Οι γυναίκες-σας είναι σαν ένα κομμάτι καλλιεργημένης γης για σας, έτσι, πλησιάστε τη γη-σας όποτε και όπως θέλετε». Κοράνι 2:223.

«Στον Παράδεισο υπάρχει ένα περίπτερο φτιαγμένο από ένα τεράστιο κούφιο μαργαριτάρι εξήντα μίλια σε πλάτος, σε κάθε γωνία του οποίου υπάρχουν εταίρες που δεν θα βλέπουν εκείνους που είναι στις άλλες γωνίες, και που οι πιστοί θα τις επισκέπτονται και θα τις απολαμβάνουν». Sahih Al-Bukhari 4879 (Το Sahih Al-Bukhari, είναι το δεύτερο σημαντικό ιερό βιβλίο του Ισλάμ μετά το Κοράνι). Οι γυναίκες όμως δεν δικαιούνται να απολαμβάνουν τον έρωτα και γι αυτό υποβάλλονται στον βάρβαρο γενετήσιο ακρωτηριασμό, τη γνωστή κλειτοριδεκτομή[21], που είναι ευρέως διαδεδομένος κυρίως μεταξύ των μουσουλμανικών πληθυσμών των χωρών της Αφρικής και της Ασίας, αλλά σε πολλές περιπτώσεις είναι διαδεδομένος και μεταξύ χριστιανών και οπαδών ανιμιστικών θρησκειών και αποσκοπεί στην εξαφάνιση της γυναικείας προσωπικότητας ως προϋπόθεση για την απόλυτη υποταγή της.

Το Κοράνιο επιτρέπει στον άνδρα να παντρευτεί τέσσερις γυναίκες. Μια γυναίκα δεν επιτρέπεται να παντρευτεί τέσσερις άντρες. Η γυναίκα δεν μπορεί να μπει σε ένα τζαμί, πρέπει να προσευχηθεί έξω. Θεωρείται βρώμικη, μόνο και μόνο γιατί είναι γυναίκα.

Το ιερατείο της θρησκείας του Ισλάμ, εκπρόσωπος της πιο ακραίας μορφής της πατριαρχικής εξουσίας, στην ιδιαίτερα ακραία του μορφή, τον φονταμενταλισμό, έχει επιβάλλει ένα θεοκρατικό καθεστώς ακραίας κοινωνικής ανισότητας που καταδικάζει τη γυναίκα να ζει σε συνθήκες ζώου, στερημένη ακόμα και από τα πιο στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα, εκτοπίζοντάς την από τις κοινωνικές διεργασίες και καθιστώντας την, ακόμα και ενδυματολογικά, κοινωνικά ανύπαρκτη και αόρατη. Η θεοκρατική εξουσία με νόμο τη Σαρία και το Κοράνι έχει υποκαταστήσει τις πολιτικές λειτουργίες των κοινωνιών που τις επηρεάζει και τις καθηλώνει σε έναν ιδιότυπο μεσαίωνα ανισοτήτων και βαρβαρότητας.

ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΣ. Σύμφωνα με το Ταλμούδ και τις άλλες ιερές γραφές του: «Οι εβραίοι αποκαλούνται ανθρώπινα όντα, αλλά οι μη-εβραίοι δεν είναι άνθρωποι. ΕΙΝΑΙ ΚΤΗΝΗ»,[22]. «Οι εβραίοι δικαιούνται να ληστεύουν και να φονεύουν μη-εβραίους»[23]. «Όλα τα παιδιά των απίστων είναι ζώα. (…) Τα κορίτσια των μη-εβραίων βρίσκονται σε κατάσταση niddah (ακαθαρσίας) από τη γέννα τους»[24]. «Μια έγκυος εβραία δεν είναι καλύτερη από ένα έγκυο ΖΩΟ»[25]. «Ένας εβραίος μπορεί να συνουσιαστεί με ένα παιδί, αρκεί το παιδί να είναι λιγότερο από 9 ετών»[26]. «Δεν είναι σημαντικό όταν ένας άντρας συνουσιάζεται με ένα μικρό κοριτσάκι»[27].

Μια θρησκεία που αντιμετωπίζει τους ‘απίστους’, τους μη οπαδούς της ως κτήνη που πρέπει να ληστεύονται και να φονεύονται, τα παιδιά, αλλά ακόμα και τις έγκυες εβραίες ως ζώα και ως σκεύη ηδονής, δεν είναι καθόλου παράξενο που διακηρύσσει ότι οι πιστοί της είναι ο περιούσιος λαός του θεού της του Γιαχβέ που τους έχει αναθέσει να κυβερνήσουν όλους τους λαούς του πλανήτη για να βελτιώσουν την ανθρωπότητα με βάση τις παραπάνω μισάνθρωπες αρχές του πατριαρχικού μισογυνισμού και του ολοκληρωτισμού.

Επειδή η πατριαρχική εξουσία στην ουσία της δεν είναι εξουσία των ανδρών γενικά επί των γυναικών, αλλά η εξουσία των λίγων πάνω στους πολλούς, γι αυτό δεν σημαίνει μόνο μισογυνισμό, αλλά και απόλυτη μισανθρωπία, ο ιουδαϊσμός παρουσιάζει τον κατασκευασμένο θεό του, τον Γιαχβέ, να απαιτεί, ως έκφραση της υποταγής στην εξουσία και των ανδρών, τον γενετήσιο ακρωτηριασμό τους με τη γνωστή περιτομή[28]. Συγκεκριμένα βλέπουμε τον Γιαχβέ να υπόσχεται στον Αβραάμ: «Και θα στήσω έγκυρον και ακατάλυτον την συμφωνίαν και την υπόσχεσίν μου αυτήν και στους απογόνους σου έπειτα από σε εις όλας τας γενεάς αυτών υπόσχεσιν παντοτεινήν και ανέκκλητον ότι θα είμαι ιδικός σου Θεός και Θεός των έπειτα από σε απογόνων σου. Και θα δώσω εις σε και έπειτα από σε στους απογόνους σου ως αιωνίαν ιδιοκτησίαν όλην αυτήν την γην Χαναάν, εις την οποίαν τώρα κατοικείς ως ξένος και θα είμαι στους απογόνους σου ο Θεός των. Είπε δε ακόμη ο Θεός προς τον Αβραάμ, σύ θα φυλάξης την διαθήκην μου αυτήν, συ και οι απόγονοί σου εις όλας τας γενεάς των. Σημείον δε και εξωτερικόν γνώρισμα της συμφωνίας μεταξύ εμού και υμών και των απογόνων σου έπειτα από σέ, εις όλας τας γενεάς αυτών ότι θα τηρήσετε την διαθήκην μου είναι τούτο Από τώρα και στο εξής θα περιτέμνεται κάθε αρσενικόν τέκνον σας. Θα περικόψετε την σαρκίνην ακροβυστίαν σας και τούτο θα είναι σημείον της συμφωνίας μας μεταξύ εμού και υμών. Καθε αρσενικόν παιδί θα περιτέμνεται οκτώ ημέρας μετά την γέννησίν του, κάθε αρσενικόν εις όλας τας γενεάς σας, όπως επίσης θα περιτέμνεται και ο δούλος, ο οποίος θα αγορασθή με χρήματα, και το παιδί παντός ξένου ο οποίος κατοικεί μαζή σας, έστω και αν δεν είναι απόγονός σου. Θα περιτμηθή όπως δήποτε ο δούλος, που εγεννήθη εις την οικίαν σου, και ο δούλος, που ηγοράσθη με χρήματα. Η περιτομή αυτή της σαρκός σας θα είναι υποχρέωσις απορρέουσα από την συμφωνίαν μας, η οποία θα έχη αιωνίαν ισχύν. Καθε αρσενικόν, του οποίου δεν περιεκόπη η σαρξ της ακροβυστίας του κατά την ογδόην ημέραν από της γεννήσεώς του και έμεινεν απερίτμητον, θα εξολοθρευθή η ύπαρξις αυτή εκ μέσου της φυλής του, διότι κατεφρόνησε και κατεπάτησε την εντολήν μου»[29].

Η ταύτιση της έννοιας του ιδιωτικού θεού του ‘περιούσιου λαού’ με την ιδιοκτησία και της εξουσίας με τον ακρωτηριασμό της ανθρώπινης προσωπικότητας είναι στην υποτιθέμενη συμφωνία του Γιαχβέ με τον υποτιθέμενο γενάρχη των Εβραίων, τον Αβραάμ, παραπάνω από σαφής και αποκαλυπτική της φύσης της πατριαρχικής εξουσίας, ως εξουσία των λίγων πάνω στους πολλούς. Αλλά η κατανόηση αυτής της πραγματικότητας είναι αναγκαία για τους πολλούς προκειμένου να απελευθερωθούν από όλους τους σκοταδιστικούς μύθους και από όλες τις απάνθρωπες και καταστροφικές εξουσίες.

ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ Ο Ινδουισμός, αποτελεί έκφραση πολλών τοπικών θρησκειών που περιγράφονται από τη σανσκριτική έκφραση Σανατάνα, ή Ντάρμα, που σημαίνει «αιώνιος νόμος», «αιώνια τάξη» ή «πατρική πίστη». Ο Ινδουισμός δεν έχει δημιουργό θεό, αλλά πολλές μεγάλες και μικρές τοπικές θεότητες και είναι περισσότερο μια φιλοσοφία-ιδεολογία στερημένης και υποταγμένης ζωής σε μια πατριαρχικά εξουσιαζόμενη χώρα, τις Ινδίες, που χαρακτηρίζεται από έντονες ταξικές οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, κάστες, και περιγράφεται στις ιερές γραφές της, τις Βέδες, και ασκείται από τους γκουρού (δασκάλους). Όπως είναι φυσικό σε μια πατριαρχική θρησκεία η θέση της γυναίκας βρίσκεται στο κοινωνικό περιθώριο και εξαιρείται από τη μελέτη και το διαλογισμό. Μια γυναίκα δίχως σύζυγο δεν είναι ολοκληρωμένη, αλλά μια παντρεμένη γυναίκα που δεν φέρνει στον κόσμο αγόρι, αλλά κορίτσι θεωρείται καταραμένη και τις περισσότερες φορές το κορίτσι θανατώνεται κατά τη γέννησή του από τη μαμή με την σύμφωνη γνώμη του πατέρα και των γονιών του. Για τις γυναίκες που μένουν χήρες, σύμφωνα με τις Γραφές, έχουν τρεις εναλλακτικές επιλογές. Να ταφούν μαζί με τον νεκρό, να παντρευτούν τον αδελφό του ή να ζήσουν απομονωμένες. Ενάρετη γυναίκα θεωρούνταν, ωστόσο, μονάχα η σύζυγος που ακολουθούσε το νεκρό σύζυγο στη νεκρική πυρά και καιγόταν μαζί του.

Αν και ο σχετικός νόμος έχει καταργηθεί, εν τούτοις η ισχυρή θρησκευτική παράδοση επιβάλλει: Όλες οι γυναίκες, ανεξαρτήτως κάστας, οφείλουν, σύμφωνα με ένα από τα ιερά κείμενα του Ινδουισμού, το Garuda Purana, να καούν ζωντανές μαζί με τον θανόντα σύζυγο για να αποδείξουν την αθωότητα, την πίστη και αφοσίωση στον άντρα τους. Το έθιμο αυτό ονομάζεται sati (αγιοσύνη). Εξαιρέσεις αποτελούν οι έγκυες και οι μητέρες μικρών παιδιών. Αν δεν το κάνουν, θα τιμωρηθούν (από τους συγγενείς και αν όχι) στις επόμενες ζωές θα ξαναγεννιούνται γυναίκες ώσπου να κάνουν σάτι[30]. Η δύναμη αυτού του εθίμου παραμένει ισχυρή τόσο εξαιτίας της αμάθειας, όσο και εξαιτίας του φόβου της πατριαρχικής εξουσίας. Μάλιστα, πολλές γυναίκες πέφτουν μόνες τους στη νεκρική πυρά που καίει τον σύζυγό τους με την ψευδαίσθηση ότι θα αγιάσουν, αλλά μάλλον από το φόβο του κοινωνικού στιγματισμού και της τιμωρίας, δεδομένου και του γεγονότος πως η περιουσία του άνδρα τους δεν κληρονομείται από τις χήρες, αλλά από τους άνδρες συγγενείς του.

Ο Μαχάτμα Γκάντι, ο απελευθερωτής της Ινδίας από τη βρετανική αποικιοκρατία και μεγάλος μεταρρυθμιστής της ινδικής κοινωνίας προσπάθησε να απαλλάξει τους συμπολίτες του από αυτές τις δοξασίες, υποστηρίζοντας ότι «η γυναίκα δεν είναι σκλάβα του άντρα, αλλά σύντροφός του και βοηθός του και ισότιμη συνεργάτης σε όλες του τις χαρές και τις λύπες, το ίδιο ελεύθερη όσο και αυτός να επιλέξει το δικό της μονοπάτι», πράγμα όμως που σκοντάφτει ακόμα στην πατριαρχική εξουσία.

ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ. Θεμελιωτής του βουδισμού θεωρείται ο Σιντάρτα Γκαουτάμα πρίγκιπας της Ινδίας που έζησε περίπου στην εποχή του Σόλωνα, το 600 της παλιάς χρονολογίας, αλλά στην πραγματικότητα εμφανίζεται τετρακόσια χρόνια αργότερα, όταν οι εξουσίες του τότε γνωστού κόσμου, αρχίζουν να μαστορεύουν τις μονοθεϊστικές θρησκείες. Ο Βουδισμός έχει πολλά κοινά με τον Ινδουισμό γιατί και οι δυο χρησιμοποιούν τους όρους «κάρμα» (ηθική που βασίζεται στη σχέση αιτία-αποτέλεσμα), «μάια» (απατηλή φύση του κόσμου) και «σαμσάρα» (κύκλος μετενσάρκωσης). Ο Βουδισμός δεν αναφέρεται σε κανένα θεό δημιουργό του κόσμου, γιατί αυτός υπήρχε, ούτε και σε σωτήρα των ανθρώπων, γιατί αυτοί μπορούν να σωθούν από μόνοι τους Ο μύθος λέει ότι, ο ίδιος ο Βούδας δεν αντιμετώπισε τον εαυτό του σαν θεό, αλλά ως άνθρωπο που δρούσε για να δείξει έναν νέο δρόμο στους ανθρώπους. Οι βουδιστές πιστεύουν πως ο τελικός σκοπός της ζωής είναι να επιτευχθεί «φώτιση» και θεωρούν ότι: 1) η ζωή είναι βάσανο, 2) τα βάσανα προκαλούνται από την επιθυμία και την εξάρτηση, 3) ο άνθρωπος μπορεί να απαλλαγεί από τα βάσανα αν δαμάσει τις επιθυμίες του 4) αυτό είναι δυνατόν αν ακολουθηθεί ένας συγκεκριμένος δρόμος, μια μέθοδος οχτώ σταδίων, με το επονομαζόμενο «Οκταπλό μονοπάτι» που αναζητά απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα: 1) ποιά είναι η σωστή οπτική γωνία 2) ποιά είναι η σωστή πρόθεση, 3) ποιά είναι η σωστή ομιλία, 4) ποία είναι η σωστή δράση, 5) ποιός είναι ο σωστός τρόπος ζωής, 6) ποιά είναι η σωστή προσπάθεια 7) ποιός είναι ο σωστός τρόπος να ρυθμίσουμε το νου μας  και το διαλογισμό μας και 8) αυτοσυγκέντρωση. Η διδασκαλία του Βούδα είναι καταγεγραμμένη στην επονομαζόμενη Τριπιτάκα που σημαίνει «τα τρία καλάθια»!.

Η θέση της γυναίκας στο βουδισμό είναι, παρά την κάποια φλυαρία περί του αντιθέτου, πολύ υποδεέστερη της θέσης του άνδρα. Η γυναίκα οφείλει να υπομείνει τις όποιες δοκιμασίες της ζωής προκειμένου στην επόμενη ζωή να γεννηθεί άντρας. Το σώμα των γυναικών θεωρείται ακάθαρτο. Γι’ αυτό η γυναίκα, ακόμη και ως μοναχή, πρέπει να υπακούει στους άντρες μοναχούς και δεν μπορεί να φτάσει στη λύτρωση μέσω του διαλογισμού. Συμπερασματικά, γίνεται κατανοητό ότι και στον βουδισμό οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως υποδεέστερα όντα και έχουν υποβαθμισμένη θέση σε σχέση με τους άντρες, τόσο στη θρησκευτική όσο και στην οικονομική και κοινωνική ζωή.

ΚΟΜΦΟΥΚΙΑΝΙΣΜΟΣ: Ο Κομφουκιανισμός ξεκίνησε ως ένα ηθικό και φιλοσοφικό σύστημα το οποίο αναπτύχθηκε από τον κινέζο κοινωνικό φιλόσοφο Κομφούκιο ((551-479) της παλιάς χρονολογίας, εποχή κατά την οποία η Κίνα σπαρασσόταν από εμφύλιους πολέμους στους οποίους η κεντρική εξουσία της δυναστείας Τσε αδυνατούσε να επιβληθεί. Ο Κομφούκιος ανάλαβε να διαμόρφωση για λογαριασμό της κεντρικής εξουσίας, ένα ηθικό-θρησκευτικό, στην ουσία ένα ιδεολογικό σύστημα, της λεγόμενης ευσέβειας και κατ’ αυσίαν της υποταγής στην πατριαρχική εξουσία, που θα έβαζε τις βάσεις για μια αρμονική κοινωνία. Κατά τον 2^ο αιώνα με πρωταγωνιστή τον Τούνγκ-Τσούνγκ-σου, πρωθυπουργό του αυτοκράτορα Βουτί της δυναστείας των Χαν και από πολλούς άλλους μαθητές του Κομφούκιου, εξελίχθηκε σε μια ιδιότυπη, χωρίς φόβο Θεού, θρησκεία στην Κίνα και στη συνέχεια επεκτάθηκε στην Ιαπωνία, στην Κορέα και στο Βιετνάμ.

Ο κομφουκιανισμός στηρίζεται στα έξι ιερά βιβλία, τα γνωστά κίνγκ[31], και στις παρακάτω αρχές της ‘Ευσάβειας’, της υπακοής και της υποταγής στην εξουσία του άρχοντα και του άνδρα:

·    καλοσύνη του άρχοντα-νομιμοφροσύνη του αρχόμενου.

·    αγάπη του πατέρα – υπακοή του γιου.

·    αγαθότητα των ηλικιωμένων – σεβασμός των νέων.

·    δικαιοσύνη του συζύγου – υπακοή της συζύγου.

Ο Κομφουκιανισμός δεν είναι ένας κλασικός σκοταδιστικός μύθος, μια καθαρόαιμη θρησκεία με θεούς, ιερατεία, κόλαση και παράδεισο, αλλά μια θρησκειοποιημένη εξουσιαστική ιδεολογία που, όμως, αποσκοπεί στον ίδιο στόχο, στην υποταγή των ανθρώπων στην πατριαρχική εξουσία, η οποία προϋποθέτει και την υποταγή της γυναίκας στον άνδρα.

Από το Πένθιμο Φινάλε της καπιταλιστικής βαρβαρότητας στο Χαρούμενο Πρελούντιο ενός οικουμενικού ουμανιστικού πολιτισμού

Μια προσεχτική ανάγνωση αυτού του κειμένου, αλλά και άλλων που αναφέρονται στην εμφάνιση των θρησκειών δείχνει ότι αυτές εμφανίστηκαν όλες περίπου την ίδια περίοδο μεταξύ του 6^ου και του 1^ου αιώνα της παλιάς χρονολογίας, περίοδο κατά την οποία επικράτησε οριστικά η πατριαρχική εξουσία, ως αποτέλεσμα της εμφάνισης και της επικράτησης της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στη γη, με αποτέλεσμα την κοινωνική ανισότητα, απέναντι στην οποία καμιά θρησκεία δεν αντέδρασε, γιατί χωρίς ανισότητα, εξαθλίωση και δυστυχία δεν θα μπορούσαν να προσφέρουν ψευδαισθήσεις και υποκατάστατα και συνεπώς δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν.

Όμως όλες αυτές οι κοινωνικές διακρίσεις, η καταπίεση σε βάρος της γυναίκας που μείωνε και τσαλάκωνε την προσωπικότητά της, ακόμα και ο φόβος του θανάτου εμπόδιζε τη φυσιολογική της ανάπτυξη και συμπεριφορά και την ανάγκαζε να εκμεταλλευτεί αμυντικά, όπως μπορούσε, τη θηλυκότητά της και να παγιδεύει τον άνδρα σ’ έναν ανταγωνισμό στον οποίο ο άντρας έχει συγκριτικά μειονεκτήματα[32]. Αυτό το παιχνίδι ερωτικής εναντίον πατριαρχικής εξουσίας οδήγησε στην πολλαπλή και υστερόβουλη νόθευση, αλλά  και στη διαστροφή της ερωτικής σχέσης μεταξύ των δύο φύλλων και την υπέταξε στους νόμους της αγοράς μετατρέποντάς την σε αντικείμενο που πουλιέται και αγοράζεται. Το αποτέλεσμα ήταν η νόθευση του ίδιου του ανθρώπινου πολιτισμού, για την αποκατάσταση του οποίου καθίσταται αναγκαίος ένας νέος Διαφωτισμός και μια αναγεννητική πολιτιστική και πολιτισμική επανάσταση που θα ανατρέψει συθέμελα τους σκοταδιστικούς μύθους, τις εξουσιαστικές ιδεολογίες και την πατριαρχική εξουσία και θα ανοίξει το δρόμο για έναν πολιτισμό του ‘ανίκητου στη μάχη έρωτα’ για την ισότητα, την ελευθερία, την πραγματική δημοκρατία, την ανθρωπιά και την καθολική ευτυχία.

Τελικά οι γυναίκες, λόγω άγνοιας και φόβου υποτάχτηκαν στην πλειοψηφία τους στην μοίρα που τους επιφυλάσσει η εκάστοτε θρησκεία και εξουσία και αντί να επαναστατήσουν ενάντια σε ότι τις καταδικάζει σε δεύτερης κατηγορίας ανθρώπους, έγιναν δια της θρησκευτικής σεξουαλικής αναστολής, ή δια του φεμινιστικού λυσιστρατισμού ή και δια του κοκετισμού και της επιδειξιομανούς προκλητικότητας οι εφιάλτες των εφήβων και των ανδρών[33]. Έγιναν οι στυλοβάτες τόσο των θρησκειών όσο και των εξουσιών, παίρνοντας εκδίκηση από τους θεωρούμενους υπεύθυνους, δηλαδή τους άντρες τους, γελοιοποιώντας τους με κάθε τρόπο. Οι πιο τολμηρές έγιναν ιέρειες μυστηρίων, εταίρες μεγάλων ανδρών, αυτοκρατόρισσες, βασίλισσες υπουργοί, πρωθυπουργοί και πήραν την εξουσία από τους άνδρες γελοιοποιώντας την πατριαρχία και τις θρησκείες της που τις ήθελαν κατώτερες.

Ακόμα και σήμερα, στον 21^ο αιώνα οι περισσότερες εργαζόμενες γυναίκες περιφέρουν τους υποτιθέμενους ανώτερους άνδρες τους από εκκλησία σε εκκλησία, από μοναστήρι σε μοναστήρι και τους φορτώνουν τα σύμβολα της υποταγής σε ανύπαρκτους θεούς και σε απάνθρωπες και σκληρές υπαρκτές εξουσίες, όπως σταυρουδάκια από ‘τίμιο ξύλο’ ή από άτιμο χρυσό, χαϊμαλιά, ‘φυλαχτά’ και χάντρες στο λαιμό, ‘αγιασμένα’ βραχιόλια και κομποσκοίνια στους καρπούς των χεριών. Τους περιφέρουν στις ολονυκτίες και στα διάφορα ‘μυστήρια’, σε προσκυνήματα εικόνων, ‘οστών αγίων’, ατέλειωτων πλαστών ‘αγίων κειμηλίων’, και τέλος τους βάζουν κάθε τόσο να υπογράφουν εκκλησιαζόμενοι στα παρουσιολόγια των υποκριτών και άπληστων διαχειριστών των ενοριακών παγκαριών.

Όμως, οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού σπρώχνουν, με τους σκληρούς αγώνες και τις αμέτρητες θυσίες τους, υπομονετικά και επίμονα την ανθρωπότητα από το Χθες, στο Σήμερα και από εκεί στο Αύριο, προσεγγίζοντας όλο και περισσότερο τον διαχρονικό στρατηγικό τους στόχο, την κοινωνική ισότητα, την άμεση δημοκρατία και την αταξική κοινωνία. Για να συμβεί αυτό εκατοντάδες χιλιάδες, ίσως και εκατομμύρια γυναίκες προτίμησαν την πυρά των ανέραστων μισογύνηδων ιεροεξεταστών αντί να υποκύψουν στις πνευματικές και σεξουαλικές διαστροφές τους, όπως και χιλιάδες άλλες γυναίκες κατάκτησαν τις κορυφές της επιστήμης, των γραμμάτων και των τεχνών για να δείξουν στις υπόλοιπες ότι δεν είναι οι ψεύτικοι θεοί που τις καταδικάζουν, αλλά οι αληθινές εξουσίες. Έτσι δημιουργείται αργά αλλά σταθερά η υλική, η πνευματική και η συνειδησιακή βάση που θα σβήσει το δόλια ενοχοποιητικό ‘προπατορικό αμάρτημα, θα απενοχοποιήσει τη γυναίκα και θα απελευθερώσει όχι μόνο τη γυναίκα, αλλά και τον άνδρα και την ίδια την ανθρωπότητα από τους σκοταδιστικούς μύθους και τις εξουσιαστικές ιδεολογίες και σε τελική ανάλυση από την καπιταλιστική βαρβαρότητα, για να οικοδομήσουν όλες και όλοι μαζί, γυναίκες και άνδρες έναν καλύτερο κόσμο. Αυτός ο καλύτερος κόσμος είναι σήμερα, στον 21^ο αιώνα, χάρη στην σύγχρονη επιστήμη και τεχνολογία εφικτός, φτάνει να τις απελευθερώσουμε από το κεφάλαιο και να τις θέσουμε στην υπηρεσία του Ανθρώπου, της κοινωνίας του και της ανθρωπότητας συνολικά. Κι’ αυτό συμβαίνει δίπλα μας κάθε μέρα και κάθε στιγμή, γιατί όλο και περισσότεροι, όλο και περισσότερο κατανοούμε ότι είναι προτιμότερος ο θάνατος των ‘θεών’, των θρησκειών και των εξουσιών από τον θάνατο των ανθρώπων, του πολιτισμού και του πλανήτη.

Ένας καινούργιος καλύτερος κόσμος γεννιέται. Είναι ο δικός μας κόσμος, ο κόσμος των αυτενεργών δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, ο κόσμος της κοινωνικής ισότητας και του Ουμανισμού.

---

[1] Αναγκαία διευκρίνηση:. Ο Γαλαξίας μας (και όχι το Σύμπαν, όπως ισχυρίζονται όσοι χρειάζονται μια αρχή κι έναν δημιουργό), εκτιμάται, με τα σημερινά μέσα, ότι γεννήθηκε πριν από 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια και η ζωή πάνω στον πλανήτη Γη εμφανίστηκε πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Πριν από 2.100.000.000 εξελίχθηκε στη μορφή ‘ευκαρυωτικά’. Στην μορφή των θηλαστικών έφτασε πριν από 220.000.000 χρόνια. Στην μορφή των ανώτερων θηλαστικών και μάλιστα του ανθρώπου έφτασε πολύ αργότερα, αλλά όχι τόσο αργά όσο ισχυρίζονται κάποιοι, δηλαδή πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια. Ένας τόσο περιορισμένος χρόνος δεν είναι αρκετός για να χωρέσει την εξέλιξη από το τετράποδο στο δίποδο και από εκεί στον ομιλούντα και σκεπτόμενο άνθρωπο, οπότε λογικό είναι να μιλάμε για εκατομμύρια χρόνια μιας αργόσυρτης και βασανιστικής εξέλιξης από την μορφή του ζώου, στην αγριότητα και από την αγριότητα στον ‘πολιτισμό’. Αυτά με όσα μπορούν να μας πουν οι σχετικές επιστήμες μέχρι σήμερα και φυσικά περισσότερες λεπτομέρειες θα έχουμε στο μέλλον.

[2] Endicott Karen, Οι συνιστώσες του σεξουαλικού εξισωτισμού στις τροφοσυλλεκτικές κοινωνίες, στο: Κοινωνίες μοιράσματος, Πολιτειακές εκδόσεις, Αθήνα, 2009, σελ. 165 κ. επ.

[3] Αμερικανός ανθρωπολόγος.

[4] Νικολαΐδου Ελένη, Γυναίκα και θρησκεία από την αρχαιότητα έως σήμερα. Η περιπέτεια της γυναικείας ταυτότητας, ΤΟ ΒΗΜΑ, 08/03/2012

[5] Βουνάτσου Μυρσίνη, Ισότητα. Πότε ψήφισαν για πρώτη φορά οι γυναίκες, http://paleochori-lesvos.blogspot.gr/2013/03/blog-post_6457.html

[6]Το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στη Νέα Ζηλανδία δόθηκε το 1893, αλλά αυτό περιορίστηκε μόνο στο δικαίωμα να εκλέγουν και μάλιστα με το σκεπτικό ότι με την ψήφο τους θα απαγορεύονταν το αλκοόλ που μείωνε την οικονομική αποδοτικότητα των αντρών. Το δικαίωμα και να εκλέγονται γυναίκες στο αστικό κοινοβούλιο της Νέας Ζηλανδίας αναγνωρίστηκε πολύ αργότερα, το 1919, Κολοβού Ανδρονίκη, Γνωρίζετε ποια ήταν η πρώτη χώρα που έδωσε δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες; Πηγή: www.lifo.gr

[7] Παλαιά Διαθήκη, κεφ. 31.14-18.

[8] Παύλος, προς Κορινθίους πρώτη επιστολή 11. 3, 7, 8 και 9.

[9] «Η γυναίκα δεν εξουσιάζει το ίδιο της το σώμα, αλλά ο άνδρας» Παύλος, προς Κορινθίους, πρώτη επιστολή, 7. 4.

[10] Γεωργίου Χρήστος, Ο μισογυνισμός της Ορθοδοξίας, ΤΟ ΒΗΜΑ, 20/08/2000.

[11] Παπαγεωργίου Μηνάς, Το Πρόβλημα της Ιστορικότητας του Ιησού, Eκδόσεις Δαιδάλεος, Θεσσαλονίκη 2013.

[12] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Θεός και κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας, ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2015, σελ. 129 κ. επ.

[13] «Κάθε άνθρωπος, ας υποτάσσεται εις τας ανωτέρας εξουσίας της πολιτείας, τους άρχοντας δηλαδή, που είναι φορείς αυτής της εξουσίας, (εφ’ όσον αι εντολαί των δεν αντίκεινται στο θέλημα του Θεού) διότι δεν υπάρχει εξουσία μέσα εις την κοινωνίαν, που να μη απορρέη από τον Θεόν,·οι άρχοντες, που ασκούν σήμερον τας εξουσίας, έχουν ταχθή από τον Θεόν (έστω και κατ’ ανοχήν). Ώστε εκείνος που αντιτάσσεται εις την εξουσίαν, αντιτίθεται εις την διαταγήν του Θεού· δι’ αυτό δε και όσοι αντιτάσσονται θα επισύρουν επάνω τους την τιμωρίαν, που τους πρέπει. Διότι οι άρχοντες (εφ’ όσον διατάσσουν το ορθόν) δεν εμπνέουν φόβον διά τα καλά έργα, που υποβοηθούν την ζωήν και την πρόοδον της κοινωνίας, αλλά διά τα κακά έργα και τους κακούς, θέλει δε να μη φοβήσαι την εξουσίαν των αρχόντων; Πράττε το αγαθόν και θα έχης έπαινον από αυτούς. Διότι ο άρχων είναι υπηρέτης του Θεού διά το αγαθόν, το ιδικόν σου και των άλλων. Εάν όμως πράττης το κακόν, τότε να φοβήσαι, διότι δεν φέρει ματαίως και ανωφελώς ο άρχων την μάχαιραν, το δικαίωμα δηλαδή να δικάζη και να τιμωρή. Την φέρει δια να επιβάλλη τιμωρίας, και τας πλέον αυστηράς ακόμη, διότι είναι υπηρέτης Θεού, εκδικητής υπέρ του αγαθού και εναντίον του κακού, διά να επιβάλλη την πρέπουσαν τιμωρίαν στους κακοποιούς και παραβάτας. Δι’ αυτό είναι ανάγκη να υποτάσσεσθε, όχι μόνον διά τον φόβον της τιμωρίας, αλλά και από σεβασμόν προς την συνείδησίν σας, η οποία επιβάλλει, όπως και ο Θεός διατάσσει, αυτήν την υποταγήν. Δι’ αυτό άλλωστε και καταβάλλετε φόρους στους άρχοντας, διότι αυτοί είναι υπηρέται του Θεού, που αφήκαν κάθε άλλο ατομικόν των έργον, διά να ασχολούνται και επαγρυπνούν συνεχώς εις την εκπλήρωσιν του καθήκοντός των. Λοιπόν να αποδίδετε εις όλους αυτούς, που κατέχουν εξουσίας, τας οφειλάς σας· εις εκείνον που εισπράττει τον φόρον, αποδώσατε τον φόρον· εις εκείνον που έχει καθήκον να εισπράττη τον τελωνειακόν δασμόν, αποδώσατε αυτόν τον δασμό, εις εκείνον που του ανήκει ο σεβασμός, όπως είναι τα δικαστικά και εκτελεστικά όργανα της Πολιτείας, αποδώσατε τον σεβασμόν· εις εκείνον που κατέχει ανώτερα αξιώματα και του πρέπει ιδιαιτέρα τιμή, αποδώσατε αυτήν την τιμήν», Παύλος, Προς Ρωμαίους Επιστολή, 13.1-7.

[14] Χενς Ντίτριχ, Η καταπιεστική οικογένεια, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ, Αθήνα 1969. Βλέπε επίσης, Ευαγγελάτος Γιώργος, Θρησκείες και σεξουαλικότητα. Η δαιμονοποίηση της γυναίκας και ο αγώνας για την καταξίωσή της, Εκδόσεις ΚΟΡΦΗ, Αθήνα 2004.

[15] Ιωάννης Χρυσόστομος, ‘Προς τους έχοντας παρθένους συνεισάκτους’, καθώς και ‘Εκλογαί: Λόγος Δ., Περί  νηστείας και σωφροσύνης’.

[16] Χρυσικόπουλος Αθανάσιος, Η γυναίκα, οι θρησκείες και το σεξ. Παγκόσμια Ιστορία της Σεξουαλικότητας, ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 2012.

[17] Βλέπε, Γκάλβεθ Πέδρο, Υπατία. Η γυναίκα που αγάπησε την επιστήμη, ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, Αθήνα 2006.

[18] Η 3^η Σύνοδος της Εφέσου (431) Καταδίκασε τον Νεστοριανισμό ο οποίος δίδασκε τον διαχωρισμό μεταξύ της θεότητας και της ανθρωπινότητας του Κυρίου Ιησού Χριστού.  Ο Νεστοριανισμός εκδηλώθηκε με την άρνηση του παραδοσιακού όρου "Θεοτόκος" (κατά κυριολεξία Αυτή που γέννησε τον Θεό), ισχυριζόμενος πως η Μαρία γέννησε μόνο τον ανθρωπισμό του Κυρίου και ως εκ τούτου θα έπρεπε να αποκαλείται "Χριστοτόκος". Όρισε πως ο Κύριος Ιησούς Χριστός ήταν ένα μόνο πρόσωπο, το οποίο ήταν ολότελα Θεός και ολότελα άνθρωπος και πως -εφ' όσον οι μητέρες γεννούν πρόσωπα- η Μαρία πρέπει να αναγνωρίζεται ως "Θεοτόκος", επιμένοντας έτσι στην ενότητα των δύο φύσεων στο ένα Πρόσωπο του Ιησού, βλέπε http://oodegr.co/oode/dogma/synodoi/oles1.htm, Βλέπε επίσης: Bushby Tony, The Bible Fraud (Η Βίβλος της απάτης), Pacific Blue Group 2001.

[19] Ονομάσθηκε 19η Οικουμενική Σύνοδος και ως αντίδραση στον Προτεσταντισμό, εξέδωσε μεγάλο αριθμό αποφάσεων σχετικών με δογματικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης και της Αυγουστίνειας άποψης περί του "προπατορικού αμαρτήματος", την πίστη στο Καθαρτήριο, τις Αξιομισθίες (Συγχωροχάρτια), το πρωτείο του Πάπα εφ' όλης της Χριστιανοσύνης, κλπ, http://oodegr.co/oode/dogma/synodoi/oles1.htm

[20] Houtzager Guus, Ελληνική μυθολογία. Μύθοι, θεοί και ήρωες της αρχαίας Ελλάδας, Εκδόσεις Καρακώτσογλου, 2004.

[21] Βλέπε σχετικά, Τράκα Μάχη, Κλειτοριδεκτομή. Όταν η γυναίκα βιάζεται ψυχικά και ακρωτηριάζεται σωματικά, http://amaliadanews.gr

[22] TALMUD, Baba Mezia, 114b

[23] TALMUD, Sanhedrin 57a.

[24] TALMUD, Abodah Zarah 36b.

[25] TALMUD, Coschen Hamischpat 405.

[26] TALMUD Sanhedrin 54b.

[27] TALMUD, Kethuboth 11b.

[28] «Η αναγκαστική περιτομή αντιπροσωπεύει μια εξαιρετικά βίαιη επέμβαση στην εγγενή ελευθερία ενός ατόμου, παραβιάζει τα δικαιώματα του παιδιού εξαναγκάζοντάς το σε μια ηλικία που είναι ιδιαίτερα ευπροσάρμοστο να ακολουθήσει μια προκαθορισμένη κατεύθυνση», Ράιχ Βίλχελμ, Ο θωρακισμένος άνθρωπος, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ, Αθήνα 1979, σελ. 26.

[29] Παλαιά Διαθήκη, Γένεσις 17.7-14, (υπογραμμίσεις Κ. Λ.)

[30] Garuda Purana ΙΙ 4: 91-100).

[31] Το Ι κινγκ, (βιβλίο των αλλαγών), το Σιχ Κινγκ (βιβλίο των Ωδών), το Σου Κινγκ, (βιβλίο της ιστορίας), το Λι Τσι, (βιβλίο των Λειτουργιών), το Γιουέχ Κινγκ, (βιβλίο της Μουσικής) και το Τσ’ουν-τα’ιν, (Τα χρονικά της Άνοιξης και του Φθινοπώρου), Mircea Eliade και Couliano Ioan P., Λεξικό των θρησκειών, Έκδοση ΤΟ ΒΗΜΑ, Αθήνα 2016, σελ. 196 κ. επ.

[32] «Σεχραζάντ

Κάποια τον είχε προδώσει, και ο βασιλιάς για να εκδικηθεί, τις αποκεφάλιζε όλες.

Παντρεύονταν το βράδυ και το ξημέρωμα χήρευε.

Οι παρθένες, η μια μετά την άλλη, έχαναν την αγνότητα και το κεφάλι τους.

Η Σεχραζάντ ήταν η μόνη που επέζησε την πρώτη νύχτα και μετά άρχισε να διηγείται μια ιστορία με αντάλλαγμα άλλη μια μέρα ζωής.

Εκείνες οι ιστορίες που η ίδια είχε ακούσει, είχε διαβάσει ή είχε φανταστεί, γλύτωναν το κεφάλι της. Τις έλεγε χαμηλόφωνα στο σκοτάδι της κρεβατοκάμαρας, στο φεγγαρόφωτο. Καθώς τις διηγιόταν, ένιωθε ικανοποίηση κι έδινε ικανοποίηση, αλλά ήταν πολύ προσεχτική. Συχνά, την ώρα της διήγησης ένιωθε τον βασιλιά να εξετάζει το λαιμό της.

Αν ο βασιλιάς βαριόταν, ήταν χαμένη.

Η τέχνη της διήγησης γεννήθηκε από τον φόβο του θανάτου»,

Galeano Eduardo, Γυναίκες, ΠΑΠΥΡΟΣ, Αθήνα 2015, σελ. 3.

[33] «Κοιμάμαι στην όχθη του γυναικείου κορμιού, κοιμάμαι στην όχθη της αβύσσου», ό. π., σελ. 126.