Τα χημικά και η κοινωνική συνοχή

Tα μικρά είναι πολύ σημαντικά και συχνά μπορούν να θολώσουν τα μεγάλα αφηγήματα. Πώς μπορεί να διαχειριστεί κάποιος το θέμα των όσων συνέβησαν με τα καπνογόνα στην Αθήνα; Μπορεί να το υποτιμήσει και να δώσει συγχωροχάρτι σ’ όσους εκτόξευσαν δακρυγόνα; Σ’ αυτούς που θεωρούν τα χημικά ως μια συνήθη πρακτική;

    Προφανώς, ένιωσα άσχημα με την εικόνα της ρίψης καπνογόνων στους συνταξιούχους. Το ίδιο έκαναν και όλοι όσοι δεν περιορίζονται σε μια τυφλή αντιπολιτευτική πολιτική φωνάζοντας για καθετί με προφανή σκοπό να πριονίσουν τις κυβερνητικές καρέκλες. Ωστόσο, η άσκηση μιας στείρας αντιπολίτευσης δεν μπορεί να παγιδεύσει τις ευαισθησίες και να ακρωτηριάσει τον κριτικό λόγο.

     Αυτοί είναι οι αντίπαλοι; Ολόκληρη μπαρουτοκαπνισμένη αστυνομία δεν μπορεί να τους αντιμετωπίσει με άλλον τρόπο; Πριν από λίγες ημέρες ήταν η επέτειος της Τρίτης Ηλικίας. Και για δώρα οι αστυνομικές δυνάμεις, με την ανοχή του πολιτικά υπεύθυνου υπουργού, τους κέρασε χημικά αέρια.

     Τα όσα συνέβησαν επαναφέρουν τον ρόλο των συνταξιούχων στην οργάνωση της κοινωνίας. Ο Ανδρέας Παπανδρέου τους αποκάλεσε τιμημένα γερατειά. Φαντάζομαι πως ήθελε να γλυκάνει τον τρόπο που τους μεταχειρίστηκε στέλνοντας τα ματ. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο χαρακτηρισμός αυτός μοιάζει με τις τιμητικές εκδηλώσεις σε άτομα που αποσύρονται από την ενεργό δράση. Κάθε κοινωνία είχε τους δικούς της κανόνες για τη σχέση των μεγαλύτερων με τις παραγωγικές ηλικίες. Κι αυτοί οι κανόνες απεικόνιζαν τους οικονομικούς πόρους κάθε περιοχής. Τον πολιτισμό της.

    Τις τελευταίες δεκαετίες του 20^ου αιώνα δεν χώρεσαν στα διαμερίσματα. Θεωρήθηκε, σε κάποιες περιπτώσεις, πως η γνώση που είχαν για την ανατροφή των παιδιών ήταν ξεπερασμένη. Έμειναν στο περιθώριο, σ’ αρκετές περιπτώσεις. Οι ενεργοί πληθυσμοί είχαν την αίσθηση μιας απαστράπτουσας υπεροχής, που δεν αποδιδόταν μόνο στην ηλικιακή ρώμη αλλά στην προνομιακή σχέση και χρήση της τεχνολογίας που δημιούργησε  την εντύπωση πως οι παλαιότεροι ήταν λειτουργικά αναλφάβητοι. Συνεπώς, το περιθώριο ήταν ο μόνος χώρος που τους απέμεινε. Αρκετοί απ’ αυτούς αποσύρονταν στα πατρογονικά χωριά υπακούοντας στην ανάγκη πολλών βιολογικών όντων να κλείσουν και γεωγραφικά τον κύκλο της ζωής τους με την επιστροφή στη γεωγραφική τους μήτρα.

            Να , όμως, που ήρθε η κρίση και οι σχέσεις αντιστράφηκαν. Στην αρχή διαμορφώθηκε , δημόσια τουλάχιστον, ένα εχθρικό κλίμα για τους συνταξιούχους. Ακόμη και σήμερα είναι ισχυρό το επιχείρημα πως οι συνταξιούχοι δεν χρειάζονται να παίρνουν μια ικανοποιητική σύνταξη. Ανάγκη έχουν, πρωτίστως, οι ενεργοί. Κανείς δεν το αρνείται αυτό. Χρειάζονται θέσεις εργασίας. Όμως, η ανάγκη αυτή αντιπαρατέθηκε προς τους συνταξιούχους που επωμίστηκαν την ευθύνη για όσα υποφέρουν οι νέοι.

     Σταδιακά, οι συνταξιούχοι αναδεικνύονται σε βασικούς παράγοντες της κοινωνικής και οικογενειακής συνοχής. Είναι η σύνταξη, ακόμη και η πενιχρότερη, που βαστάει όρθιες τις οικογένειες των νέων ανθρώπων , που βρέθηκαν ξαφνικά άνεργοι. Είναι η  ύπαρξη αυτής της σύνταξης που στηρίζει την απόφαση κάποιων νέων να δημιουργήσουν οικογένεια.

    Οι σημερινοί συνταξιούχοι, λοιπόν, μπορεί να έχουν αποσυρθεί από την επαγγελματική δράση. Ωστόσο, είναι ενεργοί στυλοβάτες της κοινωνικής οργάνωσης και συνοχής.