Η κοινωνική ευαισθησία, η μουσική και το ενδιαφέρον για τον άνθρωπο στο κάστρο του Παντοκράτορα

Το κοινωνικό ιατρείο έκανε την ετήσια εκδήλωσή τους. Η μουσική του Υφαντή έδινε τον τόνο ώσπου ήρθε η κορυφαία στιγμή. Προσφυγόπουλα που φιλοξενούνται στη Φιλιππιάδα μπήκαν στη σκηνή και άρχισαν να χορεύουν στους ρυθμούς των τσιφτιτελιών που έπαιζε η ορχήστρα. Ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή που κορυφώθηκε στη συνέχεια με τα όσα είπε ο εκπρόσωπός των προσφύγων αλλά και τα δυο τραγούδια που τραγούδησαν τα προσφυγόπουλα. Να'ναι καλά

Η μαγεία των φάντος στη Νικόπολη

    Το καλοκαίρι αυτό κρύβει μαγικές βραδιές στο ρωμαϊκό ωδείο της Νικόπολης. Την πρώτη φορά ήταν με την παράσταση της τραγωδίας του Σοφοκλή «Αντιγόνη». Πρωταγωνιστής σ’ αυτή την περίπτωση ήταν ο «τραγικός» λόγος. Έγινε το μαγικό όχημα, κάτι σαν τη σκούπα της πλανεύτρας μάγισσας, που φόρτωσε κοντά χίλια άτομα σεργιανίζοντάς τα στη συγκίνηση, τη δύναμη του θεατρικού λόγου και μυώντας τα στην ακατάλυτη σχέση ανθρώπων και φύσης.

       Αυτή η αίσθηση επιβεβαιώθηκε στο έβγα του Αλωνάρη, μια βδομάδα μετά. Μετασχηματίστηκε σε βίωμα και «κινδυνεύει» να γίνει μια απαιτητική συνήθεια που θα πονοκεφαλιάσει τα παιδιά του Preveza Jazz Festival, μιας παρέας που δουλεύει αθόρυβα αλλά κάθε φορά προσθέτει μικρά διαμάντια στο ζωνάρι του πολιτισμού της Πρέβεζας. Μετά το ετήσιο φεστιβάλ που διοργανώνουν κάθε χρόνο με το τέλος της άνοιξης, έγινε παράδοση να σημαδεύουν τα καλοκαίρια στην μπούκα του Αμβρακικού με μουσικές που απογειώνουν. Που αναδεικνύουν την πόλη σε σημείο συνάντησης του ευρωπαϊκού μουσικού πολιτισμού. Που γίνεται-η πόλη-  ελπίδα για μουσικά ταξίδια, πέρα από τα τετριμμένα και τα αναλώσιμα σχήματα του καλοκαιριού.

     Το δεύτερο σημαντικό ραντεβού του καλοκαιριού στη Νικόπολη ήταν η παράσταση της  ιέρειας των πορτογαλικών φάντος, της Κριστίνα Μπράνκο. Ήταν η παράστασή της σπονδή στη λαϊκή μουσική της Πορτογαλίας, που βρίσκεται στο επίκεντρο της συνομιλίας με τις νέες μορφές έκφρασης αλλά και την ανάγκη ανανέωσης ενός ποιητικού είδους που  μας πηγαίνει διακόσια χρόνια πίσω, όταν οι Πορτογάλοι ταξίδευαν στις θάλασσες του κόσμου. Τα φάντος-η λέξη στα πορτογαλικά σημαίνει πεπρωμένο-μιλούν για χαμένους έρωτες, για τον πόνο του αποχωρισμού, τη νοσταλγία των ταξιδευτών.

     Η Μπράνκο, με μια φωνή που γοήτευε, μας ταξίδεψε στην Πορτογαλία. Με καταβολές στην τζαζ και τα μπλουζ μας χάρισε τραγούδια από τον καιν ούριο της δίσκο και μετά έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα για του ήχους των παραδοσιακών φάντος να γεμίσουν το ωδείο της Νικόπολης παρασύροντας τους θεατές αυτής της μυσταγωγίας σε μια ισχυρή μουσική εμπειρία.

      Κι όλα αυτά οφείλονται σε μια δράκα ανθρώπους που είναι αφοσιωμένοι στην προσπάθειά τους να προσφέρουν στους συμπολίτες, τους παρεπιδημούντες επισκέπτες αλλά και τους γείτονες μια παράσταση που θα σημαδέψει τον χρόνο τους. Και το κατάφεραν με την Κριστίνα Μπράνκο αλλά και την Ελεωνόρα Αποστολίδη που επιβεβαίωσε το ταλέντο της στο πιάνο.

      Αυτή η ομάδα του Preveza Jazz Festival είναι μια πρόταση για πολλούς συλλόγους. Μακριά από ευκολίες και προχειρότητες βασανίζονται, ώστε η μνήμη των καλοκαιριών μας να φέρει τη δική τους σφραγίδα. Δημιουργούν ήδη μεγάλες προσδοκίες για τη συνέχεια.

Μ.Σέργης, για μια λαογραφία των τοπωνυμίων

Η  μελέτη είναι μια σύγχρονη διεπιστημονική λαογραφική (=ανθρωπολογική) θεώρηση των τοπωνυμίων / μικρο-τοπωνυμίων, που αναδεικνύει (με το προτεινόμενο πρότυπο μελέτης) την Λαογραφία των Τοπωνυμίων ως ένα ακόμη "εργαλείο μελέτης" της επιστήμης του λαϊκού πολιτισμού.
Εν πρώτοις, προτείνεται μια νέα ταξινόμηση των τοπωνυμίων που εμφαίνει στις έννοιες κοινωνικές και οικονομικές δομές, νεωτερικότητα, όνομα, χώρος/τόπος και πρόσληψή τους από τους χρήστες τους (= τοπίο). Στο μελετώμενο παράδειγμα της κοινότητας Γλινάδου Νάξου δεν έχουμε αφηγήσεις περί των τοπωνυμίων καθεαυτών, αλλά περί των σχέσεων των φορέων τους με αυτά. Οι προφορικές εξιστορήσεις περί τοπωνυμίων κατέστησαν αφορμή για προσωπικές ιστορίες ζωής και αφηγηματικές τοπιο-γραφές. (το τοπωνύμιο εξετάζεται εδώ και ως κείμενο, που επισφραγίζει υψηλής ποιότητος αισθητικές επιλογές).
Επιπλέον εξετάζονται ζητήματα όπως: Η σχέση μεταξύ χώρου, ονόματος και ονοματοθετούσας κοινωνίας· το κατά πόσον "λαϊκή" είναι η ονοματοθεσία· τα τοπωνύμια ως φορείς ιδεολογίας, ιδεολογημάτων (εθνικών και τοπικών), οι μετονομασίες τους· η σχέση τους με την μνήμη (ιστορική, προγόνων, γενέθλιου χώρου, υπαρκτού ή φαντασιακού)· η οικολογική διάσταση του "παραδοσιακού" πολιτισμού μέσα και από την ενδελεχή μελέτη τους· η επιβεβλημένη (τελικά) διάκριση μεταξύ τοπωνυμίων και μικρο-τοπωνυμίων (= "ανεπίσημων κειμενικών τόπων")· βασικά χαρακτηριστικά τους (π.χ., η απόλυτη αντιστοιχία σημαίνοντος και σημαινόμενου κατά την δεδομένη ιστορική στιγμή του ονοματίσματος)· σύγκριση του μικρο-τοπωνυμικού πλούτου του ορεινού και του πεδινού χώρου (η "τρικυμιώδης" γεωμορφολογία του ενός εν σχέσει με την "ακύμαντη" του άλλου)· τοπωνύμια και (α) τουρισμός, (β) κινηματογράφος (ή κάθε μορφής πολιτιστική βιομηχανία), (γ) cyberspace, δ) αστικός χώρος (τα νεοπαγή του τοπωνύμια εκλαμβάνονται ως πολιτισμικές εκφάνσεις των νέων αστικών δομών και των σχέσεων του διαρκώς αναδιαμορφωνόμενου τόπου των άστεων με την νεωτερική και μετανεωτερική ελληνική κοινωνία).