Τσάκα εναντίον Τσάκα, EFSYN, 29.6.16

Ο Κρόιφ   χαρακτήρισε το ποδόσφαιρο τέχνη. Όπως κάθε τέχνη αντλεί τη δύναμή του από την απλότητα. Που όμως έχει φτιαχτεί σπυρί σπυρί από την δεξιότητα του «Νουρέγιεφ» της ποδοσφαιρικής τέχνης να κάνει τα πράγματα να φαίνονται απλά. Σ’ αυτό το σημείο συναντιούνται όλες οι τέχνες. Με άλλα λόγια, στη δύναμη να αιχμαλωτίζουν το ενδιαφέρον των μυστών της. Να αφήνονται στη δύναμή της που  απελευθερώνει  συναισθήματα. Να νιώθουν τη χαρά που συμμετέχουν σε μια γιορτή. Οι Ιρλανδοί φίλαθλοι είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Η συμπεριφορά τους  στο ευρωπαϊκό παράδειγμα είναι ένας ύμνος στο παιχνίδι και τη δύναμη της στρογγυλής «θεάς», που μπορεί ως άλλη Κίρκη να μεταμορφώνει θετικά όσους αγγίζει.

      Ωστόσο, οι Ιρλανδοί είναι η εξαίρεση. Είναι ξεκάθαρο πως ο αναγνώστης που παρακολούθησε όσα συνέβησαν στη Γαλλία, με αφορμή το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, θα κουνάει αποδοκιμαστικά το κεφάλι του. Βίαια επεισόδια, έξω και μέσα από τα γήπεδα. Οπαδοί των εθνικών ομάδων που συμμετέχουν στο πρωτάθλημα ταξίδεψαν στη Γαλλία κρατώντας στα δόντια τους το μαχαίρι της έντασης και της τυφλής βίας. Άνθρωποι που δεν νοιάζονται για τη γιορτή. Οπαδοί που ομνύουν στην ανωτερότητα της δικής τους ομάδας, που επιδιώκουν να αποδειχτεί με κάθε τρόπο. Αδιαφορούν γι’ αυτό που γίνεται στο γήπεδο. Δεν μπορούν να χαρούν με την ποδοσφαιρική τέχνη, αδιάφορο σε ποια εθνική ομάδα ανήκει ο ποδοσφαιριστής.

     Το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα της Γαλλίας, δυστυχώς, επιβεβαίωσε, στην αρχή τουλάχιστον, αυτή την αντίληψη. Η «θεά» του ποδοσφαίρου φαίνεται πως δεν εξευγενίζει όλους τους όσους πηγαίνουν στα γήπεδα. Όλοι αυτοί θα ταίριαζαν καλύτερα αν τους αποκαλούσαμε ακολούθους του Άρη, του θεού του πολέμου. Αν χρησιμοποιούσαμε το παράδειγμά τους , για να κατανοήσουμε τη σχέση της βίαιης συμπεριφοράς τους με κοινωνικούς παράγοντες.

      Όμως, δεν είναι αυτή η πρόθεσή μου. Όσο κι αν το βρετανικό δημοψήφισμα έκλεψε την πρωτιά από τα πρωτοσέλιδα δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης. Όσο κι αν το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα υποχώρησε σε προβολή μετά τις πρώτες ημέρες που μονοπωλούσε το ενδιαφέρον στις καφετέριες κι όπου αλλού ήταν ανοικτοί οι τηλεοπτικοί δέκτες. Το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα θέτει τα ίδια περίπου ερωτήματα με το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος. Και τα δύο θέτουν το ερώτημα της ταυτότητας στη σημερινή Ευρώπη. Αναδεικνύουν την περιπλοκότητα αυτών των ζητημάτων, που δεν μπορούν να χωρέσουν, πλέον, σε βολικά διπολικά  σχήματα.

     Πάρτε , για παράδειγμα αυτό που συνέβη στον αγώνα Αλβανίας- Ελβετίας, έναν αγώνα   ανάμεσα σε δυο ποδοσφαιρικές ομάδες που εμφανίζονται με διαφορετική εθνική σημαία και προβάλλουν μια διαφορετική εθνική ταυτότητα. Ωστόσο, το παράδειγμά τους προσφέρεται για το τι σημαίνει επιλογή μιας σημαίας.  Για πρώτη φορά σε τελική φάση, ενημερώνει η ειδησεογραφία,  δυο αδέλφια βρέθηκαν να αγωνίζονται ο ένας εναντίον του άλλου.  Ο μέσος της Αλβανίας, Ο Ταουλάντ Τσάκα αγωνίστηκε με την εθνική ποδοσφαιρική ομάδα της Αλβανίας, ενώ ο αδελφός του , ο Γκράνιτ Τσάκα,  με την Εθνική Ελβετία. Γεννημένοι στη Βασιλεία, από Αλβανο-Κοσοβάρους γονείς φόρεσαν και οι δυο τη φανέλα των Ελβετών στις μικρές Εθνικές. Όμως, όταν ήρθε η ώρα της συμμετοχής στην εθνική ομάδα των ανδρών τα δύο αδέρφια έκαναν διαφορετική επιλογή.

      Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αθλητές αλλάζουν εθνικότητα  τόσο στον κλασικό αθλητισμό όσο και στα ομάδα αθλήματα. Είναι οι «νατουραλιζέ» αθλητές ένα φαινόμενο που έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις στον χώρο του μπάσκετ αλλά και του κλασικού αθλητισμού.

     Οι νατουραλιζέ έρχονται και φεύγουν. Η νέα εθνικότητά τους είναι ένα μέσο για όσο διαρκεί η καριέρα τους. Όμως, το παράδειγμα των αδελφών Τσάκα είναι πιο σύνθετο. Ζουν και οι δύο στην ίδια χώρα κι αποτελούν έκφραση των υβριδικών ταυτοτήτων που δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη με τη μετανάστευση πολλών από τον νότο της Ευρώπης αλλά και από άλλες ηπείρους.

     Πρόκειται για μια εθνική ταυτότητα που είναι σε συνεχή διαπραγμάτευση. Οι απαντήσεις κάθε άλλο παρά μονοσήμαντες είναι. Το παράδειγμα της μητέρας τους που παρακολουθούσε τον αγώνα έχοντας βάψει το μισό πρόσωπο με τα χρώματα της Ελβετίας και το άλλο με τα αντίστοιχα της Αλβανίας δεν χρειάζεται υπότιτλους.