Τα λογοτεχνικά βραβεία του «Αναγνώστη» για το 2016,efsyn

vivlia-630.jpg

dreamstime

Στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη απονεμήθηκαν χθες βράδυ τα λογοτεχνικά βραβεία του ηλεκτρονικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης».

«Ο "Αναγνώστης" αρχίζει να ενηλικιώνεται. Ακολουθώντας την παράδοση παλαιότερων περιοδικών για το βιβλίο είναι ένας από τους πολιτιστικούς πόλους συσπείρωσης αυτών που διαβάζουν, γράφουν, εκδίδουν βιβλία» σημείωσε, μιλώντας εκ μέρους της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού, η κριτικός λογοτεχνίας Μαρίζα Ντεκάστρο.

«Μέσα σε μια εποχή που πολλά δεδομένα κατεδαφίζονται, διαπιστώνεται το παρήγορο και θετικό στοιχείο της αλλαγής του εκδοτικού τοπίου με νέους εκδότες και νέους ανεξάρτητους βιβλιοπώλες, οι οποίοι στηρίζουν γενιές νέων δημιουργών που τολμούν και ρισκάρουν θεματικά, μορφολογικά, αισθητικά», πρόσθεσε.

Απονέμοντας το Τιμητικό Βραβείο για τη συνολική του προσφορά στα ελληνικά γράμματα στον Γιώργη Γιατρομανωλάκη, ο κριτικός λογοτεχνίας Βαγγέλης Χατζηβασιλείου αναφέρθηκε στο πολύτροπο έργο του (μελέτες για την αρχαία και τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, εκδόσεις, μεταφράσεις, ποίηση, διήγημα, μυθιστόρημα) και τόνισε ειδικότερα τον ρηξικέλευθο χαρακτήρα της μυθιστορηματικής του παραγωγής, που συνταιριάζει το πολιτικό με το ιστορικό μυθιστόρημα και απορρίπτει, με τον μεταμοντέρνο προβληματισμό της, οποιαδήποτε μονομερή αλήθεια.

Ποια ήταν όμως τα βασικά χαρακτηριστικά των βιβλίων που κρίθηκαν;

«Αν υπάρχει ένα κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των μυθιστορημάτων τα οποία έφτασαν φέτος στην τελική λίστα, αυτό είναι οι πολλαπλές διαφορές τους: η πολυτυπία και η πολυμορφία τους, οι αποκλίνουσες θεματικές και οι πολύ διαφορετικοί εντέλει κόσμοι, τους οποίους εκπροσωπεί το καθένα» παρατηρεί στο σκεπτικό της για τα βραβεία η Κριτική Επιτροπή (Ελισάβετ Κοτζιά, Μαρία Τοπάλη, Γιώργος Περαντωνάκης, Αριστοτέλης Σαΐνης, Χρίστος Κυθρεώτης, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Έλενα Χουζούρη).

Ως προς τα διηγήματα η Επιτροπή σημειώνει: «Ανάμεσα στη "μεγάλη" νουβέλα και στο μικρό, ή πολύ μικρό, διήγημα κινείται ένας ολόκληρος κόσμος με ατομικές και συλλογικές εικόνες, με αφηγηματική ή ποιητική μαγεία, με αυτοβιογραφικές ή μυθοπλαστικές σκηνές, με κλασικές ή πρωτοποριακές τεχνικές». Ως προς τους πρωτοεμφανιζόμενους πεζογράφους, η κριτική Επιτροπή επισημαίνει: «Προξενεί η εντύπωση η απουσία, σε πρώτο επίπεδο τουλάχιστον, κοινών τάσεων ή στοχεύσεων, αφού προϊόντος του χρόνου ακόμα και η συνισταμένη της κρίσης μοιάζει να υποχωρεί».

