Ευάγγελος Αυδίκος, ΦρανσίσκοΖαλοκόστα, ένας Συρρακιώτης αναρχικός, ΕΦΣΥΝ, , 24 Μαρτίου 2020

Ολα είναι περίεργα αυτόν τον καιρό. Ο χρόνος έχει αποκτήσει ομοιόμορφα γνωρίσματα με την ενημέρωση από τους ειδικούς αλλά και την ανησυχία και τον φόβο για την εξέλιξη. Σ’ αυτό το κλίμα όλα τα άλλα περνάνε σε δεύτερη μοίρα. Παραμονή 25ης Μαρτίου και το κλίμα είναι άνευρο. Εξαίρεση αποτελούν τα αφιερώματα των εφημερίδων, που ολοκληρώνουν τον σχεδιασμό τους.

Ισως η βαθιά κρίση που περνάμε είναι ευκαιρία να φωτίσουμε πολλές πλευρές του συλλογικού μας εαυτού. Ισως ο κορονοϊός να μας βοηθήσει, όντας σε απομόνωση, να δούμε τους εαυτούς μας και τον τόπο μας με ευρυγώνιο φακό. Οι περιστάσεις πριν από την ιοβόλο κρίση μάς έκαναν εσωστρεφείς, κλεισμένους στα σύνορά μας. Αρχισε να υφαίνεται ένα πλέγμα συνωμοσιολογίας για ό,τι συνέβη, που επεκτάθηκε στην τελευταία κρίση.

Ενδεχομένως η απομόνωση να μας βοηθήσει να αναστοχαστούμε ουσιαστικά για τη θέση μας στον καινούργιο κόσμο. Να μιλήσουμε επιτέλους με θάρρος για τον εθνοαπελευθερωτικό αγώνα. Για τα πάθη που γέννησαν εμφυλίους. Γι’ αυτά που δεν έγιναν και τις στρεβλώσεις, που τις κουβαλάμε ακόμη. Να μάθουμε γι’ αυτά που η επίσημη Ιστορία εξωθεί στο περιθώριο. Σαν τον Πλωτίνο Ροδοκανάκη και τον Φρανσίσκο Ζαλοκόστα. Εξέχουσα μορφή του αναρχισμού ο πρώτος, βρέθηκε στο Μεξικό το 1861, τον καιρό που η Ευρώπη κατέπνιγε τα κοινωνικά οράματα.

Εκεί ο πρωτοπόρος Ροδοκανάκης συνάντησε τον Ζαλοκόστα. Ανήκει στη γνωστή οικογένεια του Συρράκου, τους Ζαλοκωσταίους. Ενας απ’ αυτούς, ο Γεώργιος, συμμετείχε στην Επανάσταση του 1821 επιστρέφοντας στην Ελλάδα από το Λιβόρνο της Ιταλίας, στην οποία υπήρχαν πολλές κοινότητες Συρρακιωτών βιοτεχνών μάλλινων ειδών.

Στην οικογένεια αυτή ανήκει και ο Φρανσίσκο. Γεννήθηκε στο Μεξικό (1844) και ο πατέρας του ήταν αξιωματικός του μεξικανικού στρατού -χρωστάμε τις πληροφορίες στη μελέτη του Ρόμβου για τον Πλωτίνο-, όπου φαίνεται ότι θα μετακινήθηκε όταν οι Ζαλοκωσταίοι εγκατέλειψαν την Ισπανία, στην οποία βρήκαν καταφύγιο για να αποφύγουν την οργή του Αλή Πασά στην Ηπειρο, και μετά εγκαταστάθηκαν στην Ιταλία.

Στο Μεξικό ο Φρανσίσκο συναντήθηκε με τον Πλωτίνο, όταν ο τελευταίος διέγραψε το παρελθόν του εγκαταλείποντας την ιατρική και το Παρίσι, για να κάνει πράξει τις ιδέες του για την κοινωνία. Το Μεξικό ήταν η επιλογή του για να υλοποιήσει τις ιδέες του για την εκπαίδευση, τους συνεταιρισμούς, τα κοινωνικά δικαιώματα, την ελευθερία.

Ο Φρανσίσκο έγινε ο συνεργάτης, ο μαθητής, ο εταίρος στον αγώνα του. Εθεσε τη φλόγα της νιότης του στην υπηρεσία των κοινωνικών του ευαισθησιών. Δίδαξε, διηύθυνε εφημερίδα, οργάνωσε εργάτες και αγρότες, πολέμησε. Και τελικά τον συνέλαβαν και τον εκτέλεσαν. Τον Συρρακιώτη επαναστάτη που θυσιάστηκε για την ελευθερία στο Μεξικό, μένοντας πιστός στα ιδανικά του.