Σταυρούλα Ματζώρου,«Την Κυριακή έχουμε γάμο»,EFSYN,7.1.16

gamos.jpg

Είστε κι εσείς προσκεκλημένοι…

 

Στις προθήκες των βιβλιοπωλείων γίνεται πανζουρλισμός, ιδίως τις μέρες των γιορτών. Τα βιβλία διαγκωνίζονται, έρχονται τα φρεσκοτυπωμένα και σπρώχνουν με μανία τα προηγούμενα που δεν πρόλαβαν να κρατήσουν ούτε μια στάλα σκόνης.

Μέχρι να αντικατασταθούν κι αυτά από τα νεοφερμένα… Πολλοί οι τίτλοι, και στα έντυπα οι διαφημίσεις των εκδοτικών οίκων για τα καινούργια τους βιβλία βομβαρδιστικές. «Για μένα γίνεται αυτός ο χαμός», σκέφτομαι κάθε φορά που θέλω να αγοράσω ένα βιβλίο.

Το εκτιμώ, αλλά βασανίζομαι κιόλας γιατί δυσκολεύεται απίστευτα η επιλογή μου. Διαβάζω βέβαια τις κριτικές για διάφορα βιβλία, αλλά δεν ξέρω τι είναι αυτό που συμβαίνει κι όλο πιο μπουρδουκλωμένα και στραμπουληγμένα γράφονται οι κριτικές, με μια τάση επίδειξης γνώσεων του γράφοντος και ελάχιστα αναφέρονται, κατά βάσιν ακατάληπτα, γι’ αυτό καθαυτό το βιβλίο.

Απ’ αυτόν τον προβληματισμό και την αβεβαιότητα μπροστά στους πάγκους και τα ράφια σε βγάζουν ορισμένοι συγγραφείς που έχουν δώσει τα διαπιστευτήριά τους και μάλιστα όχι μια φορά ώστε να το εκμεταλλευτούν και μετά με τις δεύτερες και τρίτες (και βάλε) δουλειές τους να τρεκλίζουν στον δρόμο της λογοτεχνίας. Ορισμένοι που με κλειστά τα μάτια (όχι όταν τους διαβάζεις, βεβαίως βεβαίως) ξέρεις ότι μαζί τους το ταξίδι της ανάγνωσης θα είναι συναρπαστικό.

Αυτό έχει κατακτήσει ο Γιάννης Ξανθούλης. Το καινούργιο του βιβλίο «Την Κυριακή έχουμε γάμο» είναι μαγευτικό. Από τις πρώτες του αράδες κολλάει στα χέρια.

Η αρχική χαλαρότητα της ανάγνωσης γίνεται σελίδα τη σελίδα γλυκιά λαχτάρα. «Και τι γίνεται πιο κάτω; Τι θα βρει στον δρόμο του ο Ιορδάνης;» Να θέλεις να το προχωρήσεις, να αδημονείς για την εξέλιξη, να φτάνεις προς το τέλος και να μη θέλεις να τελειώσει.

Κι όταν πέσει… η σελίδα του τέλους, γυρίζεις πάλι στην αρχή για να προσέξεις καλύτερα τώρα, με τη μεταλαβιά στο στόμα, πώς λέξη τη λέξη ο μοναδικός μυθοτεχνίτης δόμησε την ιστορία. Για να καταλάβεις τα αρχικά υπονοούμενα με τα μελλούμενα γεγονότα.

Για να πιάσεις από την αρχή την ιστορία της ιπτάμενης γάτας «που είχε την ικανότητα να ανυψώνεται και να κατεβαίνει ήρεμα», να δώσεις βάση στα λεγόμενα του 73χρονου Ιορδάνη Λεοντίου, που λίγα ήξεραν γι’ αυτόν («αυτά που δεν ξέρουν οι άλλοι μας κάνουν αυτό που είμαστε»), και στην «παιωνική ευρυμάθεια» της εγγόνας του, Βικτωρίας, που γνώριζε τα πάντα για τις παιωνίες (λαλέδες για τη Θράκη) και ότι ο παππούς της ήταν δολοφόνος.

Να νιώσεις τα λόγια «Το “σήμερα” για τον Ιορδάνη Λεοντίου δεν ήταν η προέκταση του “χθες”, αλλά μια ανάπηρη περίπτωση χρόνου ενάντια στον δικό του κόσμο που, από λεπτό σε λεπτό, στένευε απελπιστικά».

Και να γυρίσεις τις σελίδες να ξαναβρείς εκείνα τα σημεία που σ’ έκαναν να γελάσεις. Τον τράγο Πρίτσο, που τον φώναζαν έτσι γιατί τις αμολούσε, την γκαβάδω μοδίστρα που έφτιαχνε πια μόνο σάβανα κι απ’ το μεράκι της έβαζε και καμιά πιέτα, τους ενθαρρυντικούς στίχους του εξόριστου τυπογράφου Χατζημιχάλη προς τη γυναίκα του («Δήμητρα, για τις κόρες μας/ τον ουρανό θα σκίσω/ και θα 'ρθω στο κρεβάτι μας/ ξανά να σε γ…»).

Αλλά κι εκείνα τα σημεία όπου πρωταγωνιστούσε «ένα μαύρο φουστάνι και δυο μάτια που μοιράζονταν ακριβοδίκαια ένα παραπονεμένο “γιατί”» ή ένα παιδί που μέσα σε μια μέρα άντρεψε γιατί το αρνήθηκε το… όνειρό του.

Και στη Μακρινή του Εβρου θα λυθούν οι γρίφοι γιατί αποδεχτήκαμε την πρόσκληση στον γάμο της Κυριακής. Ενός «γάμου μεταξύ τρελού πανηγυριού και τραγωδίας». Είστε κι εσείς προσκεκλημένοι…