Ανδρέας Καρκαβίτσας, Ο Σπαθόγιαννος, ο εκδικητής, εκδόσεις Αιγαίον

Η χορωδία παραδοσιακής μουσικής των Ηπειρωτών Βύρωνα

Καρασαρίνης Μάρκος,Αλέξανδρος Νεχαμάς: «Εμείς οι φιλόσοφοι δεν έχουμε τη φωνή που είχαμε κάποτε», ΤΟ ΒΗΜΑ, 26.5

Ο νέος ακαδημαϊκός μιλάει στο «Βήμα» λίγες ημέρες μετά την εκλογή του στην έδρα της Ιστορίας της Φιλοσοφίας

Ο καθηγητής ανθρωπιστικών σπουδών, φιλοσοφίας και συγκριτικής λογοτεχνίας του Πρίνστον Αλέξανδρος Νεχαμάς

  

 

 

3  φωτογραφίες

Καθηγητής Ανθρωπιστικών Σπουδών, Φιλοσοφίας και Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον από το 1990, διακεκριμένος μελετητής του Νίτσε, της πλατωνικής μεταφυσικής και αισθητικής, όπως και της σωκρατικής φιλοσοφίας, ο 72χρονος σήμερα Αλέξανδρος Νεχαμάς είναι από τις 17 Μαΐου το πιο πρόσφατο τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Με αφορμή ακριβώς την εκλογή αυτή επικοινωνήσαμε μαζί του. Με τη γνώριμη άνεση του λόγου και το χιούμορ του μας μίλησε για ένα εύρος θεμάτων που κυμάνθηκε από την τέχνη του βίου και την popular culture ως την πολιτική.

Πώς αισθάνεστε για την εκλογή σας στην έδρα της Ιστορίας της Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών;

«Αποτελεί μεγάλη τιμή, δεν υπάρχει αμφιβολία, και επίσης μεγάλη ευθύνη. Ευθύνη απέναντι και στο ίδρυμα και στον τόπο. Για έναν ουσιαστικά απόδημο Ελληνα το να ξαναφτιάξει μια σχέση με τον τόπο άμεση και που μπορεί να έχει κάποια επίδραση στην ατμόσφαιρα της χώρας αποτελεί πάρα πολύ μεγάλη ευθύνη. Αποτελεί βέβαια και την εκπλήρωση ενός ονείρου αυτή η δυνατότητα μετά από τόσα χρόνια στο εξωτερικό - γιατί παρά τη σχέση που διατηρεί κανείς με την Ελλάδα, με οικογένεια, φίλους, συναδέλφους, επιστημονικά, προσωπικά, είναι, πώς να το κάνουμε, έξω».

Η άποψή σας για τη φιλοσοφία ως τέχνη του βίου είναι σαφώς διαλογική. Είχατε επισημάνει, αν δεν κάνω λάθος, στο βιβλίο σας «Νίτσε: Η ζωή σαν λογοτεχνία» ότι το παράδειγμα ενός αξιοθαύμαστου τρόπου ζωής δεν αξίζει ως μίμηση, αλλά ως έμπνευση, κάτι που προϋποθέτει μια δημιουργική ανάγνωση και προσαρμογή - έναν διάλογο, με άλλα λόγια.

«Πολύ σωστά. Και συνεπάγεται επίσης ότι δεν θα είσαι ποτέ ίδιος με αυτόν που σε εμπνέει. Ο Νίτσε στη "Χαρμόσυνη Επιστήμη" έχει έναν θαυμάσιο μικρό διάλογο: - "Δεν θέλεις να έχεις μαθητές, ακολούθους;" - "Δεν θέλω. Θέλω ο καθένας να δημιουργεί το δικό του παράδειγμα - όπως εγώ". Ο μαθητής σου δηλαδή είναι αυτός που δεν είναι ίδιος με εσένα, αυτός που κάνει κάτι εξίσου ιδιαίτερο και ανανεωτικό με εσένα. Για να κάνεις όμως κάτι εξίσου ιδιαίτερο και ανανεωτικό, πρέπει να είναι εντελώς διαφορετικό από εκείνο που έχει κάνει ο άλλος».

Συχνά τονίζετε στον δημόσιο λόγο σας ότι η μαζική κουλτούρα διόλου δεν συνιστά εκ φύσεως κατώτερη μορφή κουλτούρας, όπως ενίοτε εκλαμβάνεται ακόμα και σήμερα.

«Για εμένα αυτό είναι βασικό ζήτημα. Αν δει κανείς ιστορικά το θέμα της μαζικής κουλτούρας, θα διαπιστώσει ότι σε πολλές περιπτώσεις η μαζική κουλτούρα μιας εποχής γίνεται η υψηλή τέχνη της επόμενης. Πιστεύω, για παράδειγμα, ότι η αρχαία τραγωδία, παρ' όλο το μεγαλείο της, ήταν και ένα είδος διασκέδασης και μόρφωσης του αθηναϊκού κοινού, και μάλιστα μόρφωσης με πολιτικές διαστάσεις. Η "Ορέστεια" του Αισχύλου, μεταξύ άλλων, είναι και καθαρά πολιτικό έργο όπου ουσιαστικά επαινείται η αθηναϊκή δημοκρατία. Δίνοντας ως επίδομα στους αγρότες το εισόδημα μιας ημέρας για να έρθουν στο θέατρο ο Περικλής δεν επιθυμούσε μόνο να ανυψώσει το ηθικό τους επίπεδο, το έκανε και για λόγους πολιτικής. Στο αρχαίο θέατρο έβλεπες όλες τις κοινωνικές τάξεις, κατώτερες και ανώτερες. Οι ανώτερες μάλιστα, όπως τις εκπροσωπεί ο Πλάτων, υπήρξαν αντίθετες και προς την τραγωδία και προς την επική ποίηση. Μέρος της περιφρόνησής τους δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν ταξικό. Το ίδιο συμβαίνει και στον σύγχρονο κόσμο. Αν η τραγωδία από μέρος της λαϊκής κουλτούρας ανάγεται σιγά-σιγά σε υψηλή τέχνη, το ίδιο συμβαίνει και με το μυθιστόρημα. Αρχικά το μυθιστόρημα κατηγορείται από τους πάντες: είναι εντελώς κατώτερο είδος, είναι μόνο για γυναίκες, καταστρέφει την προσοχή γιατί το διαβάζεις, το πετάς και αμέσως αρχίζεις ένα άλλο. Το ίδιο έχει συμβεί με τη φωτογραφία, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, το Internet. To καταπληκτικό δε είναι ότι όλα τα επιχειρήματα που έχουν χρησιμοποιηθεί από τον καιρό του Πλάτωνα ως σήμερα κατά της μαζικής κουλτούρας παρουσιάζονται ήδη στην "Πολιτεία": ταυτίζει το αυθεντικό με το ψεύτικο, η δραματική ποίηση, για τον Πλάτωνα, αλλά βάλτε εδώ όποια μαζική τέχνη θέλετε, είναι κατάλληλη μόνο για την απεικόνιση σεξ και αγριότητας και καταστρέφει τη ζωή όσων προσηλώνονται σε αυτήν».

Τι το ανατρεπτικό όμως εισάγει η μαζική κουλτούρα;

«Η μαζική κουλτούρα εισάγει πάντοτε νέα κριτήρια και νέες αξίες, όχι πάντοτε ριζικά καινοτόμα ή ριζικά αντίθετα με αυτά που έχουμε συνηθίσει, πάντοτε όμως με τον χαρακτήρα του καινούργιου - αν μη τι άλλο στον τρόπο απεικόνισης του κόσμου. Κι αυτό για πολλούς είναι επικίνδυνο. Γιατί, όντας διαφορετικό, σε κάνει να σκέφτεσαι αν ο δικός σου τρόπος περιγραφής του κόσμου, τον οποίο θεωρούσες δεδομένο και αναμφισβήτητο, είναι ίσως ένας μόνο από πολλούς δυνητικούς να μιλήσει κανείς γι' αυτόν. Αρα, οι βάσεις στις οποίες στέκεσαι δεν είναι απόλυτες. Και η έλλειψη απόλυτης βάσης είναι για πολλούς από τα πιο επικίνδυνα πράγματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι. Εχουμε ανάγκη να πιστεύουμε ότι οι αξίες μας έχουν βάσεις εντελώς ανεξάρτητες από τη θέλησή μας. Φοβόμαστε ότι αν εξαρτώνται ως ένα σημείο από τη θέλησή μας τότε είναι εντελώς συμβατικές».

Η δυτική κοινωνία των αρχών του 21ου αιώνα μοιάζει να τρέφει δυσπιστία έναντι των ανθρώπων που αποτελούν φορείς εξειδικευμένης γνώσης.

«Υπάρχει ακόμη μια λατρεία της επιστήμης. Οι φυσικοί, οι χημικοί, οι γιατροί δεν είναι αποδέκτες περιφρόνησης ή δυσπιστίας. Οσοι ασχολούμαστε με τις ανθρωπιστικές επιστήμες, ναι. Αφενός από το ευρύ κοινό, αφετέρου από ορισμένους επιστήμονες οι οποίοι θεωρούν πως ως άριστοι επιστήμονες μπορούν να αποφανθούν επί παντός του επιστητού. Τελευταίο τέτοιο παράδειγμα θεωρώ το βιβλίο "Enlightenment Now" του ψυχολόγου Στίβεν Πίνκερ, ο οποίος αποδίδει τα περισσότερα σημερινά προβλήματα του κόσμου στη φιλοσοφία του Νίτσε και διαφόρων άλλων. Αν διαβάσει κανείς το βιβλίο, αντιλαμβάνεται ότι ο άνθρωπος είναι εντελώς αδαής ως προς το θέμα αυτό. Οπως για να γίνει κανείς φυσικός πρέπει να μάθει φυσική, έτσι και για να γίνει κανείς φιλόσοφος ικανός να πραγματεύεται τέτοιου χαρακτήρα ζητήματα πρέπει να σπουδάσει πρώτα φιλοσοφία. Αλλά έχω την αίσθηση ότι οι άνθρωποι των φυσικών επιστημών έχουν πάρει ως ένα σημείο τον παλαιό ρόλο των ιερέων: η σοφία προέρχεται από εκεί. Καλώς ή κακώς όμως, η σοφία που προέρχεται από εκεί δεν είναι πάντοτε σοφή».

Βιώνει πλέον το δυτικό μοντέλο πολιτικής συναίνεσης μια κατάσταση παγιωμένης κρίσης;

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουμε άνοδο αυταρχικών πολιτευμάτων σε Ευρώπη, Ασία, Βόρεια και Νότια Αμερική. Βλέπω τι γίνεται στην Ουγγαρία, όπου η κατάσταση είναι μάλλον απελπιστική. Ανθρωποι όπως ο κ. Ορμπάν, οι οποίοι ξεκίνησαν ως λάτρεις της δυτικής κοινωνικής δημοκρατίας, σήμερα υποστηρίζουν ότι η Δύση αποτελεί κίνδυνο. Υπάρχει διάχυτη μια ριζική καχυποψία και άρνηση της κοινωνικής δημοκρατίας - τη social democracy εννοώ εδώ. Εμείς οι φιλόσοφοι δεν έχουμε δυστυχώς τη φωνή που είχαμε κάποτε, με την εξαίρεση ορισμένων περιπτώσεων, όπως ο Γιούργκεν Χάμπερμας, ούτε έχουμε τη δυνατότητα να εισέλθουμε σε μια κυβέρνηση. Ο Πλάτων ήθελε τους φιλοσόφους βασιλείς. Δυστυχώς, εμείς δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα. Ή ευτυχώς, δεν ξέρω. Αν είχες 17 καθηγητές στην κυβέρνησή σου, δεν είμαι σίγουρος ότι θα προχωρούσε και τόσο η ατζέντα σου».

Το 2013 λέγατε ότι η κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι καταθλιπτική, ότι επικρατεί οξεία συντηρητικοποίηση. Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία επιδεινώνει μια ήδη καταθλιπτική κατάσταση;

«Την επιδεινώνει. Και την κάνει πολύ πιο επικίνδυνη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα υπάρχουν φόρα, όπως το φρικτό Fox News, που επιτρέπουν στις πιο απίθανες απόψεις να εκφράζονται σαν να είναι οι σοβαρότερες δυνατές. Σε καμία περίπτωση φυσικά δεν τάσσομαι κατά της ελευθερίας του λόγου. Ακριβώς όμως επειδή υπάρχει ελευθερία του λόγου και μπορούμε να δούμε τι σκέφτεται ο καθένας, διαπιστώνει κανείς ότι εκφράζονται απροκάλυπτα πράγματα που ούτε θα διανοούμασταν παλαιότερα. Οταν ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών βρίζει τους αντιπάλους του με τρόπο χειρότερο από αυτόν των οπαδών αντιπάλων ομάδων, πού έχει φτάσει το επίπεδο της πολιτικής ρητορικής; Φοβάμαι ότι η εκλογή του Τραμπ έχει κατεβάσει το επίπεδο όχι μόνο των προϋποθέσεων για να αναλάβει κανείς μια σημαντική κεντρική θέση στη διακυβέρνηση ενός τόπου, αλλά το επίπεδο της ρητορικής και το επίπεδο της σημασίας που αποδίδεται στον λόγο και στις πράξεις κάποιου - δείτε τα αντιφατικά μηνύματα που εκπέμπονται καθημερινά από τον Λευκό Οίκο. Για αυτή τη θεμελιώδη ασυνέπεια κανείς δεν εξανίσταται πλέον. Ο κόσμος συνηθίζει, ξέρετε. Αυτό είναι και το καταθλιπτικό της υπόθεσης».

Θα λέγατε ότι το μείζον ζήτημα είναι η μετά Τραμπ εποχή;

«Αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος. Δεν είναι τόσο το τι θα κάνει ο ίδιος όσο το τι βάσεις έχει δώσει για να συνεχιστεί η κατάσταση που δημιούργησε. Αν λοιπόν με το καλό χάσει τις επόμενες εκλογές, θα χρειαστεί τεράστια προσπάθεια όχι για να πάμε μπροστά, αλλά για να πάμε πίσω. Γιατί ο Τραμπ καταστρέφει ό,τι είχε δημιουργήσει ο Ομπάμα επειδή το είχε δημιουργήσει ο Ομπάμα - το ρατσιστικό στοιχείο είναι φως φανάρι στην πολιτική του. Επομένως, θα πρέπει εν συνεχεία να έρθει κάποιος ο οποίος θα καταστρέψει ό,τι έχει κάνει ο Τραμπ. Ετσι όμως οδηγούμαστε σε μια κατάσταση όπου ο επόμενος αναιρεί το έργο του προηγούμενου, έτσι οδηγούμαστε σε έναν φαύλο κύκλο».

Κλείνατε την εισαγωγή στην ελληνική έκδοση του βιβλίου σας «Η τέχνη του βίου. Σωκρατικοί στοχασμοί από τον Πλάτωνα στον Φουκώ» με τον καβαφικό στίχο «Είμεθα Ελληνες κι εμείς - τι άλλο είμεθα;». Η αναφορά αυτή του Καβάφη στο νόημα του ελληνικού στοιχείου στον ελληνιστικό κόσμο ισχύει και σήμερα;

«Ο Καβάφης εδώ δεν εννοεί τον ορισμό της εθνικιστικής Δεξιάς, φυσικά. Εννοεί, αντίθετα, ότι είμαστε πολλά πράγματα. Σε ορισμένες εποχές οι Ελληνες έχουμε καταφέρει να συγκεντρώσουμε στοιχεία από διαφορετικούς πολιτισμούς, από διαφορετικές θρησκείες, από διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης του κόσμου οργανώνοντάς τα σε μια σχετική μεταξύ τους αρμονία. Ο Ελληνας για τον Καβάφη είναι ο κοσμοπολίτης - και, δυστυχώς, σήμερα κοσμοπολίτες είναι το λιγότερο που είμαστε στην Ελλάδα. Πολλοί πιστεύουν ότι επειδή ζούμε στον ίδιο τόπο με τους αρχαίους Ελληνες όχι μόνο είμαστε ίδιοι και απαράλλαχτοι με εκείνους, αλλά και ότι ο κόσμος μάς οφείλει για όσα πέτυχαν εκείνοι. Δεν μας χρωστά πλέον κανείς τίποτα, δυστυχώς. Εμείς χρωστάμε - δισεκατομμύρια, για να αστειευτούμε και λίγο».

Ευάγγελος Αυδίκος *,Σουλτάνα είναι τα φρύδια σου, EFSYN, 29.5.18

dimotiko_tragoudi.jpg

29.05.2018, 16:58 | Ετικέτες:  τραγούδια, γυναίκες, πανεπιστήμιο, Θεσσαλία

Ετσι αρχίζει ένα γιαννιώτικο δίστιχο που διασώζει ο Κρυστάλλης στο πεζογράφημά του «Η Πανήγυρις της Μεταμορφώσεως εν Ιωαννίνοις». Ενα πριάρι με προσκυνητές πηγαίνει στο Νησί της Παμβώτιδας λίμνης των Ιωαννίνων, καλοκαιριάτικα, για να λάβει μέρος στο πανηγύρι και να πιει το περίφημο νερό της Ντραμπάτοβας.

Κι ενώ ο λεμβούχος κωπηλατούσε, οι επιβάτες άρχισαν τον ιδιότυπο αγώνα με τα στιχοπλόκια, όπου αναμετρούνταν η ετοιμότητα, η γνώση του πολιτισμού της περιοχής και η στιχουργική ευρηματικότητα. Οι συμμετέχοντες όφειλαν ν’ απαντήσουν αστραπιαία σ’ αυτόν που άρχιζε τον στιχουργικό αγώνα, χωρίς να παρεκκλίνουν από τους όρους που έθετε ο πρώτος του αγώνα. Τόσο η πρώτη λέξη όσο και το θέμα όφειλαν να συμπλέουν στην κατεύθυνση που είχε οριστεί.

«Σουλτάνα είναι τα φρύδια σου», έτσι ξεκινάει το ερωτικό δίστιχο, το οποίο αποθεώνει τη γυναικεία ομορφιά. Αντλεί εικόνες από οποιαδήποτε πηγή. Και η μορφή της Σουλτάνας ήταν οικεία αλλά και πρότυπο ομορφιάς στα οθωμανικά Γιάννενα. Είναι εξαιρετική η εικονοποιία της λαϊκής ποιητικότητας, στην οποία η γυναικεία ομορφιά κατέχει ξεχωριστή θέση.

Τα φρύδια και το πρόσωπο, όπως και το στόμα αλλά και τα μαλλιά, συχνά πυκνά γίνονται η έκφραση της γυναικείας ομορφιάς, για τα οποία η λαϊκή φαντασία επιφυλάσσει εντυπωσιακές παρομοιώσεις και περιγραφές. «Εχεις φρύδια σαν γιοφύρια». Η ποιητική παρομοίωση των φρυδιών με γεφύρι απαντά σε δημοτικά τραγούδια.

Τα καμαρωτά γεφύρια της λαϊκής αρχιτεκτονικής αποτελούν το τέλειο στεφάνωμα των ποταμιών στις ορεινές περιοχές. Με τον ίδιο τρόπο ο λαϊκός τεχνίτης δανείζεται την καθημερινή εικόνα στις οδοιπορίες του. Και την κάνει ποιητική τέχνη, για να στεφανώσει την ομορφιά της αγαπημένης του. Την αποκαλεί στεφανοφρυδάτη σε άλλο τραγούδι. Τα «μαύρα φρύδια» του Βαμβακάρη συμπληρώνουν το πρότυπο της ομορφιάς, ενώ τα παχιά και μαύρα για τους ονειροκρίτες ταυτίζονται με την προσδοκία της ευτυχίας. Οταν όμως τα φρύδια της Σουλτάνας γίνονται σμιχτά αποκτούν μαγικές διαστάσεις, όπως είναι και η ποθητή γυναικεία ομορφιά.

«Φιρμάν το πρόσωπό σου». Συνεχίζει την ευρηματικότητά του ο λαϊκός τεχνίτης. Πρόσωπο μαλακό σαν την περγαμηνή του φιρμανιού, που μπορεί να υποτάξει την αντρική θέληση. Κι όλα αυτά ολοκληρώνονται με τον δεύτερο στίχο. «Κι εγώ κοντεύω να χαθώ στον ήσκιο τον δικό σου». Η ανατολίτικη ομορφιά μαγεύει τον νου, εντείνει τα συναισθήματα και αδρανοποιεί τη βούληση του ερωτευμένου νέου. Παραδίνεται στη σαγήνη της αγαπημένης του. Συντρίβει τον εγωισμό του και συμβιβάζεται με την ιδέα να ζει στη δική της σκιά.

Η γυναικεία ομορφιά, όσο κι αν οι εποχές αλλάζουν, συνεχίζει να εμπνέει τους ποιητές και τους δημιουργούς τραγουδιών. Το μέσο αλλάζει. Η ομορφιά παραμένει. Το ίδιο και η ανάγκη να υμνηθεί από όσους έχουν κεραυνοβοληθεί.

Αυτό το Παρασκευοσαββατοκύριακο οι δρόμοι μάς οδηγούν στο Μορφοβούνι της Λίμνης Πλαστήρα Καρδίτσας. Εκεί, θα μιλήσουμε για τον έρωτα. Στο δημοτικό τραγούδι πρωτίστως. Εγώ με τούτο τον σεβντά στη λίμνη θε να πάω…

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, 150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ Τον Ιούλιο η γενέτειρά του στην Ήπειρο θα τιμήσει τη μνήμη του, Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-ΜΠΕ

 

          

150 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση του Κώστα Κρυστάλλη, που καθιερώθηκε ως «ποιητής του βουνού και της στάνης», αλλά υπήρξε σίγουρα κάτι πολύ παραπάνω απ’ αυτό.  Ο Κρυστάλλης λάτρεψε και εξύμνησε τη φύση με έναν τρόπο αγαπητικό και απελευθερωτικό. «Ενόσω ζω, και αναπνέω και σωφρονώ», εξηγούσε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης για τη δική του λογοτεχνία, «δεν θα παύσω να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστόν μου, να περιγράφω μετ' έρωτος την φύσιν, και να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια ελληνικά ήθη». Στην ίδια γραμμή, μείον τη σαφώς θρησκευτική διάθεση του προκατόχου του (ο Παπαδιαμάντης ήταν σχεδόν είκοσι χρόνια μεγαλύτερός του), κινήθηκε ο Κρυστάλλης, που κατόρθωσε να κάνει ταυτοχρόνως και άλλα πολλά, μολονότι πέθανε σε ηλικία εικοσιέξι ετών.

  Το ενδιαφέρον για τον Κρυστάλλη αυξάνει σταθερά στις ημέρες μας. Ήδη για την επέτειο των 150 χρόνων από τη γέννησή του διοργανώνεται στις 21 Ιουλίου στο Συρράκο, τη γενέτειρα του, πανηγυρικός εορτασμός από τον Δήμο Τζουμέρκων.

Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου, όπως και οι άλλες σχετικές εκδηλώσεις που θα γίνουν κατά τη διάρκεια της χρονιάς στην Αθήνα ή σε άλλες πόλεις της Ηπείρου. Το Σάββατο 21 Ιουλίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα καταθέσει στέφανο στο μνημείο των ηρώων και θα επισκεφθεί το σπίτι του Κρυστάλλη και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Θα ακολουθήσει ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί στο Συνεδριακό Κέντρο του Συρράκου «Κώστας Κρυστάλλης». Συμμετέχουν ο ποιητής Μιχάλης Γκανάς, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Παντελής Μπουκάλας και ο πεζογράφος Βασίλης Γκουρογιάννης ενώ απαγγέλλει η ηθοποιός Ελένη Ζιώγα (υπεύθυνοι για  τη διοργάνωση της ημερίδας είναι οι Ευάγγελος Αυδίκος, Σπύρος Νταλαούτης, Μανόλης Μαγκλάρας και Ιπποκράτης Αλέξης).

  Ο Κρυστάλλης έζησε στο Συρράκο μέχρι τα δώδεκα. Ο πατέρας του Δημήτρης Κρουστάλλης ήταν έμπορος κτηνοτροφικών προϊόντων με έδρα τα τουρκοκρατούμενα τότε Γιάννενα. Ο γιος του φοίτησε στη Ζωσιμαία Σχολή, αλλά διέκοψε τη φοίτησή του το 1885, πιθανόν λόγω προβλημάτων της υγείας του. Ένα ποίημα που δημοσιεύει ο Κρυστάλλης το 1885, υπό τον τίτλο «Αι σκιαί του Άδου», θα έχει ως αποτέλεσμα τη δίωξή του από τις τουρκικές αρχές (το ποίημα αναφερόταν στο Αγώνα του 1821) και τη διαφυγή του στην Αθήνα. Την ίδια ώρα στην Ήπειρο, για την απελευθέρωση της οποίας συνέβαλε με όλες τις οικονομικές του δυνάμεις ο πατέρας του, τα τουρκικά δικαστήρια τον καταδικάζουν σε εικοσιπενταετή εξορία στη Βαγδάτη.

  Στην Αθήνα ο Κρυστάλλης θα δουλέψει πρώτα στο τυπογραφείο των εκδόσεων Φέξη και κατόπιν στο περιοδικό «Εβδομάς» του Ιωάννη Δαμβέργη. Εν συνεχεία θα διοριστεί ως υπάλληλος στους σιδηροδρόμους της Πελοποννήσου, αλλά θα αναγκαστεί σύντομα να αναζητήσει καταφύγιο στην Κέρκυρα, έχοντας ήδη προσβληθεί από φυματίωση. Ο οργανισμός του, όμως δεν αντέχει και εντέλει πεθαίνει το 1894 στην Άρτα όπου μένει η αδελφή του. Αυτή ήταν η θανάσιμη έκβαση της δουλειάς στο τυπογραφείο και της φτώχειας που ανάγκαζε τον ποιητή να ζει σε σκοτεινά υπόγεια. Μοναδική του διέξοδος, όσο ζούσε, οι εκδρομές στην Πεντέλη, τον Υμηττό και την Πάρνηθα και η ποιητική ανάκληση των τοπίων της Πίνδου, που τροφοδότησαν από την αρχή μέχρι το τέλος τους στίχους του.

  Πιστός στις αξίες οι οποίες έθρεψαν και στήριξαν τον κόσμο του, ο Κρυστάλλης επιδόθηκε και σε ένα άλλο έργο: τη συλλογή ιστορικού και λαογραφικού υλικού - ήθη και έθιμα, δημοτικά τραγούδια και ποικίλες παραδόσεις, που πέρασαν και στην πεζογραφία του, όπου κατέγραψε, μεταξύ άλλων, τις πολιτικές πρακτικές της εποχής του και το φαινόμενο της ληστοκρατίας. Η λαογραφική έρευνα του Κρυστάλλη αποτυπώθηκε στους τόμους του «Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού» των Μπαρτ και Χιρστ (1892 και 1893) ενώ η τελευταία ποιητική του συλλογή με τίτλο «Ο τραγουδιστής του χωριού και της στάνης» (1893) επιβεβαίωσε τους βαθείς, οργανικούς δεσμούς του με το δημοτικό τραγούδι και τη δημοτική γλώσσα.

  Ο Κρυστάλλης κατηγορήθηκε από τους παλαιότερους λογοτεχνικούς κριτικούς ως άγονος αντιγραφέας του δημοτικού τραγουδιού, ως ένας μιμητής που δεν είχε τίποτε από την ψυχή, τη φρεσκάδα και τη δύναμη του πρωτότυπου. Σήμερα, όμως, ξέρουμε αυτό που έχει από καιρό αποδείξει ο Λίνος Πολίτης: ο στίχος του Κρυστάλλη μπορεί άνετα να διεκδικήσει την αυτονομία του από τις πηγές του δημοτικού τραγουδιού, κερδίζοντάς μας αμέσως με τον ζωντανό και απολύτως προσωπικό του τόνο. «Ακόμα και η χρήση των ιδιωματικών λέξεων, όταν δεν φτάνει στην υπερβολή, αποτελεί ένα πρόσθετο στοιχείο γοητείας και δείγμα τεχνίτη όχι κοινού», επιμένει ο Λ. Πολίτης («Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας», Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1998).

  Τα δημοτικά τραγούδια και παραμύθια εξάλλου, μαζί με τη λαϊκή τέχνη, τις ντοπιολαλιές και την παράδοση, ενδιαφέρουν τους περισσότερους συγγραφείς της  Γενιάς του 1880, που είναι η γενιά του Κρυστάλλη. Οι ηθογράφοι αυτής της γενιάς ήταν χωρισμένοι στα δύο. Από τη μια μεριά έστεκαν εκείνοι που ήθελαν να ωραιοποιήσουν και να εξιδανικεύσουν την ύπαιθρο. Από την άλλη ήταν όσοι επιζητούσαν να αναδείξουν τη δύσκολη, σκληρή καθημερινότητά της μαζί με το βάρος του λαϊκού πολιτισμού. Ο Κρυστάλλης αγαπά από τα βάθη της καρδιάς του τη φύση, αλλά δεν είναι εξιδανικευτικός ενώ ο λαϊκός πολιτισμός αναδεικνύεται στη δουλειά του σαν σάρκα εκ της σαρκός του, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον Παπαδιαμάντη.

          

αφιέρωμα στον Δημήτρη Πικιώνη, Βόλος, 30Μαϊου

Δημήτρης Πικιώνης, ο ποιητής της αρχιτεκτονικής

To Kέντρο Πολιτισμού «Ιωλκός» σε συνεργασία με την Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και το  Λύκειον των Ελληνίδων Βόλου διοργανώνουν τιμητικό αφιέρωμα στον «ποιητή της αρχιτεκτονικής», Δημήτρη Πικιώνη (1887-1968) με αφορμή την 50ή επέτειο από το θάνατό του.

Η ανοικτή αυτή εκδήλωση  θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 30 Μαΐου 2018 και ώρα 8 το βράδυ,  στην αίθουσα της Εξωραϊστικής Λέσχης Βόλου. Στόχος αυτής της εκδήλωσης είναι η ανάδειξη μιας από τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες της γενιάς του ’30, με  γνωστές και άγνωστες πτυχές της προσωπικότητάς του που δεν ήταν μόνο αρχιτέκτονας και ακαδημαϊκός αλλά ένας διανοητής, με πλούσιο ζωγραφικό, ποιητικό και συγγραφικό έργο.

Ο Δημήτρης Πικιώνης με εξαιρετικές σπουδές και σημαντικούς δασκάλους, δίδαξε πάνω από τρεις δεκαετίες στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και έγινε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, προτρέποντας τους φοιτητές του «να μάθουν την επιστήμη και την αρετή χωρίς να περηφανεύονται....». Στη διαδρομή του, ο Βόλος και ο χώρος της Μαγνησίας για τον Δημήτρη Πικιώνη δεν ήταν μέρη άγνωστα. Ο ίδιος το 1939 είχε επισκεφτεί τη Ζαγορά για να μελετήσει την τοπική της αρχιτεκτονική παράδοση, μελέτη που είχε δημοσιευτεί  στη βραβευμένη σειρά «η ελληνική λαϊκή τέχνη». Όντας ο ίδιος φίλος του Κίτσου Μακρή, ο Βόλος είχε την τιμή να είναι μία από τις πόλεις που ο γνωστός αρχιτέκτονας άφησε τη δική του προσωπική σφραγίδα, με ένα έργο - σημείο αναφοράς για την νεότερη ιστορία της πόλης, το Δημαρχείο.  Η διαμόρφωση του χώρου γύρω από το βυζαντινό εκκλησάκι του Λουμπαρδιάρη στου Φιλοπάππου,  αποτέλεσε το δείγμα αρχιτεκτονικής τοπίου στη χώρα μας και δεν είναι τυχαίο ότι το 1996 χαρακτηρίστηκε από την UNESCO μνημείο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής με παγκόσμια σημασία, ενώ θεωρείται το πιο εμβληματικό έργο του Πικιώνη.

Για την προσωπικότητα και το έργο του μεγάλου δημιουργού Δ. Πικιώνη θα μιλήσουν: Zήσης Κοτιώνης, Καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με θέμα «Τα Αυτοβιογραφικά Σημειώματα του Δημήτρη Πικιώνη».   Κώστας Μανωλίδης, Αναπληρωτής  Καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με θέμα «Τα λιθόστρωτα του Πικιώνη, ένα σχεδιαστικό αίνιγμα». Μαρία Σπανού, ερευνήτρια Τοπικής Ιστορίας, πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Βόλου, με θέμα «Σπονδή στον πρωτομάστορα της παράδοσης, Δημήτρη Πικιώνη». Την εκδήλωση θα συντονίσει ο Κώστας Αδαμάκης, Καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Σύντομο βιογραφικό του Δ.Π.: Καταγόμενος από τη Χίο, γεννημένος στον Πειραιά (26.6.1887), γιος αυτοδίδακτου ζωγράφου, ο Δημήτρης Πικιώνης από παιδί ζωγράφιζε.  Γυμνασιόπαιδο οδοιπορούσε «εξερευνώντας το αττικό τοπίο. Το 1904 γράφτηκε στο Πολυτεχνείο.  Το 1906 έγινε ο πρώτος μαθητής του ζωγράφου Κωνσταντίνου Παρθένη. Με την  αποφοίτησή του, το 1908 από το ΕΜΠ,  φεύγει  για το Μόναχο και στη συνέχεια για το Παρίσι, όπου σπουδάζει σχέδιο και ζωγραφική στην Académie de la Grande Chaumière. Παράλληλα γράφεται στο εργαστήριο του αρχιτέκτονα G. Chifflot και παρακολουθεί αρχιτεκτονικές συνθέσεις στην Ecole des Beaux Arts. Επιστρέφει στην Ελλάδα λόγω επιστράτευσής του στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912).  Αποστρατευόμενος, αρχίζει τις πρώτες μελέτες για την αρχιτεκτονική της νεοελληνικής παράδοσης. Συνδέεται πνευματικά με τους Σπύρο Αλιμπέρτη, Γιάννη Αποστολάκη, Γιώργο και Φώτο Πολίτη, Φώτη Κόντογλου, Σπύρο Παπαλουκά, τον αρχιτέκτονα Νίκο Μητσάκη, Στρατή Δούκα, Νίκο Βέλμο και, από τη νεότερη γενιά, με τους Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, Γιάννη Τσαρούχη, Νίκο Εγγονόπουλο, Διαμαντή Διαμαντόπουλο, Γεράσιμο Στέρη κ. ά. Το 1921 διορίζεται Επιμελητής στην έδρα του Καθηγητή Αν. Ορλάνδου, στο ΕΜΠ, στο μάθημα της Μορφολογίας και Ρυθμολογίας. Το 1925 διορίζεται έκτακτος καθηγητής στο ΕΜΠ, στην έδρα της Διακοσμητικής και πέντε χρόνια αργότερα μονιμοποιείται, ενώ συνέχισε να διδάσκει έως το 1958. Το 1960 εκλέγεται πρόεδρος της Εθνικής Κοσμητείας Τοπίου και Πόλεων και το 1961 αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών Μονάχου. Το  1966 εκλέγεται μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Πεθαίνει στην Αθήνα στις 27 Αυγούστου του 1968.  Ανάμεσα στα πιο γνωστά του έργα συγκαταλέγονται η οικία Καραμάνου στην Αθήνα 1925, το Δημοτικό Σχολείο στα Πευκάκια 1931-32, το Πειραματικό Σχολείο Θεσσαλονίκης 1933-37, το Ξενία των Δελφών 1951-55, η οικία Ποταμιάνου στη Φιλοθέη 1953-55, η διαμόρφωση του χώρου γύρω από την Ακρόπολη και το λόφο του Φιλοπάππου 1954-57,  η Παιδική Χαρά Φιλοθέης 1961-65 κ.ά. Εκτός από το αρχιτεκτονικό του έργο ο Πικιώνης έχει αφήσει και πολύ σημαντικό γραπτό έργο.

ΞηρόμεροNews: Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΜΑΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ: Οι μαθητές το...

ΞηρόμεροNews: Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΜΑΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ: Οι μαθητές το...: ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΜΑΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ Οι μαθητές του 2ου Γυμνασίου Αγρινίου εμπνέονται από αυτά… Γράφει η δρ. Μαρ...

9ο ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ‘’ΘΕΟΔ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ’’ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ.ΑΠΟ 17/08/2018-07/09/2018.

                      ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ  ΠΑΡΑΛΛΗΛΩΝ  ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ  ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ.

1.Παρασκευή  17/08/2018, ωρα  18.00. Πανηπειρωτική  συγκέντρωση  με  ξεναγήσεις  στό μουσείο,  τον  δρόμο  των  γλυπτών,ξενάγηση  στο  μουσείο  λαίκής  παράδοσης, έπίσκεψη  στο  μοναστήρι  τής  ΤΣΟΥΚΑΣ,βράβευση  τού  Ναπολέοντα  Ροντογιάννη, χορευτικά  συλλόγων  και  φορέων καί γλεντι μέχρι  πρωίας,  με  την  παραδοσιακή  κομπανία τού  συμπατριώτη  μας  τραγουδιστή,  Γιώργου  Πατσούρα.

2.Σάββατο  18/08/2018, ώρα  20.00. Προβολή  τού  ντοκιμαντέρ   τού  Νίκου  Παπακώστα,   με  τίτλο, Θεόδωρος  Παπαγιάννης ’’ένα  άπόγευμα  στο  άργαστήρι ‘’.

3.Κυριακή  19/08/2018, ώρα  20.00. Διάλεξη  τού  άρχιτέκτονα  και  ίστορικού  τής  τέχνης  Κωστή  Ν. Καζαμιάκη, με  θέμα, ‘’Οί  μοιρολογήστρες’’.

4.Τετάρτη  22/08/2018, ώρα  20.00. Θεατρική  παράσταση,  σέ  σκηνοθεσία  τής  θσατρολόγου  Σοφίας  Μπλέτσου  με  έρασιτέχνες  ήθοποιούς  άπό  το  χωριό, με   το  έργο ‘’ Η  ΓΚΟΛΦΩ’’.

5.Σάββατο  25/08/2018, ώρα  20.00. Μια  σύμπραξη  κλασικής   μουσικής  και  χορού-moving  soundscapes,  με  την  διεύθυνση  τού  Κώστα  Λεοντάρη.

6.Κυριακή  26/08/2018, ώρα  20.00.Παρουσίαση  τού βιβλίου  τού  Κώστα  Βασιλείου  με  τίτλο, ‘’ΤΟ  ΕΛΛΗΝΙΚΟ’’.

7.Τετάρτη  29/08/2018, ώρα  20.00.Ποιητική  βραδυά  με  έπιμέλεια  τού  Τάσου  Κανάτση. Ποιητές  τής  πόλης  θα  διαβάσουν  ποιήματα  και  θα  άκολουθήσει  ρεμπέτικη  βραδυά  με  τον  έκ  Κουτσελιού  τραγουδοποιό,  Βαγγέλη  Άγγέλη.

8.Σάββατο  01/09/2018, ώρα  20.00.Θεατρική  παράσταση, άπό  την  θεατρική  όμάδα  τού Δημου  μας, με  το  έργο, ‘’Πεθαμμένα  πράμματα’’.

9.Κυριακή  02/09/2018, ώρα  20.00.Όμιλία  τού  καθηγητή  λαογραφίας  στο  Πανεπιστήμιο  Θεσσαλίας κ. Εύάγγελλου   Αύδίκου, με  θέμα, ‘’ό  ποιητής  Κώστας  Κρυστάλλης’’.

10.Τετάρτη  05/09/2018, ώρα  18.00. Λαικός  δρόμος για  όλες  τίς  ήλικίες, άπό  το  μοναστήρι  τής  Τσούκας  μέχρι  το  μουσείο, με  την  έπιμέλεια  τού  συμπατριώτη  μας  προπονητή,  Γιάννη  Δημ. Οίκονόμου.

      Τετάρτη  05/09/2018, ώρα  20.00.Θεατρική  παράσταση  άπό  το  ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων, με  το  έργο  ‘’ΤΟ  ΤΑΒΛΙ’’, τού  Κεχαίδη.

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ.

Δήμος  Βορείων  Τζουμέρκων-Μουσείο  σύγχρονης  τέχνης  Θεόδωρος  Παπαγιάννης.

Άδελφότητα  Έλληνικού  Ίωαννίνων,  Η  ΤΣΟΥΚΑ.

Όμιλος  φίλων   τού  μουσείου  σύγχρονης  τέχνης,’’Θεόδωρος  Παπαγιάννης΄΄.

Πολιτιστικός  σύλλογος  Έλληνικού. & Ποδοσφαιρική  όμάδα  Άναγέννηση  Έλληνικού.

Τυχόν  άλλαγές  στο  πρόγραμμα, θα  άνακοινωθούν  έγκαιρα.

ο έρωτας στο Δημοτικό Τραγούδι, συνέδριο, τελικό πρόγραμμα, 1-3 Ιουνίου, Μορφοβούνι Λίμνης Πλαστήρα

παρουσίαση μουσκού cd από τον Πολιτιστικό σύλλογο Μακρηνών-Λιβισιανών, Νέα Μάκρη, 27 Μαϊου

Ευάγγελος Αυδίκος *, Οι Πόντιοι και οι... Πόντιοι Πιλάτοι, EFSYN, 22.5.18

boutaris5-630.jpg

ΕUROKINISSI

22.05.2018, 18:32 | Ετικέτες:  βία, Γιάννης Μπουτάρης, Πόντιοι

Η εικόνα του δημάρχου Θεσσαλονίκης που έπεσε θύμα πολλαπλών βιαιοπραγιών, μόνο θλίψη μπορεί να γεννήσει σε πολίτες που δεν έχουν ξεχάσει πως ζούμε σε μια δημοκρατική χώρα. Δεν χωράει καμιά δικαιολογία.

Οι οποιεσδήποτε διαφωνίες, ακόμη κι όταν αυτές γίνονται αγανάκτηση, δεν μπορεί να εξελίσσονται σε αυτοδικία. Μια τέτοια ενέργεια δημιουργεί προϋποθέσεις για την κατάλυση βασικών κανόνων. Κι όσο κι αν επιχαίρει ο πολιτικός σκοταδισμός από τέτοιες πράξεις.

Οσο κι αν καλλιεργείται η εντύπωση πως οι «αδικούμενοι» παίρνουν το αίμα τους πίσω. Το βέβαιο είναι πως η επικράτηση ενός τέτοιου κλίματος δηλητηριάζει σταγόνα σταγόνα τις ψυχές των ανθρώπων και αδρανοποιεί τη δυνατότητα να σκέφτονται ψύχραιμα.

Με αφορμή την ανατριχιαστική επίθεση άρχισαν οι γενικεύσεις και η αποδόμηση της Θεσσαλονίκης. Αγαπημένο σπορ για τον Νεοέλληνα - και όχι μόνο. Από το Ωσαννά στη Σταύρωση. Από την ερωτική πόλη και τους ύμνους για το Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου στη δαιμονοποίησή της ως πόλης που έχει στη μήτρα της το αυγό του φιδιού. Μεγάλες κι αστόχαστες κουβέντες που αγνοούν τις αντιφατικότητες των κοινωνικών σχηματισμών και των πολιτισμικών συμπεριφορών.

Λες κι αγνοούμε τον λόγο του Καραϊσκάκη για τον εαυτό του, είμαι και διάβολος και άγιος. Ξεχάσαμε πως το αυγό του φιδιού στήνει τη φωλιά του παντού. Ο Φύσσας δολοφονήθηκε σε μια εργατική γειτονιά, που έχει δώσει αίμα για να γίνει καλύτερη η χώρα.

Η γενίκευση αφ' εαυτής είναι μια πράξη βίας. Και αυθαιρεσίας. Συνιστά η διαδικασία αυτή άρνηση των κοινωνικών αντιθέσεων. Παραβλέπει την πολυπρισματικότητα των φαινομένων.

Αυτό ισχύει και για τους συλλόγους των Ποντίων, που κατηγορήθηκαν για συντηρητισμό και υπόθαλψη αντιλήψεων οι οποίες φλερτάρουν με φαιές νοοτροπίες. Προφανώς, υπάρχουν τέτοιες ομάδες. Είναι σωστή η άποψη που ασκεί κριτική στην εργαλειοποίηση των πολιτιστικών συλλόγων.

Δεν είναι άστοχη η διαπίστωση πως οι πολιτιστικοί σύλλογοι, κάποιες φορές, έγιναν εκτροφεία πολιτικών φιλοδοξιών και διαμόρφωσης στερεοτύπων. Δεν είναι άτοπο αν ισχυριστούμε πως κάποιες φορές οι πολιτιστικοί σύλλογοι μετασχηματίστηκαν σε προνομιακούς χώρους για την άντληση ψηφοφόρων. Σε διαχειριστές κονδυλίων. Δεν είναι ψέμα πως κάποιοι διαχειριστές συλλόγων λειτουργούν ως επαγγελματίες του «πατριωτισμού». Κι αυτό δεν αφορά μόνο τους Ποντίους.

Ωστόσο, αν η ρομφαία μας στομώσει και δεν την μπήξουμε βαθύτερα, τότε κινδυνεύουμε όλοι να γίνουμε… Πόντιοι Πιλάτοι. Περιοριζόμαστε σ’ έναν αναθεματισμό φορτώνοντας τις ευθύνες όλων των άλλων στους Ποντίους. Πρώτα απ’ όλα, υποβαθμίζεται ο σπουδαίος ρόλος των πολιτιστικών συλλόγων.

Επειτα, όλοι εθελοτυφλούν, ιδίως όσοι ξεχνούν τις δικές τους ευθύνες. Ενδεχομένως θα μπορούσαν να μας μιλήσουν για τον ρόλο των πολιτικών ηγεσιών του υπουργείου Πολιτισμού που διασπάθισαν τόσα κονδύλια για τους «ημετέρους». Και να ’πιαναν τόπο, χαλάλι.

Αλήθεια, πόσοι από μας έχουν αναρωτηθεί για την προσωπική τους ευθύνη στην επώαση της βίας; Παντού διαχέεται μια δυσανεξία για το διαφορετικό που εκκολάπτει τη βία. Δυσανασχετούμε και βρίζουμε όσους διαφοροποιούνται από την επίσημη γραμμή του κόμματος, της συνδικαλιστικής παράταξης. Η δυσανεξία γι' αυτό που ξεβολεύει μπορεί να γίνει σπόρος για τη βία.

* καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Φεστιβάλ Τζαζ στην Πρέβεζα, το 16ο, 16 και 27 Μαϊου 2018

Τηλεοπτικό σποτ για το τριήμερο πανελλήνιο συνέδριο "Ο έρωτας μέσα από τ...

Τιμώντας τον καθηγητή Μερακλή

και το όνομα αυτού Ηλίας

ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΥΛΗ ΣΤΕΡΙΚΑ ΣΤΗ ΦΛΩΡΙΝΑ

Στον Αυλωνα Σαρακατσάνοι κι Αρβανίτες Εκθέτουν τη ζωή τους, 1-8 Ιουνίου 2018

Ευάγγελος Αυδίκος *, Ευρυδίκη, EFSYN, 15.5.17

kairos.jpg

ΕUROKINISSI / ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

15.05.2018, 06:48 | Ετικέτες:  συντάξεις, βουνά, καιρός

Ασε, τι τα θέλεις και τι τα κουβεντιάζεις. Καένας δεν χαμπαριάζει τα γερόντια. Σταμάτησα αθέλητα το μάσημα της τηγανίτας που η ίδια μου σέρβιρε. Με κοίταζε με εκείνο το βλέμμα της λαϊκής σοφίας που δεν χωράει άλλη κουβέντα. Διαφορετική. Αλλά και το βλέμμα της προσμονής που με κοίταζε κατάβαθα στα μάτια. Απέστρεψα τους οφθαλμούς μου. Αντίθετα προς τον Ορφέα που δεν κρατιόταν από την επιθυμία να κοιτάξει προς τη μεριά της αγαπημένης του Ευρυδίκης, που συνοδευόταν από τον ωκύποδα Ερμή. Γραμματισμένος είσαι, τα νογάς αυτά, συμπλήρωσε η Ευρυδίκη.

Από την πόρτα ο πλάτανος στην πλατεία έδειχνε να έχει αρχίσει να τσουτσουρώνεται, ελπίδα πως ο τόπος θα σκεπάσει τη γύμνια του χαϊδεύοντας το μάτι και σκορπίζοντας γλυκύτητα. Απέναντι, κάτω από τη βουνοκορφή, στην πλαγιά στις Νιβεάστις, είχαν φτάσει οι αδύναμες ηλιαχτίδες. Το προηγούμενο βράδυ η βροχή πλημμύρισε τα καλντερίμια και το Μαυρολάγκαδο, με τις κατολισθήσεις και το πετροβόλημα που αγαπούσε, γινόταν αγκάθι που δεν άφηνε την ανησυχία να καταλαγιάσει.

Θα ’ρθει νωρίτερα η βροχή, η Ευρυδίκη στεκόταν όρθια απέναντί μου. Σαν να μουρμούριζε, ίσως να ’ταν έγνοια για μένα, ήθελε να με προφυλάξει. Βλέπω τα σημάδια, συνέχισε, κόβοντας τη φόρα που είχα να τη ρωτήσω. Τον ξέρω τον καιρό. Ολη μου η ζωή σ’ αυτά τα βουνά. Αντε τώρα, εγώ ο αμαθής, που τα βουνά τα ξέρω από τη γεωγραφία, να μάθω τη γλώσσα του καιρού. Των καιρών.

Μη σεκλετίζεσαι, η Ευρυδίκη με φιλοδώρησε με ένα χαμόγελο βγαλμένο από την καρδιά της. Θα προκάμεις. Να σου φέρω κι άλλες τηγανίτες; Κρύωσαν. Ανόρεχτος είσαι, μην κοιτάς έξω. Στο πιάτο σου, να ψυχοπιαστείς.

Δεν έφαγες χτες βράδυ. Τι να της πω; Κοίταζα μέσα από το τζάμι της πόρτας, τα αυτιά μου τεντωμένα, να πιάσουν τον ήχο από τις φτερούγες. Περίμενα τον σταυραετό. Απαίτηση που την είχα, ένα πουλί να κατεβεί στην Γκούρα να με καλωσορίσει. Απαίτηση που την έχουν οι άνθρωποι της πόλης. Να κάνουν τα πουλιά και τα βουνιά τα χατίρια μας. Να μας κανακέψουν. Περιμένεις τον σταυραετό. Η Ευρυδίκη ήταν εκεί μπροστά μου. Δεν με ρωτούσε. Διάβασα στην εφημερίδα αυτά που έγραψες, συμπλήρωσε.

Καένας δεν χαμπαριάζει τα γερόντια. Η Ευρυδίκη ξανά μανά το τροπάριό της. Ηταν όμως τροπάριο; Μήπως έλεγε τη μαύρη αλήθεια; Φεύγοντας της ευχήθηκα για τη γιορτή της μάνας. Δεν ξέρω από γιορτές, η φωνή της είχε σπάσει. Κοιτάζει τα χέρια της σαν να τα βλέπει πρώτη φορά. Ξένα τής φαίνονται (Γκανάς).

Καένας δεν μας σουράει εμάς τα γερόντια. Η Ευρυδίκη μονολογούσε. Λιπόσαρκη, μικροκαμωμένη, με κοίταζε με τρόπο που με έκανε συνένοχο της εποχής που έχει ρίξει τα γερόντια στον καιάδα τους, οικονομικό και κοινωνικό. Θα μας κόψουν τις συντάξεις; Τι νέα φέρνεις από την Αθήνα; Κι όμως, η Ευρυδίκη φορούσε τη θλίψη της σαν ομορφιά.

* καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

TAKIM - ΟΤΑΝ Μ' ΕΓΕΝΝΑΣ ΜΑΝΑ ΜΟΥ | Official Video Clip

περιοδικό Πόρφυρας, τεύχος 166, αφιέρωμα στον Μιχάλη Γκανά

Με το π τη; ποίησης. Δεκατρείς λογοτέχνες για την τρίτη ηλικία, ΑΩ Εκδόσεις 2018

Συζητώντας με τους Πορτογάλους στο Συρράκο, Τετάρτη, 9 Μαϊου 2018

στο τέλος της εκδήλωσης όλοι στο πάλκο, Συρρακιώτες και Πορτογάλοι

η αντιπροσωπεία των Πορτογάλων ακούει και ρωτάει τον πρόεδρο της κοινότητας Νίκο Γκίζα, τον Δημοτικό Σύμβουλο του Βορείων Τζουμέρκων, Χρήστο Σκαμνέλο, τον Γιώργο Κατσάνο, πρόεδρο του Συνδέσμου Συρρακιωτών Ιωανίνων και τον Γιώργο Βαϊτση, εκπρόσωπο των καταστηματαρχών

οι Πορτογάλοι επιδίδονται σε τσιπουρομαχία, στο τέλος μπέρδεψαν τα τσίπρα με τον Τσίπρα

Ο Πάουλο, πρόεδρος του πορτογαλικού πάρκου, ο Μάκης Φελέκης, πρόεδρος του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων και ο Νίκος Γκίζας, πρόεδρος της κοινότητας ΣΥΡΡΆΚΟΥ

ο Θέμης Γείτονας από την εκκλησιαστική επιτροπή, η Κωνσταντίνα Χούμη που βοήθησε πολύ και ένας από τους οδηγού του πάρκου

κοιτάζοντας τα βουνά μέσα από το γκαλντερίδι