Ευάγγελος Αυδίκος: Να θωρακιστούμε με άλλα
μοντέλα δράσης – Η κοινωνία να βγει κερδισμένη και αλληλέγγυα
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ
ΣΕΜΕΡΓΕΛΗΣΈντυπη Έκδοση
Πίσω από τον φόβο που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού, δεν παύει να υπάρχει η ελπίδα πως όλο αυτό που συμβαίνει, δύναται να αποτελέσει την απαρχή για την αλλαγή του τρόπου σκέψης στη σύγχρονη κοινωνία. Ο «εφιάλτης» του COVID-19 κάποτε θα περάσει. Το ζητούμενο είναι σε τι θα μετασχηματιστεί η συνθήκη που ζούμε τώρα.
Ο
κ. Βαγγέλης Αυδίκος, ομότιμος καθηγητής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας,
Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μίλησε
για τις επιπτώσεις της πανδημίας, ενώ παράλληλα επισήμανε την ανάγκη του να
μπορέσει η κοινωνία να βγει κερδισμένη και αλληλέγγυα.
Διαχωρίζοντας από την αρχή της κουβέντας τα επακόλουθα της πανδημίας σε άμεσα και μακροπρόθεσμα, τόνισε: «Παρενέργειες, ούτως ή άλλως θα υπάρχουν. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι οι συνέπειες που είναι άμεσα ορατές, όπως η τρομοκράτηση, η αμφιβολία για το μέλλον και βεβαίως ο φόβος. Αυτό που έχει εμπεδωθεί σε όλους αυτή τη στιγμή είναι πως βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι που δεν έχουμε κατανοήσει σε μεγάλο βαθμό. Και όσο αυτό εξελίσσεται και τα θύματα αυξάνονται, έχοντας ανάμεσά τους και νέους ανθρώπους δίχως ιδιαίτερα προβλήματα υγείας, τόσο περισσότερο εμφιλοχωρεί η ανησυχία. Έτσι ο φόβος γενικεύεται, γίνεται οριζόντιος.
Διαχωρίζοντας από την αρχή της κουβέντας τα επακόλουθα της πανδημίας σε άμεσα και μακροπρόθεσμα, τόνισε: «Παρενέργειες, ούτως ή άλλως θα υπάρχουν. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι οι συνέπειες που είναι άμεσα ορατές, όπως η τρομοκράτηση, η αμφιβολία για το μέλλον και βεβαίως ο φόβος. Αυτό που έχει εμπεδωθεί σε όλους αυτή τη στιγμή είναι πως βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι που δεν έχουμε κατανοήσει σε μεγάλο βαθμό. Και όσο αυτό εξελίσσεται και τα θύματα αυξάνονται, έχοντας ανάμεσά τους και νέους ανθρώπους δίχως ιδιαίτερα προβλήματα υγείας, τόσο περισσότερο εμφιλοχωρεί η ανησυχία. Έτσι ο φόβος γενικεύεται, γίνεται οριζόντιος.
Στην
αρχή υπήρχε μία αλαζονική συμπεριφορά και αντίληψη, πως ο κορωνοϊός πλήττει
μόνο τις μεγαλύτερες ηλικίες κι αυτό θα μπορούσε να εξελιχθεί σ’ έναν ηλικιακό
ρατσισμό. Όμως, πλέον συνειδητοποιήσαμε άπαντες πως έχουμε να κάνουμε με έναν
αντίπαλο, ο οποίος είναι απρόβλεπτος και παραμένει αδιερεύνητος, ενώ ταυτόχρονα
αποδείχθηκε πως οι κοινωνίες δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένες. Ψυχολογικά
είχαμε την αίσθηση ότι τρέχουμε σε μία ευθεία και πως η επόμενη ημέρα πάντοτε
είναι καλύτερη από την προηγούμενη. Αυτό αποδείχθηκε μία φενάκη. Όσο κι εάν
εξελίσσεται η τεχνολογία, πάντοτε θα εμφανίζονται απρόβλεπτοι παράγοντες στο
προσκήνιο».
Όταν
ζητήθηκε να κάνει μία πρόβλεψη για το μέλλον, είπε: «Σήμερα οι περισσότεροι δεν
σκέφτονται το μέλλον, δεν μπορούν να το διανοηθούν. Παραμένουμε υπό την επήρεια
όσων συμβαίνουν, των οικονομικών δυσκολιών, του εγκλεισμού και της απομόνωσης,
που δεν ξέρουμε και πόσο θα τραβήξουν. Όταν, όμως, βγούμε απ’ όλο αυτό κι
ελπίζω να είναι σύντομα, τίποτα δεν θα είναι ίδιο την επόμενη ημέρα. Θα μιλάμε
για άλλες κοινωνίες. Όποιοι κι εάν έχουν την ευθύνη γι’ αυτό, είτε είναι
κοινωνικοί-επιστημονικοί φορείς, είτε οι κυβερνήσεις, θα πρέπει να κατανοήσουν
πως θα χρειαστεί να επεξεργαστούν άλλα μοντέλα σκέψης και δράσης, για να
μπορέσουμε να θωρακίσουμε την κοινωνία. Είμαι επιφυλακτικός, γιατί περιμένω να
δω πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, αλλά αυτό που θα μπορούσε να γίνει ως σκέψη,
είναι να θελήσουμε να αλλάξουμε. Να θεραπεύσουμε τα μειονεκτήματα που έχουν οι
διάφοροι δημόσιοι θεσμοί, αλλά να μην τους ισοπεδώσουμε». Ο κ. Αυδίκος θεωρεί
δεδομένο ότι η πανδημία του κορωνοϊού θα επιφέρει αλλαγές στην κοινωνία: «Υπό
κάποιες προϋποθέσεις, ναι. Βέβαια, μία κοινωνία δεν αλλάζει αυτόματα. Για να
αποκτήσουμε άλλη νοοτροπία, χρειάζεται η κυβέρνηση, οι πολιτικοί, τα μέσα
ενημέρωσης, οι φορείς, να συμβάλλουν από κοινού. Το άτομο αλλάζει σε ένα
περιβάλλον συλλογικό».
Όσο
για το εάν ο Πρεβεζάνος ακαδημαϊκός διακρίνει ομοιότητες στα τωρινά γεγονότα,
με πανδημίες που έπληξαν την ανθρωπότητα κατά το παρελθόν; «Εάν κάποιος θελήσει
να δει τι συμβαίνει σήμερα, η Ιστορία και η Λογοτεχνία είναι καλοί τρόποι. Για
παράδειγμα, ο Θουκυδίδης μας άφησε παρακαταθήκη για τον λοιμό που χτύπησε την
αρχαία Αθήνα: Τις συμπεριφορές των ανθρώπων, την αντιμετώπιση απέναντι στους
νεκρούς, την κατάπτωση των ηθών, την αδιαφορία, τον φόβο, τον τρόμο. Όμως, δεν
πρέπει να ξεχνάμε την «Πανούκλα» του Αλμπέρ Καμύ, του μεγάλου Γάλλου διανοητή
που με το βιβλίο του αυτό μας έδειξε πώς το ατομικό γίνεται γενικό και τελικά
από υγειονομικό πρόβλημα μεταλλάσσεται σε κοινωνικό και πολιτισμικό.
Αύριο-μεθαύριο μπορεί να εμφανιστεί ένας καινούριος ιός, πιο ισχυρός από τον
COVID-19. Γι’ αυτό οι κοινωνίες οφείλουν να αναστοχαστούν πάνω σε σειρά
κρίσιμων ζητημάτων και να παρθούν δραστικές αποφάσεις. Δεν είμαστε οι θεοί του
κόσμου, αλλά παραμένουμε αδύναμοι απέναντι σε πράγματα που δεν μπορούμε να
ελέγξουμε».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου