Ευάγγελος Αυδίκος, Σιωπητήριο, ΕΦΣΥΝ, 6 Σεπτεμβρίου 2022

 

Η λέξη συμπυκνώνει την εμπειρία των ανδρών. Στη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας. Η σάλπιγγα υπενθύμιζε ότι βρίσκονταν σε διαφορετικό χώρο. Σε μια άλλη οργανωμένη ομάδα, με τους δικούς της κανόνες.

Σε θαλάμους με πολλούς νέους. Και αν όλα τα άλλα (τα στρατιωτικά ρούχα, η πρωινή αναφορά, οι στρατιωτικές ασκήσεις και η εκμάθηση ενός ειδικού λεξιλογίου) ήταν αναγκαία για την ένταξη στη στρατιωτική ομάδα, η σάλπιγγα ήταν το πιο ηχηρό σήμα της αλλαγής στη ζωή των νέων. Αλλά και η είσοδος σε μια διαδικασία που δεν ήταν νόμιμη αλλά όλοι την ανέχονταν. Αν δεν την επιδίωκαν. Τότε, γίνονταν τα καψόνια.

Το σιωπητήριο σήμαινε τη μετάβαση στην αποδοχή της στρατιωτικής λογικής. Της πειθαρχίας που δεν έχει, συχνά, κάποια λογική. Παρά μόνο την ανάγκη της δημιουργίας εξαρτήσεων. Η λογική της ζωής μετά το σιωπητήριο αντλούσε τη δύναμη από τη θέση εξουσίας αυτών που την επέβαλλαν. Των στρατοπεδαρχών αλλά κι υπαξιωματικών, μονίμων και μη, που λειτουργούσαν ως αντηχεία της λογικής του στρατού.

Η εξουσία ηδονίζεται από τα σιωπητήρια. Εχει δυσανεξία με την ελευθερία στη διακίνηση των ιδεών σε μια δημοκρατική κοινωνία. Οπου το άτομο έχει την ιδιότητα του μέλους μιας ομάδας. Την ίδια στιγμή, έχει ιδία βούληση.

Ομως, οι νόμοι και το Σύνταγμα, οι χάρτες των διακηρύξεων και η δημοκρατική λειτουργία μιας κοινωνίας είναι αδύναμα μπροστά στην επιθυμία όσων ασκούν αυταρχική διακυβέρνηση. Εκλαμβάνουν τη διαφορετική άποψη ως εχθρό της κυβερνητικής σταθερότητας. Προπάντων, η «ομαλότητα» στη διακυβέρνηση. Με κάθε μέσο. Που υπονομεύει, κατά κανόνα, την κοινωνική συνοχή και τον διάλογο ως πεμπτουσία μιας Δημοκρατίας.

Βήμα το βήμα, ανεπαίσθητα, στρεβλώνει το δημοκρατικό παιχνίδι. Και το χειρότερο. Διαμορφώνονται πειθήνια άτομα. Που υιοθετούν τη «γραμμή». Στο όνομα του καλού του κόμματος και των ασκούντων την εξουσία, που εμφανίζονται ως διερμηνευτές της αλήθειας. Κυρίως, εμφανίζονται ως «αυθεντικοί» εκφραστές των αρχών της παράταξης.

Συχνά, οι πολίτες αποδέχονται τη δημοκρατική παραμόρφωση για το καλό του κόμματος. Ή γιατί δεν έχουν πολυδιάστατη πληροφόρηση. Οταν κάποια μέσα αποφασίζουν να είναι μονοδιάστατα. Για το δικό τους επαγγελματικό συμφέρον.

Επιβάλλεται ένα ιδιότυπο σιωπητήριο στα ΜΜΕ. Αναζητείται η είδηση. Κι έτσι έρχονται οι εταιρείες δημοσκοπήσεων. Κάποιες από αυτές. Που κόβουν και ράβουν τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις.

Το σιωπητήριο στην άλλη άποψη γίνεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Δεν επιτρέπεται η οποιαδήποτε παρέκκλιση από την πολιτική γραμμή που παράγεται από διάφορες ομάδες. Οποιος/α έχει διαφορετική ή διαφοροποιούμενη άποψη γίνεται στόχος επιθέσεων και συκοφαντιών. Για να απαξιωθεί. Ή για να φοβηθεί και να μαζευτεί.

Το σιωπητήριο δεν συνάδει με μια δημοκρατική κοινωνία. Ο διάλογος και οι διαφορετικές απόψεις είναι σύμφυτες με κοινωνία πλουραλιστική.