RAPHAEL PATAI PRIZE IN JEWISH FOLKLORE AND ETHNOLOGY

Awarded for best unpublished essay on Jewish folklore and ethnology
completed by a student between June 2013 - June 2014.

Format, Deadline, and Guidelines: 8-12,000 words, in English, prepared
electronically in Word (with in-text citations and reference list).
Deadline: July 1, 2014

Contact: Professor Simon J. Bronner, School of Humanities, The Pennsylvania State University, 777 West Harrisburg Pike, Middletown, PA 17057-4898, USA, sbronner@psu.edu

The Jewish Folklore and Ethnology Section of the American Folklore Society and the Committee on the Anthropology of Jews and Judaism of the American Anthropological Association invite submissions for its Raphael Patai Prize in Jewish Folklore and Ethnology awarded for the best unpublished student paper on Jewish folklore and ethnology completed between! June 2013 and June 2014.
Submissions are reviewed by an international committee and notifications are made by October 2014. Papers sent for the Prize are considered submissions to the book series Jewish Cultural Studies (Littman Library of Jewish Civilization, Oxford, UK, www.littman.co.uk/jcs/) and should not be under review with any other publication. The winner of the prize receives $200 and a citation from the American Folklore Society.

The criteria for submissions are:

1. Papers will be written in English. Approaches to the subject cover Jewish material and apply folkloristic and ethnological perspectives.

2. The length of papers is of publishable essay length–usually 8 to 12,000 words. The citation style uses in-text citations and a reference list.

3. Submitted unpublished paper was written by a student between June 2013 and June 2014, and not submit! ted for publication.

4. Papers should be submitted electronically in Word on or before July 1, 2014 to sbronner@psu.edu.

5. Submitters give their contact information, including postal and email
address; submitters should identify the university and department (give course and professor's name if appropriate) where the paper was prepared.

The prize honors the late Raphael Patai (1910–1996), the renowned Hungarian-Jewish folklorist and ethnologist who taught at the Hebrew University of Jerusalem, University of Pennsylvania, New York University, Princeton University, and Ohio State University.

For more information, see Jewish Folklore and Ethnology Section - American Folklore Society or writesbronner@psu.edu

30ο Αντάμωμα Βλάχων, Σάββατο, 28 Ιουνίου 2014, Μέτσοβο

Η εκδήλωση άρχισε με την παρέλαση των χορευτικών

30ο Αντάμωμα Βλάχων, Σάββατο, 28 Ιουνίου 2014, Μέτσοβο

Τα λάβαρα των συλλόγων λίγο πριν από την εναρκτήρια τελετή

30ο Αντάμωμα Βλάχων, Σάββατο, 28 Ιουνίου 2014, Μέτσοβο

30ο Αντάμωμα Βλάχων, Σάββατο, 28 Ιουνίου 2014, Μέτσοβο

Σύνδεσμος Συρρακιωτών Πρέβεζας

30ο Αντάμωμα Βλάχων, Σάββατο, 28 Ιουνίου 2014, Μέτσοβο

Σύνδεσμος Συρρακιωτών Πρέβεζας

30ο Αντάμωμα Βλάχων, Σάββατο, 28 Ιουνίου 2014, Μέτσοβο

Το χορευτικό του Συνδέσμου Ιωαννίνων

30ο Αντάμωμα Βλάχων, Σάββατο, 28 Ιουνίου 2014, Μέτσοβο

 Το χορευτικό του Συνδέσμου Συρρακιωτών Ιωαννίνων

Πρόγραμμα 8ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Βόλου Σάββατο 28 Ιούνη 2014

6μμ: Έναρξη

6μμ – 9μμ: Παιδότοπος

Χώρος δημιουργικής απασχόλησης παιδιών με υποστήριξη παιδαγωγών: Φοιτητές και φοιτήτριες των Παιδαγωγικών Τμημάτων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε ποικίλες δραστηριότητες για μικρά παιδιά.

Στις 8μμ θα δοθεί παράσταση κουκλοθέατρου.

7μμ: Συζήτηση

Θέμα: Από τη Λαμπεντούζα μέχρι το Φαρμακονήσι και την Αμυγδαλέζα: μετανάστες της γης οι κολασμένοι

Ομιλητές

Κώστας Γούσης, νομικός

Θανάσης Κούρκουλας, μέλος Κίνησης Απελάστε το Ρατσισμό

Νασίμ Λομανί, Αφγανός πρόσφυγας

Συντονίστρια: Λίτσα Οικονόμου, δημοσιογράφος

9μμ: Προβολή

Το Φαρμακονήσι, τα κέντρα κράτησης, οι δολοφονικές (αντι)μεταναστευτικές πολιτικές Ελλάδας και ΕΕ.

Προλογίζει: Βίκη Μαγαλιού

10μμ: Συναυλία

Αφγανικό συγκρότημα, μεταναστευτικό, παραδοσιακή Αφγανική μουσική

Soul Matters, μαθητικό, hip hop

Bad Signal, rock

Ρεμπέτικο Σχήμα Κληματαριά, ρεμπέτικα

Πρόγραμμα 8ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Βόλου

Κυριακή 29 Ιούνη 2014

6μμ: Έναρξη

6μμ – 9μμ: Παιδότοπος

Χώρος δημιουργικής απασχόλησης παιδιών με υποστήριξη παιδαγωγών: Φοιτητές και φοιτήτριες τωνΠαιδαγωγικών Τμημάτων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε ποικίλες δραστηριότητες για μικρά παιδιά.

Στις 8μμ θα δοθεί παράσταση κουκλοθέατρου.

7μμ: Συζήτηση

Θέμα: Βιώνοντας το κράτος έκτακτης ανάγκης στην Ελλάδα-Ανιχνεύοντας το δρόμο του φασισμού και των κοινωνικών κινημάτων σε όλη την Ευρώπη

Ομιλητές

Σάββας Μιχαήλ, συγγραφέας

Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος, μέλος συντακτικής ομάδας REDNotebook

Δημήτρης Σαραφιανός, μέλος ΚΕΔΔΕ (Κίνηση για τις Ελευθερίες και τα Δημοκρατικά Δικαιώματα)

Συντονιστής: Αντώνης Αντωνίου, ιστορικός

9μμ: Θεατρικό

«Εμένα οι φίλοι μου» θεατρικό δρώμενο βασισμένο σε ποιήματα της Κατερίνας Γώγου

Προλογίζει: Κώστας Ανέστης

9.30μμ – 12.00μμ Συναυλία

Εκτός Νόμου, μαθητικό, hip hop

Lawbreakers, μαθητικό, rock & metal

Who Cares Blues Band, blues

Φοιτητικό Συγκρότημα, ελληνικό έντεχνο

8^ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Βόλου

Δελτίο τύπου

Βόλος, 26/6/2014

Τα σύνορα είναι χαρακιές στο σώμα του πλανήτη

Πολεμάμε το σύστημα της εξαθλίωσης, όχι τους εξαθλιωμένους

Το 8^ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Βόλου ανοίγει τις πύλες του σε δύσκολους καιρούς. Σε καιρούς βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, δημιούργημα των «από πάνω» που πιέζουν μέχρι συνθλίψεως τους «από κάτω» να πληρώσουν γι’ αυτήν. Οι «από κάτω» τρομάζουν, στρέφονται συχνά ο ένας εναντίον του άλλου, αγανακτούν με τους άλλους εξαθλιωμένους γύρω τους και όχι με αυτούς που προκαλούν την τεράστια εξαθλίωση και τις χιλιάδες αυτοκτονίες. Μαζί με το ξερίζωμα της ζωής μας, γινόμαστε μάρτυρες της απανθρωπιάς των συνοριοφυλάκων που πνίγουν πρόσφυγες στο Αιγαίο, των Στρατοπέδων Συγκέντρωσης στην Αμυγδαλέζα, στην Κόρινθο, στην Ξάνθη, την Κομοτηνή και αλλού, της ντροπής του Τείχους του Έβρου, της θηριωδίας των αστυνομικών πογκρόμ, των Φυλακών Υψίστης Ασφαλείας για πολιτικούς κρατούμενους και για κάθε ανυπότακτο, της ανόδου της ναζιστικής Χρυσής Αυγής. Μετανάστες στοχοποιούνται συλλήβδην ως «εγκληματίες»,  πρόσφυγες και ντόπιοι αντιφασίστες δολοφονούνται, ομοφυλόφιλοι και ρομά μαχαιρώνονται από χρυσαυγίτες, αντιρρησίες συνείδησης και αρνητές στράτευσης «βαπτίζονται» εχθροί της πατρίδας και επί χρόνια σέρνονται στα στρατιωτικά δικαστήρια.

Όμως απέναντι στη βαρβαρότητα, την παθητικότητα και τον ατομικισμό ανθίζουν μοναδικά παραδείγματα συλλογικότητας, αγώνα και αξιοπρέπειας. Οι επί μήνες αγωνιζόμενες καθαρίστριες, οι μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις των διοικητικών υπαλλήλων των πανεπιστημίων, ο ένας χρόνος αυτοδιαχειριζόμενης λειτουργίας της ΒΙΟΜΕ, ο ανυπότακτος αγώνας των εργαζομένων της ΕΡΤ, και μαζί της ΕΡΑ Βόλου. Οι μαζικές συγκρουσιακές αντιστάσεις των κατοίκων στις Σκουριές της Χαλκιδικής για το περιβάλλον και τον τόπο τους και οι συλλογικές αντιστάσεις των κατοίκων για το νερό στο Πήλιο και πρόσφατα των Κρητικών για τα χημικά της Συρίας. Οι αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι στεκιών και καταλήψεων και οι συνεχώς αυξανόμενες αριθμητικά δομές κοινωνικής αλληλεγγύης -για ντόπιους και ξένους-, αλλά κυρίως ο μαχητικός αντιφασισμός, δεν αφήνουν στους νεοναζί χώρο για διεκδίκηση στην πόλη μας.

Το 8^ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Βόλου, το Σάββατο και την Κυριακή 28 & 29 Ιούνη στην παραλία του Βόλου, δεν είναι μόνο μια γιορτή, αλλά μια πράξη αντίστασης και έμπρακτης αλληλεγγύης. Με ποικίλες μουσικές,προβολές, θεατρικό δρώμενο, εκθέσεις, παιδότοπο, κουκλοθέατρο και γεύσεις, αποτελεί ταυτόχρονα μια ουσιαστική ευκαιρία για ανταλλαγή απόψεων και ιδεών. Θα συζητήσουμε για τις δολοφονίες μεταναστών στο Φαρμακονήσι και αλλού, για την άνοδο του φασισμού, αλλά και τα κοινωνικά κινήματα και τις προοπτικές τους στην Ευρώπη, για το κράτος έκτακτης ανάγκης που δημιουργείται στην Ελλάδα. Θα συναντηθούμε με όσους και όσες αναλαμβάνουν αντιφασιστική δράση, αντιστέκονται στην κρατική καταστολή, αναπτύσσουν αυτοοργανωμένα εγχειρήματα κοινωνικής αλληλεγγύης (λαϊκές συνελεύσεις, συλλογικές κουζίνες, κοινωνικά ιατρεία, δωρεάν μαθήματα κ.λπ.), προασπίζονται το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους ως κοινωνικά αγαθά, ανέλαβαν με επιτυχία εγχειρήματα αυτοδιαχείρισης, προασπίζονται δικαιώματα κοινωνικών ομάδων. Θα συναντηθούν οι κοινοί μας αγώνες ενάντια στην καταπίεση προσφύγων και μεταναστών, ενάντια στην καταστρατήγηση των δικαιωμάτων όλων μας, ενάντια στην ανελέητη νεοφιλελεύθερη επίθεση.

Το 8^ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, η μεγαλύτερη εκδήλωση αλληλεγγύης και ισότιμης συνύπαρξης της πόλης, λέει «όχι» στη ρατσιστική βία, στο φασισμό, στον εθνικισμό και στα μνημόνια. Το 8^ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Βόλου θέλει να αποτελέσει βήμα για να ακουστούν δυνατά φωνές που παλεύουν για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση, ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Του Ευάγγελου Αυδίκου*,Το σκουπόξυλο, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 25/06/14

Πρόκειται για το σύμβολο μιας απαξιωμένης δουλειάς. Της υπηρέτριας. Της ψυχοκόρης σε κάποιους τόπους, της δούλας σε άλλους. Ηταν η άμαθη χωριατοπούλα που στον ελληνικό κινηματογράφο ενσαρκώθηκε από την μπριόζα Δέσποινα Στυλια­νοπούλου. Ωστόσο, η πραγματικότητα ήταν σκληρότερη από την κινηματογραφική εκδοχή. Είτε η υπηρέτρια είχε την ατυχία να μην είναι το πρώτο κορίτσι της οικογένειας που κληρονομούσε όλη την περιουσία της μάνας (Δωδεκάνησα), οπότε αναγκαζόταν να αναζητήσει την επιβίωσή της σε κάποιο αστικό σπίτι στην Αθήνα ή σε άλλες πόλεις, είτε ήταν το μέλος μιας φτωχής πολυμελούς οικογένειας που ζούσε στερημένα σε κάποιο χωριό, η ζωή της ψυχοκόρης μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως καθρέφτης των κοινωνικών σχέσεων στην Ελλάδα, των ανομολόγητων ορέξεων των αρσενικών της εργοδότριας οικογένειας, που εκμεταλλεύονταν την κοινωνική αδυναμία της ψυχοκόρης, αλλά και του ονείρου που θέρμαινε τη μικρή «δούλα». Οι μικρές «καθαρίστριες» είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο της νεοελληνικής κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας. Είναι το σύμβολο της οικονομικής ασφυξίας στην ύπαιθρο αλλά και της τακτικής των οικογενειών της υπαίθρου να διεισδύουν στην πόλη προσδοκώντας καλύτερες συνθήκες ζωής. Ακόμη κι αν αυτή η προσδοκία συνοδευόταν από ταπεινώσεις και σκληρή δουλειά για τις ψυχοκόρες. Το σκουπόξυλο και το πλυσταριό ήταν το δικό τους βασίλειο. Εκεί μέσα ονειρεύονταν και δραπέτευαν στο μέλλον έχοντας ως όχημα το ασήμαντο σκουπόξυλό τους. Ηταν αυτό που κρατούσε ζωντανή την ελπίδα.

Το σκουπόξυλο συνέχισε όμως να είναι το σύμβολο για μια καλύτερη ζωή ακόμη κι όταν τις τελευταίες μεταπολεμικές δεκαετίες οι ψυχοκόρες έπαψαν να είναι εσωτερικές. Οταν ονομάστηκαν καθαρίστριες. Οχι μόνο των «καλών» σπιτιών αλλά και των δημόσιων υπηρεσιών. Μόνο που, κατά κανόνα, έπιαναν το σκουπόξυλο σε μεγαλύτερη ηλικία. Συχνά, μετά τον γάμο, όταν μεγάλωναν οι ανάγκες. Συνέχισαν να είναι ωστόσο το ίδιο αθόρυβες. Σαν τις παλιές ψυχοκόρες. Η παρουσία τους στους διαδρόμους και τα γραφεία των δημόσιων υπηρεσιών, αθόρυβη. Αποκαθιστούσαν την «ασέβεια» των Νεοελλήνων στον δημόσιο χώρο. Θεράπευαν τον εγωκεντρισμό μας, που ήταν διάχυτος στους γύρω χώρους με τα πεταμένα αποτσίγαρα, τις βουλωμένες λεκάνες, τα αφημένα πλαστικά μπουκάλια.

Τελευταία, έγιναν ορατές με εκκωφαντικό τρόπο. Το ισχυρό κράτος τις επέλεξε ως κατάλληλες για προσφορά ανθρωποθυσιών στον μνημονιακό Μινώταυρο. Πίστεψαν οι μανδαρίνοι της δημόσιας διοίκησης πως θα συμβιβαστούν με την κοινωνική τους αδυναμία. Πως θα υποταχτούν στις ορέξεις όσων νομοθετούν και διοικούν.

Ομως αστόχησαν. Οι παλιές ψυχοκόρες μεγάλωσαν. Είναι μανάδες. Με παιδιά άνεργα. Με συζύγους που στενεύονται. Νιώθουν πως δεν είναι μόνο εργαζόμενες. Είναι μανάδες και σύζυγοι που έχουν πλήρη επίγνωση της ευθύνης τους για την επιβίωση της οικογένειας. Εκεί αστόχησε η κυβέρνηση. Υποτίμησε τις καθαρίστριες. Θεώρησε πως είχε να κάνει μόνο με εργαζόμενες. Μ’ έναν μικρό αριθμό εργαζομένων χωρίς ειδικό βάρος στη λειτουργία της κοινωνίας και της οικονομίας. Εκεί λάθεψε. Μπόρεσαν οι κυβερνώντες να δαμάσουν πολύπειρους συνδικαλιστές. Ηξεραν τον δρόμο. Το διαίρει και βασίλευε. Αξιοποίησαν τις αδυναμίες.

Με τις καθαρίστριες όμως, όλοι οι υπολογισμοί έπεσαν έξω. Αντέχουν και κερδίζουν τον σεβασμό. Αντιστάθηκαν στην οικονομική τους εξόντωση, στην κοινωνική τους απαξίωση. Δεν υποχώρησαν ακόμη και στη σιδερόφρακτη βούληση της κυβέρνησης. Τα χτυπήματα με τα κλομπ και τις σιδηρογροθιές πλήγωσαν όλους τους Νεοέλληνες. Προσγειώθηκαν στο σώμα όλων. Πόνεσαν. Και όχι μόνο γιατί χτύπησαν «αδύναμες» γυναίκες. Πόνεσαν γιατί η κυβέρνηση έδειξε, για ακόμη μια φορά, ένα ανάλγητο κοινωνικά πρόσωπο.

Ωστόσο, οι καθαρίστριες είναι αμετακίνητες. Συνεχίζουν τον αγώνα τους. Γίνονται η συνείδηση όλων των Ελλήνων. Γίνονται η φωνή της ένοχης συνείδησης όλων των υπολοίπων που έχουμε συμβιβαστεί με το τηλεκοντρόλ και το δελτίο των οκτώ. Το σκουπόξυλό τους αποκτά μαγικές διαστάσεις. Είναι το κηρύκειο μιας άλλης στάσης ζωής. Μιας ζωής με αξιοπρέπεια.

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

*Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Call for applications: Folklore Fellows' Summer School 2015: Doing Folkloristics in the Digital Age

FOLKLORE FELLOWS' SUMMER SCHOOL 2015: DOING FOLKLORISTICS IN THE DIGITAL AGE, UNIVERSITY OF TURKU, FINLAND, 11-18 JUNE, 2015
The call for applications for the next Folklore Fellows' Summer School to be held at Turku University’s research station on the island of Seili, 11–18 June 2015 is now open. The theme of the international summer school, the ninth to be organised in Finland, is investigation of the Internet and digital culture from a folkloristics perspective. The keynote speakers include Anneli Baran, Trevor J. Blank, Lauri Harvilahti, Robert Glenn Howard, Timothy Lloyd, Lynne S. McNeill, and Jaakko Suominen. 
Over the last couple of decades the Internet has become a central part of our everyday activity and social reality. We carry out work, we seek out information and we spend our free time either alone or communally by turning to the Internet. The Internet has powerfully moulded the ways a ! sense of belonging to a community and identity formation take place in modern society. It has given rise to partially or wholly virtual subcultures which have formed around various focuses of interest, whose members may be located absolutely anywhere. Family historians, fans, neo-pagans or health-seekers dwelling in different parts of the world can meet activists campaigning for or against various matters on the net, both social agents and chance participants. The everyday communication of these groups and the folklore they produce are influenced by local cultural traditions and models of communication, but are moulded too by the conditions of the digital contexts and technical approaches. They move naturally between digital and real worlds. Through social media, users of the Internet have changed from information seekers and users to producers of information and participants in it, and the boundary between amateur and professional activity has grown indistinct. The interaction betwe! en production and the public is a central concern of folkloristics, and the Internet has made this more discernible than hitherto. Digital folkloristics makes widespread use of materials gained from the media or otherwise generally known, and also borrows materials from commercially produced culture. Typical too is the characteristic merging of the products of commerce, popular culture and the media with folklore.
What form are the objects of folkloristic research and the questions it poses adopting in a digital age? How have cultural and social changes affected folkloristic methodology, and especially the questions that folklore seeks to pose? What are the objects of folkloristic research like in the context of the Internet, where social and professional boundaries are weak? What identities are built up on the Internet? What facilities does folkloristics have recourse to, when everyday communication has shifted from the oral to the digital? How does folklore arising digi! tally fit in with our earlier conceptions of cultural tradition and its protection? What means are archives and other storage centres for memorabilia to use to carry out their recording and cataloguing work on the Internet?
The programme of the summer school consists of five themes: Online communities and creativity; Authorship and popular culture; New heritage and curation; The Internet as a field for folkloristics; and Digital archives, interoperability and common practices. Each theme will occupy one day, with two plenum lectures and participants’ introductions and discussions.
The summer school is targeted primarily to doctoral students, but postdocs and other researchers are also welcome to attend. The participant quota for the summer school is 20; there will be 10 tutors in all. The language of the summer school is English. The school is open for applications from June 2 to September 30, 2014. All applications are to be sent online using the form publis! hed on the calls' website. Participants will be selected on the basis of their application, and applicants will be informed of their acceptance by 30 November 2014.
The participation fee is 500 euros, which covers tuition, accommodation and full board for the period of the school, as well as journeys between Turku city and the Seili research station. Unfortunately Folklore Fellows cannot subsidize fees, and therefore encourages applicants to seek out other sources of funding and will provide letters of recommendation for those accepted to the summer school.
Further information:
Professor Pekka Hakamies                                 Secretary general Anne Heimo
University of Turku                                               University of Turku
pekhak@utu.fi                       !                                 anheimo@utu.fi
Call for applications: http://www.folklorefellows.fi/?page_id=2648
FF Summer School: http://www.folklorefellows.fi/?page_id=8

Folklore Fellows': http://www.folklorefellows.fi/

N. Φαλαγκάρας, ΣΥΓΓΝΩΜΗ ΚΑΙ ΦΙΛΙΑ

«Θέλω να ζητήσω συγγνώμη από τον Πρωθυπουργό. Η πρώτη μου αντίδραση στην απομάκρυνσή μου από το υπουργείο Υγείας ήταν εκ μέρους μου ένας άθλιος χειρισμός. Επέδειξα απαράδεκτη συμπεριφορά, που αδικεί πάρα πολύ τον εαυτό μου. Έχω μετανιώσει όσο δεν φαντάζεστε και θέλω να του ζητήσω και δημοσίως συγγνώμη…Αισθάνομαι διπλά άσχημα, διότι ο Σαμαράς εμένα με ευεργέτησε κι εγώ αντέδρασα λες και δεν είναι αναφαίρετο δικαίωμα του Πρωθυπουργού να αλλάζει τους υπουργούς του».

Άδωνις Γεωργιάδης, πρώην υπουργός Υγείας και ήδη κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας.

Συγγνώμη (η): (α) η έκφραση τής μετάνοιας κάποιου για λόγο ή πράξη του εις βάρος άλλου: σας ζητώ συγγνώμη για ό, τι είπα εναντίον σας || τι να την κάνω τη συγγνώμη σου; (β) η αποδοχή τής μετάνοιας (κάποιου) από το πρόσωπο που έχει θιγεί από λόγο ή πράξη του: δίνω τη συγγνώμη μου (συγχωρώ) συν. Συγχώρεση.

Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Γεωργίου Μπαμπινιώτη.

         

          Μόνο ένας αθεράπευτος υπερόπτης και ματαιόδοξος θα εναντιωνόταν στη γνωστή θεμελιώδη ηθική και πολιτισμική αρχή ότι ανθρώπινο είναι το σφάλλειν και ουδείς αναμάρτητος, παρά μόνον ο Θεός. Στον πρώην υπουργό Υγείας και ήδη κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της Νέας Δημοκρατίας κ. Άδωνι Γεωργιάδη μπορεί κανείς δικαίως να καταλογίσει πολλά και διάφορα, αλλά όχι ότι δεν έχει το θάρρος να αναγνωρίσει και να ομολογήσει το λάθος του. Για του λόγου το αληθές αρκεί να επικαλεσθούμε την παραπάνω δημόσια και γενναία δήλωσή του.

Η έντονη συναισθηματική φόρτιση (ανθρώπινη κατάσταση) στην οποία, όπως ήταν φυσικό και επόμενο, περιήλθε εξ αιτίας του πρόσφατου κυβερνητικού ανασχηματισμού, ο οποίος σήμανε την έξοδό του από την κυβέρνηση, τον έκανε να αντιδράσει παρορμητικά και στο όριο της παρεξήγησης. Αργότερα όμως, όταν ξανασκέφτηκε τα πράγματα πολύ πιο ψύχραιμα και νηφάλια, αντιλήφθηκε το μέγα λάθος που διέπραξε, συντετριμμένος και τεταπεινωμένος, έσπευσε να επανορθώσει. Και ο καλύτερος τρόπος για κάτι τέτοιο δεν ήταν φυσικά η δημόσια στο Σύνταγμα αυτομαστίγωση, στην οποία προσφέρθηκε να υποβληθεί ο πάλαια ποτέ  ισχυρός ανήρ του νεοδημοκρατικού χώρου και πρώην υπουργός κ. Γιώργος Βουλγαράκης (το νόμιμο είναι και ηθικό, αν θυμάστε τη βαθυστόχαστη ρήση του), για να του συγχωρήσει τις αμαρτίες ο κ. Κώστας Καραμανλής, αλλά η αίτηση συγγνώμης από τον– και ευεργέτη του (η αχαριστία, ως γνωστόν, συνιστά έγκλημα καθοσιώσεως), όπως αναφέρει- πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά.

Επισήμως τουλάχιστον, δεν έγινε γνωστό ποια ήταν η τύχη που επιφύλαξε ο πρωθυπουργός κ. Σαμαράς στο εν λόγω αίτημα του μέχρι πρότινος υπουργού του. Αλλά προς τι η απορία, όταν ο κ. Σαμαράς δεν είχε καμία δυσκολία να πλέξει δημόσια το εγκώμιο του κ. Γεωργιάδη, πράγμα που μόνο σε εντελώς εξαιρετική περίπτωση θα το έκανε για κάποιον συνεργάτη ή φίλο, θα ήταν ανακόλουθο, για να μην πούμε παράλογο, να μην του παράσχει ανεπιφύλακτα την αιτηθείσα συγγνώμη. Με αυτόν τον απλό αλλά βαθύτατα ανθρώπινο τρόπο, λοιπόν, διαλύθηκαν τα συννεφάκια που προς στιγμήν φάνηκαν στον ορίζοντα, οπότε όλα καλά κι όλα ωραία, όπως λέει και το άσμα.

Πάντως, για το τι καταμαρτυρούσε, στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, ο κ. Γεωργιάδης στον κ. Σαμαρά και γενικότερα στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, προτού τον φωτίσει το θείον πνεύμα να εγκαταλείψει τον ΛΑΟΣ και να μεταναστεύσει στη στοργική αγκάλη της Νέας Δημοκρατίας, δεν τίθεται φυσικά ζήτημα συγγνώμης ή κάποιων –έστω- εξηγήσεων, όπως, αφελώς και ματαίως, επιμένουν να ζητούν μερικοί (ακόμη και ένθερμοι οπαδοί της Νέας Δημοκρατίας).

Ομοίως και για την πρόσφατα αποκαλυφθείσα ιδιόχειρη (εννοείται ότι τέτοιο προνόμιο δεν μπορεί να ανήκει στον καθένα) αφιέρωση του αμετακλήτως καταδικασθέντος (1975) στην ποινή του θανάτου η οποία σε λίγο μετετράπη σε ισόβια κάθειρξη (ιστορική η φράση του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή: «όταν λέμε ισόβια εννοούμε ισόβια») και καθαιρεθέντος στον βαθμό του απλού στρατιώτη, ως ενός εκ των πρωταιτίων του πραξικοπήματος της 21^ης Απριλίου 1967, Στυλιανού Παττακού στον «αξιότιμον φίλον κ. Άδωνιν Γεωργιάδην» (2005).

Είναι προφανές ότι όσοι, στην προσπάθειά τους να κρίνουν και να αποτιμήσουν τον (πολιτικό) βίο και την πολιτεία ανθρώπων, όπως ο κ. Γεωργιάδης, αναμοχλεύουν τα περασμένα, όταν δεν το κάνουν από υστεροβουλία ή από αίσθημα ζηλοφθονίας, απλώς σπαταλούν άσκοπα τον χρόνο και τις δυνάμεις τους με το να επιδίδονται σε στείρα και ανώφελη παρελθοντολογία.

Περιττό να σημειώσουμε ότι η παρελθοντολογία, ως νοοτροπία και πρακτική, είναι το μόνο που δεν έχει ανάγκη ο τόπος, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή που κρίνεται η εθνική μας υπόσταση, «για να ξεκολλήσει το κάρο από τη λάσπη», για να δανειστούμε την εύστοχη και άκρως παραστατική φράση του νέου υπουργού Εσωτερικών κ. Αργύρη Ντινόπουλου. Φράση – στίγμα θα λέγαμε, την οποία χρησιμοποίησε, μόλις ανέλαβε το κυβερνητικό χαρτοφυλάκιο που του εμπιστεύθηκε ο επί του ανασχηματισμού αποκλειστικά αρμόδιος και υπεύθυνος πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς.

ΥΓ. Όσο για τη γνωστή παροιμία «από τότε που βγήκε η συγγνώμη χάθηκε το φιλότιμο», αυτή μάλλον έχει περιπέσει πια σε αχρησ(τ)ία, δεδομένου ότι σπανίως συντρέχουν, τουλάχιστον στις μέρες μας, οι αναγκαίες προϋποθέσεις ώστε να βρει πεδίο εφαρμογής.

 ΝΙΚΟΣ ΕΠ. ΦΑΛΑΓΚΑΡΑΣ (nicfalag@yahoo.gr)

Του Γιώργου Σταματόπουλου,Ψίθυροι και κραυγές Ιουνίου, Εφημερίδα Συντακτών, 23/06/14

       

Στη ζεστή ησυχία ή στην ήσυχη ζέστη του Ιουνίου, Σάββατο βράδυ στην Αθήνα μετά από πολύ, πολύ καιρό, φανερώνονται αίφνης πράματα και θάματα· όλα εκείνα που υπονομεύουν την καθεστηκυία τάξη και κλονίζουν τις μικρομέγαλες βεβαιότητες. Στο απομεσήμερο τίκτεται το Σαββατόβραδο, την ώρα της ανάπαυλας και της αμηχανίας. Σχέσεις συμπάθειας και αλληλεγγύης προεικονίζουν τη συνύπαρξη. Θα τα καταφέρουμε, παρά τις αντίξοες, δυσχερείς οικονομικές συνθήκες, να μη χάσουμε τον ενθουσιασμό, αυτόν που εμψυχώνει τη δύναμη αλλά και την έμπνευση για τη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος. Μπορεί να συντριβεί η απάθεια, να ταρακουνηθεί η αδράνεια, να πολλαπλασιαστούν τα ερωτικά σκιρτήματα; Ο Ιούνιος απαντά αβίαστα «ναι», αλλά σε μια δική του γλώσσα, που πρέπει να μάθουμε να ακούμε ώστε να επικοινωνήσουμε κάποια κρίσιμη, κοντινή στιγμή.

Η γλώσσα του Ιουνίου είναι βαθιά εσωτερική, αλλά και παιχνιδιάρα· εισάγει στην ανεμελιά του θέρους, υποβοηθά τη σχόλη, αγγίζει τα νεύρα της όρχησης, αντιδρά στην κατήφεια και την παραίτηση από τη δίνη της ζωής, κραυγάζει ότι είμαστε ένα με το τυχαίο, χωρίς, όμως, να μας εξηγεί τι είναι αυτό το τυχαίο: ετερόνομο, αυτεξούσιο, τι;

ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΠΛΙΑΤΣΙΚΑ

Τεντώνουν τα μέλη τους οι άστεγοι· δροσίζουν τα χείλη τους με λίγο νερό, ο χειμωνιάτικος ρουχισμός δεν τους βαρύνει πια. Οι άνθρωποι περπατάνε αργά, μουδιασμένα αλλά σταθερά. Συνωθούνται στις πλατείες και στις παιδικές χαρές, κρατώντας ένα παγωτό, κουβαλώντας αγόγγυστα τη συνείδησή τους… Παιδικές κραυγούλες σχίζουν τη ζέστη του Σαββατόβραδου σαν να είναι η γραμματική της γλώσσας του Ιουνίου. Ακολουθούν οι αναστεναγμοί της ασφάλτου, των γονιών και των λίγων δέντρων της Αθήνας. Μες στην πραγματικότητα πάντα επικρατεί ένα υπόλοιπο που κυοφορεί αινίγματα προκαλώντας τον στοχασμό.

Συνειρμοί συντελούνται κατά τους περιπάτους. Ακανόνιστα και αμετάφραστα φαντάζουν τα σώματα που βαδίζουν, σαν να ισορροπούν λόγω αύρας Ιουνίου και μόνο. Ο Ιούνιος αυτοανακοινώνεται, φανερώνεται στα δρομάκια της Πλάκας, των Εξαρχείων, της πλατείας Καρύτση, απελευθερώνοντας διάθεση, ενέργεια και πλούσιο, άφθονο χιούμορ. Τα δέρματα ριγούν· αναπολούν, αναπνέουν διαφορετικά, διώχνοντας τη σκληρότητά τους, εγκαταλείποντας την ακινησία τους. Ανοίγουν οι πόροι, μύκητες και βακτηρίδια αφανίζονται. Γιατί ασθενούν τα σώματα;

Ο Ιούνιος μας ψιθυρίζει με κάθε τρόπο να παραμείνουμε υγιείς, να επέλθουμε στον ίδιο και στους δύο μήνες που τον ακολουθούν με αυτοπεποίθηση, με δύναμη. Μας λέει κάπως να πάρουμε γερές ανάσες για να αντιμετωπίσουμε τις ριπές που «ελευθερώνει» το υποταγμένο σε μερικούς ισχυρούς -σε μερικούς (!)- πολιτικό σύστημα. Ανθρωποι που θα 'πρεπε να ντρέπονται για την πολιτική τους, να λογοδοτούν για τα πεπραγμένα τους, εξακολουθούν να αυτοαποκαλούνται «σωτήρες της χώρας» και να γίνονται πιστευτοί από έναν στους τέσσερις Ελληνες. Να ακούσουμε τουλάχιστον τον ψίθυρο του Ιουνίου· μπορούμε. Δεν είναι δύσκολο να μάθουμε τη γλώσσα του, αρκεί ν' ακολουθήσουμε τον δρόμο που ανοίγουν τα παιχνίδια των παιδιών, να γίνουμε παιγνιώδεις, όχι βλάσφημοι.

Με νύχια και με δόντια να προστατεύσουμε ό,τι μας διασώζει ως κοινωνία ανά τους αιώνες. Μην αρχίσουμε τώρα να αναρωτιόμαστε -βλακωδώς- τι είναι αυτά που διαφυλάσσουν την ακεραιότητα της κοινωνίας ή έστω τα θεμελιώδη συστατικά της. Ας αναφέρω ένα τελοσπάντων κι αυτό δεν είναι παρά η γλώσσα· όχι η γλώσσα τού ανακοινώνειν αλλά η γλώσσα τού επικοινωνείν. Εάν μάθουμε να επικοινωνούμε -αυτή είναι τελικά η γλώσσα του Ιουνίου- οι άνθρωποι της εξουσίας θα πάψουν να κάθονται αναπαυτικά στις καρέκλες τους, και θα πανικοβάλλονται. Οσο μεγαλύτερη η επικοινωνία τόσο εντονότερος ο πανικός τους, τόσο γρηγορότερα θα γκρεμοτσακιστούν.

gstamatopoulos@efsyn.gr

30ο πανελλήνιο αντάμωμα Βλάχων

Θεατρική ομάδα Δήμου Χαλανδρίου, Γεράσιμου Σταύρου, 'Καληνύχτα,Μαργαρίτα', Θέατρο Ρεματιάς, 13 Ιουνίου 2014

περιμένοντας τη Μαργαρίτα στο σταθμό

Θεατρική ομάδα Δήμου Χαλανδρίου, Γεράσιμου Σταύρου, 'Καληνύχτα,Μαργαρίτα', Θέατρο Ρεματιάς, 13 Ιουνίου 2014

το φεγγάρι είχε κέφια το βράδυ

Θεατρική ομάδα Δήμου Χαλανδρίου, Γεράσιμου Σταύρου, 'Καληνύχτα,Μαργαρίτα', Θέατρο Ρεματιάς, 13 Ιουνίου 2014

Ο σταθμάρχης καταγγέλλει τον κ. Περδικάρη

Θεατρική ομάδα Δήμου Χαλανδρίου, Γεράσιμου Σταύρου, 'Καληνύχτα,Μαργαρίτα', Θέατρο Ρεματιάς, 13 Ιουνίου 2014

Όλη η ομάδα επί σκηνής στο τέλος της παράστασης

Μπέκος Γρηγόρης, Ο Μίλαν Κούντερα ψάχνει τη σοφία στην ασημαντότητα, εφ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 22 Ιουνίου 2014

 

 

Στοχαστικό μυθιστόρημα, με δοκιμιακό ύφος, το νέο βιβλίο του 85χρονου γαλλοτσέχου συγγραφέα μάς δείχνει το βαθύτερο νόημα της ζωής μέσα από την αληθινά φιλική σχέση τεσσάρων ανδρών

Μίλαν Κούντερα
Η γιορτή της ασημαντότηταςΜετάφραση Γιάννης Η. Χάρης.
Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2014,
σελ. 144, τιμή 14 ευρώ

Ο Ιωσήφ Στάλιν, με το που ολοκληρωνόταν άλλο ένα κουραστικό μεροκάματο στο Κρεμλίνο, συνήθιζε να μένει λίγο ακόμη με τους συνεργάτες του και να χαλαρώνει αφηγούμενος σύντομες ιστορίες από τη ζωή του. Σαν την ιστορία με τις είκοσι τέσσερις πέρδικες, λόγου χάριν, που αναφέρει ο Νικίτα Χρουστσόφ στα «Απομνημονεύματά» του.

Ο ηγέτης της Σοβιετικής Ενωσης σηκώθηκε μια μέρα, φόρεσε ένα παλιό παλτό με κουκούλα, έβαλε και τα σκι του, άρπαξε κι ένα ντουφέκι και βγήκε για κυνήγι. Εκανε με τα πόδια δεκατρία χιλιόμετρα. Κάποια στιγμή είδε κάτι πέρδικες να κουρνιάζουν σε ένα δέντρο. Κάθησε και τις μέτρησε. Είκοσι τέσσερις. «Αλλά τι γκίνια! Είχε πάρει μαζί του μόνο δώδεκα φυσίγγια! Ρίχνει, σκοτώνει τις δώδεκα, έπειτα γυρίζει, ξανακάνει τα δεκατρία χιλιόμετρα ως το σπίτι του, και παίρνει άλλα δώδεκα φυσίγγια. Διανύει και πάλι τα δεκατρία χιλιόμετρα και ξαναβρίσκεται μπροστά στις πέρδικες, που είναι κουρνιασμένες ακόμα στο ίδιο δέντρο. Και τελικά τις σκοτώνει όλες»... Δεν γέλασε όμως κανείς... Αντιθέτως, όταν οι σύντροφοι πήγαν έπειτα στα λουτρά, μια μεγάλη αίθουσα που χρησίμευε και για τουαλέτες - ο καθένας είχε το δικό του ουρητήριο που το είχε φτιάξει και το είχε υπογράψει διαφορετικός καλλιτέχνης, ενώ ο «πατερούλης» κατούραγε αλλού μόνος του -, «φτύναμε από περιφρόνηση» επειδή «έλεγε ψέματα!», όπως ωρυόταν ο Χρουστσόφ, ο οποίος λίγα χρόνια μετά τον θάνατό του διαδέχθηκε τον ψεύτη, τον Στάλιν, που προσπαθούσε ματαίως να κάνει πλάκα αλλά όλοι τον έπαιρναν μονάχα στα σοβαρά... «Στο λεξιλόγιό μου, το λεξιλόγιο ενός άπιστου», ακούγεται η φωνή του διακριτικότατου αφηγητή στο νέο μυθιστόρημα του 85χρονου Μίλαν Κούντερα υπό τον απολύτως κουντερικό τίτλο Η γιορτή της ασημαντότητας, «μόνο μια λέξη είναι ιερή: η φιλία. Τους τέσσερις φίλους που σας γνώρισα, τον Αλαίν, τον Ραμόν, τον Σαρλ και τον Κάλιμπαν, τους αγαπάω. Γι' αυτό και πήγα μια μέρα το βιβλίο του Χρουστσόφ στον Σαρλ, για να διασκεδάσουν όλοι τους».

Γύρω ακριβώς από αυτή την παράξενη τετραμερή φιλία απλώνει τα αφηγηματικά νήματα του μυθιστορήματός του ο γαλλοτσέχος συγγραφέας με τρόπο που, κατά τ' άλλα, φέρνει στον νου τον παιγνιώδη χαρακτήρα της Commedia dell' arte. Ο Αλαίν, τον οποίο εγκατέλειψε η μητέρα του όταν ήταν παιδί και γι' αυτό ανήκει στους «συγγνωμάκηδες» (excusards), μαγνητίζεται από τους γυμνούς αφαλούς των κοριτσιών και στοχάζεται τις διαφορετικές πηγές της γυναικείας γοητείας προκειμένου να θεμελιώσει μια σύγχρονη θεωρία για τον ερωτισμό.

Ο συνταξιοδοτημένος Ραμόν, ο πλέον βαθυστόχαστος της παρέας που δεν διστάζει να διακηρύξει ότι «η ασημαντότητα είναι η ουσία της ύπαρξης» και ότι «πρέπει να μάθουμε να την αγαπάμε», εξοργίζεται με την ανθρώπινη ουρά μπροστά στο μουσείο που βρίσκεται δίπλα στον Κήπο του Λουξεμβούργου - πιστεύει ότι όσοι περιμένουν να δουν μια έκθεση με πίνακες του Σαγκάλ στην ουσία πλήττουν - και ανησυχεί για την άρρωστη μητέρα του που αργοπεθαίνει στην Ταρμπ. Ο Κάλιμπαν είναι ένας άνεργος ηθοποιός - του 'μεινε το όνομα από την τελευταία του παράσταση στην οποία ενσάρκωσε τον μελαψό αγροίκο από την Τρικυμία του Σαίξπηρ - ο οποίος επινοεί μια φανταστική γλώσσα, ένα αλλοπρόσαλλο ιδίωμα της πακιστανικής, για να περνάει ευχάριστα η ώρα όταν πηγαίνει να δουλέψει ως σερβιτόρος μαζί με τον Σαρλ που βγάζει τα προς το ζην διοργανώνοντας δεξιώσεις σε σπίτια - όπως αυτή στου Ντ' Αρντελό που αφήνει τους άλλους να πιστεύουν ότι έχει καρκίνο ενώ δεν είναι έτσι. Στον Σαρλ πάλι καρφώνεται η ιδέα να γράψει ένα έργο για κουκλοθέατρο εμπνευσμένο από τη «δολοφονημένη ουτοπία» του περασμένου αιώνα, μια ιδέα που κλώθει στο μυαλό του περισσότερο γιατί μόνο έτσι ευχαριστιέται «αυτό το α-νόητο πράγμα, που τον σαγήνευε ακριβώς επειδή δεν είχε κανένα νόημα»... Η ασημαντότητα που μας περιβάλλει είναι το κλειδί της σοφίας, είναι το κλειδί της ευδιαθεσίας, γράφει ο Μίλαν Κούντερα και μας υπενθυμίζει τις σκέψεις του Χέγκελ για το κωμικό: ότι δηλαδή το πραγματικό χιούμορ είναι αδιανόητο χωρίς την «ατέλειωτη ευδιαθεσία», το ατέρμονο κέφι. Στο σημείο αυτό ας θυμηθούμε τι γράφει ο γαλλοτσέχος συγγραφέας και στο βιβλίο του Η τέχνη του μυθιστορήματος ούτως ώστε να συντονιστούμε καλύτερα με το νέο του εγχείρημα: «Στην αρχή του το μεγάλο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα ήταν διασκέδαση κι όλοι οι αληθινοί μυθιστοριογράφοι τη νοσταλγούν! Εξάλλου η διασκέδαση δεν αποκλείει διόλου τη σοβαρότητα. Στο Βαλς του Αποχαιρετισμούαναρωτιόμαστε: ο άνθρωπος αξίζει να ζει πάνω σ' αυτή τη γη; Δεν πρέπει μήπως "ν' απελευθερώσουμε τον πλανήτη από τα νύχια του ανθρώπου;". Το να συνενώσω την ακραία σοβαρότητα του ερωτήματος με την ακραία ελαφρότητα της φόρμας, αυτό είναι ανέκαθεν η φιλοδοξία μου. Και δεν πρόκειται για μια φιλοδοξία καθαρά καλλιτεχνική. Η ένωση μιας επιπόλαιης φόρμας και ενός σοβαρού θέματος αποκαλύπτει τα δράματά μας (εκείνα που διαδραματίζονται στα κρεβάτια μας, όπως κι εκείνα που παίζουμε πάνω στη μεγάλη σκηνή της Ιστορίας) σ' όλη την τρομερή τους ασημαντότητα». Σε άλλο σημείο του ίδιου βιβλίου ο Κούντερα συμπληρώνει: «Προσφέροντάς μας την όμορφη ψευδαίσθηση του ανθρώπινου μεγαλείου, το τραγικό μάς δίνει κάποια παρηγοριά. Το κωμικό είναι πιο σκληρό: μας αποκαλύπτει βάναυσα την ασημαντότητα των πάντων». Σε ένα άλλο κείμενό του που περιλαμβάνεται στην πιο πρόσφατη Συνάντηση, υπό τον τίτλο «Η κωμική απουσία του κωμικού» ο Κούντερα, αναλύοντας τη συμπεριφορά ορισμένων ηρώων από τον Ηλίθιο του Ντοστογέφσκι, αναφέρεται σε «ένα γέλιο χωρίς κωμική αιτία», στον κόσμο που «είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε», δηλαδή «τον κόσμο του χωρίς χιούμορ γέλιου». Το νέο του βιβλίο πάντως εμπίπτει σε αυτό που έλεγε ο Γκόγκολ, ένας μελαγχολικός χιουμορίστας του δέκατου ένατου αιώνα: «Αν κοιτάζουμε προσεκτικά και για πολλή ώρα μιαν αστεία ιστορία, γίνεται όλο και πιο λυπηρή».

ΑΦΙΣΑ ΓΙΑ ΣΥΝΑΥΛΊΑ ΧΑΛΚΙΝΩΝ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ (ΚΩΤΣΙΚΑΣ) ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΣΥΝΑΥΛΊΑ ΧΑΛΚΙΝΩΝ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ (ΚΩΤΣΙΚΑΣ) ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΝΙΚΟΣ ΕΠ. ΦΑΛΑΓΚΑΡΑΣ,ΤΟ ΑΝΕΞΙΤΗΛΟ ΣΤΙΓΜΑ

Σημείο (ανησυχητικό, πλην όμως όχι και το μοναδικό δυστυχώς) των καιρών: μερικοί, σ’ αυτή τη χώρα, εξακολουθούν να παραμένουν ανεπίδεκτοι (πάσης) μαθήσεως και πειθούς. Για να μη μιλήσουμε, βέβαια, για τη βραχεία μνήμη τους. Έτσι, αδυνατούν (είτε από ανεπάρκεια είτε από σκοπιμότητα, αδιάφορο) να διακρίνουν και να παραδεχθούν τα προφανή: Όπως, ας πούμε, το ευδιάκριτο (διάβολε, βγάζει μάτι) στίγμα ΠΑΣΟΚ στη δικομματική (Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ) κυβέρνηση.

Μάταια επανέρχεται –αφήνοντας στην άκρη άλλες σοβαρότερες ασχολίες-, κάθε τόσο, ο –και πανεπιστημιακός δάσκαλος- πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος για να το υπενθυμίσει και να βάλει έτσι τα πράγματα στη σωστή τους θέση. Αλλά οι ανεπίδεκτοι, το βιολί τους: χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην,χωρίς αιδώ, όπως θα έλεγε ο Αλεξανδρινός ποιητής, σπεύδουν να πιστώσουν τα κυβερνητικά επιτεύγματα αποκλειστικά στο συγκυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και μάλιστα σε συγκεκριμένα, πλην του πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά, πρόσωπα για τα οποία δεν μπορούν –ακόμη και να θέλουν- να κρύψουν τον απέραντο και ανυπόκριτο θαυμασμό τους.

Δηλαδή, με άλλα λόγια, παραβλέπουν ή υποβαθμίζουν απαράδεκτα τη σπουδαία συμβολή του –μικρού πια το δέμας, αλλά δυναμικού και δραστήριου- ΠΑΣΟΚ στο πλαίσιο της υπεράνθρωπης προσπάθειας που, με βαθύ αίσθημα ευθύνης και αυταπάρνησης, εγχώριες και μη δυνάμεις καταβάλλουν, τα τελευταία χρόνια, για την πολυπόθητη σωτηρία της χώρας μας. Κοντεύουμε έτσι να ξεχάσουμε τον ρόλο και την συνεισφορά στο κυβερνητικό έργο του κ. Χρυσοϊδη, του Κεγκέρογλου ή του Μανιάτη. Αυτό όμως, εκτός από αναληθές, είναι, επιπλέον, και άδικο, και προσωπικά τουλάχιστον απορώ πώς το αντέχει η συνείδησή τους.

Ωστόσο, το πιο θλιβερό και απογοητευτικό συνάμα στην όλη υπόθεση είναι ότι ακόμη και ιστορικά στελέχη του πάλαι ποτέ κραταιού Κινήματος, όπως π.χ. ο υπερτιμημένος και υπερπροβεβλημένος -είναι αλήθεια-, κ. Θεόδωρος Πάγκαλος, από τα οποία εύλογα θα περίμενε κανείς, αν μη τι άλλο, μεγαλύτερη γενναιότητα, κατανόηση και αλληλεγγύη, όταν δεν σιωπούν ένοχα και υποκριτικά, υμνολογούν και μακαρίζουν από του ιερού βήματος των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών μέσων (υποτίθεται) ενημέρωσης νεοδημοκράτες υπουργούς (π.χ. Γεωργιάδη, Δένδια, Βορίδη, Μητσοτάκη κ.λπ.).

Εν πάση περιπτώσει, το στίγμα ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, για να παραφράσουμε το αλήστου μνήμης σύνθημα («το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ») που -τω ενδόξω καιρώ εκείνω- αντιβούιζε και συγκλόνιζε τις γεμάτες (πλήθος και πάθος μνημόνευε, με δικαιολογημένη υπερηφάνεια, ο αείμνηστος ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου) πλατείες της ελληνικής επικράτειας, και κανείς δεν μπορεί να το εξαλείψει, όσο κι αν προσπαθήσει. Ή, για να παραφράσουμε επίσης, για την περίσταση, τον άλλο ποιητή μας, τούτο το στίγμα είναι δικό τους, δεν μπορεί κανείς να τους το πάρει.

Τέλος, συνοψίζοντας, για να το διατυπώσουμε όσο γίνεται πιο παραστατικά, το στίγμα ΠΑΣΟΚ σ’  αυτή την κυβέρνηση είναι ακόμη η πολύτιμη βακτηρία που θα βοηθήσει τους ηγέτες του να βαδίσουν τον γνωστό (μονό)δρομο της αρετής και τους χρέους με ασφάλεια στο υπόλοιπο της (πολιτικής) ζωής τους.

 

 

Παραδοσιακό πανηγύρι με Δάσκαλο - Γιαννακό στην Σκαφιδωτή Πρέβεζας Δήμου...

ΙΟΥΝΙΟΣ

ΙΟΥΝΙΟΣ: ΙΟΥΝΙΟΣ

Μπέκος Γρηγόρης , Οι «Ρωμιοπούλες» της Πηνελόπης Δέλτα, εφ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 17 Ιουνίου2014

 

 

Εξεδόθη αυτοβιογραφικό της μυθιστόρημα ύστερα από 75 χρόνια

Η έπαυλη του δεκάτου ενάτου αιώνα στην Κηφισιά, όπου έζησε η Πηνελόπη Δέλτα ως τον Θάνατό της το 1941

9

emailεκτύπωση  

 

 

3  φωτογραφίες

Η Πηνελόπη Δέλτα (1974 - 1941), η συγγραφέας του «Μάγκα» και του «Τρελαντώνη», αλλά και των «Μυστικών του βάλτου» μεταξύ άλλων, έγραψε βιβλία για παιδιά που γαλούχησαν πολλές γενεές. Έγραψε όμως και ένα μυθιστόρημα διαφορετικό από τα άλλα, αυτοβιογραφικό, τρίτομο, (1.400 σελίδων, ένα μυθιστόρημα απευθυνόμενο σε ενήλικες, υπό τον χαρακτηριστικότατο τίτλο «Οι Ρωμιοπούλες» (εκδόσεις Ερμής, 2014).

Το βιβλίο παρουσιάστηκε χθες στην Κηφισιά, στην οικία Στέφανου και Πηνελόπης Δέλτα, όπου στεγάζονται και τα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη από τη δεκαετία του 1990. Στην έπαυλη του δεκάτου ενάτου αιώνα έγραψε η Πηνελόπη Δέλτα τις «Ρωμιοπούλες», το κύκνειο άσμα της όπως αποδείχθηκε, εγχείρημα που κατά τα λοιπά είχε ξεκινήσει στην Θεσσαλονίκη το 1926 και συνέχισε στην Αθήνα ως το 1939.

«Όταν το τελείωσα, κατέθεσα τα όπλα, είπα πως μπορώ πια να πεθάνω, αρκεί να το δημοσιεύσουν τα παιδιά μου, σαν ελευθερωθούν οι ελληνικές ψυχές και συνειδήσεις» αναφέρεται στο προσωπικό ημερολόγιο της συγγραφέως, σε καταχώρηση της 13^ηςΜαρτίου 1940 - η ίδια αυτοκτόνησε στις αρχές Μαϊου του 1941.

 Ύστερα από εβδομήντα πέντε ολόκληρα χρόνια, αυτό το ανέκδοτο βιβλίο - το οποίο «πρέπει να ειδωθεί ως αυτοβιογραφία», όπως είπε ο Αλέκος Π. Ζάννας, δισέγγονός της, ιστορικός και επιμελητής του αρχείου της Πηνελόπης Δέλτα - έρχεται στο φως και αναδεικνύει ένα άγνωστο ως σήμερα κομμάτι του πνευματικού κόσμου της συγγραφέως. Πρόκειται για ένα «συναρπαστικό αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα - ποταμό (roman-fleuve), από τα λίγα που γράφονται στο πρώτο μισό του περασμένου αιώνα στην χώρα μας» συμπλήρωσε ο ίδιος.

Στις «Ρωμιοπούλες», σύμφωνα με την ερευνήτρια και ιστορικό Ιωάννα Πετροπούλου, πρωταγωνιστεί μια γυναίκα «εγκλωβισμένη στην κοινωνία αλλά και στο ίδιο της το σαρκίο», μια γυναίκα ταλαιπωρημένη - όπως και οι υπόλοιπες Ελληνίδες - από τα αυστηρά ήθη και τις κοινωνικές συμβάσεις της εποχής. Αναπτύσσονται, θα λέγαμε, φεμινιστικές ιδέες από μια γυναίκα που δεν πήρε ενεργό μέρος σε ανάλογα κινήματα.  Ό,τι όμως συνέχει το μυθιστόρημα είναι ο μεγάλος καμβάς, η μεγάλη ιστορία της Ελλάδος. Η πρωταγωνίστρια, η Δέσποινα Κρινά - Δαπέργολα είναι η Πηνελόπη Δέλτα, η συγγραφέας ταυτίζεται, εν προκειμένω, με την ηρωίδα της.

Το έργο διαδραματίζεται στην Αθήνα, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 1895. Στον πρώτο τόμο υπό τον τίτλο «Το ξύπνημα», παρακολουθούμε τη ζωή της 19χρονης Δέσποινας Κρινά - Δαπέργολα (τις νεανικές αναμνήσεις της Πηνελόπης Δέλτα δηλαδή) ως τον γάμο της το 1896 (η συγγραφέας είχε παντρευτεί το 1895), είναι η εποχή της υποχώρησης του Χαρίλαου Τρικούπη. Στο μεγαλύτερο κομμάτι του δεύτερου τόμου υπό τον τίτλο «Η λάβρα» παρακολουθούμε τα δραματικά γεγονότα της περιόδου 1907 - 1909 και τον ανεκπλήρωτο έρωτα της ηρωίδας για τον Βάσο Γάβρα (δεν είναι άλλος από τονΊωνα Δραγούμη).

Ο Αλέκος Π. Ζάννας είπε ότι η Πηνελόπη Δέλτα είχε «εμμονή» με τον Ίωνα Δραγούμη και ότι η ίδια δεν έβαλε τέλος στη ζωής της μόνο και μόνο εξαιτίας της θλίψης της για την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα. «Ήταν ένα συνονθύλευμα» αιτιών, συνέχισε ο ίδιος, «έπασχε και από σκλήρυνση κατά πλάκας».

Στον τρίτο και τελευταίο τόμο υπό τον τίτλο «Το σούρουπο» η ταραχώδης και χαοτική πολιτική και κοινωνική ζωή (1914 - 1920)  έρχεται να επικαλύψει τις ζωές των ηρώων, με την Πηνελόπη Δέλτα να αποτυπώνει τον Εθνικό Διχασμό. Οι «Ρωμιοπούλες» τελειώνουν μάλιστα με την ήττα του Ελευθέριου Βενιζέλου στις εκλογές της 1^ης Νοεμβρίου του 1920, η οποία αποκαρδιώνει την ηρωίδα.

Η δημοσίευση αυτών των 1.769 δακτυλόγραφων - μετά από τη δημοσίευση των αυτοβιογραφικών κειμένων της συγγραφέως, των «Αναμνήσεων» και της «Αλληλογραφίας» της - σηματοδοτεί και το τέλος της παρουσίασης του Αρχείου Π. Δέλτα, όπως είπε ο Αλέκος Π. Ζάννας.