Το πρόσωπο της χρονιάς που αφήνουμε πίσω :τα μικρά προσφυγόπουλα

Η μικρή τσιγκίστρα της ζωής

Στον κουρνιαχτό της καθημερινότητας και της πολιτικής ιδιοτέλειας, ενίοτε  πνίγονται ειδήσεις που βοηθούν να εμφανιστεί ένα αχνό χαμόγελο στα χείλη μας. Να ζωηρέψουν τα μάτια μας. Ένα τέτοιο γεγονός είναι οι «παρα»-ολυμπιακοί αγώνες. Είν’ αλήθεια πως η φράση αυτή με ενοχλεί. Μου θυμίζει κάτι δευτερότερο. Υποδεέστερο. Με παραπέμπει σε μια δραστηριότητα, που κινείται στη σκιά των ολυμπιακών αγώνων. Ίσως , άθελά τους, όσοι πρότειναν αυτή την ονομασία αναπαράγουν αυτή τη σχέση τόσο των ατόμων με ειδικές ανάγκες με την κοινωνία όσο και των αγωνιζομένων με τους αγώνες των άλλων αθλητών, όπου απουσιάζει η προσβλητική πρόθεση «παρά».

   Όσα έγιναν στο Ρίο τον Αύγουστο, αλλά και στους προηγούμενους ολυμπιακούς αγώνες, δεν μου αφήνουν περιθώριο για άλλη σκέψη. Το πνεύμα των εμπνευστών των σύγχρονων ολυμπιακών αγώνων διασώζεται στον τιτάνιο αγώνα των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Οι ολυμπιακοί αγώνες έχουν μεταλλαχθεί. Υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις που παλεύουν με τα σωματικά τους όρια. Ωστόσο, είναι , πια, κοινός τόπος σ’ όλο τον κόσμο πως έχουν ξεστρατίσει οι ολυμπιακοί αγώνες. Αυτό που εκδιπλώνεται στη διάρκειά τους δεν είναι η αναμέτρηση της ατομικής και συλλογικής βούλησης με τις πεπερασμένες δυνατότητες του σώματος. Στους αθλητικούς στίβους φοράν σορτσάκι οι εμπορικές εταιρείες και η χημεία που αγωνίζεται για τελειότερα φάρμακα. Για φάρμακα που θα είναι αόρατα από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Αν δεχτούμε ότι δεν έχουν υποστεί κι αυτοί ‘μόλυνση’ ή δεν υποφέρουν από επιλεκτική μυωπία.

     Στους ‘παρά’ επιβιώνει το αθλητικό πνεύμα. Εκεί, αθλητικό σορτσάκι φοράει  η ακατάβλητη θέληση του αθλητή, της οικογενείας του και των παραγόντων που τους στηρίζουν. Αναμετριέται το λαβωμένο σώμα με μοναδική ‘ντόπα’ τη διάθεση για ζωή. Στους ‘παρά’, αποκτά νόημα η άθληση ως υπέρβαση των ορίων. Ως κατάφαση στη ζωή, όπου καταργείται η πρόθεση ‘παρά’. Η βούληση, η ψυχή ξανάρχονται στο επίκεντρο της επικαιρότητας υπενθυμίζοντας σ’ όλους πως ήταν και είναι βασικοί κινητήριοι άξονες για τη δημιουργία πολιτισμού.

     Η παρουσίαση της ομάδας των ατόμων με ειδικές ανάγκες που θα λάβουν μέρος στους αγώνες του Σεπτεμβρίου ήταν ένας ύμνος στον άνθρωπο. Το ίδιο σκέφτηκα κι όταν βρέθηκα να συμμετέχω σε  γλέντι  των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Η ματιά μου περιφερόταν από τραπέζι σε τραπέζι. Κι όταν άρχισε ο χορός το βλέμμα μου έριξε άγκυρα στην πίστα. «Δε νικήσαμε το βουνό αλλά τους εαυτούς μας», δήλωσε ο Έντμουντ Χίλαρι, ο Νέο-Ζηλανδός που  κατέκτησε την πολυπόθητη κορυφή  Έβερεστ στα Ιμαλάια το 1953.

    Τα λόγια του κούμπωναν με  την περίσταση. Η πίστα άδειασε και πλημμύρισε από την πληθωρική παρουσία της μικρής τσιγκίστρας. Δεν χόρευε τον ομώνυμο αντικριστό χορό της Βόρειας Θράκης . Η ορχήστρα έπαιζε ζεϊμπεκιά. Και η μικρή τσιγκίστρα μεταλλάσσεται. Το αδύναμο σώμα της  παρασύρεται από την ένθεη μανία, που μεταγγίζει η μουσική. Στριφογυρίζει με χάρη γύρω από τον άξονά της, ενώ την ίδια στιγμή περιφρουρεί τον χώρο της αποτρέποντας οποιονδήποτε άλλο να εισέλθει στο δικό της ‘εγώ’. Είναι εκείνη την ώρα μια χορεύτρια που ενδιαφέρεται να κοινωνήσει των αχράντων μυστηρίων της ζωής. Να εξαϋλωθεί και να συντρίψει  το υλικό σώμα της συναντώντας όλους εκείνους, που πράττουν το ίδιο όταν χορεύουν στην πίστα. Ωστόσο, είχε την απόλυτη αίσθηση πως οι άλλοι είχαν καρφωμένα τα μάτια τους στον δικό της χορό. Στη χάρη, με την οποία λύγιζε τη μέση της κι έκανε τις περιστροφές της. Το ένιωθε και το απολάμβανε. Εκείνη την ώρα είχε ξεχάσει τα πάντα. Ήταν αυτή και η ανάγκη να ζήσει. Να δηλώσει παρούσα. Να γευθεί τη χαρά της ζωής. Ήταν μια τσιγκίστρα της ζωής, που διεκδικούσε το δικό της μερτικό στις μικρές απολαύσεις.

      Κι αν ζητήσω τη βοήθεια του Πλάτωνα στον Φαίδρο, αυτό που εξελισσόταν στην πίστα ήταν αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «θεία εξαλλαγή των ειωθότων νομίμων». Με άλλα λόγια, η μικρή τσιγκίστρα είχε απομακρυνθεί από τον εαυτό της. Είχε γίνει κάτι άλλο. Κι αυτό χάρη στη δύναμη της βούλησης. Και της μουσικής. Και του χορού.