Και η ποίηση; «Στη δύσκολη και μάλλον ριψοκίνδυνη ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για στέρεη έκφραση και στο αίτημα για τολμηρό πειραματισμό οι Έλληνες ποιητές και ποιήτριες, πρωτοεμφανιζόμενοι και παλαιότεροι, ανταποκρίθηκαν τη χρονιά που πέρασε, με μιαν ιδιαίτερα πλούσια σοδειά». Ως προς το δοκίμιο, «η οπτική των περισσοτέρων βιβλίων δεν περιορίζεται στη λογοτεχνία, αλλά αφορά την ιστορία των ιδεών, τη χριστιανική σκέψη, τη φιλοσοφία, τη σφαίρα της αισθητικής, την πολιτική και, γενικότερα, κάθε έκφανση του πολιτιστικού φάσματος».

Καυστικές οι παρατηρήσεις της Κριτικής Επιτροπής για τα βραβεία της παιδικής λογοτεχνίας (Αγγελική Αθανασοπούλου, Τζίνα Καλογήρου, Βασίλης Παπαθεοδώρου, Ελένη Σβορώνου, Δημήτρης Χαλκιόπουλος): «Στις περισσότερες περιπτώσεις έλειψαν οι εκπλήξεις, ο δημιουργικός πειραματισμός, η διαφοροποιημένη προσέγγιση του θέματος. Στη φετινή παραγωγή εδραιώνεται μία τάση ομοιομορφίας και τυποποίησης, η οποία είχε παρατηρηθεί και κατά τα προηγούμενα χρόνια. Το μεγαλύτερο μέρος των βιβλίων ήταν βιβλία παρόμοια, τόσο θεματολογικά όσο και υφολογικά. Επιπλέον, η προσπάθεια να εξυπηρετήσουν εκπαιδευτικούς σκοπούς, παρά να οδηγήσουν στην αναγνωστική απόλαυση, συνέτεινε σε μια στροφή προς το διδακτισμό».

ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

Λούντζης Αλέκος, ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ κάποια γράμματα για κάποια πράγματα, Εκδόσεις Γαβριηλίδης

ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Περούλης Κώστας, Αυτόματα, Αντίποδες

ΔΟΚΙΜΙΟ-ΜΕΛΕΤΗ

Bογιατζόγλου Αθηνά, Ποίηση και πολεμική: Μια βιογραφία του Γιώργου Κοτζιούλα, Κίχλη

ΔΙΗΓΗΜΑ-ΝΟΥΒΕΛΑ

Κατσουλάρης Κώστας, Νυχτερινό ρεύμα, Πόλις

ΠΟΙΗΣΗ

Κυριάκος Συφιλτζόγλου, Στο σπίτι του κρεμασμένου, Θράκα

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Μαγκλίνης Ηλίας, Πρωινή γαλήνη, Μεταίχμιο

ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ

Γαλανοπούλου Γεωργία, Ο Βόρακας, ο Κόρακας και η Σονάτα της Φανής, εικονογράφηση Βαγγέλης Παυλίδης, Εκδόσεις Πατάκη

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

Κουππάνου Άννα, Η απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Μοντεφιόρε,εικονογράφηση Δέσποινα Μανώλαρου, Κέδρος-Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ

Κουτσάκης Πολυχρόνης, Μια ανάσα μόνο, Εκδόσεις Πατάκη

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΝΩΣΕΩΝ

Τσερόλας Πάνος, Τζου, ο δεινόσαυρος Ανζού : (Και ένας κεφάλας), εικονογράφηση Λέλα Στρούτση, Κέδρος

ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ

ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Γιώργης Γιατρομανωλάκης

ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΗ

Roderick Beaton για τα βιβλία του Ο πόλεμος του Μπάιρον. Ρομαντική εξέγερση, ελληνική επανάσταση, μετάφραση Κατερίνα Σχινά, Εκδόσεις Πατάκη

Η ιδέα του έθνους στην ελληνική λογοτεχνία. Από το Βυζάντιο στη σύγχρονη Ελλάδα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης