Ο φόβος φυλάει τα έρημα; efsyn, 30.6.15

Η λαϊκή φράση διατυπώνεται χωρίς ερωτηματικό. Ο ‘φόβος φυλάει τα έρημα’ είναι μια φράση που έχει κατά νου κάθε μορφή μη δημοκρατικής, στην ουσία της, εξουσία. Βασική στόχευσης μιας δημοκρατικής αντίληψης είναι η διαμόρφωση στέρεων προσωπικοτήτων. Με κριτική ικανότητα, με θάρρος στην έκφραση της προσωπικής άποψης, με σεβασμό στη διαφορετική γνώμη, με πίστη στις ανθρωπιστικές αξίες, με πρόθεση ν’ αναλάβει την ευθύνη όταν χρειάζεται να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις. Η επίτευξη δε αυτών των στόχων πραγματοποιείται με πολλούς τρόπους. Ένας απ’ αυτούς είναι το πρότυπο των ασκούντων εξουσία αλλά και ο τρόπος που διεξάγεται ο δημόσιος διάλογος.

     Αυτό που συμβαίνει χρόνια τώρα, μ’ ένταση όμως μετά την εξαγγελία του δημοψηφίσματος προκαλεί φρίκη. Τα αυταρχικά καθεστώτα δεν πολύ-προβληματίζονται. Αδιαφορούν για το στυλ. Προσφεύγουν στην άμεση στη βία-αφού πρώτα υπογράψουν αυταρχικούς νόμους, ώστε να αφαιρέσουν οποιαδήποτε σκέψη για αμφισβήτηση των κρατούνταν. Στις δημοκρατικοφανείς κοινωνίες τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Αναμφίβολα, υπάρχει ένα πλέγμα νόμων που επιτρέπουν την ελευθερία της γνώμης ως συστατικού στοιχείου στη λειτουργία του πολιτεύματος. Όμως…Καλλιεργείται η αυθεντία της εξουσίας(πνευματικής, πρωτίστως, και πολιτικής). Αυτοί αναλαμβάνουν να ‘συμμορφώσουν’ τους πολίτες ενδεδυμένοι με τα διαδήματα της αυθεντίας, που τους έχουν επιδαψιλεύσει τα έντυπα και τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης.

     Ωστόσο, όταν διακυβεύονται τα συμφέροντα της ποικιλώνυμης διαπλοκής, επιστρατεύεται ο φόβος που ως τότε τελεί εν υπνώσει. Γνωρίζουν τη δύναμή του. Ξέρουν πως ο φόβος συσκοτίζει την κρίση και καθιστά τους πολίτες υποχείριους όσων θέλουν να ελέγχουν το κέντρο λήψης αποφάσεων για το δικό τους συμφέρον. «Όστις εταίρους δέδοικε, δούλος ων λέληθεν εαυτόν», γράφει ο κυνικός φιλόσοφος Αντισθένης. Με άλλα λόγια, αυτός που φοβάται τους άλλους γίνεται δούλος χωρίς να το καταλάβει. Ο φόβος είναι παραλυτική δύναμη, εχθρική προς την αυτοδυναμία της σκέψης και την πραγματική δημοκρατία. Έτσι, όσοι απεργάζονται αντιλαϊκά  μέτρα. όσοι θέλουν να χειραγωγήσουν τη σκέψη, ξέρουν πως το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η ενστάλαξη του φόβου στις ψυχές των πολιτών.

      Όλοι αυτοί εμφανίζονται καλοσυνάτοι, για το καλό σου αγωνιζόμαστε, κραυγάζουν. Καρικατούρα αυτής της προσέγγισης είναι ο τρόπος που απευθύνθηκε ο Γιουνκέρ, στην πρες κόνφερανς, στις Βρυξέλλες. Μελάτος, απονήρευτος, λάτρης της Ελλάδας. Μάχεται για το δικό μας καλό. Κι οι πολίτες; Αχάριστοι. Μάλλον αγνοεί την άποψη του Αριστοτέλη «ουδείς γαρ όν φοβείται φιλεί».

Κανένας δεν αγαπάει αυτόν που φοβάται. Και είναι βέβαιο πως πίσω από το μελιστάλαχτο ύφος του Γιουνκέρ κρύβεται ο δικός του φόβος για την Ευρώπη του νεοφιλελευθερισμού. Κάθε φορά που επιχειρεί να ‘τουμπάρει’ τους Έλληνες χρησιμοποιεί τη μαλαγανιά. Πρωτίστως, νοιάζεται για τα συμφέροντα όσων τον τοποθέτησαν στη θέση του. Ο σεβασμός προς τους Έλληνες περιορίζεται στην επιβολή μιας σκληρής και ισοπεδωτικής λιτότητας.

      Ο φόβος, λοιπόν, κρατάει καθηλωμένους τους πολίτες. Στην κρίσιμη μάχη της Κυριακής, ο πρώτος αντίπαλος είναι ο δικός μας φόβος. Μ’ αυτόν πρέπει ν’ αναμετρηθούμε. Στη δημοκρατία ο φόβος είναι ο πιο επικίνδυνος αντίπαλος. Ύπουλος, γιατί ξύνει τις ανασφάλειές μας. Έτσι, η άποψη του αμερικανού προέδρου Φραγκλίνου Ρούζβελ, «το μόνο πράγμα που πρέπει να φοβόμαστε είναι ο ίδιος ο φόβος»,εστιάζει στον παράγοντα που δρα ανασταλτικά στην πολιτική, ώστε οι πολίτες να αποφασίζουν με γνώμονα το δικό τους συμφέρον.

     Όμως, ο Νίκος Καζαντζάκης έχει τη λύση για την απαλλαγή από το φόβο. «Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει». Είναι μια καλή πρόταση. Κυριακή κοντή γιορτή.

ΣΠΥΡΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ,Η μαγεία στο να είσαι συγγραφέας είναι η ελευθερία, H KAUHMERINH

• 2

Πληκτρολόγησα τον αριθμό του, βάζοντας μπροστά τον κωδικό για τη Νορβηγία. Όταν το τηλέφωνο καλούσε, η καρδιά μου πήγαινε να σπάσει.
Γιατί πρόκειται για έναν από τους πολύ αγαπημένους μου συγγραφείς.

Η σειρά βιβλίων αστυνομικής λογοτεχνίας που υπογράφει με ήρωα τον Χάρι Χόλε έχει αμέτρητους φαν σε όλο τον πλανήτη – ένας από αυτούς κι εγώ. Και, ξεφεύγοντας από αυτόν τον σκοτεινό κόσμο, έγραψε και μια σειρά βιβλίων για παιδιά, τις περιπέτειες του Δόκτορα Πορδαλού, βιβλία που έχουν πολλή, πάρα πολλή πλάκα. Τελικά σήκωσε το ακουστικό.
«Γεια σας, ο Τζο Νέσμπο;».

Μιλήστε μας για τους βασικούς ήρωες των βιβλίων του Δόκτορα Πορδαλού.
Τ. Ν.: Ο Δόκτορ Πρόκτορ είναι ένας ιδιόρρυθμος εφευρέτης, αποτυχημένος, καθώς δεν έχει βγάλει καθόλου λεφτά από τις εφευρέσεις του, αλλά από την άλλη είναι ιδιοφυΐα, επειδή έχει επινοήσει όλες αυτές τις αστείες εφευρέσεις. Ο Μπούλης είναι ένα μικροκαμωμένο αγόρι με κόκκινα μαλλιά και πολύ μεγάλη φαντασία. Μιλάει σαν πωλητής αυτοκινήτων και είναι λίγο τρελός, αλλά πολύ πιστός φίλος. Η Λίζα είναι πιθανότατα η πιο νορμάλ από τους τρεις, είναι ένα έξυπνο κορίτσι. Είναι τρεις περιθωριακοί τύποι, χωρίς φίλους, που, όταν βρίσκουν ο ένας τον άλλο, γίνονται οι καλύτεροι φίλοι. Υπάρχει χημεία μεταξύ τους.

Ο Τζο Νέσμπο, όταν ήταν παιδί, έμοιαζε με κάποιον από αυτούς τους χαρακτήρες;
Τ. Ν.: Θα έλεγα πως πιο κοντά ήμουν στον Δόκτορα Πορδαλό. 

Είστε επιτυχημένος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. Γιατί θελήσατε να δοκιμάσετε στην παιδική λογοτεχνία;
Τ. Ν.: Η κόρη μου συνεχώς μου ζητούσε να της πω ιστορίες. Και κατά κάποιον τρόπο μού υπαγόρευε ποιοι θα ήθελε να είναι οι ήρωες. Ένα καλοκαίρι ζήτησε να της πω μια ιστορία με ένα μικρό κορίτσι που να είναι όμορφη -και βέβαια να της μοιάζει- και στην ίδια ιστορία να προσθέσω μετά και ένα αγόρι. Καθώς εκείνη την περίοδο φοβόταν τα αγόρια, έπρεπε να είναι πολύ μικρό σε σχέση με αυτήν. Ήθελε τέλος και έναν τρελό επιστήμονα. Τη ρώτησα αν θα μπορούσαμε να έχουμε λίγες κλανιές και αρνήθηκε - «όχι άλλες κλανιές, όλο θες κλανιές στις ιστορίες σου», είπε, και τότε πρότεινα «λίγες μόνο» και είπε «εντάξει, αν είναι για λίγες». Ήταν εκείνο το καλοκαίρι που έγραψα την πρώτη ιστορία του Δόκτορα Πορδαλού με την πορδαλόσκονη, για να ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες.

Από τα βιβλία που διαβάζατε  μικρός τι έχετε κρατήσει;
Τ. Ν.: Όταν ήμουν μικρός, μου διάβαζαν οι γονείς μου. Μου αρέσουν τα κλασικά. Αγαπημένα μου είναι ο «Τομ Σόγιερ» και ο «Χάκλμπερι Φιν» του Μαρκ Τουέιν.

Ποιος από τους δύο θα θέλατε να ήσασταν;
Τ. Ν.: Θα επέλεγα τον Χάκλμπερι Φιν, γιατί είχε μια ελεύθερη, ξέγνοιαστη ζωή. Κάπως έτσι προσπαθώ να είναι η ζωή μου και κατά κάποιον τρόπο νομίζω ότι το πετυχαίνω.

Από παιδί θέλατε να γίνετε συγγραφέας;
Τ. Ν.:  Όταν ήμουν παιδί, ήθελα να γίνω ιεραπόστολος. Θυμάμαι που είχαν έρθει στο σχολείο μας κάποιοι ιεραπόστολοι που είχαν πάει στην Αφρική και μας έδειχναν φωτογραφίες από εκείνα τα μέρη, και έτσι αποφάσισα ότι ήθελα να πάω κι εγώ στην Αφρική για να βαφτίζω ανθρώπους και να τους κάνω χριστιανούς, όχι επειδή ήμουν χριστιανός, απλώς ήθελα να ταξιδεύω και να ζω περιπέτειες. Και όταν αργότερα μεγάλωσα, θέλησα να γίνω επαγγελματίας ποδοσφαιριστής σε κορυφαίους συλλόγους.

Και γίνατε ποδοσφαιριστής. Γιατί σταματήσατε;
Τ. Ν.: Δυστυχώς είχα έναν τραυματισμό και δεν μπορούσα να συνεχίσω.

Είστε, όμως, ακόμη μέλος σε ροκ μπάντα.
Τ. Ν.: Ναι! Στους Di Derre. Είναι ωραία να είσαι σε ροκ συγκρότημα. Παίζουμε μαζί εδώ και 20 χρόνια. Έχουμε γίνει πολύ καλοί φίλοι. Ηχογραφούσαμε και παίζαμε live τη δεκαετία του 1990,  αλλά σταματήσαμε για κάμποσο καιρό λόγω υποχρεώσεων - εγώ είχα γράψιμο. Αλλά σμίξαμε ξανά και κάνουμε κάθε τόσο κάποιες εμφανίσεις.

Πώς γίνατε συγγραφέας;
Τ. Ν.: Μεγάλωσα σε μια οικογένεια παραμυθάδων. Όλοι, μικροί και μεγάλοι, λέγαμε ιστορίες. Όλοι οι συγγενείς μου ήταν αφηγητές παραμυθιών. Οπότε μού ήρθε κάπως φυσικό να συνεχίσω να λέω ιστορίες. Επίσης, οι γονείς μου διάβαζαν συνεχώς: η μητέρα μου ήταν βιβλιοθηκονόμος, ο πατέρας μου διάβαζε συνεχώς, το σπίτι ήταν γεμάτο βιβλία. Αν και δεν ξεκίνησα ως συγγραφέας. Πρώτα έγραφα στίχους για το συγκρότημα και ύστερα ήρθαν τα μυθιστορήματα.

Ποια είναι η μαγεία στο να είσαι συγγραφέας;
Τ. Ν.: Η μαγεία είναι ότι τώρα είμαι στο κρεβάτι μου. Και έχω τη δυνατότητα να σηκωθώ όταν το θελήσω. Δε χρειάζεται να πάω σε κάποιο γραφείο. Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε δουλεύω. Δουλεύω και μάλιστα πολύ. Αλλά δουλεύω επειδή το λατρεύω. Η μαγεία στο να είσαι συγγραφέας είναι η ελευθερία.

Και οι δυσκολίες στο να είσαι συγγραφέας; Η μοναξιά;
Τ. Ν.: Όχι η μοναξιά. Είμαι μοναχικός τύπος. Μ’ αρέσει να είμαι μόνος και να δουλεύω μόνος. Οι δυσκολίες είναι όταν το βιβλίο σου δεν πουλάει κι εσύ πρέπει να πληρώσεις το νοίκι. Δεν μπορώ να σκεφτώ κάποια άλλη δυσκολία.

Ποια είναι η συμβουλή σας για ένα παιδί που θέλει να γίνει συγγραφέας; Υπάρχει κάποιο μυστικό;
Τ. Ν.: Όχι, νομίζω πως υπάρχει ένα μόνο μυστικό και αυτό είναι ότι πρέπει να γράφεις. Χρειάζεται επίσης να διαβάζεις, γιατί μαθαίνεις για τη γραφή διαβάζοντας, διαβάζοντας πολλές ιστορίες. Αλλά πρέπει και να γράφεις.

Ποια είναι η αγαπημένη σας παιδική ταινία;
Τ. Ν.: Το «Toy Story 3», άρτιο από κάθε άποψη.

Και ο αγαπημένος σας σούπερ ήρωας;
Τ. Ν.: Ο Μπάτμαν.

Και τι θα θέλατε να πείτε σε ένα παιδί που ζει στην Ελλάδα;
Τ. Ν.: Θα ήθελα να πω ένα «γεια» από το Όσλο και ότι περιμένω πώς και πώς να βρεθώ στην Κάλυμνο για rock climbing. Και αν ποτέ σας δοθεί η ευκαιρία να δοκιμάσετε rock climbing, να το κάνετε!

Τα βιβλία του Τζο Νέσμπο κυκλοφορούν στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο: «Δόκτωρ Πορδαλός: Η μεγάλη ληστεία του χρυσού», «Δόκτωρ Πορδαλός: Η καταστροφή του κόσμου. Ίσως...», «Δόκτωρ Πορδαλός: Η μπανιέρα του χρόνου» και «Δόκτωρ Πορδαλός: Η περίφημη πορδαλόσκονη». Σε αυτό, που είναι και το πρώτο της σειράς, διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο:

«Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν μια όμορφη πριγκίπισσα, που ζούσε σε ένα παλάτι μέσα σε έναν τεράστιο κήπο με τα ομορφότερα τριαντάφυλλα και τις πιο όμορφες ορχιδέες.
Όμως αυτή εδώ είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία.
Αυτή εδώ έχει να κάνει με… προυμ!
Όχι με αυτά τα μικρά που αμολάς χωρίς κανείς να τα προσέξει. Όοοχι. Εδώ μιλάμε για κανονικές κανονιές. Προυμ που ανοίγουν τρύπες στα παντελόνια και στέλνουν παιδιά στο Διάστημα – και πίσω ξανά. Μιλάμε επίσης για κάποιους κακούς δίδυμους, για μογγολικούς αρουραίους, για μακριές κρεμ καραμελέ και για ακόμα μακρύτερα φίδια σφιγκτήρες. Όμως πάνω απ’ όλα μιλάμε γι’ αυτά που συμβαίνουν όταν ο μικροσκοπικός Μπούλης με τα καροτί μαλλιά μετακομίζει στην οδό Κανονιού και συναντάει τη Λίζα και έναν σχεδόν τρελό επιστήμονα, μια ηλιόλουστη μέρα λίγο πριν από τη 17η Μαΐου».

Πράγματι, έτσι ξεκινάνε όλα, όταν συναντιούνται αυτοί οι τρεις στο μυαλό του Τζο Νέσμπο, που μέχρι εκείνη τη στιγμή έγραφε μόνο για μεγάλους, μυθιστορήματα με εγκλήματα και κακοποιούς.
Για τα παιδιά γράφει μυθιστορήματα αστεία, αλλά με εξίσου συναρπαστική πλοκή.

ΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΣΤΡΙΤΗΣ, Το Δίστομο στην Ευρωβουλή, ΤΟ ΕΘΝΟΣ

«Δεν πίστευα ότι θα έφτανε η ημέρα που θα έλεγα την ιστορία μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο», λέει συγκινημένος ο Αγγελής Καστρίτης, ο οποίος, σε ηλικία 8 ετών, είδε την οικογένειά του να δολοφονείται εν ψυχρώ από τους ναζί στο Δίστομο

Ο Αγγελής Καστρίτης (στην αναπηρική καρέκλα) μαζί με άλλους επιζώντες από περιοχές που βίωσαν τη ναζιστική θηριωδία, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο κ. Καστρίτης, μαζί με άλλους επιζώντες από τη ναζιστική θηριωδία στα Καλάβρυτα, στην Κάνδανο, στην Κλεισούρα, στον Χορτιάτη, στο Κομμένο και στον Βύρωνα, βρέθηκε στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ενωσης και διηγήθηκε όσα συνέβησαν στο Δίστομο τον Ιούνιο του 1944. «Θέλουμε να φανερωθεί η αλήθεια και να μάθει ο γερμανικός λαός τι έγινε την ημέρα εκείνη», είπε στο «Εθνος» λίγο μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου «Νεοναζί: Ολοκαύτωμα της Μνήμης» σε μια κατάμεστη αίθουσα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο 80χρονος σήμερα Αγγελής Καστρίτης διηγήθηκε για άλλη μια φορά την ιστορία που τον σημάδεψε για ολόκληρη τη ζωή του, στέλνοντας σε όλη την Ευρώπη ένα ηχηρό μήνυμα ενάντια στον ναζισμό και σε όλους αυτούς που προσπαθούν να τον αναστήσουν. «Εκείνη τη μέρα, άφησα τη μάνα μου να ζυμώνει ψωμί και πήγα να δω τον παππού και τη γιαγιά μου. Εκείνη την ώρα μπήκαν δύο Γερμανοί στρατιώτες στο σπίτι. Ο ένας πήρε δύο αμφορείς και όταν η γιαγιά μου προσπάθησε να τον εμποδίσει είπε απλά «μπουμ». Εφυγα τρέχοντας και γύρισα στο σπίτι μου», λέει.

«Οι Γερμανοί έφυγαν και επέστρεψαν στο Δίστομο μερικές ώρες αργότερα, αφού είχαν συμπλακεί με τους Γερμανούς. Η μάνα μου είπε στον πατέρα μου να φύγει. «Θα πειράξουν τα γυναικόπαιδα;» του είπε. Ετσι σώθηκε ο πατέρας μου. Οι Γερμανοί γύρισαν και διέταξαν τον κόσμο να κλειστεί στα σπίτια. Μετά έμπαιναν μέσα τους σκότωναν και έφευγαν. Εγώ κρύφτηκα και γλίτωσα. Οταν έφυγαν άρχισα να ψάχνω τους δικούς μου, συνάντησα μια ξαδέλφη μου, η οποία μου είπε «μην ψάχνεις. Οι Γερμανοί σκότωσαν τη μητέρα, τη γιαγιά και τον παππού σου. Αργότερα είδα νεκρή τη μητέρα μου και κρατούσε ακόμα στο χέρι της το ψωμί που δεν πρόλαβε να βάλει στον φούρνο», κατέληξε.

Στερηθήκαμε τις οικογένειές μας...

Οι επιζήσαντες από τη θηριωδία των ναζί βρέθηκαν στις Βρυξέλλες ως καλεσμένοι του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙZA Στέλιου Κούλογλου, για να διηγηθούν όσα βίωσαν και να αναδείξουν το ζήτημα των γερμανικών επανορθώσεων. «Στερηθήκαμε τις οικογένειές μας και πρέπει να αποζημιωθούμε. Αυτή θα είναι η δικαίωσή μας. Το ζήτημα των επανορθώσεων είναι υλικό αλλά και ηθικό. Ελπίζω ότι η παρουσία μας στις Βρυξέλλες να βοήθησε τους ανθρώπους που μας άκουσαν να καταλήξουν στο σωστό συμπέρασμα».

ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ

ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΣΜΌΣ ΜΕ ΡΊΖΕΣ,EFSYN, 27.06.2015

kouame_apia.jpg

Ο Κουάμε Αντονι Απία είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης

Συντάκτης: 

Θανάσης Γιαλκέτσης

Κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη γλώσσα μας το βιβλίο του Κουάμε Αντονι Απία «Κοσμοπολιτισμός» (μετάφραση Ελένη Αστερίου, Αλεξάνδρεια). Γεννημένος το 1954 στο Λονδίνο (όπου σπούδαζε ο Γκανέζος πατέρας του), ο Απία μεγάλωσε στην Γκάνα. Σήμερα είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Η ακόλουθη συνέντευξή του δημοσιεύτηκε στο ιταλικό περιοδικό Reset.

• Μια κεντρική έννοια των τελευταίων έργων σας είναι εκείνη του «κοσμοπολιτισμού με ρίζες», που ηχεί σαν οξύμωρο.

Μπορεί να φαίνεται σαν οξύμωρο επειδή η κλασική κατηγορία που διατυπώνεται εναντίον του κοσμοπολιτισμού είναι η υποτιθέμενη άρνηση των ριζών από μέρους του. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, πολύ συχνά, αυτή η κριτική έκρυβε αντισημιτικά συναισθήματα: ο εβραϊκός λαός συνδεόταν παραδοσιακά με τον κοσμοπολιτισμό επειδή δεν είχε πατρίδα, επομένως δεν ήταν αφοσιωμένος στα έθνη στα οποία ζούσε.

• Ποιο είναι επομένως το αρχικό υπόδειγμα του κοσμοπολίτη;

Ανέκαθεν θεωρείται ως κάποιος που δεν έχει ρίζες σε κανένα τόπο. Από δω προέρχεται, στο συλλογικό φαντασιακό, η χαρακτηριστική πεποίθηση ότι ο άνθρωπος έχει μία μόνο ταυτότητα. Αυτό είναι φανερά λαθεμένο. Αν σας έλεγα: «πρέπει να επιλέξετε μεταξύ του να είστε Ιταλός και του να είστε άνθρωπος», θα μου απαντούσατε απορημένος: «δεν μπορώ».

Το βιβλίο του Κουάμε Αντονι Απία «Κοσμοπολιτισμός» (μετάφραση Ελένη Αστερίου, Αλεξάνδρεια) | 

• Θα απαντούσα μάλλον: εξαρτάται.

Βέβαια, εξαρτάται. Σε γενικές γραμμές όμως τα ανθρώπινα άτομα κατορθώνουν να διαχειριστούν ταυτόχρονα περισσότερες ταυτότητες, αναγνωρίζοντας σχεδόν ενστικτωδώς την πιο κατάλληλη για το πλαίσιο αναφοράς με το οποίο έχουν να κάνουν κάθε φορά. Ενας από τους λόγους για τους οποίους ο κοσμοπολιτισμός ερμηνεύεται παραδοσιακά σε αντίθεση με τις ισχυρές τοπικές ταυτότητες είναι το ότι, εδώ και ένα περίπου αιώνα, επικράτησε μια ιδιαίτερη αντίληψη του εθνικισμού, σύμφωνα με την οποία τα άτομα οφείλουν να είναι πιστά κυρίως προς το δικό τους έθνος, αποθαρρύνοντας την ένταξη σε άλλες ομάδες και συμπαρατάξεις. Και πάλι όμως μου φαίνεται ένας εντελώς εσφαλμένος συλλογισμός.

• Τίθεται ξανά το ζήτημα της μιας ή της πολλαπλής ταυτότητας.

Συνήθως κανείς δεν οφείλει να επιλέξει μεταξύ του να είναι καθολικός χριστιανός ή Ιταλός. Δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι υπάρχει εγγενής αντίφαση στο να είμαστε πιστοί στο έθνος μας και ταυτόχρονα σε μιαν άλλη χώρα ή ομάδα. Είναι αλήθεια όμως ότι υπάρχουν ιδιαίτερες καταστάσεις στις οποίες μπορεί να έρθουν σε σύγκρουση τέτοιες μορφές αφοσίωσης και ένταξης.

Είναι μια εντελώς αληθοφανής υπόθεση. Δεν είναι όμως το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό όσων καλλιεργούν μια κοσμοπολιτική στάση. Είναι το πρόβλημα όσων έχουν διαφορετικές ταυτότητες. Δηλαδή όλων μας. Και το γεγονός ότι αυτές οι ταυτότητες μπορεί να έρθουν σε σύγκρουση δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά ότι αυτό θα συμβεί. Το πλαίσιο στο οποίο βρισκόμαστε κάθε φορά είναι αυτό που αυξάνει ή μειώνει τις πιθανότητες.

• Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο κοσμοπολιτισμός είναι μια ιδέα μολυσμένη από εθνοκεντρισμό. Ο «κοσμοπολιτισμός με ρίζες» θα μπορούσε να είναι μια απάντηση σε τέτοιες αντιρρήσεις;

Αναφέρεστε στην ευρωπαϊκή καταγωγή της ιδέας του κοσμοπολιτισμού;

• Ναι, σκέφτομαι για παράδειγμα τον Διαφωτισμό.

Το ερώτημά σας με οδηγεί σε ορισμένες σκέψεις. Πρώτον, το γεγονός ότι μια ιδέα γεννήθηκε σε μιαν ορισμένη χώρα δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι δεν μπορεί να την θεωρήσει έγκυρη και να την καρπωθεί και όποιος προέρχεται από ένα άλλο έθνος. Ετσι, για παράδειγμα, μολονότι η σύγχρονη επιστήμη γεννήθηκε στη Δυτική Ευρώπη, κανείς δεν πιστεύει ότι οι Κινέζοι δεν έχουν δικαίωμα να την εφαρμόζουν.

Χρειάζεται επομένως να ξεκινάμε από την παραδοχή ότι η γεωγραφική προέλευση μιας ορισμένης ιδέας δεν συνεπάγεται τον εθνοκεντρισμό της, νοούμενο ως τάση να επιβληθεί στα άτομα άλλων παραδόσεων και πολιτισμών.

• Μπορούμε να μιλάμε για κοσμοπολιτισμό έξω από τον δυτικό πολιτισμό;

Θα ήθελα να σημειώσω ότι μια ορισμένη μορφή κοσμοπολιτισμού, μια κοσμοπολιτική στάση, ανευρίσκεται κατά τη γνώμη μου σε πάρα πολλές χώρες, όχι μόνον στις ευρωπαϊκές. Επιπλέον, ορισμένα από τα πιο κοσμοπολιτικά πρόσωπα που γνωρίζω έχουν αφρικανική καταγωγή και δεν έχουν αντλήσει τον κοσμοπολιτισμό τους από την Ευρώπη ή από τον Διαφωτισμό.

Είναι όμως πρόσωπα με μιαν ιδιαίτερη έφεση προς το άνοιγμα σε άλλες παραδόσεις και κουλτούρες και με μια προδιάθεση να διδαχθούν από αυτές, εμπλουτίζοντας τους εαυτούς τους και τους συνομιλητές τους. Και με μια ισχυρή επιθυμία να έρθουν σε επαφή με ιδέες και ήθη άλλων χωρών. Παρά το ότι το σπέρμα του κοσμοπολιτισμού γεννήθηκε στη Δύση, όχι τόσο με τον Διαφωτισμό όσο με τον Διογένη τον Κυνικό (4ος αιώνας π. Χ.), στην πραγματικότητα την ιδέα, τον ιδιαίτερο κοσμοπολιτικό χαρακτήρα τον συναντάμε σε πάρα πολλές άλλες χώρες και χωρίς εκείνοι που ζουν σε αυτές να έχουν ακούσει ποτέ να γίνεται λόγος για τον Διογένη ή για τον Διαφωτισμό. Είναι απλώς μια ιδέα σύμφυτη με την ανθρώπινη ύπαρξη.

• Η Ευρώπη και η Δύση οφείλουν να επιβάλουν τους δικούς τους κανόνες προτού ρίξουν γέφυρες προς τους συνομιλητές τους;

Ο κοσμοπολιτισμός δεν συνάδει με την επιβολή οποιουδήποτε πράγματος, είτε αυτό είναι κανόνες είτε είναι αξίες. Η κεντρική του ιδέα είναι ο διάλογος μεταξύ διαφορετικών παραδόσεων και ο διάλογος δεν είναι κάτι που μπορεί να επιβληθεί με τη βία. Αντίθετα, απαιτεί μιαν αμοιβαία διαθεσιμότητα μεταξύ «συναινούντων ατόμων».

• Ποιος είναι ο πρώτος κανόνας ώστε να μπορέσει να διεξαχθεί ένας αυθεντικός διάλογος μεταξύ πολιτισμών;

Χρειάζεται πρώτα απ’ όλα να τον καταστήσουμε δελεαστικό, προσκαλώντας τον συνάνθρωπό μας στη συζήτηση. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν πρέπει να απαιτούμε από τον συνομιλητή μας μιαν απόλυτη και ανεπιφύλακτη συμφωνία, με εξαίρεση τη συμφωνία για το γεγονός ότι η συζήτηση είναι μια προσπάθεια που αξίζει τον κόπο να καταβάλλουμε. Με άλλα λόγια, ο πρώτος συνομιλητής οφείλει να παίρνει στα σοβαρά τις ιδέες του άλλου.

Εγώ ο ίδιος βρέθηκα πολλές φορές να συζητώ και να φωτίζω τη σκέψη μου ξεκινώντας από μια μη ευρωπαϊκή αλλά αφρικανική προοπτική, επειδή αυτή είναι η καταγωγή μου, και δεν θεώρησα πάντοτε ότι αρμόζει να δώσω μια γεωγραφική πατρότητα στα θέματα και τις έννοιες που αποτελούσαν το αντικείμενο της συζήτησης. Εχουμε ιδέες, τις προτείνουμε και όποιος είναι απέναντί μας μπορεί να τις δεχθεί ή όχι. Αυτό είναι όλο. Δεν βλέπω την ανάγκη να ανιχνεύσουμε –όπως ωστόσο εγώ ήδη έκανα- τις απαρχές του κοσμοπολιτισμού στον δυτικό κόσμο με την ευρύτερη έννοιά του, δεδομένου ότι ο Διογένης γεννήθηκε στη Σινώπη, στη νότια ακτή της Μαύρης Θάλασσας, σε ένα τόπο που σήμερα είναι η Τουρκία.

• Ο κοσμοπολιτισμός θα ήταν μια ιδέα χωρίς πατρίδα.

Η Δύση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια οντότητα που αντιπαρατίθεται στο Ισλάμ, επειδή, το επαναλαμβάνω, ενδιαφέρομαι περισσότερο για την εγκυρότητα μιας θεωρίας παρά για την προέλευσή της. Και η ιδέα του διαλόγου μεταξύ των πολιτισμών, της γνώσης και της ικανοποίησης από την επαφή με άλλα άτομα δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά σε μια περιορισμένη ελίτ των δυτικών χωρών, αλλά σε όποιον κατανοεί ότι οι ζωές μας μπορούν να ωφεληθούν από το άνοιγμα στον «άλλο». […]

ΣΑΝΤΙΑΓΟ ΡΟΝΚΑΛΙΟΛΟ, Ο φασισμός δεν είναι ιδεολογία, είναι προκατάληψη, εφ. ΕΘΝΟΣ

Ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο ήταν τριών χρόνων το 1978, όταν για πολιτικούς λόγους η οικογένειά του εξαναγκάστηκε από την τότε στρατιωτική κυβέρνηση να εγκαταλείψει το Περού. Μεγάλωσε ως εξόριστο παιδί στο Μεξικό. Επέστρεψε για το Γυμνάσιο στη Λίμα, σήμερα ζει στη Βαρκελώνη και μέσα από το καινούργιο μυθιστόρημα «Η εσχάτη των ποινών» επιστρέφει σε εκείνη την εποχή. Και στην Αθήνα, για όγδοη φορά.

Συναντηθήκαμε στο ξενοδοχείο του και μιλήσαμε για τα πάντα: το ποδόσφαιρο, την πολιτική, τον φασισμό. Την κρίση που την έχει ζήσει ξανά και ξανά.

Εχει πολλά πρόσωπα ο πόλεμος; Το ποδόσφαιρο; Είναι μια μορφή πολέμου;

Ναι, έχει πολλά πρόσωπα ο πόλεμος και το ποδόσφαιρο είναι ένα απ' αυτά. Ο καθένας έχει τα χρώματά του, τις σημαίες του.

Γιατί επιλέξατε το Μουντιάλ του 1978 για να ξετυλιχτεί αυτή η σκοτεινή «οικογενειακή» ιστορία;

Γιατί στο Μουντιάλ και ειδικά σ' αυτό το Μουντιάλ με μεγαλύτερη σαφήνεια φαινόταν η σχέση ανάμεσα στο ποδόσφαιρο και στην εξουσία. Αν δει κανείς ομιλίες της αργεντίνικης δικτατορίας εκείνη την εποχή του Μουντιάλ μιλούσαν για ειρήνη, φιλία, δικαιώματα και δύο χιλιόμετρα έξω από το στάδιο βασάνιζαν και δολοφονούσαν ανθρώπους. Το κράτος είχε οργανώσει ένα ολόκληρο σύστημα από μικρές παγίδες για να βοηθήσει την Εθνική να κερδίσει το Μουντιάλ, γιατί με τον τρόπο αυτόν ο κόσμος δεν θα μιλούσε γι' αυτό που συνέβαινε στην πραγματικότητα. Στο μυθιστόρημα ήθελα να δείξω ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι αθώο, ότι το ποδόσφαιρο χειραγωγεί η πολιτική. Το προηγούμενο βιβλίο μου «Ο Ουρουγουανός εραστής» ήταν για το πώς η εξουσία χρησιμοποιεί τους καλλιτέχνες, αυτό για το πώς η εξουσία χρησιμοποιεί το ποδόσφαιρο.

Με τα ίδια τραύματα ενίοτε φτάνουμε αλλού;

Κατά τη γνώμη μου ο άξονας του βιβλίου είναι η ιστορία του φασισμού. Τα όπλα των φασιστών πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ετοιμάζονταν στον εμφύλιο της Ισπανίας. Και οι τελευταίοι κληρονόμοι των Ευρωπαίων φασιστών είναι οι δικτατορίες στη Νότια Αμερική τη δεκαετία του '70. Ο Χοακίν Κάμπο είναι ένας άνθρωπος ο οποίος γεννιέται με τον φασισμό και πεθαίνει πάλι με τον φασισμό. Ταξιδεύει 40 χρόνια και 10.000 χιλιόμετρα χωρίς να καταφέρει να ξεφύγει από τη μοίρα του.

Πώς γεννήθηκε ο αρχειοφύλακας και μετέπειτα εισαγγελέας Φέλιξ Τσακαλτάνα; Και γιατί επιλέξατε τον πιο... τυπικό και πιο αθώο να λύσει το μυστήριο και να αναμετρηθεί με την ιστορία, έναν άνθρωπο που ουσιαστικά ή φαινομενικά είχε τεθεί σχεδόν... εκτός ιστορίας...

Στην αρχή το βιβλίο ήταν η ιστορία του Χοακίμ Κάμπο και όλη αυτή η ιστορία διαδραματιζόταν στην Ισπανία και στην Αργεντινή. Παρ' όλο που εγώ δεν είμαι ούτε Ισπανός ούτε Αργεντίνος και δεν έβρισκα τρόπο πώς να τα αφηγηθώ. Μέσα από τον Τσακαλτάνα μπορούσα να τα αφηγηθώ από τη σκοπιά του Περού. Ρωτάτε και για την ηπιότητα του χαρακτήρα. Πιστεύω ότι έτσι είναι ένας πραγματικός χαρακτήρας, δεν πιστεύω στους ήρωες, νομίζω ότι τους ανθρώπους της γενιάς μου μας ενδιαφέρουν όχι οι μεγάλοι ήρωες αλλά οι μικροί πρωταγωνιστές.

Να αναφερθούμε στην αμφισημία του τίτλου; «Η εσχάτη των ποινών»;

Στην ουσία δίνει τρία νοήματα με τον όρο «η εσχάτη των ποινών»: είναι το πέναλτι, είναι η εκτέλεση του γιου και είναι ο πόνος, η οδύνη που είναι η εσχάτη των ποινών. Ο δολοφόνος σ' αυτό το βιβλίο δολοφονεί από πόνο, από θλίψη, από οδύνη.

Με την επιχείρηση «Κόνδωρ» και τις επαναστατικές και παρακρατικές οργανώσεις, τον ισπανικό εμφύλιο και τις δικτατορίες στη Λατινική Αμερική, ανοίγετε και ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο: ο φασισμός τελικά δεν έχει πατρίδα;

Ο φασισμός δεν είναι μια ιδεολογία, είναι περισσότερο μια προκατάληψη. Η προκατάληψη ότι εμείς είμαστε ανώτεροι από τους άλλους και έχουμε δικαίωμα να τους απορρίπτουμε ή ακόμα και να τους σκοτώνουμε. Ενας φασίστας δεν κοιτά τόσο τις ιδέες, η προσέγγισή του όσον αφορά την πολιτική είναι η προσέγγιση που έχει ένας χούλιγκαν στο ποδόσφαιρο. Γι' αυτό και στους φασίστες αρέσουν πολύ τα Μουντιάλ. Ο φασισμός μπορεί να είναι υφέρπων σε όλες τις χώρες και ανά πάσα στιγμή να αναδυθεί.

Σε συνέντευξή σας είπατε ότι «το κακό είναι ότι η δημοκρατία προχωρά αργά», στην εποχή μας εξακολουθεί να προχωρά;

Η δημοκρατία θέλει συζήτηση, συναινέσεις, φαίνεται να κινείται αργά και βαρετά. Αλλά γι' αυτό είναι και πιο δυνατή, πιο συμπαγής. Εμείς οι Λατινοαμερικάνοι έχουμε δει πολλούς παθιασμένους ηγέτες που πολλές φορές έχουν λύσει ένα σημαντικό θέμα, αλλά μετά έχουν δημιουργήσει 10.000 άλλα. Προσωπικά, προτιμώ τη δημοκρατία με όλα της τα προβλήματα.

Ζείτε στην Ισπανία, άρα γνωρίζετε για την κρίση όσο κι εμείς. Η άποψή σας;

Εζησα στο Μεξικό τη δεκαετία του '80 στη διάρκεια της μεγάλης χρηματοοικονομικής κρίσης, μετά έζησα στο Περού στην εποχή της γενικευμένης κρίσης, πήγα στην Αργεντινή και ξέσπασε η αργεντίνικη κρίση. Και όταν έγινα Ισπανός, ξεκίνησε η κρίση στην Ισπανία. Πιστεύω ότι για όλα φταίω εγώ. Σκέφτομαι να πουλήσω τις υπηρεσίες μου στη Βόρεια Κορέα. Αν θέλεις να γκρεμίσεις μια χώρα, στείλε με εμένα εκεί. Και για να μιλήσουμε σοβαρά, οι Λατινοαμερικάνοι πιστεύουν ότι οι Ευρωπαίοι είναι καλύτερα εξοπλισμένοι στο να αντιμετωπίσουν μια κρίση όσο σοβαρή κι αν είναι.

Πόσο μπορεί κάποιος να ξεφύγει από το παρελθόν του και από την Ιστορία; Ο Χοακίν Κάλβο πάντως δεν τα κατάφερε...

Είναι πιο δύσκολο να ξεφύγει κανείς από την Ιστορία στην Ευρώπη παρά στην Αμερική. Οι Ευρωπαίοι θεωρούν τον εαυτό τους κομμάτι που έρχεται από πάρα πολύ μακριά. Βγαίνω από το δωμάτιο του ξενοδοχείου μου και βλέπω την Ακρόπολη κι αυτό είναι κάτι που φαίνεται και στην πολιτική και στη ζωή. Η Αμερική είναι πιο νέα ήπειρος και κατοικήθηκε από μετανάστες. Δηλαδή από ανθρώπους που έχουν φύγει από το παρελθόν. Σε όλη την Αμερική και στη Βόρεια και στη Νότια ο καθένας είναι ένα άτομο που απλώς ζει τη ζωή του.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ

Mourning, Magic, Ecstatic Healing – Ernesto de Martino. International Conference (Berlin, 09.07.2015 - 10.07.2015)

Mourning, Magic, Ecstatic Healing – Ernesto de Martino. International Conference

09.07.2015 - 10.07.2015

Zentrum für Literatur- und Kulturforschung, Schützenstr. 18, 10117 Berlin

The discovery of the South as terra magica, as a place where age-old, pre-ancient traditions of the Mediterranean merged with the Christian belief in saints was the central concern in the work of Ernesto de Martino (1908-1965). While the research conducted by the cultural scientist from Napoli remains mostly unknown in Germany, its impact in Italy was groundbreaking. A student of Benedetto Croce, this social anthropologist and religious studies scholar would also later become a member of the Italian Communist Party (PCI). During his field research in Southern Italy and on Sardinia he observed rituals of a mondo antico and mondo magico that can be traced back to shamanistic ideas persevering even in light of Ancient Greece’s cultural legacy. Mourning and healing practices of this nature as well as rituals of enchantment or dissolution, all of which use a range of various mediums, prove to be means of representing and remedying experiences of personal crisis, such as death, sickness, or childlessness, via collective rituals. We can still see the continuation of this tradition in the tarantella as a part of the South’s musical culture. De Martino recorded his field research using both phono- and photographic technology as well as film. Segments of his materials were shown to a larger audience on the Italian state-run television station, RAI; the public’s reaction to this encounter with their own pre-history was just as much marked by disturbance as it was by fascination. Following the upheavals in the 1960s and 1970s, that world of southern Italy went to ruin. In fact, it has virtually disappeared, along with the huge tobacco fields of Salento and their seasonal workers, and the rural culture of Lucania.
With his interest in the effectiveness of symbolic forms, the expressivity of pathos formulas, and the present-day relevance of the archaic, de Martino may be considered part of a line of theoreticians that includes Ernst Cassirer, Aby Warburg, Sigmund Freud and others. The fact that he remains basically unknown in Germany might be due to the fact that there are no translations of his most important works: Il mondo magico: Prolegomeni a una storia del magismo (1948), Morte e pianto rituale. Dal lamento funebre antico al pianto di Maria (1958), La terra del rimorso. Contributo a una storia religiosa del Sud (1961) – each one a masterpiece of method in the field of cultural science. 

Food as a Cultural Signifier (Beirut, 12-14 May 2016)

Insatiable Appetite: Food as a Cultural Signifier

Call for Papers for a conference of the Arab-German Young Academy of Sciences and Humanities (AGYA)

American University of Beirut, 12-14 May 2016

Referring to Early Modern European banquet culture, Mikhail Bakhtin described the act of eating as an “interaction with the world.” In a different sense, this interpretation of food and eating is of particular salience in present times. As the world’s population increases disproportionately to the natural resources on the globe, exacerbated by patterns of consumption in affluent countries, media and scholars alike have discovered food and foodways as topics of crucial importance. Like no other item of daily life, food intimately connects the world’s population to the process of globalization – a process that, as shown by the very same example, was by no means a recent development.  Particularly Europe and the Mediterranean have been connected by alimentary exchange since antiquity. Yet while food serves to build bridges, it is also a potent marker of social, religious, gendered, political, and ethnic differences. This conference aims at exploring the cultural as well as scientific ramifications of food and foodways in Europe and the Mediterranean in a longue durée and interdisciplinary perspective.
We are especially interested in papers addressing one or more of the following topics:

•         food and/as pleasure
•         abstention, (de)privation, and hunger
•         food and spirituality
•         (religious) policies of food
•         food and ethics
•         food and social standing
•         food and gender
•         food as a cultural heritage

We are expecting about 21 participants, a third of whom will be scholars local to Beirut.
We as members of AGYA accept abstracts from the humanities, social sciences, medicine, and natural sciences related to Europe and the Middle East. Please send your abstract to the organizers, Kirill Dmitriev (kd5@st-andrews.ac.uk), Julia Hauser (jck.hauser@gmail.com) and Bilal Orfali (borfali@gmail.com) before July 31, 2015. Selected participants will be invited to a conference in Beirut in May 2016. A publication is planned. In case of further enquiries, please do not hesitate to contact the organizers.

Ευάγγελος Αυδίκος, Η «μαγεία» της ανάπτυξης, EFSYN, 23.6.15

Η λέξη «ανάπτυξη» θυμίζει το παιχνίδι με την κολοκυθιά. Ολοι, σ’ όλα τα φόρα αλλά και τις ιδιωτικές συζητήσεις, επισφραγίζουν τα επιχειρήματά τους, ανάλογα με την οπτική που βλέπουν την οικονομική και πολιτική πραγματικότητα, με την επίκληση του ακαταμάχητου επιχειρήματος, της ανάπτυξης δηλαδή.

Είτε επικριτική είναι η θέση, οπότε καταδικάζεται η απουσία της αναπτυξιακής διάθεσης, είτε υποστηρικτική των κυβερνητικών προσπαθειών στις διαβουλεύσεις με τους εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ενωση, οπότε λειτουργεί ως καταλύτης για την πιστοποίηση της πολιτικής διαφοροποίησης και της προοπτικής.

Η λέξη «ανάπτυξη», λοιπόν, έχει λάβει τη θέση του μαγικού βοηθού στο λαϊκό παραμύθι, που μπορούσε να δώσει λύση στα αδιέξοδα, αλλά και την επικινδυνότητα της αφηγηματικής περιπέτειας του ήρωα. Η ανάπτυξη έχει αποκτήσει μαγικές διαστάσεις στη φαντασία όλων.

Και μπορεί να θεωρηθεί δικαιολογημένη η μαγικοποίηση της λέξης, αν λάβουμε υπόψη την περιδίνηση, στην οποία έχει περιπέσει ο ελληνικός λαός τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για βιωμένες εμπειρίες και η εξιστόρησή τους βαραίνει το συναισθηματικό σύννεφο που σκεπάζει την Ελλάδα.

Η μαγεία, όμως, της ανάπτυξης έχει διαχυθεί σε διάφορες πρωτοβουλίες, οι οποίες, συνήθως, προτείνονται ως προτάσεις που ενεργοποιούν τους πολίτες σε μια συσπείρωση, η οποία αντιτίθεται στις κεντρικά σχεδιασμένες προτάσεις από το κράτος, τους δήμους και τις περιφέρειες.

Ολες αυτές οι πρωτοβουλίες συνοψίζονται στον όρο «κοινωνική οικονομία», στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η κοινωνική επιχειρηματικότητα.

Οι λέξεις αυτές, μόλο που είναι μακρόβιες, εμφανίζονται στη δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα μετά την οικονομική κρίση και ασκούν ιδιαίτερα γοητεία σε ομάδες πολιτών και κοινωνικά δίκτυα, που προτείνουν μιαν εναλλακτική αντίληψη για την οικονομία και την κοινωνία, ιδίως μετά την απαξίωση που υπέστη ο δημόσιος χαρακτήρας από όσους επιθυμούσαν να διολισθήσουν σε μια νεοφιλελεύθερη αντίληψη.

Σ’ αυτό, συνέτεινε, ασφαλώς, και η έλλειψη συνείδησης και σεβασμού των δημοσίων αγαθών που διαχύθηκε σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

Ολες αυτές οι λέξεις (ανάπτυξη, κοινωνική οικονομία, εναλλακτική αντίληψη) αυξάνουν το μαγικό φορτίο τους, όταν σημείο αναφοράς είναι η εγκαταλειμμένη ύπαιθρος, ιδίως ο ορεινός χώρος. Εχω την εντύπωση ότι οι Νεοέλληνες υποφέρουν από μιαν υφέρπουσα ενοχή για τον τρόπο που αφέθηκε στην τύχη του ο ορεινός χώρος. Ετσι, η επιστροφή στην πολιτισμική μήτρα αποτελεί αφετηρία για την εκδίπλωση πολλαπλών επιπέδων στη σχέση τους μ’ αυτόν.

Η εγκατάλειψη του ορεινού χώρου συνέβαλε στη διάσωση της παρθενικότητας του τοπίου, σε αντίθεση με τον πολλαπλό βιασμό του αστικού χώρου από την άναρχη ανάπτυξη που υιοθέτησε -και προώθησε- το στρεβλό πολιτικό μοντέλο που επικράτησε στη νεοελληνική ιστορία.

Οταν, λοιπόν, άρχισε ο τουρισμός, οι τουριστικοί προορισμοί προσέφεραν αυτήν ακριβώς την παρθενικότητα, που εκτιμήθηκε από τους εραστές του ελληνικού καλοκαιριού. Σταδιακά η παρθενικότητα χάθηκε με τη μεταφορά της κερδοσκοπικής και βίαιης συμπεριφοράς απέναντι στο περιβάλλον από την πόλη στην ύπαιθρο, από όσους ασχολήθηκαν με τις τουριστικές υπηρεσίες.

Ετσι, ο ρομαντισμός και η επιστροφή στη μήτρα της παιδικής ηλικίας θεωρήθηκε ασφαλής δρόμος για εμπορική χρήση της πατρώας γης. Κι αν αυτό γινόταν με όρους ισοτιμίας και αλληλοεκτίμησης, μικρό το κακό. Η εμπορευματοποίηση του ρομαντισμού κατέληξε σε μια καρικατούρα σχέσεων, συναισθημάτων, οργάνωσης του χώρου.

Αυτό το μοντέλο εφαρμόστηκε και στον ορεινό χώρο. Τα χωριά ρήμαξαν, έτσι το μετέφερε φίλος δημοσιογράφος που πηγαινοέρχεται τακτικά στο χωριό του για προσωπικούς λόγους. Ομως, είναι παρόντα τα «αναπτυξιακά» σχέδια για τον ορεινό χώρο. Φιλόδοξα, μεγαλόπνοα, διαπνεόμενα από την πρόθεση να ανατάξουν τη σχέση της πόλης με τον ορεινό χώρο. Το υποσχέθηκαν από το 2010 κι ύστερα διάφοροι. Θα επιστρέψουν, να κι ένα καλό της κρίσης, είπαν. Και τι έγινε; Τίποτε. Ο ορεινός χώρος μαραζώνει.

Χρειάζονται φρέσκες ιδέες. Πρωτίστως, χρειάζεται αγάπη και γνώση. Αγάπη για τη μεγάλη περιουσία που μας άφησαν οι προηγούμενοι. Και η αγάπη οδηγεί στην καρδιά του τόπου, που ζητά σεβασμό. Χρειάζεται, όμως, και γνώση.

Δεν αρκούν τα τεχνοκρατικά προγράμματα. Χρειάζεται ουσιαστική γνώση του τόπου και των αναγκών του. Κι αυτό κατακτιέται μέσα από την αφοσίωση και την πίστη σε μια άλλη μορφή σχέσης με την ξεχασμένη Ελλάδα που, σαν άλλη Κοιμωμένη, έχει πέσει σε χειμερία νάρκη περιμένοντας τον ήρωα που θα της δώσει πνοή.

Συνέδριο για την κρίση

Η αφήγηση είναι παρούσα σε όλες τις κοινωνίες και βρίσκεται στους μύθους, τα
μυθεύματα, τα νέα, τους ψιθύρους, τις ιστορίες, τις τέχνες, τις ειδήσεις, ακόμα και στις
συνομιλίες. Έχει ανταλλακτική χρήση, είναι επικοινωνιακό διακύβευμα και
κατασκευάζει την πραγματικότητα..


Η ανάλυση κειμένων και αφηγήσεων γίνεται όλο και πιο σημαντική για τις Κοινωνικές
Επιστήμες. Δεν αρκεί μόνο να δεχτούμε την σημασία των «αφηγήσεων» (αυτό
αποτελεί πλέον «κοινωνιολογικό αξίωμα»): χρειάζεται και να τις εντοπίσουμε σε
σχέση με την πραγματικότητα που «εκφράζουν». Γι’ αυτό είναι σημαντικό να
προσδιοριστούν και να αναλυθούν οι «ιστορίες» που αφηγούνται την κρίση που διέπει
τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες (την ευρωπαϊκή οικονομική κρίση και ιδιαίτερα την
ελληνική κρίση): το πώς οι διάφορες «επεξηγήσεις» (κοινωνικές, πολιτικές ή
οικονομικές) αλλά και τα Μέσα Ενημέρωσης (ως βασικοί δίαυλοι των σύγχρονων
μύθων) αναπαριστούν (αλλά και κατασκευάζουν) την «οικονομική κρίση».


Με σκοπό την προσέγγιση των σύγχρονων «αφηγήσεων» που κατασκευάζουν αυτήν
την κοινωνική πραγματικότητα, η Διεθνής Εταιρία Γαλλόφωνων Κοινωνιολόγων –
GT 21, Κοινωνιοανθρωπολογία της Πολιτικής, η Διεθνής Εταιρία Κοινωνιολογίας –
RC14 Κοινωνιολογία της Επικοινωνίας, η Σχολή Κοινωνικών, Ανθρωπιστικών
Επιστημών και Τεχνών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, η Σχολή Οικονομικών και
Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η
Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, μαζί με το Γενικό Προξενείο
της Γαλλίας και Γαλλικό Ινστιτούτο στην Θεσσαλονίκη καθώς και τον Δήμο
Θεσσαλονίκης διοργανώνουν το Διεθνές Συνέδριο «Αφηγήσεις της Κρίσης, Μύθοι
και Πραγματικότητες της Σύγχρονης Κοινωνίας» στις 24-26 Ιουνίου του 2015, με
επίσημες γλώσσες τα ελληνικά, τα γαλλικά και τα αγγλικά.





ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ:



ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΙΘΟΥΣΑ
ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ)



&



ΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΑΙΘΟΥΣΑ Δ.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ).











ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ: ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ, ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ



ΤΕΤΑΡΤΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015



09.00-09.30: Προσέλευση συνέδρων- Εγγραφές.

09.30-10.00: Χαιρετισμοί φορέων συνδιοργάνωσης και εκπροσώπων της
επιστημονικής και οργανωτικής επιτροπής.



10.00-11.45: ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΗΣ
ΑΦΗΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ/ ΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ

Πρόεδρος: Didier Vrancken

Χριστιάνα Κωνσταντοπούλου: Οι αφηγήσεις της κρίσης: με αφορμή την Ελλάδα.

Bruno Pequignot : Μία αφήγηση εκφοβισμού: η κρίση του καπιταλισμού.

Γιώργος Κοντογιώργης: Σχετικά με τον χαρακτήρα της κρίσης. Κρίση
ενδοσυστημική ή κρίση υπέρβασης του κόσμου της ΄νεοτερικότητας΄;"

Markus Schulz: Η κρίση και οι Πολιτικές του Μέλλοντος.

11.45-12.00: Διάλειμμα -καφές

12.00-14.00:

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΚΑ, ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ
ΤΕΛΕΤΩΝ)

Πρόεδρος: Γιώργος Παπαχρήστου

Didier Vrancken : Στην καρδιά του βιογραφικού κράτους: οι χρήστες των
κοινωνικών υπηρεσιών και οι αφηγήσεις τους για την κρίση.

Γεώργιος Κεσίσογλου:“Αφηγήσεις φυγής”: Νέοι επισφαλώς εργαζόμενοι συζητούν
το ενδεχόμενο μετανάστευσης, στην Ελλάδα της κρίσης. Μια κριτική κοινωνικο-
ψυχολογική προοπτική.

Θανοπούλου Μαρία, Τσίγκανου Ιωάννα, Ζάχου Χρύσα:
Προφορικές αφηγήσεις και φωνές της κρίσης: λανθάνουσες διαστάσεις της
αφήγησης.

Μυρτώ Ρήγου: Ένα αφήγημα, όχι ποτέ πια.

Theunissen Fanny : Είμαστε όλοι Έλληνες: Ανάλυση των αφηγήσεων των
συνδικαλιστών μεταλλουργών (της Γενικής Ομοσπονδίας Εργασίας του Βελγίου)
για την ελληνική κρίση.




Μαριάννα Ψύλλα, Δημήτρης Σεραφής:
Στην αρχή ήταν το Καστελόριζο: αφηγηματικές ‘κατασκευές’ στην αυγή της
ελληνικής κρίσης.



ΤΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ (EΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ
ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ)

Πρόεδρος: Γιάννης Σταυρακάκης

Maria Elena Kuntz: Πώς ο ελληνικός τύπος κατασκεύασε την «Ελληνική
Οικονομική Κρίση».



Ronny Scholz: Η αφηγηματική κατασκευή των κρίσεων στον γερμανικό τύπο από
το 1973: προσέγγιση μέσω έρευνας πεδίου της ανάλυσης των αφηγήσεων.

 Λία-Πασχαλία Σπυρίδου: Αφηγήσεις συλλογικής δράσης στα Κυρίαρχα Μέσα:
κατασκευάζοντας τον μύθο της υπεύθυνης πολιτικής.

Αντώνης Σκαμνάκης, Σοφία Καρεκλά:
Κρατικός παρεμβατισμός και δημόσια τηλεόραση την εποχή της κρίσης. Η
περίπτωση του κλεισίματος της ΕΡΤ.

Φίλιππος Νικολόπουλος :Οι Επιπτώσεις της Κρίσης στην Καθημερινή Κουλτούρα:
Ζήτημα Υποβαθμισμένο στις Σχετικές Αφηγήσεις των Mass Media.



Ρόη Παναγιωτοπούλου: Αφηγήσεις απειλών και τρόμου: Ο προεκλογικός πολιτικός
λόγος των ΜΜΕ στην εποχή της κρίσης στην Ελλάδα και την Ιταλία.





15.00-17.00 Θαλάσσια βόλτα με καραβάκι, με εκκίνηση τον Λευκό Πύργο
και προορισμό το λιμάνι των Νέων Επιβατών.



17.15-19.00:

ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΚΑ,
ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΤΕΛΕΤΩΝ)

Πρόεδρος: Daniela Roventa-Frumusani

Michel Messu : Η κοινωνιολογική αφήγηση και το καθεστώς του «ισχυρισμού»
στην Κοινωνιολογία.

Jan Spurk: Αφηγήσεις κρίσης, αφηγήσεις «επιλεκτικών σχέσεων».

Alain Eraly : Νομιμοποίηση της κρίσης, κρίση της νομιμοποίησης.




Jean-Jacques Cheval : Κριτική της κρίσης, κριτική της δημοσιογραφίας, οι
μιντιακές αφηγήσεις υπό το πρίσμα της κριτικής ανάλυσης.

Cristina Coman, Mihai Coman: Κρίσεις, συγκινήσεις και μύθοι.



Alice Canabate : Αφηγήσεις της κρίσης και κοινωνικές κριτικές: η μονιμότητα στην
καρδιά μιας μετα-αναπτυξιακής αφήγησης?



ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ 1 (ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ –ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ)

Προεδρία: Markus Schultz

Allen Kieran: Οικονομική εμπειρογνωμοσύνη και ταξική προκατάληψη: η
περίπτωση της Ιρλανδίας.

Tina Askanius, Γιάννης Μυλωνάς: Ακροδεξιές απαντήσεις στην Ευρωπαϊκή
οικονομική κρίση στην Δανία κα τη Σουηδία: η αφηγηματική κατασκευή
αποδιοπομπαίων τράγων και αστέρων.





Βασίλης Βαμβακάς: Πόλωση και σύγχυση: οι δημοφιλείς τηλεοπτικές αφηγήσεις
της κρίσης (2009-2013).

Ευγενία Πετρίδου, Παναγιώτης Γκορέζης, Βικτώρια Μπέλλου:
Διαρροή εγκεφάλων : μια διαγωγική αφήγηση της κρίσης.

Maria Yelenevskaya, Larisa Fialkova: Η κρίση στην Ουκρανία και το σχίσμα
ταυτότητας στον ρωσόφωνο κόσμο.

Oksana Kiforenko: Κρίση… Κρίση? Κρίση!



 19.00-19.15: Διάλειμμα-Καφές

19.15-20.45:

ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 1 (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΚΑ –ΑΙΘΟΥΣΑ
ΤΕΛΕΤΩΝ)

Πρόεδρος: Alain Eraly

Gloria Awad: Η κρίση ως «δημοσιογραφικό γεγονός»: συγχρονικές κορυφώσεις
και διαχρονικές κυριαρχίες.

Daniela Roventa-Frumusani, Adriana Stefanel : Η αφήγηση της μιντιακής
πληροφόρησης της κρίσης.



Ελένη Μητροπούλου: Οι αφηγηματικές διαδρομές της κρίσης στις εικόνες.


Δήμητρα-Λωράνς Λαροσέλ: Πέρα από την κρίση? Ένας μιντιακός
παγκοσμιοποιημένος πολιτισμός.

Δήμητρα Παπαδοπούλου: Αφηγηματικές μυθοπλαστικές δομές στον
ειδησεογραφικό λόγο περί κρίσης.



Χρήστος Α. Φραγκονικολόπουλος, Σταμάτης Πουλακιδάκος:

Προπαγάνδα, εθνικισμός και ενημερωδιασκέδαση σε «κρίση». Η παρουσίαση της
Αμφίπολης από τα Ελληνικά ΜΜΕ.





ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ –ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ 2 (ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ)

Πρόεδρος: Τηλέμαχος-Γρηγόριος Σταμκόπουλος

Rui Gomes, Belmiro Cabrito, Luisa Cerdeira, Tomas Patrocinio, Rui Brites,
Maria de Lourdes Machado-Taylor, Joao Teixeira Lopes, Henrique Vaz, Paulo
Peixoto, Dulce Magalhaes, Rafaela Ganga, Silvia Silva:

Αφηγήσεις της κρίσης και μετανάστευση από τον νότο.



Florica Iuha.: Η μυθοποίηση και η «αποκάλυψη» των μέσων σε καταστάσεις
κρίσης.



Albertina Pretto: Αφηγήσεις, αξίες και ψηφοφόροι: μια περιπτωσιακή μελέτη της
Ιταλίας.



Miroslav Grznar: Ποιοτική έρευνα στην πολιτική κουλτούρα: διαλογικά ρεπερτόρια
και αφηγήσεις της κρίσης.

Moh Alzwghabi, Hamied al Hashimi: Η πτώση της Μοσούλ στην ISIS:
Αναλύσεις ανάμεσα σε θεωρίες συνωμοσίας και προδοσίας.

Jens Maesse: Η Ευρωπαϊκή Δημοκρατία ως διαλογικό πεδίο διαμάχης: από την
Αφηγηματικότητα στις διαλογικές κουλτούρες.





20.50-21.10 (Αίθουσα Τελετών):

Μουσικό μέρος με τη μεσόφωνο Αγγελική Καθαρίου (στο πιάνο ο Γιάννης
Ζγούρας) σε έργα των G. Bizet, K.Weill, M. Ravel.

21.15 – 22.45: Δεξίωση στο Πολεμικό Μουσείο –Παράρτημα Θεσσαλονίκης.






ΠΕΜΠΤΗ 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

09.00-11.00: Ξενάγηση στο Βυζαντινό Μουσείο της Θεσσαλονίκης.

11.15-11.30: Διάλειμμα καφές.

11.30-13.30 :

ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 2 (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ
ΤΕΛΕΤΩΝ)

Πρόεδρος: Jean-Jacques Cheval

Christian Lamour: Δωρεάν αγωνίες και διαφημιστικός καθησυχασμός. Ματιά στην
αστική κρίση μέσω της πραγματικότητας της μιντιακής «δωρεάς».



Elena Maftei-Golopentia: Τα Μέσα και η συμβολική κατασκευή των στιγμών
κρίσης στο πανεπιστημιακό περιβάλλον.

Josep Maria Marti, Silvia Espinosa Mirabet :

Ημερολόγιο της Κρίσης: αφηγήσεις ακροατών σε μια ισπανική ραδιοφωνική
εκπομπή.



Thierry Guilbert : Η «ελληνική κρίση» στον γαλλικό τύπο το 2010: αφήγημα ή το
προφανές ενός πολιτογραφημένου λόγου?

Αναστασία Τσιολχά, Νικόλαος Τσιγγίλης: Η πλαισίωση της ελληνικής
οικονομικής κρίσης από τον Ελληνικό Τύπο: ανάλυση του περιεχομένου των
ειδήσεων σχετικά με την κρίση.

Τέσσα Δουλκέρη, Δημήτρης Γκαρτζώνης:

Επικοινωνιακά μηνύματα σε περιόδους κρίσης στην Ελλάδα.



ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ
ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ)

Πρόεδρος: Εύη Ταστσόγλου

Χαράλαμπος Χρυσομαλλίδης, Μαρτίνος Λύκος, Ναπολέων Μαραβέγιας: Έρευνα,
τεχνολογία και οικονομική κρίση στην Ελλάδα: πέρα από τον πολιτικό λόγο προς
την πολιτική πράξη?

George Lafferty: Οι πολυπλοκότητες του «ορθολογικού»: διερευνώντας την
συνεχή ιδεολογική άνοδο του νεοφιλελευθερισμού.

Σοφία Μπουτσιούκη: Αλλάζοντας τους πολιτικούς λόγους στην Ευρωπαϊκή
Ένωση: ανακαλύπτοντας εκ νέου το νεανικό δυναμικό.

Γιάννης Σταυρακάκης &Ερευνητική Ομάδα για τον Λαϊκισμό: Λαϊκισμός και
αντι-λαϊκισμός σε κρίση.




Εμμανουήλ Τάκας, Αθανάσιος Σαμαράς: Η ρητορική του «κατηγορώ» της
ελληνικής οικονομικής κρίσης στις συζητήσεις στην Βουλή.

Marcos Gonzalez Hernando: Σύντομη ιστορία αφηγήσεων κρίσης από ένα
βρετανικό, ανεξάρτητο από την αγορά επιστημονικό επιτελείο.



14.00-16.30 : Περιπατητική ξενάγηση στη Θεσσαλονίκη (από το Πανεπιστήμιο
Μακεδονίας ως τον Λευκό Πύργο και το Εβραϊκό Μουσείο).

16.30-18.00: Ξενάγηση στο Ισραηλιτικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης.

18.15-18.30: Διάλειμμα – καφές.



18.30-20.00:

ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ
ΓΑΛΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΛΕΤΩΝ)

Πρόεδρος: Regine Oboa / Michel Messu

Arnaud Gaillard : ΙΚΑΡΙΑ, όταν η ιστορία εμπλέκεται στην μυθολογική αφήγηση
για να τροφοδοτήσει ένα κοινωνικό κίνημα στην σύγχρονη Ελλάδα.

Lise Demailly: Όψεις της κρίσης των ανθρώπινων κοινωνιών στη σύγχρονη
επιστημονική φαντασία.

Monique Hirschhorn, Odile Saint-Raymond: Αστυνομική Λογοτεχνία και
αφηγήσεις της κρίσης: η τριλογία της κρίσης του Πέτρου Μάρκαρη..



Ορσαλία-Ελένη Κασσαβέτη: Η οπτικοακουστική νοσταλγία ως αφηγηματικό
υποκατάστατο της οικονομικής κρίσης: από την Πόλη ως το Youtube.

Άλκηστη Ευθυμίου, Ελίζα Νεοφύτου: Αφηγήσεις της κρίσης και εκθέσεις
σύγχρονης τέχνης.

Νίκος Πουλάκης : Μουσικά Σύνολα και Πολιτιστικοί Οργανισμοί στην Ελλάδα της
Οικονομικής Κρίσης: Οι Πολιτικές Αφήγησης και η Κατασκευή των “Success
Stories”.



ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ,
ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ)

Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Σκρέκας

Γρηγόριος-Τηλέμαχος Σταμκόπουλος: Η νοηματοδότηση του άλλου στην
κοινωνία της κρίσης. Αφηγήσεις από το κοινωνικό έργο της ενορίας.




Ionela Vlase, Rebekka Sieber: Η αφήγηση της «ευημερίας» στο πλαίσιο της
αβέβαιης ευημερίας : απολογισμός της αυτονόμησης πολιτιστικά προστιθέμενη
ευτυχία και έμφυλες δοξασίες.

Heath Cabot: Μια άλλη όψη της κρίσης: η αφήγηση της κοινότητας, της αστικής
κοινωνίας και της φροντίδας στην Αθήνα.



Iwona Mlozniak: Γήρανση και δραστηριότητα: αφηγήσεις «αυτονομημένης
ικανότητας» και κοινωνία σε κρίση?

Κατερίνα Νικολοπούλου:
Απ-εργαζόμενοι λόγους της κρίσης. Εργασιακές αφηγήσεις στην Ελλάδα του
σήμερα.

Αλέξανδρος Σακελλαρίου: Ορθόδοξη Εκκλησία και οικονομική κρίση:
Αναζητώντας τα αίτια και τις πιθανές λύσεις.



18.30 -20.30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Α: ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΙ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ)

Αίθουσα Δ. Κωνσταντόπουλου, Κτίριο Νομικής ΑΠΘ

Πρόεδρος: Ευγενία Πετρίδου





Αθηνά Αυγητίδου: Ο μύθος του Μπαρτ: οικονομική κρίση και νεοφιλελεύθερες
λογοθετικές πρακτικές.



Αθανάσιος Σαμαράς, Σκεύη Ειρήνη: Στρατηγικές Επανόρθωσης Εικόνας και
Απολογητικός Λόγος για την Μνημονιακή Εμπλοκή της Ελλάδας στον Προεκλογικό
Λόγο του ΠΑΣΟΚ και του ΚΙΔΗΣΟ.

Ιωάννης Τάγαρης: Τρόποι επιχειρηματολογίας των κομμάτων ως προς τα αίτια
δημιουργίας της κρίσης και οι προτάσεις αντιμετώπισής τους.

Κωνσταντίνος Μπίζας: Το έργο του Reinhart Koselleck για την κρίση.

Σουζάνα-Μαρία Νικολάου, & ερευνητική ομάδα: (Ναπολέων Παπαγεωργίου,
Δήμητρα Δράκου, Νεφέλη Χρηστογούλα):

 Οι απόψεις των φοιτητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για την οικονομική κρίση.

Ζωή Ζιωντάκη: Αφηγήσεις εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στο εκπαιδευτικό έργο και
στην εκπαιδευτική διαδικασία: το δίπολο υλική ανέχεια-ηθική κατάπτωση στα
πλαίσια της κρίσης.

Αλέξανδρος Κυριακίδης: Η ελληνική κρίση, τότε και τώρα: από το 2008 ως το
2015.

Κεχαγιά Αδαμαντία: Παράγοντες που επηρέασαν την αποτελεσματικότητα των
διαρθρωτικών ταμείων στην Ελλάδα- Μελέτη και αξιολόγηση τριών
χρηματοδοτούμενων έργων.


20.30: (Αίθουσα Τελετών) Ολιγόλεπτη παράσταση παραδοσιακών χορών
από τον Πολιτιστικό Αθλητικό Σύλλογο «Ένωση Ποντίων Αμπελοκήπων
Θεσσαλονίκης» ΕΝΩΠΑ.

20.45 -22.30 (Αίθουσα Τελετών):

 Προβολή ντοκιμαντέρ (με αγγλικούς υπότιτλους):

1) A Haircut Story της Δανάης Στυλιανού,

 2) Ikaria του Arnaud Gaillard.



ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 26 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

09.00-11.00:

ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΜΕΣΑ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ
ΤΕΛΕΤΩΝ)

Πρόεδροι: Alice Delerue/Michel Messu

Christine Chevret-Castellani : Δημοσιογραφικές αφηγήσεις για την κρίση στην
Γαλλία: η εμπειρία του ιστολογίου «Ένας Χρόνος στην Γαλλία- Σαιζόν 2» της
εφημερίδας Le Monde.

Oksana Lychkovska : Εξέλιξη αφηγήσεων κρίσης στα ουκρανικά κοινωνικά
δίκτυα: εξέλιξη του μύθου ή εξέλιξη της κοινωνίας?

Μιχάλης Μεϊμάρης: Αφηγήσεις από τα Μέσα.

Εκάτη Βεργοπούλου: Για ένα αφηγηματικό κλεφτοπόλεμο ή πώς η Wikipedia
εισάγει την κυκλοφορία αφηγήματος περί κρίσης στην Ελλάδα, εντελώς
ιδεολογικού και εν τούτοις προσδιοριζόμενου ως «ουδέτερου».

Αγγελική Γαζή, Αγγελική Μπούμπουκα:
Νέες Μορφές Αφήγησης, Διαδικτυακό Ραδιόφωνο και Κοινωνικά Μέσα
Δικτύωσης – Η περίπτωση της ΕΡΤ.

Δέσποινα Μανωλοπούλου
Από την αφήγηση στην ψηφιακή αφήγηση : ένα ταξίδι στον ψηφιακό κόσμο της
εκπαίδευσης.



ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ)

Πρόεδρος: Larisa Fialkova

Νεφέλη Στουρνάρα, Αναστασία Χρήστου: Η αφήγηση του φόβου της σεξουαλικής
βίας σε περιβάλλον κρίσης: μελετώντας την αυτογνωσία και την αυτό-πραγμάτωση
στο πλαίσιο της εργατικής ζωής Ρωσίδων μεταναστριών στην Ελλάδα.

Ιzabela Korbiel, Κατερίνα Σαρικάκη: Αφηγήσεις αυτοκτονίας και κρίση.




Ευαγγελία Ταστσόγλου, Μαρία Κόντου: Κρίση και διάσπαση της κανονικότητας:
διαπραγμάτευση, αντίσταση και έξοδος.



Γιώργος Κούζας : Ζώντας από τα σκουπίδια: Καθημερινότητα και στρατηγικές
επιβίωσης μέσα από τις αφηγήσεις των ρακοσυλλεκτών της Αθήνας.

Άρης Γαβριελάτος: Το ημερολόγιο ενός ανέργου, από το site στο βιβλίο, μια
κοινωνιολογική προσέγγιση.

Tetyana Ivanova: Η αφήγηση ως τρόπος οργάνωσης της προσωπικής εμπειρίας.



09.00-11.00: ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Β: ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ
(ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ, Αίθουσα Δ. Κωνσταντόπουλου, Κτίριο Νομικής,
ΑΠΘ)

Πρόεδρος: Μυρτώ Ρήγου

Μαρία Κάλφα: Προπαγανδίζοντας την αλήθεια: τα Μ.Μ.Ε. και η οικονομική
κρίση.

Νάγια Καλφέλη: Αφήγηση μιας «άλλης» κρίσης μέσα στην κρίση: το
μεταναστευτικό ζήτημα και τα ΜΜΕ.



Αθανάσιος Σαμαράς, Μυρσίνη Δογάνη, Έλενα Λουκοπούλου: Η ελληνική
οικονομική κρίση και η ρητορική του φόβου το 2015: η εκλογική καμπάνια στην
Ελλάδα.

Θωμάς Σιώμος: Το μιντιακό αφήγημα της ελληνικής κρίσης: Η διαλεκτική λόγου
και εμπειρίας και ο ενιαίος επικαθορισμός της.

Χρήστος Φρανγκονικολόπουλος , Κάλλη Ζάραλη:

Λαϊκισμός, εθνολαϊκισμός και Ευρώπη στη μνημονιακή Ελλάδα. Η αναπαράσταση
της συντήρησης και της προόδου στην ελληνική μπλογκόσφαιρα.





Ντίνα Αντωνίου: Αφήγηση στο περιθώριο της ύπαρξης.



Ευάγγελος Λιότζης: Εκπορνευμένες ομιλίες ή λόγοι περί εκπόρνευσης? Όψεις
αντιφεμινιστικής κρίσης.

Μόσχος Δεμίρης: Η κρίση: αφηγήσεις ατόμων με νοητική υστέρηση.

Εύη Μανοπούλου: Το ζήτημα του νοήματος: γραφειοκρατία και σύγχρονα
μεταρρυθμιστικά προγράμματα.



11.00-11.15 Διάλειμμα-καφές

11.15-13.15:


ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΛΕΤΩΝ)

Πρόεδροι: Lise Demailly/Marc-Henry Soulet

Regine Oboa : Οι διευθυντές επιχειρήσεων μέσα στην ταραχή ενώπιον των
κοινωνικοπολιτικών μετατροπών.

Zouheir Ben Jannet : Νέοι, κράτος και δυναμική της επανάστασης στην Τυνησία:
Έρευνα στο μεταλλείο της Γκάφσα.

 Jean-Pierre Missie : Η κρίση σύμφωνα με τις εκκλησίες, ένα κέρδος για την
εξουσία στο Κογκό.

Jean Ruffier : Χρονικό μιας επικείμενης καταστροφής που συνεχώς ανακοινώνεται:
«Η Κίνα κολλημένη στον τοίχο».

Γιώργος Καφφές: Ένοπλες δυνάμεις και Κοινωνία στην Ελλάδα: Τα χρόνια της
Κρίσης?

Olivier Chantraine: Μιντιακές αυτοβιογραφικές αφηγήσεις της κρίσης: μοναδικές
γραφές και συλλογική υπαρξιακή κρίση.





ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ)

 Πρόεδρος: Andre Petitat

Μαρίζα Γεώργαλου: Μικρές ιστορίες της ελληνικής κρίσης στο Facebook.



Normunds Kozlovs, Ilva Skulte: Επιβιώνοντας από την κρίση στην Λάτβια:
Αφηγήσεις για το Κράτος και τους Πολίτες στον χώρο του Διαδικτύου.

Χρήστος Κωστόπουλος: «Μεσοποιώντας» την Ελληνική Κρίση: Ερμηνεύοντας και
Αμφισβητώντας τα πλαίσια των ειδήσεων στα διαδικτυακά φόρα.



Μαρίνα Ρήγου: Αποκλίσεις και συγκλίσεις ειδησεογραφικών ιστοτόπων 33
στη διαδικτυακή αφήγηση για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα.

Θεοδώρα Μάνιου, Ειρήνη Φωτίου, Λαμπρινή Παπαδοπούλου: Η τραπεζική κρίση
του 2013 στην Κύπρο και ο ρόλος των εφημερίδων: Αφηγηματικά πλαίσια, μύθοι και
επικρίσεις.



Αυγουστίνος Ζενάκος, Χρήστος Νάτσης : Η καταδίκη της βίας και η δημοκρατία
ως συμμόρφωση: Ο λόγος του Ακραίου Κέντρου.



13.30-17.30 ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΒΕΡΓΙΝΑ








17.30-19.00:



ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ: (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΚΑ)

Πρόεδρος: Jean Ruffier

Jean Berlie: Ανατολικό Τιμόρ με φόντο την παγκόσμια κρίση, μύθοι και
πραγματικότητες.



Noelle Burgi, Γεωργία Σουμαρά: Αφηγήσεις των παιδιών για την κρίση: Μια
έρευνα- παρέμβαση σε σχολεία της Θεσσαλονίκης.

Laurence Fond-Harmant: Οικονομική Κρίση, κρίση ταυτότητας και
ενδοοικογενειακή βία.

Diabi Siham-Meguedad: Ένα παλιό τελετουργικό που γιορτάζεται σε μια μοντέρνα
κοινωνία (Αλγερία): το «γιεναγιέρ» - νέο έτος των Βερβέρων.

Ezel Unal: Μαθήματα προετοιμασίας για την στρατιωτική θητεία στα κορίτσια
της Τουρκίας κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου:
στρατιωτικοποίηση και εμπειρία.

Ιωάννης Παπαδόπουλος: Υφαίνοντας ένα διπλό αφηγηματικό ιστό. Το χρονικό της
κρίσης όπως καταγράφηκε από ένα δάσκαλο-ερευνητή σε στήλη εβδομαδιαίου
περιοδικού.



ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ: (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ, ΑΙΘΟΥΣΑ
ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ)

Πρόεδρος: Andre Petitat

Ελένη Ρεθυμιωτάκη, Xρύσα Καπαρτζιάνη, Ιωάννης Φλυτζάνης: Φωνές από τα
κάτω: το δίκαιο στο λόγο των κοινωνικών κινημάτων στην Ελλάδα της
οικονομικής κρίσης



Κυριάκος Μικελής: Προς μια αφήγηση της νέο-αποικιακής ισχύος της Ευρώπης?
Μετα-αποικιακή σκέψη και εσωτερικά της κρίσης της ευρωζώνης.



Καλεράντε Ευαγγελία: Από την κοινωνία της γνώσης στην κοινωνία της
απόγνωσης: Αφηρημένες μορφοποιήσεις σε ένα νεοφιλελεύθερο μοντέλο
εκπαίδευσης στην Ελλάδα

Σουζάνα-Μαρία Νικολάου και ερευνητική ομάδα φοιτητών (Νεφέλη Γκλέζου,
Ελευθερία Κρομμύδα, Αγγελική Χειλάκη, Ναπολέων Παπαγεωργίου)
Η αναπαράσταση της οικονομικής κρίσης στις ημερήσιες εφημερίδες της πόλης
των Ιωαννίνων

Μιχάλης Πέτρου: Διερευνώντας τα οδοιπορικά της παραμονής και της
επιστροφής στην ύπαιθρο την εποχή της κρίσης. Η περίπτωση ενός ορεινού
θέρετρου στην Κ. Ελλάδα




Βίκη Καραβάκου: Πόσο αυθεντικές είναι οι προσωπικές αφηγήσεις των
ανθρώπων?

Αναστασία Σωτηριάδου: Οικονομική κρίση, παγκοσμιοποίηση κα ισότητα.



19.00-19.15 :Διάλειμμα- Καφές

19.15- 19.45 (Αίθουσα Τελετών): Συζήτηση γύρω από τα ντοκιμαντέρ και τις
οπτικές απεικονίσεις.

Πρόεδρος: Monique Hirschhorn



19.45-20.30:



Καταληκτική συνεδρία (Αίθουσα Τελετών):



Πρόεδρος: Imed Melliti



Δημήτρης Μάρδας (Κεντρικός Ομιλητής): Από την διαχείριση στην ανάπτυξη.



Χριστιάνα Κωνσταντοπούλου: «Τίτλοι τέλους»: Η κοινωνιολογική προσέγγιση και
οι αφηγήσεις της κρίσης



20.30 (Αίθουσα Τελετών): Μουσικό Μέρος



1.Παλμός, « Άνοιξης αρώματα»

 ( Μουσική : Ηλία Σαρηγιαννίδη, Ποίηση: Σαπφούς)



2.Ηλιοδρόμιο (Μουσική/στίχοι . Ηλία Σαρηγιαννίδη)

Ηλιοδρόμιο:

Στε.λλα Καμπουρι.δου , Καβα.λι

Για.ννης Διονυσι.ου, Βιολι. & Τραγου.δι

Βασι.λης Ζιγκερι.δης, Κανονα.κι

Ηλι.ας Σαρηγιαννι.δης, Λαου.το & Συ.νθεση



21.00: Αποχαιρετιστήριο κοκτέιλ στη Βίλα Μπιάνκα



Παράλληλες Δραστηριότητες

Έκθεση φωτογραφίας

Κατά την διάρκεια του Συνεδρίου γίνεται έκθεση φωτογραφίας (με θέμα την
οικονομική κρίση) από τους:

Φωτογραφική ομάδα "klikers" (συμμετε.χουν οι φωτογρα.φοι: Έλενα Γανδα., Χα.ρης
Γρηγορι.ου, Ηλι.ας Σεφερι.δης, Σταυ.ρος Σταματι.ου, Τα.σος Χι.ος).


Φωτογραφική Λε.σχη «Όψεις» / -www.opseis.gr, (συμμετε.χουν οι φωτογρα.φοι Χρήστος
Γκι.γκης και Θεόδωρος Κοτταρίδης).

Φωτοομάδα (συμμετε.χουν οι φωτογρα.φοι Λα.μπρος Κυριακου., Βαγγε.λης Χατζησταυ.ρου,
Γιώργος Κωνσταντινόπουλος).

Έκθεση βιβλίου

Κατά την διάρκεια του Συνεδρίου θα λειτουργήσει επίσης εκθετήριο
δημοσιεύσεων των συνέδρων.









ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ

Αl Hashimi Hamied (ICIS- Λονδι.νου)

Alzwghabi Moh (Πανεπιστήμιο της Βαβυλώνας)

Askanius Tina (Πανεπιστήμιο του Lund)


Awad Gloria (Πανεπιστήμιο της Artois)


Αντωνίου Ντίνα (Υπ. Δρ. Πανεπιστημίου Μακεδονίας)


Αυγητίδου Αθηνά (Δρ Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ)

Βαμβακάς Βασίλης (Επ. Καθηγητής, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, ΑΠΘ)

Ben Jannet Zouheir (ECUMUS/ ISSEP, Gafsa )

Βεργοπούλου Εκάτη (Πανεπιστήμιο Paris-Sorbonne -CELSA).

Berlie Jean (IKIEd – Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο του Χονγκ Κονγκ)

Brites Rui (Πανεπιστήμιο της Coimbra)

Burgi Noelle (Ερευνήτρια στο CNRS και στο CESSP - Πανεπιστήμιο Paris I –
Pantheon-Sorbonne)

Γαβριελάτος Άρης (Κοινωνιολόγος)

Γαζή Αγγελική (Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου)

Γεώργαλου Μαρίζα (Πανεπιστήμιο του Lancaster)

Γκαρτζώνης Δημήτρης (Δημοσιογράφος-Μεταπτυχιακός φοιτητής)

Γκλέζου Νεφέλη (φοιτήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, μέλος ερευνητικής ομάδας)

Γκορέζης Παναγιώτης (Ερευνητικός Συνεργάτης, Τμήματος Οικονομικών
Επιστημών, Α.Π.Θ.)

Cabot Heath (Καθηγητής Ανθρωπολογίας - Fulbright Ελλάδας)

Cabrito Belmiro (Πανεπιστήμιο Λισσαβόνας)

Canabate Alice (LCSP, Denis Diderot/LASCO, Paris Descartes-IMT)

Cerdeira Luisa (Πανεπιστήμιο της Coimbra)

Chantraine Olivier (Καθηγητής Πανεπιστημίου Lille 3, Αντιπρόεδρος - RC14)

Cheval Jean-Jacques (Καθηγητής Πανεπιστημίου Bordeaux Montaigne - MICA)

Chevret-Castellani Christine (Πανεπιστήμιο Paris 13, Εργαστήριο Επιστημών
Πληροφόρησης και Επικοινωνίας)

Coman Cristina (Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου)

Coman Mihai (Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου)

Delerue Alice (Πανεπιστήμιο Minho, Μέλος Εκτελεστικού Γραφείου AISLF)

Demailly Lise (Πανεπιστήμιο Lille 1, CLERSE CNRS)


Δεμίρης Μόσχος (Ψυχολόγος)

Δογάνη Μυρσίνη (ερ. Συνεργ. Παν/μιο Πειραιώς)

Δουλκέρη Τέσσα (Καθηγήτρια Επικοινωνίας ΑΠΘ),

Δράκου Δήμητρα (Μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)

Eraly Alain (Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελλών)

Espinosa Mirabet Silvia (Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Girona -UdG, Μέλος
του Παρατηρητηρίου Ραδιοφώνου)

Ευθυμίου Άλκηστη (Μουσειολόγος)

Fialkova Larisa (Πανεπιστήμιο της Haifa)

Fond-Harmant Laurence (Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, Λουξεμβούργο)

Gaillard Arnaud (LASCO – Πανεπιστήμιο PARIS DESCARTES)

Ganga Rafaela (Πανεπιστήμιο του Πόρτο)

Gomes Rui (Πανεπιστήμιο της Coimbra)

Gonzalez Hernando Marcos (Υπ. Δρ. Πανεπιστημίου Cambridge)

Grznar Miroslav (Πανεπιστήμιο Charles της Πράγας)

Guilbert Thierry (CURAPP-ESS CNRS, Πανεπιστήμιο της Picardie Jules Verne,
Amiens)

Hirschhorn Monique (Πανεπιστήμιο Paris Descartes, Πρώην Πρόεδρος AISLF),

Ζάραλη Κάλλη (Υπ. Δρ. Τμήμα Δημοσιογραφίας ΑΠΘ)

Ζάχου Χρύσα (Καθηγήτρια Ι, Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας Deree)

Ζενάκος Αυγουστίνος (Δημοσιογράφος)

Ζιωντάκη Ζωή (Υπ. Δρ. ΑΠΘ)

Θανοπούλου Μαρία (Διευθύντρια Ερευνών του ΕΚΚΕ)

Iuha. Florica (Μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου)

Ivanova Tetyana (Κρατικό Πανεπιστήμιο Sumy, Ουκρανία)

Καλεράντε Ευαγγελία (Επίκουρη Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας)

Καλλίρης Γιώργος (Αν. Καθηγητής ΑΠΘ)

Κάλφα Μαρία (Κοινωνική Ανθρωπολόγος)

Καλφέλη Νάγια (Υπ. Δρ. ΑΠΘ)

Καπαρτζιάνη Χρύσα (Υπ. διδάκτορας Νομικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α.)

Καραβάκου Βίκυ (Αν. Καθηγήτρια Παν/μίου Μακεδονίας)

Καρεκλά Σοφία (υποψήφια Δρ. – Τμήμα Δημοσιογραφίας ΑΠΘ)

Κασσαβέτη Ορσαλία-Ελένη (Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Τμήμα Δημοσιογραφίας
και ΜΜΕ –ΑΠΘ)

Καφφές Γιώργος (Αν. Καθηγητής Σχολής Ευελπίδων)

Κεσίσογλου Γιώργος (Δρ Ψυχολογίας, ΑΠΘ)

Kieran Allen (University College, Δουβλίνο)

Kiforenko Oksana (Εθνικό Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Uman Ουκρανίας)

Κοντογιώργης Γιώργος (Ομ. Καθηγητής, Πάντειο Πανεπιστήμιο)

Κόντου Μαρία (Πανεπιστήμιο Goethe Φρανκφούρτης)

Korbiel Izabela (Πανεπιστήμιο Βιέννης)

Kozlovs Normunds (Σχολή Επικοινωνίας, Πανεπιστήμιο Riga Stradins, Latvia)

Κούζας Γιώργος (Δρ Λαογραφίας ΕΚΠΑ)

Κουσκουβέλης Ηλίας (Καθηγητής, Κοσμήτωρ Σχολής Κοινωνικών Ανθρωπιστικών
Σπουδών και Τεχνών Πανεπιστημίου Μακεδονίας)

Κρομμύδα Ελευθερία (μεταπτυχιακή φοιτήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων)

Kuntz Maria Elena (Πανεπιστήμιο του Denver)

Κυριακίδης Αλέξανδρος (Δρ. Πανεπιστημίου Sheffield)

Κωνσταντοπούλου Χριστιάνα (Καθηγήτρια Πάντειο Πανεπιστήμιο, ISA-RC14,
μέλος ΔΣ AISLF)


Κωστόπουλος Χρήστος (Υπ. Δρ. Πανεπιστημίου Leicester)

Κωτσάκης Ρήγας (Δρ. ΑΠΘ)

Lafferty George (Πανεπιστήμιο του Western Sydney)

Lamour Christian (Ινστιτούτο Κοινωνικο-Οικονομικής Έρευνας Λουξεμβούργου -
LISER)

Λαροσέλ Δήμητρα Λωράνς (MA Πανεπιστήμιο Assas, Pantheon- Sorbonne)

Λιότζης Ευάγγελος (Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών)

Λουκοπούλου Έλενα (Συνεργάτις Πανεπιστημίου Πειραιώς)

Λύκος Μαρτίνος (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

Lychkovska Oksana (Αν. Καθηγήτρια στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Οδησσού,
d’I.I. Metchnikov)

Maesse Jens (Πανεπιστήμιο Warwick)

Maftei-Golopentia Elena (Μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του
Βουκουρεστίου)

Magalhaes Dulce (Πανεπιστήμιο του Πόρτο)

Μάνιου Θεοδώρα (Πανεπιστήμιο Frederick, Κύπρος)

Μανοπούλου Εύη (Υπ. Δρ. Πανεπιστημίου Μακεδονίας)

Μανωλοπούλου Δέσποινα ( σπουδάστρια ΑΕΑΘ, ΑΠΘ)

Μαραβέγιας Ναπολέων (Πανεπιστήμιο Αθηνών)

Marti Josef Maria (Διευθυντής στο Παρατηρητήριο Ραδιοφώνου GRISS-UAB-
Καθηγητής στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης)

Machado-Taylor Maria de Lourdes (Πανεπιστήμιο του Πόρτο)

Μάρδας Δημήτρης (Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών)

Μεϊμάρης Μιχάλης (Καθηγητής, Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών στην Επικοινωνία,
την Εκπαίδευση και τα ΜΜΕ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών)

Melliti Imed (Πανεπιστήμιο Τύνιδας, Γεν. Γραμματέας της AISLF)

Messu Michel (PHILePOL, Πανεπιστήμιο Paris Descartes)

Μητροπούλου Ελένη (Πανεπιστήμιο της Limoges)

Μικελής Κυριάκος (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)

Missie Jean-Pierre (Πανεπιστήμιο Marien Ngouabi, Brazzaville)

Mlozniak Iwona (Υπ. Δρ. Σχολή Κοινωνιολογίας και Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο
Βαρσοβίας)

Μπέλλου Βικτώρια ( Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήματος Οικονομικών Επιστημών,
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας)

Μπίζας Κωνσταντίνος (Πολιτικός Επιστήμονας Υπ. Δρ. Πανεπιστημίου Jyvaskyla)

Μπούμπουκα Αγγελική (Δημοσιογράφος)

Μπουτσιούκη Σοφία (Λέκτορας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)

Μυλωνάς Γιάννης (Πανεπιστήμια Κοπεγχάγης και Μόσχας)

Νάτσης Χρήστος (Δημοσιογράφος)

Νεοφύτου Ελίζα (Αρχιτέκτων)

Νικολάου Σουζάνα-Μαρία (Επίκ. Καθηγήτρια ΠΤΔΕ., Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)

Νικολόπουλος Φίλιππος (Πανεπιστήμιο Ινδιανάπολης)

Νικολοπούλου Κατερίνα (Υπ. Δρ. Κοινωνικής Ψυχολογίας Αυτόνομο Πανεπιστήμιο
της Βαρκελώνης)

Oboa Regine (Πανεπιστήμιο Marien Ngouabi, Brazzaville, μέλος ΔΣ - AISLF)

Παναγιωτοπούλου Ρόη (Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ)

Παπαγεωργίου Ναπολέων (μεταπτυχιακός φοιτητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων)

Παπαδόπουλος Ιωάννης (Επ. Καθηγητής, Παν/μιο Μακεδονίας)

Παπαδοπούλου Δήμητρα (Δρ Επικοινωνίας Universite Paris-Est/Πάντειο
Πανεπιστήμιο)


Παπαδοπούλου Λαμπρινή (Υπ. Δρ. Παντείου Πανεπιστημίου)

Παπαχρήστου Γιώργος (Αν. Καθηγητής, Οικονομικό Τμήμα, ΑΠΘ)

Πασχαλίδης Γρηγόρης (Αν. Καθηγητής Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, ΑΠΘ)

Patrocinio Tomas (Πανεπιστήμιο της Λισσαβόνας)

Peixoto Paulo (Πανεπιστήμιο της Coimbra)

Pequignot Bruno (Κοινωνιολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Paris III, Sorbonne
Nouvelle)

Petitat Andre (Πανεπιστήμιο Γενεύης, Πρώην Πρόεδρος AISLF)

Πετρίδου Ευγενία (Καθηγήτρια, Κοσμήτωρ Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών
Επιστημών, Α.Π.Θ.)

Πέτρου Μιχάλης (Δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Ερευνητής ΕΚΚΕ)

Πουλάκης Νίκος (Μεταδιδακτορικός ερευνητής, Εργαστήριο Εθνομουσικολογίας
και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας Τμήμα Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ)

Πουλακιδάκος Σταμάτης (Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό- Τμήμα
Επικοινωνίας και ΜΜΕ- ΕΚΠΑ)

Pretto Albertina (Πανεπιστήμιο του Τρέντο)

Ρεθυμιωτάκη Ελένη (Επ. Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ)

Ρήγου Μαρίνα (Πάντειο Πανεπιστήμιο)

Ρήγου Μυρτώ (Καθηγήτρια, ΕΚΠΑ)

Roventa-Frumusani,Daniela (Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου)

Ruffier Jean (Πανεπιστήμιο Lyon 3, Μέλος Εκτελεστικού Γραφείου AISLF)

Saint-Raymond Odile (Πανεπιστήμιο Toulouse-Le-Mirail, AISLF)

Σακελλαρίου Αλέξανδρος (Δρ. Κοινωνιολογίας)

Σαμαράς Αθανάσιος (Πανεπιστήμιο Πειραιώς)

Σαρικάκη Κατερίνα (Πανεπιστήμιο Βιέννης)

Scholz Ronny (Κέντρο Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, Πανεπιστήμιο του Warwick)

Schulz Markus (Πανεπιστήμιο Illinois/ Αντιπρόεδρος ISA)

Σεραφής Δημήτρηςς (Υποψήφιος Δρ, Πάντειο Πανεπιστήμιο)

Sieber Rebekka (Πανεπιστήμιο του Neuchatel, Ελβετία)

Siham-Meguedad Diabi (Πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας του Οράν)

Silva Silvia (Πανεπιστήμιο της Coimbra)

Σιώμος Θωμάς (Υπ. Διδάκτορας Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ, μέλος ερευνητικής
ομάδας Populismus)

Σκαμνάκης Αντώνης (Επίκ. Καθηγητής Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ, ΑΠΘ)

Σκεύη Ειρήνη (ΑΠΚ)

Σκρέκας Κωνσταντίνος (Κοινωνιολόγος, ΑΕΑΘ)

Skulte Ilva (Πανεπιστήμιο Riga Stradins, Latvia)

Soulet Marc-Henry (Πανεπιστήμιο της Lausanne, Αντιπρόεδρος AISLF)

Σουμαρά Γεωργία (Σχολική Σύμβουλος 5ης Περιφέρειας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Ροδόπης)

Σπυρίδου Λία-Πασχαλία (Πανεπιστήμιο Κύπρου)

Spurk Jan (Πανεπιστήμιο Paris Descartes, LASCO)

Σταμκόπουλος Γρηγόριος-Τηλέμαχος (Αναπλ. Καθηγητής στην Ανώτατη
Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκη)

Σταυρακάκης Γιάννης (Καθηγητής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)

Stefanel Adriana (Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου)

Στουρνάρα Νεφέλη (Υπ. Δρ. Πανεπιστήμιο Middlesex)

Σωτηριάδου Αναστασία (Δρ. Επικοινωνίας Παν/μίου Μακεδονίας)

Τάγαρης Ιωάννης (Υπ. Δρ Κοινωνιολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο)

Τάκας Εμμανουήλ (Ινστιτούτο Advanced Media, Κύπρος)


Ταστσόγλου Ευαγγελία (Πανεπιστήμιο Saint Mary's University, Halifax, Μέλος του
Εκτελεστικού Γραφείου της International Sociological Association).

Teixeira Lopes Joao (Πανεπιστήμιο του Πόρτο)

Theunissen Fanny (Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της
Λιέγης)

Τσίγκανου Ιωάννα (Διευθύντρια Ερευνών, ΕΚΚΕ)

Τσιγγίλης Νικόλαος (Λέκτορας, ΑΠΘ)

Τσιολχά Αναστασία (Υπ. Διδάκτωρ, ΑΠΘ)

Φλυτζάνης Ιωάννης (Μεταπτυχιακό δίπλωμα Νομικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α.)

Φραγκονικολόπουλος Χρήστος (Αναπληρωτής Καθηγητής- Τμήμα Δημοσιογραφίας
και ΜΜΕ- ΑΠΘ)

Φωτίου Ειρήνη (Πανεπιστήμιο Frederick)

Χειλάκη Αγγελική (Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων)

Χρήστου Αναστασία (Πανεπιστήμιο Middlesex)

Χρηστογούλα Νεφέλη (Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων)

 Χρυσσομαλίδης Χαράλαμπος (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης)

 Unal Ezel (Υπ. Δρ. Πανεπιστήμιο του Kocaeli)

Vaz Henrique (Πανεπιστήμιο του Πόρτο)

 Vlase Ionela (Ερευνητικό Ινστιτούτο για την Ποιότητα Ζωής, Βουκουρέστι)

Vrancken Didier (Πανεπιστήμιο Λιέγης, Πρόεδρος AISLF)

Yelenevskaya Maria (Technion- Ισραηλινό Ινστιτούτο Τεχνολογίας, Χάιφα)

 Ψύλλα Μαριάννα (Αν. Καθηγήτρια Πάντειο Πανεπιστήμιο)