Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2018

Σπύρος Τσάμης, Και η μπάλα, μέσο αντίστασης!, EFSYN, 2.12.18


«Αρβύλες, χοντρές και βαριές, ήταν και τα ποδοσφαιρικά παπούτσια της προπολεμικής εποχής. Ηταν, λοιπόν, προετοιμασμένοι από ειρηνική εποχή ώστε να είναι κινητικοί και με τις αρβύλες του πολέμου στα πόδια!».
Με κατάλληλο ύφος και χαμηλούς τόνους στη διατύπωση-απόδειξη σεβασμού, ό,τι μόλις διαβάσατε ήταν το πλέον ανώδυνο που ακούστηκε για τους ποδοσφαιριστές που πλήρωσαν με τη ζωή τους ή απειλήθηκαν με θάνατο, κατά σειρά, στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, στην αντίσταση κατά των Γερμανών και στον Εμφύλιο (1940-49).
Οι συνάδελφοι Γιάννης Γεωργάκης, Νάσος Μπράτσος, ως αποτέλεσμα βαθιάς έρευνας, κατονόμασαν αναρίθμητους, γενικότερα αθλητές, ειδικότερα ποδοσφαιριστές, όσους έχασαν τη ζωή τους στην ίδια περίοδο ή μετέφεραν ώς το τέλος της υπόλοιπης τα τραύματά της.
Η εκδήλωση της 22ας Νοεμβρίου στην Πινακοθήκη του Δήμου Πειραιά λειτούργησε και ως σχόλιο στην εμφάνιση, λίγες μέρες νωρίτερα, των ναζιστικών συμβόλων, ενώπιον ποδοσφαιριστών και θεατών του παιχνιδιού Ελλάδα-Εσθονία, στις κερκίδες του Ολυμπιακού Σταδίου.
Η ερώτηση, αν και είναι γνωστή η απάντησή της, που, όμως, δεν θέλει κανείς μας να δεχθεί, είναι τι ωθεί τα ίδια χέρια να αναδεικνύουν σύμβολα θανάτου σε γη όπως η δική μας, ποτισμένη από το αίμα αγωνιστών για την ελευθερία;
Αν μη τι άλλο, λοιπόν, είναι αναγκαίες, τόσο ως ιστορικές υπενθυμίσεις όσο και ως σύγχρονα μέσα ηθικής αντίστασης στη... νοσταλγία του ναζισμού, εκδηλώσεις όπως αυτή.
Τα ίδια ηρωικά πρόσωπα θυμηθήκαμε και πάλι πως αναγκάστηκαν να αντιμετωπίσουν, όπως και σήμερα, ξένους αλλά και εγχώριους εχθρούς. Αλλιώς, χωρίς το ίδιο το ποδόσφαιρο να ευθύνεται σε τίποτα γι’ αυτό, τα ποσά ήταν ανάλογα με το σήμερα. Μέσο προπαγάνδας, συχνά αποχαύνωσης και τότε, προσπάθειας κατάργησης των λαϊκών αντανακλαστικών κατά των κατακτητών και των εγχώριων συνεργών τους.
Αναπόφευκτη η συγκίνηση, ισοδύναμη ανάγκης να παραμείνουμε ετοιμοπόλεμοι ενώπιον παρόμοιων απειλών.
Ο Γιώργος Δαρίβας, μέσος του Ολυμπιακού (1946-1956), ατόφιο ταλέντο εντός γηπέδου ως «ερυθρόλευκος», είχε μείνει έγκλειστος στη Μακρόνησο, εκεί που βρέθηκε και πάλι σε πρόσφατη εκδήλωση στο νησί της εξορίας. «Εδώ η γη... μιλάει!», ακούστηκε να ψελλίζει
↳ Ποδοσφαιριστές-υπερασπιστές της γης τους στο μέτωπο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και ποδοσφαιριστές-αντιφρονούντες στην εξορία. Ο Γιώργος Δαρίβας, μέσος του Ολυμπιακού (1946-1956), ατόφιο ταλέντο εντός γηπέδου ως «ερυθρόλευκος», είχε μείνει έγκλειστος στη Μακρόνησο, εκεί που βρέθηκε και πάλι σε πρόσφατη εκδήλωση στο νησί της εξορίας. «Εδώ η γη... μιλάει!», ακούστηκε να ψελλίζει στη θέα του νησιού

Σφαίρα στη Διποταμιά

Ο συντονιστής της εκδήλωσης Νίκος Μάλλιαρης διάβασε γράμμα, από την πρώτη γραμμή της ελληνοϊταλικής σύρραξης, του διεθνούς επιθετικού Μίμη Πιερράκου, κεντρικής φυσιογνωμίας του ποδοσφαίρου της εποχής, προς τον, επίσης ποδοσφαιριστή, αδελφό του Στέφανο.
Ασυρματιστής στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, νεκρός, σε ηλικία 31 ετών, από ιταλική σφαίρα στη Διποταμιά της Βορείου Ηπείρου, το 1940, ο Μίμης Πιερράκος, μεταξύ άλλων, έγραφε από το μέτωπο: «Μην ξεχάσεις να μου στείλεις πουλόβερ, ξυραφάκια και τσιγάρα και λίγο χαρτζιλίκι για κανένα καφεδάκι όταν μπαίνουμε σε κανένα χωριό. Και κονιάκ. Σήμερα, όπως κάθε μέρα, μας επισκέφθηκαν εχθρικά αεροπλάνα, έγινε αερομαχία, τους ρίξαμε τρία. Από το ένα αεροπλάνο γλίτωσαν τρεις με αλεξίπτωτο, τον έναν τον έπιασα εγώ. Αν έβλεπε το τρέξιμό μου ο Σίμιτσεκ (σ.σ: τεχνικός υπεύθυνος στίβου της εποχής) θα με έβαζε στην Εθνική για τα 5.000 μέτρα».
Μετά τη λήξη του πολέμου, το 1950, ο Στέφανος Πιερράκος, αδελφός του και συμπαίκτης στον Παναθηναϊκό (1936-1940), μετέφερε, από τη Βόρεια Ηπειρο, τα οστά του στην Αθήνα. Την ίδια χρονιά, με την ελληνική σημαία αλλά κι εκείνη του Παναθηναϊκού στο φέρετρό του, είχε κηδευτεί στο Νεκροταφείο Ζωγράφου ενώ τιμητικό άγημα απέδιδε τιμές.
Ο Μίμης Πιερράκος είχε ξεκινήσει να παίζει ποδόσφαιρο σε ηλικία 15 χρόνων (1924), στην Ενωση Αμπελοκήπων, δύο χρόνια αργότερα (1926) φόρεσε το «τριφύλλι» του Παναθηναϊκού, αρχικά ώς το 1933 και μετά το τριετές (1933-36) πέρασμα από την Ανόρθωση της Κύπρου, ήταν και πάλι παίκτης του Παναθηναϊκού (1936-40). Ως παίκτης της Εθνικής πέτυχε ένα γκολ σε τέσσερις συμμετοχές (1931-33).

Αρνηση...

Από τις πλέον χαρακτηριστικές διηγήσεις ήταν αυτή που ακούστηκε για τη ζωή του Νίκου Γόδα. Επίσης πολεμιστής αλλά και θύμα της εμφύλιας σύρραξης.
Ο γεννημένος στο Αϊβαλί (1921), επιθετικός του Ολυμπιακού είναι γνωστό πως είχε εκτελεστεί ως κομμουνιστής στις 19 Νοεμβρίου του 1948 στη νησίδα Λαζαρέτο της Κέρκυρας. Θυμηθήκαμε πως ο επίσημος Ολυμπιακός τον είχε τιμήσει σε εκδήλωση τον Νοέμβριο του 2012. «Ζήτησε να φορά όταν τον εκτέλεσαν την κόκκινη φανέλα και το λευκό παντελονάκι του Ολυμπιακού, όπως κι έγινε», ανέφεραν οι ομιλητές.
Ο Νίκος Γόδας είχε πολεμήσει στις 7 Μαρτίου του 1944 ως λοχαγός του ΕΛΑΣ κατά των Γερμανών και των Ελλήνων συνεργατών τους στη Μάχη της Κοκκινιάς και τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου κατά των Αγγλων στις μάχες της Δραπετσώνας, του Προφήτη Ηλία και του Νεκροταφείου της Ανάστασης Πειραιά. Μετά την αποχώρηση του ΕΛΑΣ από την Αττική, κατέφυγε με τους συμπολεμιστές στο Βελούχι της Ρούμελης και γύρισε στον Πειραιά μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας για τη λήξη του Εμφύλιου (1949).
Συνελήφθη όμως μετά, καταδικάστηκε στη «Δίκη το Ασύλου της Κοκκινιάς», έμεινε, διαδοχικά, έγκλειστος στις φυλακές Αίγινας, Αβέρωφ (λεωφ. Αλεξάνδρας), Κέρκυρας. Στην εκτέλεση τον είχε οδηγήσει η άρνησή του στη γνωστή δήλωση μετάνοιας για τα πολιτικά φρονήματά του.
Οσο για τον Ανδρέα Μουράτη με καταγωγή από την Κοκκινιά, από τις συμβολικές μορφές του Ολυμπιακού, ήταν οργανωμένος στην ΕΠΟΝ και στον ΕΛΑΣ. Από εκείνους που μετείχαν στη Μάχη της Ηλεκτρικής Εταιρείας του Κερατσινίου ώστε να αποτρέψουν την ανατίναξη της Κοκκινιάς.
Αρχικά (1943-45) παίκτης της Προοδευτικής και για τα επόμενα 11 χρόνια του Ολυμπιακού, από τις θρυλικές μορφές-συνώνυμες των «ερυθρολεύκων»!
Ο συντονιστής Νίκος Μάλλιαρης έκλεισε την αναφορά του με ουσιαστικές προτάσεις, ικανές να καλύψουν κενά: «Ανάγκη είναι, λοιπόν, η δημιουργία μουσείου ποδοσφαίρου, με εκθέματα και αναφορές που θα αναδείξουν τη δράση πρωταγωνιστών των γηπέδων μακριά από τους αγωνιστικούς χώρους. Και τα ονόματά τους, σε ένδειξη τιμής και αναγνώρισης, ας δοθούν, από ομάδες που υπηρέτησαν, στα γήπεδά τους».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου