Του Ευάγγελου Γρ. Αυδίκου*,Από την Αθηνά στον Ποσειδώνα, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 27.2.2013

Share on linkedinShare on facebookShare on twitterShare on emailMore Sharing Services0

Το φαινόμενο δεν είναι τωρινό. Το όνομα ήταν πάντα σημαντικό για τις οργανωμένες κοινωνικές ομάδες. Είναι μια απλή λέξη που όμως μαρτυράει πολλά. Αρκεί να σκύψουμε σ’αυτό και να ακούσουμε την αφήγησή του. Είναι ένα σύμβολο που μπορεί να μιλήσει για τις κοινωνικές σχέσεις, για τον τρόπο που οι άνθρωποι κατανοούν κι ερμηνεύουν τον κόσμο. Πίσω από το όνομα κρύβονται φόβοι και προκαταλήψεις, συγκρούσεις κι ελπίδες. Είναι, χρησιμοποιώντας την ορολογία της τεχνολογίας, ένα μικροτσίπ που χωράει πληροφορίες για πολλές εποχές.

Συχνά, το όνομα επιχειρούσε να προστατεύσει τον άνθρωπο από τους φόβους του. Τότε, ανέσυρε από το γλωσσικό του οπλοστάσιο τον ευφημισμό. Ηταν ένα εκφραστικό μέσο που τον βοηθούσε να παρακάμψει την αλήθεια. Ετσι, η Μαύρη Θάλασσα, η αφιλόξενη, που απειλούσε να καταπιεί τους ναυτικούς, ονομάστηκε Εύξεινος Πόντος. Το ίδιο και το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στην Αφρική. Σε κάθε γωνιά της Γης οι άνθρωποι ξορκίζουν τους φόβους τους. Προτιμούν τα ονόματα-μπούργκες. Αποφεύγουν να πουν τα πράγματα με το όνομά τους. Πιστεύουν πως το όνομα κουβαλάει μια μαγική δύναμη, θετική ή αρνητική.

Είναι μια πρακτική που επικράτησε σε κάθε εποχή. Ακόμη και σήμερα, υπάρχουν λέξεις που δεν ονοματίζονται. Οι άνθρωποι φοβούνται, ακόμη και τώρα, να εκστομίσουν τη λέξη καρκίνος. Είναι η λέξη που τρομοκρατεί. Κρύβει μια άνιση μάχη και γι’ αυτό αποφεύγουν να την πουν. Νομίζουν πως, με τον τρόπο, αυτό, μπορούν να κερδίσουν τη μάχη.

Τον τελευταίο καιρό, κάτι ανάλογο συμβαίνει με την ονοματοδοσία των διαφόρων νομοσχεδίων και δράσεων που αναλαμβάνουν να κάνουν πράξη πολιτικές αποφάσεις. Το φθινόπωρο πρωταγωνίστησε ο «Ξένιος Ζευς». Ηταν η φράση που λειτούργησε ως ευφημισμός. Η πολιτική απόφαση ήταν σε ευθεία αντίθεση με τον Ξένιο Δία. Αυτός πρέσβευε τη φιλοξενία. Το νομοσχέδιο σκόπευε να περιορίσει τη μη νόμιμη μετανάστευση. Το ίδιο συνέβη και με το νομοσχέδιο «Αθηνά». Δανείστηκε το όνομά του από τη θεά της σοφίας, ίσως γιατί φιλοδοξούσε να φέρει μεγαλύτερη «σοφία» στην ανώτατη εκπαίδευση. Για να γίνει αυτό, χρειάστηκε να μεγαλοποιηθούν τα υπαρκτά προβλήματα στην εκπαίδευση, να απαξιωθούν συνολικά όλοι οι πανεπιστημιακοί ως χαραμοφάηδες που ο νους τους ολημερίς, αντί να δουλέψουν, απεργάζεται την καταστροφή των πανεπιστημίων και της χώρας. Βαθμιαία, ο ακαδημαϊκός χώρος έγινε στη συνείδηση των πολιτών ο «έξω από δω». Ταυτίστηκε με τη ρεμούλα, την ανομία. Μέσα στον χώρο των πανεπιστημίων κυριαρχούσαν οι δυνάμεις του σκότους. Με κάποια δόση υπερβολής θα μπορούσε κάποιος να βρει αντιστοιχίες με το κυνήγι των μαγισσών στον Μεσαίωνα.

Το όνομα «Αθηνά» αντιπαραθέτει τη σοφία με το σκότος. Συνδέει το μεγαλείο των αρχαίων Ελλήνων με τους ανεπρόκοπους Νεοέλληνες. Ενας επικίνδυνος διπολισμός που έβαλε συνολικά το ελληνικό πανεπιστήμιο στην πλευρά του κακού. Αναμφίβολα, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση έχει σοβαρές δομικές αδυναμίες, που γεννήθηκαν απ’ αυτούς που παράγουν πολιτική με τη συνδρομή των καθηγητών – κομματικών φίλων που βρήκαν επωφελή γι’ αυτούς τη στενή σχέση με τα κομματικά επιτελεία. Το σχέδιο «Αθηνά» είναι ένα όνομα-μπούργκα. Εχει ως αφετηρία του το βάλτωμα της ελληνικής κοινωνίας και τον πελατειακό σχεδιασμό όλης της εκπαίδευσης. Ομως, δεν αφηγείται όλη την ιστορία του ελληνικού πανεπιστημίου. Παραβλέπει, ή υποτιμά, το σοβαρό ερευνητικό και διδακτικό έργο που παράγεται από επιστήμονες αφοσιωμένους στο καθήκον τους.

Τελικά, το σχέδιο «Αθηνά» λειτουργεί ως ευφημισμός. Επιλέχθηκε ένα όνομα που συνειρμικά ανακαλεί στο μυαλό όλων των Ελλήνων -και όχι μόνο- τα κλέη μιας ένδοξης ιστορικής περιόδου. Ο τρόπος που υλοποιείται ωστόσο αποκαλύπτει ότι δεν είναι η σοφία στη βάση του νομοσχεδίου αλλά η λογιστική πρόθεση. Το συμμάζεμα χρειαζόταν. Αρκεί αυτό να συνοδευόταν από μια διαφορετική αντίληψη για την εκπαίδευση. Αν με άλλα λόγια το σχέδιο αντιμετώπιζε την πανεπιστημιακή εκπαίδευση ως ατμομηχανή για το μέλλον της χώρας.

Τελικά, η Αθηνά εξελίσσεται σε Ποσειδώνα, που γίνεται ο πραγματικός πρωταγωνιστής σ’ αυτή τη δεύτερη μονομαχία τους. Μακάρι να μην αναδειχθεί αυτός νικητής. Ως τώρα πάντως, φαίνεται πως με την τρίαινά του έχει προκαλέσει πρωτίστως αναταραχή και σύγχυση.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

*Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Διεθνείς εικονοπλήκτες Του Παντελή Μπουκάλα,Καημερινή, 24 .2.2013

Πάνω που πάμε να το ψευτοπιστέψουμε πως «η εικόνα της χώρας διεθνώς έχει αποκατασταθεί», έρχεται ένας άνθρωπος με κύρος και πληροφορεί το ευρωπαϊκό κοινό (μαζί του κι εμάς) ότι «στην Αθήνα ο κόσμος καίει έπιπλα για να ζεσταθεί». Και ότι, κατόπιν αυτού, «η αθηναϊκή ατμοσφαιρική ρύπανση θυμίζει τη ρύπανση του Λονδίνου έξι δεκαετίες πριν». Στην Ιταλία ακούστηκαν όλα αυτά. Για τις ανάγκες του προεκλογικού αγώνα. Μόνο που δεν ειπώθηκαν από κάποιο μπαλκόνι εθιμικής υπερβολής και φραστικών ακροτήτων, αλλά σε τηλεοπτικό στούντιο, σε «ήρεμη συζήτηση». Και δεν τα είπε ο σαχλοθεατρίνος Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που ο παλιμπαιδιστικός σεξιστικός παροξυσμός του οργανώνεται γύρω από τη μοναδική ιδεολογική του σταθερά, το πρωτόγονο μίσος του για οποιαδήποτε εκδοχή Αριστεράς. Τα είπε ένας «σοβαρός τεχνοκράτης, ένας μετρημένος μη πολιτικός»: ο απερχόμενος πρωθυπουργός Μάριο Μόντι. Για να δείξει από τι έσωσε την Ιταλία η ευεργετική εξουσία του... Δεν έτυχε, πάντως, ν’ ακούσω κάποια διαμαρτυρία από την επίσημη Ελλάδα γι’ αυτό το απρόκλητο «πλήγμα στην εικόνα της χώρας μας». Ισως επειδή ο κ. Μόντι δεν είναι απεργός λιμενεργάτης, αγρότης στην εθνική, άνθρωπος με ειδικές ανάγκες διαμαρτυρόμενος στο Μαξίμου κ.ο.κ.· δεν ανήκει, δηλαδή, στις συνήθεις ομάδες εικονοπληκτών. Η ίδια αλαλία, ωστόσο, παρατηρήθηκε και όταν ο εντέλει ηττηθείς κ. Μιτ Ρόμνεϊ ελεεινολογούσε την Ελλάδα τρις ημερησίως, σαν να ακολουθούσε φαρμακευτική αγωγή. Είναι πιο εύκολο φαίνεται να καταγγέλλεις για λαϊκισμό τους εσωτερικούς αντιπάλους σου παρά τους εξωτερικούς συνοδοιπόρους σου. Ζορισμένοι είμαστε. Και δεν το κρύβουμε. Αλλά ούτε τα έπιπλά μας (ή τα βιβλία μας) καίμε μαζικώς για να ζεσταθούμε ούτε η ρύπανση έχει τα γνωρίσματα του μόνιμου λονδρέζικου σμογκ. Μερικοί, οι πιο ζορισμένοι και πιο απροστάτευτοι, έκαψαν όντως και φθαρμένα έπιπλα που τα βρήκαν πεταμένα στα σκουπίδια, όχι τα δικά τους, όσο φτωχά ή παλιά κι αν είναι. Μόνο που το «μερικοί» δεν είναι «ο κόσμος», προς το παρόν τουλάχιστον. Δικαιούνται, ωστόσο, οι ξένοι ηγέτες να μην ξέρουν πώς ακριβώς ζουν οι Ελληνες. Περίπου το ίδιο ισχύει και για τη δική μας ηγεσία. Απλώς αυτή εικάζει ότι καίμε τα έπιπλά μας από γενικευμένο νεοπλουτισμό. Για να πάρουμε καινούργια· φιρμάτα.

Μάθημα : Εισαγωγή στις Σπουδές του Λαϊκού Πολιτισμού

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Σχολή Επιστημών του Ανθρώπου

Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινων.Ανθρωπολογίας

Ακαδημαϊκό έτος 2012-2013

Εαρινό εξάμηνο

Διδάσκων: καθηγητής Ευάγγελος Γρ.Αυδίκος

1. Στόχος

Βασική στόχευση του μαθήματος είναι :

α. η εξοικείωση και η κατανόηση των συνθηκών-οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών- που συντέλεσαν στη διαμόρφωση του πλαισίου για τη στροφή του ενδιαφέροντος προς το λαό και τον πολιτισμό του το 19ο αιώνα(folk culture).

β. η διερεύνηση της μετεξέλιξης του λαϊκού πολιτισμού(folk/popular culture) στη μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο περίοδο.

2. Tα θέματα

α. Περιήγηση στην έννοια του πολιτισμού

β. Βιομηχανική επανάσταση και διαφωτισμός

γ. Ρομαντισμός και λαογραφία: η εθνογένεση

δ. o Fallmerayer και το ελληνικό εθνικό κράτος

ε. Ο Ν. Πολίτης και η νεοελληνική ιδεολογία στη στροφή του 19ου αι.

στ. Η θεωρία της συνέχειας και οι μεθοδολογικές επιλογές

ζ. Ο Στ. Κυριακίδης και ο Ν.Πολίτης

η. Η λαογραφική γενιά του 1970

θ. Οι νεότερες εξελίξεις

ι. Από το λαϊκό(folk) στο…λαϊκό (popular)πολιτισμό: οι πολιτισμικές σπουδές και πολιτισμοί

3. Αξιολόγηση

α.Τελική κρίση με προφορικές εξετάσεις(5)

β. Ενδιάμεση γραπτή εξέταση(30%) στις 22 Μαΐου 2013(ώρα 11πμ, αίθουσα Θ).

Ύλη εξέτασης: όση διδαχτεί ως τις 15/5/2013.

Προσοχή: Σε περίπτωση μη συμμετοχής στις εξετάσεις αφαιρείται το 20% από την τελική βαθμολογία

γ. Υποχρεωτική παράδοση(το αργότερο στις 24 Απριλίου  2013) δοκιμίου 500 λέξεων που θα στηρίζεται σε δύο κείμενα (2.

 Τα κείμενα  παραλαμβάνονται από τον διδάσκοντα(6ος όροφος, γραφείο 8) ως 15 Μαρτίου 2013.

 Ημέρες παραλαβής κειμένου:α.Τρίτη 1.30-.2.30μμ και 6-8 β.Τετάρτη 12-2.

δ. Συμμετοχή στο μάθημα με τουλάχιστον 9 παρουσίες(10%)

δ.Προαιρετική εργασία(3). Η βαθμολογία είναι πέρα από τη δεκάβαθμη κλίμακα που συμπληρώνουν τα προηγούμενα κριτήρια(α, β, γ).

 Δήλωση εργασίας : ως τις 20/3/2013.

 Παράδοση εργασίας: Ηλεκτρονικά(e-mail) ως τις 25/5/2013.

Προϋπόθεση για την ανάληψη εκπόνησης εργασίας με επιτόπια έρευνα είναι η παρακολούθηση εννιά  τουλάχιστον μαθημάτων(θα δηλώνεται η παρουσία των συγκεκριμένων φοιτητών/τριών)

Προσοχή: δε θα γίνει αποδεκτή οποιαδήποτε εργασία αν δεν

§ έχει υπάρξει τακτική συνεργασία με τον διδάσκοντα, τουλάχιστον τρεις φορές

§ Δεν έχει παραπομπές και βιβλιογραφία

 §είναι αντιγραφή από το ιντερντ(επισημαίνεται ότι το τελευταίο θεωρείται από το νόμο λογοκλοπή)

4. Προτεινόμενα βιβλία

• Ευάγγελος Γρ. Αυδίκος, Εισαγωγή στις Σπουδές του Λαϊκού Πολιτισμού, Αθήνα 2009

• M. Γ. Mερακλής, Ελληνική Λαογραφία, Αθήνα 2004

Μάθημα: Λαϊκοί πολιτισμοί και σύνορα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και

Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Ακαδημαϊκό έτος 2012-2013

Εαρινό εξάμηνο

Διδάσκων: καθηγητής Ευάγγελος Γρ.Αυδίκος

1.Το πλαίσιο

1. Το πλαίσιο

Tα σύνορα, ορατά και «αόρατα», υπάρχουν μέσα στα όρια μιας εθνικής εδαφικότητας. Μερικά σύνορα μπορεί να είναι θεσμικά ή νομικά, άλλα είναι καθαρά γεωγραφικά, φυλετικά, γλωσσικά ή θρησκευτικά. Το βέβαιο είναι ότι τα όρια μιας κοινότητας δεν προσδιορίζονται μόνο από την τοπικότητα αλλά και από την αίσθηση του ανήκειν. Και σ’ αυτή την περίπτωση τα σύμβολα επωμίζονται τον ρόλο να καταστήσουν τα σύνορα ορατά στο συμβολικό επίπεδο. Έτσι η κοινότητα γίνεται μια «αποθήκη συμβόλων».

Στόχος του μαθήματος είναι η διεπιστημονική διερεύνηση της συμβολής του λαϊκού πολιτισμού στην κατασκευή πραγματικών ή συμβολικών ορίων ανάμεσα στις εθνοτικές ομάδες που συνυπάρχουν. Τα παραδείγματα αντλούνται από τα Βαλκάνια, την υπόλοιπη Ευρώπη αλλά και άλλη μέρη. Βασικοί άξονες στην προσέγγιση θα είναι

Ø       Ορίζοντας τα σύνορα

Ø       Σύνορα και σύμβολα

Ø       Η πολιτική χρήση των συνόρων

Ø       Η  μετανάστευση και τα σύνορα

Ø       Πολιτικο-κοινωνικές αλλαγές και σύνορα

Ø      Ιστορώντας εμπειρίες συνόρων(από επιτόπια έρευνα, λογοτεχνία, κινηματογράφο)

2.Υποχρεώσεις

 Υπάρχουν δύο επιλογές:

             I.       

§         Τουλάχιστον εννιά(9) παρουσίες στη διάρκεια του εξαμήνου.

§         Παρουσίαση δύο άρθρων  στην τάξη

§         Εκπόνηση εργασίας στηριγμένης στην επιτόπια έρευνα(1200-1500 λέξεις)

  Υποβολή πρότασης ως τις 10 Απριλίου 2013

   Κατάθεση εργασίας ως τις 22 Μαΐου 2013(με e-mail)

§         Προφορική εξέταση (στο τελευταίο μάθημα) σε τέσσερα άρθρα, δύο εκ των οποίων θα είναι διαφορετικά  απ’ αυτά που παρουσιαστούν στην τάξη

          II.       

§         Συγγραφή ενός δοκιμίου-όχι περίληψης, στηριγμένου σε δύο άρθρα(1500 λέξεις).

§         Προσοχή: Η συγγραφή περίληψης θα βαθμολογηθεί με 1-2 βαθμούς, ενώ  η ανάθεση της συγγραφής σε επαγγελματία ή άλλο πρόσωπο θα επιφέρει το μηδενισμό του δοκιμίου.

§         Ενδιάμεση εξέταση(ένα ερώτημα με απάντηση έκτασης ως 300 λέξεων, 21 Μαΐου 2013, 5-6μμ, την τελευταία ώρα του μαθήματος).

§         Προφορικές εξετάσεις στην περίοδο των εξετάσεων.

3. Αξιολόγηση

             I.       

§         Παρουσίαση άρθρων 30%

§         Εργασία  40%

§         Προφορική εξέταση 20% (εκτιμάται ότι θα γίνει  στις 29 Μαΐου 2013)

§         Συμμετοχή 10%

          II.       

§         Δοκίμιο   20%

§         Ενδιάμεση εξέταση 30%(σε περίπτωση μη συμμετοχής στις εξετάσεις αφαιρείται το 20% της τελικής βαθμολογίας)

§         Προφορικές εξετάσεις 50 %.

§         Συμμετοχή στο μάθημα (αξιολόγηση 10%) με την προϋπόθεση ότι θα παρακολουθήσουν 7 το λιγότερο φορές το μάθημα

5. Προτεινόμενα συγγράμματα

α. Αυδίκος, Ευάγγελος(επιμ.).2010. Λαϊκοί πολιτισμοί και σύνορα στα Βαλκάνια. Αθήνα: Πεδίο.

β. Τοντόροβα, Μαρία Βαλκάνια, Η δυτική φαντασίωση, Επίκεντρο, 2007

6. Η βιβλιογραφία

        i.             Alvarez, Robert, “The Mexican –Us Border: The Making of an Anthropology of Borderlands”, Annual Review of Anthropology 24(1995) 447-470.

      ii.            Αυδίκος, Ευάγγελος(επιμ.).2010. Λαϊκοί πολιτισμοί και σύνορα στα Βαλκάνια. Αθήνα: Πεδίο.

    iii.            Νιτσιάκος, Βασίλης. 2010. Στο σύνορο. Αθήνα :Οδυσσέας.

4. Jaago, Tiiu, ‘Cultural borders in an autobiographical narrative’, Folklore 52(2012):15-38.
5. Labrianidis, Lois. “The Impact of the Greek Military Surveillance Zone on the Greek
6. Side of the Bulgarian – Greek Borderlands.”  Boundary and Security Bulletin
7. 7.2(1999):82-93.Print.

viii.            Laube, Lena and Christof Roos.   “ A “Border for the People”? Narratives on

    ix.            Changing Eastern Borders in Finland and Austria.” Journal of Borderlands Studies

      x.            25.3-4(2010): 31-49. Print.

11. Laurén, Kirsi, ‘Fear in border narratives: perspectives of the finnish-russian
12. border fear in border narratives: perspectives of the finnish-russian border’, Folklore 52(1912):39-62.
13. Lawrence, Christopher.  “Re-Bordering the Nation: Neoliberalism and Racism in
14. Rural Greece.” Dialectical Anthropology 29 (2005):315–334.Print.
15. Mazower, Mark. The Balkans: A Short History. New York: Random House, Inc.
16. ,2002.Print.
17. Poulton,Hugh.The Balkans:Minorities and States in Conflict.London:Minority Rights
18. Publications,1991.Print.
19. Σφέτας, Σπύρος,  Ελληνοβουλγαρικές Αναταράξεις1880-1908( Greek-Bulgarian
20. Turbulances 1880-1908).Thessaloniki,Gr. :Epikentro,2008.
21. Todorova, Maria. “The Trap of Backwardness: Modernity, Temporality, and the
22. Study of Eastern European Nationalism.” Slavic Review 64.1(2005):140-164.

.

"Tradition, Creativity and Indigenous Knowledge: Winter School of International Folkloristics" Central University of Jharkhand, Ranchi, INDIA January 12 – 21, 2014

Contemporary approaches conceptualise folklore as a vernacular expressive practice embedded in social, communicative and political contexts. Whereas earlier scholarship emphasised the stability of folklore as a static and conservative body of knowledge, current research focuses on variation, change and creativity. However, even though synchronic approaches tend to dominate in international folkloristics, tradition has remained one of the key-concepts of the discipline, referring to the historical dimension of folklore and the cultural process of ‘creating future out of the past’ (H. Glassie). The creation and preservation of traditions is seen as an integral part of the everyday life of individuals, local communities and informal networks as well as states and various institutions.

The winter school at the Central University of Jharkhand, Ranchi, aims at bringing together doctoral students, junior and senior scholars from different countries to discuss the relationship between tradition and creativity, stability and change in folklore past and present. Since the meeting will be held in a region that abounds with indigenous peoples of India, special attention will be paid to the indigenous peoples of the world and their traditional knowledge expressed in worldviews, belief systems, poetic and narrative genres, arts and practices of everyday life.

The winter school will be hosted by the Centre for Indigenous Culture, established in 2010 as a part of the School of Cultural Studies at the Central University of Jharkhand (CUJ). CUJ itself was founded in 2009 and for the time being operates from its temporary campus at Brambe in the close neighbourhood of the villages of the indigenous Oraon people.

Ranchi, the capital city of Jharkhand, is well connected to other parts and cities of India by air, by rail and road. Located at a fairly high altitude (2,000 above msl), Ranchi and its surroundings have a cool, salubrious climate throughout the year. The average winter temperature is 10° - 23°  C (Nov – Feb).

The programme of the winter school features lectures accompanied by seminars, fieldwork among the tribal peoples of Jharkhand and an academic symposium. All participants are expected to prepare a 20-minute paper about their current research to be presented for seminar discussions. The working language of the winter school is English. Participation is limited to 20 students and hence competitive. Applicants are asked to send a letter of motivation (200-300 words) and a short CV to <winterschool2014@gmail.com> by April 30, 2013. Applicants will be notified about the results by June 10, 2013. The organising committee will select an equal number of participants from India and other countries, respectively.

Participants are expected to cover their travel costs to Jharkhand. Registration fee is INR 3000 (for Indian participants) and USD 150 (for foreign participants).

The winter school of international folkloristics is organised by the Centre for Indigenous Culture, Central University of Jharkhand (India) and the Department of Estonian and Comparative Folklore, University of Tartu (Estonia) in collaboration with the Centre of Excellence in Cultural Theory (CECT).

Dr. Rabindranath Sarma, Central University of Jharkhand, India
Prof. Ülo Valk, University of Tartu, Estonia

Ο κλέφτης των παπουτσιών, Εφημερίδα των Συντακτών, Πέμπτη, 7 Φεβρουαρίου 2013

Ήταν οι μέρες που η λαγκάρντιος λιστομαχία είχε φουντώσει . Το ζάπινγκ κάνει κακό στην υγεία τέτοιες ώρες, στα κανάλια επαναλαμβάνονται τα ίδια επιχειρήματα, από τα ίδια πρόσωπα, ο κύριος κορμός είναι τα «βαριά» ονόματα της τηλεοπτικής μαστορο-τσιρίδας. Τέτοιες ώρες τα διαδίκτυο δίνει διαφορετικό τόνο, προσθέτει χρώμα κι ενδιαφέρον στην ενημέρωση. Συνελήφθη από την τοπική αστυνομία ένας νεαρός, διάβαζα στον ιστότοπο. Την ίδια ώρα οι φωνές στον τηλεοπτικό δέκτη έδιναν τη μάχη της λίστας και της κολοκυθιάς. Όχι ένας αλλά δύο, γιατί όχι τρεις οι  υπεύθυνοι για την προανακριτική, προσέθεταν άλλοι. Με το μαλακό, κινδυνεύει το πολιτικό σύστημα, κινδυνεύει η χώρα, αντέτειναν οι απέναντι.. Των οικιών ημών  εμπιπραμένων ημείς άδομεν, έλεγαν οι παλιοί σοφοί. Με άλλα λόγια, η λαϊκή θυμοσοφία θα μιλούσε περί διαφόρων που… χτενίζονται.

       Το ατόπημα του νεαρού; Έκλεψε ένα ζευγάρι παπούτσια, παραμονή των Φώτων. Επισκέφτηκε τους νοικοκυραίους με σκοπό να «τα πει», μέρες που ήταν. Ευκαιρία να μαζέψει κανένα ευράκι να λαδώσει το έντερό του. Να νιώσει παιδί; Δεν αποκλείεται. Τέτοιες μέρες η φαντασία των παιδιών οργιάζει.  Περιμένουν τον Άη-Βασίλη τους. Μόνο ένα θαύμα μπορεί να δώσει σε κάποια παιδιά χαρά. Να χρωματίσει τη ζωή τους. Ίσως έτσι να σκέφτηκε το παιδί την ώρα που έλεγε τα κάλαντα. Στο διάδρομο του γυάλισαν ένα ζευγάρι παπούτσια. Ήταν το δικό του θαύματα, λίγο πριν κλείσει ο κύκλος των γιορτών. Ο Αη-Βασίλης αυτή τη φορά άργησε , μα δεν τον ξέχασε. Μπροστά του βρισκόταν ένα φρεσκοβαμμένο ζευγάρι  παπούτσια. Το αντικείμενο του πόθου του. Γι αυτόν ηδονή ήταν να νιώσει ζεστά τα πόδια του. Να κρύψει την ντροπή από τους συμμαθητές του που θα τον έβλεπαν πάλι με τα ίδια τρύπια, ξεθωριασμένα, ξεγοφιασμένα παπούτσια που τα κληρονόμησε από τον μεγάλο του αδελφό στην καλύτερη περίπτωση, ή από κάποιον κάδο σκουπιδιών.

       Στην τηλεόραση οι πανελίστες είχαν αυξήσει την ένταση. Λίγα τα λεφτά που θα  εισέπραττε η πολιτεία από τη φορολόγηση των εγκαταβιούντων στη λαγκάρντιο λίστα, είπε κάποιος απ’ αυτούς, ευχαριστημένος ίσως και με καθαρή τη συνείδησή του. Μικρό το παράπτωμα, ανάξια λόγου η ενασχόληση με όσους ‘ξέχασαν’ τη λίστα στα συρτάρια τους.

    Η πατρίδα μάλλον κινδύνευε από τον μικρό εραστή των παπουτσιών, την παραμονή των Φώτων. Οι πατρίδες πάντα κινδυνεύουν από τους Αγιάννηδες που διεκδικούν ένα καρβέλι ψωμί, ένα ζευγάρι παπούτσια, ένα κεραμίδι. Οι υπερασπιστές της πατρίδας είναι πάντα οι παπουτσωμένοι, οι πολίτες που έχουν το δικαίωμα να στεγάζονται στις λίστες απολαμβάνοντας τον ιδρώτα της φοροδιαφυγής τους.

       Τα παπούτσια  ήταν πάντα το μέσο που θέρμανε τις ελπίδες των αδύναμων για μια καλύτερη ζωή. Στη φαντασία των παιδιών τα παπούτσια ως δώρο αποκτούσαν μυθικές διαστάσεις. Ο «Αννίβας» της Άλκης Ζέη προσδίδει στα παπούτσια μαγικές διαστάσεις. Προσδοκά το δώρο των αθλητικών παπουτσιών που θα λειτουργήσουν σαν τα φτερά που θα τον κάνουν να πετάξει στην αθλητική επιτυχία.

       Τα παπούτσια γίνονται μέσο θαλπωρής αλλά και δραπέτευσης από το κοινωνικό περιθώριο. Το γοβάκι τελικά ήταν εκείνο που βοήθησε την Σταχτοπούτα να ξεφύγει από την εσωστρέφεια του τζακιού και να βρει στο πρόσωπο του βασιλόπουλου τον ιδανικό σύντροφό της. Μαζί με τις κοινωνικές νοηματοδοτήσεις τα παπούτσια έγιναν το σύμβολο της έμφυλης ταυτότητας. Τα τελευταία χρόνια η ανάγκη για αγορά παπουτσιών έγινε φετίχ της γυναικείας σεξουαλικότητας.

       Στο διάστημα που έκανα αυτές τις σκέψεις η λιστο-συζήτηση στη Βουλή είχε φουντώσει. Το αποτέλεσμα ήταν απαλλακτικό για όλους τους παπουτσωμένους. Το ρεπορτάζ στο διαδίκτυο για τον κλέφτη των παπουτσιών τελείωνε ως εξής:   οι αστυνομικοί συγκινήθηκαν με το περιστατικό αλλά δεν μπορούσαν να παραβλέψουν την πράξη. Ήταν κλοπή. Δυστυχώς, ο νεαρός δεν ήταν παπουτσωμένος.

Συνέδριο, Sequestering Tradition?: A Cultural Sustainability Symposium

rom: Andy Kolovos [akolovos@vermontfolklifecenter.org]
Sent: Monday, February 04, 2013 9:45 AM

Call for Papers
Sequestering Tradition?: A Cultural Sustainability Symposium
August 15-18, 2013 ~ Sterling College, Craftsbury Common, Vermont

Overview

This Symposium grows out of the premise that "cultural vitality is as essential to a healthy and sustainable society as social equity, environmental responsibility and economic viability," as articulated by Jon Hawkes in The Fourth Pillar of Sustainability: Culture's Essential Role in Public Planning.

We view "cultural vitality" as the diverse, thriving practices and beliefs that undergird social systems and make human action meaningful. Just as environmental sustainability recognizes the critical role of ecological diversity to the survival of our planet, cultural sustainability recognizes the critical role of cultural diversity to the health and well-being of our "cultural ecosystems." Cultural sustainability provides a framework for discussing tradition as a dynamic cultural process, one that empowers people to make intentional decisions about their communities.

In recent years practitioners and scholars from a range of fields including anthropology, ethnomusicology, folklore and oral history have begun to explore how the concept of sustainability fits in with their work.  In a related way, practitioners from fields such as arts administration, education, environmental studies, community and economic development, and community organizing have engaged increasingly with how the cultures of the communities with which they work can impact their professional efforts.

Sequestering Tradition?: A Cultural Sustainability Symposium provides an opportunity for workers across this diverse range of fields to communicate with one another around the intersections of culture and sustainability in theory and practice. Through this Symposium we hope to explore further the scope of cultural sustainability work and the core ideas that inform it.  Our title "Sequestering Tradition?" aims to raise questions about what it means to "sequester" --to capture and store-- cultural traditions in order to ensure their relevance and viability in a rapidly changing world.  In addition, we ask: How can theoretical models from ecology and cultural work inform one another? How do they shape the concepts that underlie the discourse of cultural sustainability?  Are there limits to these analogies?  If protection and preservation of traditions are not enough, then what is?

Sequestering Tradition?: A Cultural Sustainability Symposium invites proposals for presentations and workshops that explore the role of culture in sustainability from two related perspectives:
~ The introduction of the idea of culture into larger discussions of sustainability.
~ The application of notions of sustainability to cultural practices and concerns.

Goals for the Symposium

Symposium (noun), a "forum ...  to debate, plot, boast, or simply revel with others."
~ To examine the idea of cultural sustainability, outline key concepts and terms, and define a scope of professional practice.
~ To develop models for the practical application of cultural sustainability methods and theories.
~ To encourage networking among scholars and practitioners engaged with the work of cultural sustainability.

Who Should Attend
We invite scholars, students and practitioners concerned with the impact that culture and sustainability have on/in their communities.  Cultural workers and community leaders interested in developing the skills and knowledge to take action on behalf of a community will find models and inspiration at this symposium.

Presentation Formats

We welcome proposals for 1) panels with multiple speakers organized around specific topics or themes (45 minutes), 2) individual presentations reflecting the themes proposed above (20 minutes), and 3) workshops sharing or developing specific models or practices (1.5 hours).

Proposals Should Include

Title, format (e.g. paper, workshop, panel), name of presenter/co-presenters, name of institution/organization, email address, technological needs, and a 250-word abstract describing your proposed presentation.

Email proposals as a PDF or Microsoft Word attachment to the Cultural Sustainability Symposium Planning Committee at <culturalsustainability@vermontfolklifecenter.org>

Deadline for Submissions: May 3, 2013

View CFP online:
<http://www.vermontfolklifecenter.org/education/cultural-sustainability/symposium.php>

Partners

Sequestering Tradition?: A Cultural Sustainability Symposium is sponsored by the Goucher College Masters of Arts program in Cultural Sustainability, Sterling College and the Vermont Folklife Center.

The Master of Arts program in Cultural Sustainability at Goucher College(Baltimore) brings together knowledge from anthropology, history, folklore, ethnomusicology, communications, business and management, linguistics, and activism to teach students how to effect positive, community-driven change in the cultures they care about most--whether it be an African village, an American inner-city neighborhood, a remote tribe in Asia, or a threatened public space just down the street. We teach our students how to work closely with individuals and communities to identify, protect, and enhance their important traditions, their ways of life, their cherished spaces, and their vital relationships to each other and the world. <http://www.goucher.edu/graduate-programs/ma-in-cultural-sustainability>

Located at the heart of Vermont's Northeast Kingdom, and part of the area's growing agricultural renaissance, Sterling College is a liberal-arts college that integrates environmental studies throughout the curriculum.  Sterling's mission is to "combine structured academic study with experiential challenges and plain hard work to build responsible problem solvers who become stewards of the environment as they pursue productive lives." Sequestering Tradition?: A Cultural
Sustainability Symposium capitalizes on the model of community and experiential learning at the center of Sterling's curriculum, and draws upon the resources of Sterling's Environmental Humanities program.
<http://www.sterlingcollege.edu/environmental-humanities.html>

Founded in 1984, the Vermont Folklife Center(VFC) uses ethnography to strengthen the understanding of the cultural and social fabric of Vermont's diverse communities. The VFC's mission is to document and preserve the cultural heritage and traditions of Vermont, and produce educational programs and publications from its archive. We fulfill our mission by conducting ethnographic field research that captures the stories and traditions of our diverse communities; by teaching Vermonters of all ages to use digital technology to document and share their own life experience and heritage; by presenting public programs that increase understanding of our ever-changing cultural landscape; and by preserving personal and family stories, photographic collections, moving images, and recordings of regional music in our multimedia digital archive. <http://www.vermontfolklifecenter.org/>

--
Andy Kolovos, Ph.D., MLS
Co-Director and Archivist
Vermont Folklife Center

Συνέδριο, Cultural Sustainability

From: AmericanFolkloreSociety@gmail.com [AmericanFolkloreSociety@gmail.com]
Sent: Monday, February 04, 2013 4:17 PM

Dear Friends,

The American Folklore Society is now accepting proposals for the Society's 2013 Annual Meeting to be held on October 16-19 at the Omni Hotel in Providence, Rhode Island. The theme for the meeting, on which presentations will be encouraged but not required, is "Cultural Sustainability."

March 31 is the deadline for:
* Proposals of Diamond and media presentations, forums, papers and posters.
* All annual meeting event requests, including Section business meetings and exhibition tables, Section-sponsored events, and university receptions.
* Applications for Gerald L. Davis Fund Travel Grants and Stipends for International Participants.

You'll find links to all the information related to this year's meeting --including the path to registering and submitting a proposal-- on the 2013 Annual Meeting page: <http://www.afsnet.org/?page=2013AM2>. You can also find this page in the main menu under About AFS/Annual Meetings or by clicking on the Annual Meeting slide on our home page.

Thank you for your support of our field and Society.

Lorraine Cashman, AFS

Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει

Φλεβάρης. Η αρχή της άνοιξης. Ίσως ν’ ακούγεται παράδοξο. Ημερολογιακά περάσαμε το κατώφλι του τελευταίου μήνα του χειμώνα. Η φύση όμως έχει άλλες βουλές. Ο Μάνος Ελευθερίου τον ονόμασε «Άγιο Φεβρουάριο». Στο λαϊκό πολιτισμό πήρε διάφορες ονομασίες που τονίζουν την ιδιαιτερότητά του. Μικρός, Κουτσός, Κουτσοφλέβαρος, Ληψομήνας, , Γκουζούκης και Κούντουρον. Ως άλλος Ήφαιστος φορτώθηκε το ανάθεμα για τη μειονεξία του. Είναι ατελής. Κάτι του λείπει από τότε που ο Οκταβιανός μετέφερε την πρόσθετη ανά τετραετία μέρα στον Αύγουστο για να  δώσει   μεγαλοπρέπεια στον μήνα που τον δοξολογεί στους αιώνες. Ο Φεβρουάριος ξεχώρισε για την αριθμητική του αστοχία. Είκοσι οχτώ ημέρες , κάθε τέσσερα χρόνια τεντώνεται κατά μια μέρα κι αυτό προξενεί τρόμο στους ανθρώπους που αντικατέστησαν το γιώτα με το ύψιλον στο δί(υ)σεκτο. Ο ανθρώπινος πολιτισμός στιγματίζει όσους υπολείπονται από το σύνηθες ή  ξεπερνούν το μέτρο. Η οποιαδήποτε ‘αναπηρία’ γίνεται αφορμή για χλεύη,  η υπεροχή προκαλεί το φθόνο.

      Ωστόσο, σαν τον Ήφαιστο η φύση επιφύλαξε για τον Φεβρουάριο  τύχη αγαθή. «Και τι δεν κάνατε για να με θάψετε όμως ξεχάσατε πως ήμουν σπόρος», γράφει ο Χριστιανόπουλος. Οι στίχοι ταιριάζουν απόλυτα με τον Φεβρουάριο. Ο χειμώνας κυοφορεί στην κοιλιά του το σπόρο του  καινούργιου. Ο μήνας που χλευάζεται για το κουσούρι του έχει μέσα του τον σπόρο της νέας εποχής. Της δημιουργίας. Μέσα στο βαθύ σκοτάδι το φως αρχίζει να ζεσταίνει το σπόρο. Ο θάνατος κουβαλάει τη ζωή. Είναι ο νόμος της φύσης.  Η λαϊκή θυμοσοφία διάλεξε τον κατάλληλο τρόπο να διατυπώσει αυτή τη διαπίστωση. «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει». Είναι η λαϊκή παρετυμολογία, που δε νοιάζεται για τη λατινική προέλευση της λέξης που συνδέεται με τις καθαρτήριες τελετές που διεξάγονταν αυτή την περίοδο.  Η λαϊκή σοφία προτίμησε τη δική της εκδοχή. Ο Φεβρουάριος γίνεται Φλεβάρης από τις φλέβες που ξαναζωντανεύουν στη φύση με την κυκλοφορία των χυμών. Ο Φεβρουάριος ακόμη ονομάζεται Φλιάρης, από τη λέξη φλια(κατώφλι). Είναι , με άλλα λόγια, ο μήνας που προετοιμάζει το δρασκέλισμα  στην εποχή που ξυπνάει η φύση από το λήθαργο. Το μαρτυρά και η άλλη λαϊκή ονομασία του. Ονομάζεται Κλαδευτής. Οι γεωργοί ξεκινάνε τις δουλειές κι αυτό συχνά αποκτά τελετουργικά γνωρίσματα. Την πρώτη του Φλεβάρη γιορτάζει ο Άη Τρύφωνας, ο προστάτης των αμπελουργών που τη μέρα αυτή εγκαινιάζουν τη νέα καλλιεργητική περίοδο.