Ο τίτλος του κειμένου θα μπορούσε να αναδιατυπωθεί με την προσφυγή στον σπουδαίο Γερμανό κοινωνιολόγο, τον Μαξ Βέμπερ, ο οποίος χρησιμοποίησε τον όρο «απομάγευση», για να φωτίσει τις αλλαγές που σημειώνονται στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων κατά τη μετάβαση των δυτικών κοινωνιών από την προβιομηχανική στην καπιταλιστική οργάνωση.
Ο Βέμπερ με την απομάγευση υπογράμμιζε την εγκατάλειψη ενός συστήματος σκέψης, που στηριζόταν στη μαγεία και την προσφυγή σε υπερφυσικά όντα για την κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων, σε αντίθεση με τη σύγχρονη κοινωνία που, διαπνεόμενη από τον Διαφωτισμό, εστίασε στην αναζήτηση των αιτιών στην κοινωνική και οικονομική συγκρότηση.
Εκτοτε, η λέξη ακολούθησε τη δική της πορεία, μια και βρήκε φιλόξενη στέγη σε πολλές επιστήμες, οι οποίες κάποιες φορές διαφοροποίησαν το περιεχόμενό της.
Θυμήθηκα τη λέξη, όταν ένας συνομιλητής μου διατύπωσε με κατηγορηματικό τρόπο ό,τι εκφράζεται ως ερώτηση στον τίτλο. Με άλλα λόγια, ισχυρίστηκε ότι οι επικείμενες εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου έχουν απολέσει τη μαγεία τους. Δεν είναι σαν αυτές του περασμένου Ιανουαρίου, διευκρίνισε. Είν’ αλήθεια πως με αιφνιδίασε η άποψή του και η πρώτη μου αντίδραση ήταν να συγκροτήσω επιχειρήματα για να αντικρούσω την άποψή του.
Πράγματι, το προεκλογικό κλίμα για την εκλογή της 20ής Σεπτεμβρίου είναι εντελώς διαφορετικό. Δεν υπάρχει η έξαψη. Η ψυχική ανάγκη για εμπλοκή και συμμετοχή στα συναισθήματα από τις προσδοκίες που γεννούσε το σύνθημα «πρώτη φορά Αριστερά». Είχαν άπαντες επενδύσει στην απόλυτη πίστη για μιαν άλλη πορεία, που επαγγελλόταν η ριζοσπαστική Αριστερά. Η προεκλογική εκστρατεία του Ιανουαρίου ήταν εμπύρετη. Υπήρχε μια αυθόρμητη συμπαράταξη πολιτών, από διαφορετικές κατευθύνσεις, με το κίνημα για δημιουργία μιας άλλης Ελλάδας.
Τα συναισθήματα που φλόγιζαν τη βούληση των πολιτών ήταν το πάθος για το καινούργιο, η ακράδαντη πίστη στον πολιτικό φορέα της κοινωνικής αλλαγής. Είχαν όλοι, ακόμη κι όσοι δεν ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ, την αίσθηση ότι συμμετείχαν σε μια πολιτική διαδικασία που θα άλλαζε τη ζωή τους.
Αυτό το κλίμα έχει ανατραπεί μετά τη συμφωνία με τους δανειστές και τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, που κατέστησε τις εκλογές αναπόφευκτες. Η σχέση εμπιστοσύνης, στην καλύτερη περίπτωση, πέρασε από τρικυμιώδεις αναταράξεις, ενώ οδήγησε σε ακρωτηριασμό με την αποχώρηση ενός τμήματος και έναν οξύ πόλεμο χαρακωμάτων που ξέσπασε ανάμεσα στους αποχωρήσαντες και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η σχέση της ριζοσπαστικής Αριστεράς με τους ψηφοφόρους της έχασε τη στιλπνότητα του πρώτου εξαμήνου. Η υπογραφή δε της συμφωνίας με τους δανειστές προκάλεσε αμφισβήτηση του χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς επικράτησε απογοήτευση για την τελική πολιτική στόχευση. Αυτή η διαπίστωση αποτελεί και την κορύφωση της απομάγευσης για τη ριζοσπαστική Αριστερά, καθώς εμφανίστηκε, με τη βοήθεια των κομμάτων της αντιπολίτευσης, με την επικοινωνιακή καταιγίδα των τμηματικών και συνεχών ανακοινώσεων για παραιτήσεις και αποχωρήσεις στελεχών της, να ταυτίζεται ή να εξαναγκάζεται σε σύμπλευση με όσους ήταν πολιτικά απέναντι.
Η Αριστερά, λοιπόν, έχασε την πρωτινή της μαγεία. Εδινε την εντύπωση ενός διαχειριστή των μνημονίων και της πολιτικής εξάρτησης σαν όλους όσοι προηγήθηκαν.
Ομως, ο τόπος χρειάζεται τη μαγεία της Αριστεράς. Χρειάζεται το όραμα και το καρύκευμα που δίνει άλλη γεύση στη ζωή μας. Και η Αριστερά νοστιμίζει τη ζωή των ανθρώπων. Είναι η απαντοχή και η ελπίδα στις δύσκολες στιγμές. Και τώρα, ως κυβερνώσα Αριστερά, οφείλει να ξαναδώσει πίσω αυτή τη μαγεία. Κι αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από τη συνοδοιπορία με όσους έχουν ανοιχτές πληγές. Οφείλει, με την πολιτική της πια και όχι με διακηρύξεις, να συνδράμει τους ανήμπορους, να ανοίξει τον δρόμο για μιαν άλλη κοινωνία. Η διαχείριση δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός για την Αριστερά.
Η Αριστερά περπατάει σε μια τεντωμένη κλωστή αυτόν τον καιρό. Για τον λόγο αυτό χρειάζεται εκλογική ενίσχυση, για να δώσει τη μάχη. Για να σταθεί όρθια. Για να μην την καταπιεί η διαχείριση. Για να ξαναγυρίσει η μαγεία στη ζωή μας.
* καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου