Θυμάμαι την κυρα-Σοφία να επαναλαμβάνει τη λέξη «καψόπαιδο». Απευθυνόταν στον γιο της, η φωνή της τότε αποκτούσε χροιά συμπόνιας για όσα ο κανακάρης της υπέφερε από τη νύφη.
Δεν ξέρω πώς συνδέθηκε στο μυαλό μου η κυρα-Σοφία με το νομοσχέδιο για την εκπαίδευση. Χωρίς να το καταλάβω, η λέξη προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα και διήλθε το έρκος των οδόντων. Καψοεκπαίδευση ανέκραξα, σχολιάζοντας όσα άκουγα να αναπτύσσονται από επίσημα χείλη. Η εκπαίδευση πλέον με τις συνεχείς αλλαγές έχει γίνει σαν του κασίδη το κεφάλι, όπου εκδιπλώνονται οι μεγαλομανίες των μανδαρίνων που τη διοικούν, φιλοδοξώντας να γραφεί το όνομά τους δίπλα στο όνομα του Παπανούτσου. Το μόνο που επιτυγχάνεται, βεβαίως, είναι να γίνει η εκπαίδευση σαν τους δρόμους, όπου κάθε υπηρεσία ανοίγει και μια λακκούβα. Αποτέλεσμα, σπάνια οι δρόμοι είναι ομαλοί.
Το ίδιο συμβαίνει με την εκπαίδευση. Ράβε-ξήλωνε, χωρίς πυξίδα. Χωρίς να ξέρουμε τι κοινωνία θέλουμε να κάνουμε. Ωστόσο, η λέξη «καψοεκπαίδευση» έγινε βαθύς αναστεναγμός. Σχεδιάζεται η επαναφορά της διαγωγής στην εκπαιδευτική διαδικασία. Κλαυσίγελως.
Την ώρα που άκουγα την είδηση ξαναδιάβαζα τη νουβέλα της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου («Περιπέτειαι μιας διδασκαλίσσης», Πατάκης), μιας σπουδαίας γυναίκας στην Κωνσταντινούπολη, κόρης γιατρού στον τουρκικό στρατό, που αποφοίτησε ως δασκάλα αλλά είχε μέσα της τη φλόγα της μάθησης, η οποία ήταν οικογενειακή υπόθεση. Φιλοδοξούσε να συνεχίσει τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Τότε, όμως, η εκπαίδευση αποκάλυψε το τιμωρητικό και μισαλλόδοξο πρόσωπό της. Η διευθύντρια του Παρθεναγωγείου αρνήθηκε πεισμόνως να της χορηγήσει τις σχετικές απαραίτητες συστάσεις. Κι αυτό, γιατί η Αλεξάνδρα είχε διατυπώσει διαφορετικές απόψεις στο παιδαγωγικό σύστημα του Παρθεναγωγείου.
Η ηθική της εξουσίας στην εκπαίδευση, που αντλεί την υπόστασή της από την αυταρχική γραφειοκρατική νομιμοποίησή της. Μια εκπαίδευση που σκοπεύει στην έγχυση της ηθικής τής υποταγής. Προχωράει όποιος/α έχει προσαρμοστικότητα και πείθεται τοις ρήμασι των διευθυντών και του εκπαιδευτικού προγράμματος. Οποιο κι αν είναι αυτό.
Η Παπαδοπούλου πλήρωσε την πνευματική της ανεξαρτησία με τον χειρότερο τρόπο. Τα όνειρά της φυλλορρόησαν. Αναμφίβολα, δεν ζούμε στον 19ο αιώνα. Εχουν αλλάξει πολλά πράγματα. Ασφαλώς και χρειάζονται όρια σ’ ένα δημοκρατικό σχολείο, που ορίζονται απ’ όλους τους παράγοντες της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Με στόχο την ανάπτυξη της δημοκρατικής ευθύνης και τον σεβασμό της συλλογικής συνύπαρξης.
Ομως, η επιστροφή της διαγωγής μοιάζει ένα εκπαιδευτικό απολίθωμα στο σύγχρονο σχολείο. Στον πυρήνα αυτής της πρότασης βρίσκεται η πίστη σ’ ένα σχολείο που θα τιμωρεί. Που θα εκδικείται τη διαφορά, οποιαδήποτε κι αν είναι αυτή. Η επιστροφή της διαγωγής μετατρέπει τον δάσκαλο σε υποδεκανέα, που επιβάλλει την πειθαρχία με την απειλή της μείωσης της διαγωγής. Εχουν παρέλθει αυτοί οι καιροί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου