tsimpovo.jpg
Γλυπτό του Θ. Παπαγιάννη στο Τσίμποβο | photoioannina.blogspot.com
Η πολιτική μοιάζει πολύ με τα μουσεία, σκέφτομαι. Το αποτέλεσμα κρίνεται από τη σχέση του παρελθόντος με το παρόν. Από την αναλογία των υλικών. Αν βάζεις νέο ήθος. Αν διαβάζεις με σύγχρονο τρόπο το παλιό. Αν δεν το απορρίπτεις. Αυτή η παρομοίωση ταιριάζει στο θέμα που από καιρό ερχόταν κι έφευγε από τη σκέψη μου: το Μουσείο του σπουδαίου Ηπειρώτη γλύπτη Θόδωρου Παπαγιάννη στο Λοζέτσι (Ελληνικό Ιωαννίνων). Ανάμεσα στο μουσείο και τα νέα από τα βόρεια παρεισέφρησαν οι σκέψεις του Γάλλου ποιητή, του Σαρλ Μποντλέρ. Επαναστάτης, αποσυνάγωγος, αντισυμβατικός, λάκτισε προς κέντρα ποιητικά και κοινωνικά.
Ομως, η φράση του ότι το παρελθόν έχει ανάγκη από το φως, τη νέα ανάγνωσή του από το παρόν, είναι ένα μέτρο διανοητικής σοφίας που μπορεί να είναι αποτελεσματική για τη δημιουργία ενός νέου κόσμου. Μπορεί να αποδειχθεί λυσιμελής πόθος για όσους δεν βολεύονται με ταξινομητικά σχήματα που απομονώνουν, αντί να δίνουν λύσεις. Ενας τέτοιος λυσιμελής πόθος είναι και το Μουσείο του Παπαγιάννη. Πρόκειται για έναν τεχνίτη –με την αρχετυπική έννοια– που γνωρίζει το παρελθόν αλλά δεν βολεύεται σε μια λατρευτική σχέση που αφυδατώνει την πολιτισμική παράδοση. Κι ακόμη δεν χωράει σ’ έναν ανεδαφικό νεωτερισμό που δεν έχει αναφορές στον τόπο. Που δεν μεταστοιχειώνει την εμπειρία σε συγκίνηση, μεταρσίωση και ανάταση.
Η πρώτη φορά που συναντήθηκα με τον απόγονο του Μποντλέρ στα Τζουμέρκα, τον Παπαγιάννη, ήταν στο Τσίμποβο. Στη στροφή που αυτός ο ξερότοπος πλήρωνε βαρύ τον φόρο αίματος με την καταβαράθρωση του λεωφορείου στο φαράγγι του Αραχθου (1958). Πίσω από το παλιό μνημείο είχε τοποθετηθεί το δικό του γλυπτό. Από ανοξείδωτο μέταλλο. Μια σύλληψη που καθηλώνει. Ενα έργο τέχνης που δοκιμάζει τα συναισθήματα και την αυτοκυριαρχία. Ενα αριστούργημα, στο οποίο συναντιέται το βίωμα με τη μεγάλη τέχνη.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου βρέθηκα στο μουσείο. Οι εκπλήξεις άρχισαν από νωρίς. Ενας τόπος φτωχός που ευλογήθηκε να γεννήσει έναν μεγάλο καλλιτέχνη. Με τον σπόρο του καινούργιου που ρίχνεται και ριζώνει σε μνήμες και εμπειρίες αγροτών. Ολος ο δρόμος, ένθεν κακείθεν, στεφανωμένος με γλυπτά. Ενα υπαίθριο μουσείο που αλλάζει τον τόπο. Η παλιότερη επίσκεψη στο χωριό ήταν περίπου άχρωμη. Ενας τόπος σαν όλους τους άλλους. Εκτός βέβαια από το μοναστήρι της Τσούκας στο φρύδι του φαραγγιού.
Και εγένετο φως. Ελαμψαν τα πουρνάρια και οι πλαγιές των λόφων. Η δύναμη της τέχνης που διοχετεύει νέο ήθος στο περιβάλλον. Τα υλικά του Παπαγιάννη αναδεικνύουν την εσωτερική φωτεινότητα των ταπεινών αντικειμένων. Καθιστούν αξιοπρόσεκτη μορφή τέχνης τη φύση που φιλοξενεί αυτά τα ξεχωριστά γλυπτά. Η συγκίνηση κορυφώνεται στην αυλή του σχολείου, όπου μεταγγίζεται ιερότητα σε «άχρηστα» υλικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου